Người công giáo ninh bình với cuộc kháng chiến chống thực dân pháp

50 Nghien ciiu Ton giao. Sd I - 2010

NGUOI CONG GIAO NINH BINH VOI CUOC

KHANG CHIEN CHONG THU C DAN PHAP

Trong hanh trinh tfl Ciia Biang (Ba Lang -

Thanh Hoa) ra Thang Long, ngay 03-04-

1627 giao si ddng Ten Alexandre de Rhodes

ten Viet la Dac Lp dflng chan d Ciia bien

Than Phfl gan mdn nfli Yen Duyen (nay la

mdt hp dao thupc xfl Bach Lien, Yen Thanh,

Yen Md, Nmh Binh) giang dao Cdng giao.

Ban dau cd hang chuc ngfldi gia nhap dao,

Roi tfl Thang Long tren dfldng ra bien

Alexandre de Rhodes dfliig lai giang dao d

Ke Bi (trai Bd nay thupc xa Khanh Mau,

huyen Yen Khanh) dung mpt ngdi nha thd

nhd. Ay la vao nam 1630. Hai tram nam sau.

nam 1830 xua't hien mot nha thd mdi d Ddng

Bien (nay la xfl Nam Bien (Khanh Mau, Yen

Khanh), Cung nam cdn cd mpt ngdi nha thd

mdi d Phflc Nhae (Khanh Nhae, Yen Khanh).

Tfl day dao Cdng giao dan dan phat trien len

phia Bac tinh Ninh Binh.

"Ngay 27-3-1846. Dflc Gregorius XVI kf

sac lenh phan chia giao phan Tay Dang

Ngoai thanh hai giao phan, mpt van gifl

ten cfl giao phan Tay va giao phan mdi ten

Nam. Vflng da't Phat Diem (cd 4 xfl vdi so'

giao huu: Phflc Nhiac 10.600. Yen Van

1598. Biach Bat 3,482 va Dong Chfla 4,000)

thupc giao phan Tay do Dflc Cha P,A,Rtord

Lieu coi soc... Nam 1895, Toa Thanh chia

giao phan Tay thanh hai giao phan, mpt

van gifl ten cfl giao phan Tay, giao phan

NtJUYEN HONG DUONG'*'

mdi la'y ten gpi Doai (sau nay la Hflng

Hoa), Phan da't giao phan Phat Diem thupc

giao phan Tay do Dflc cha P.M,Gendreau

Ddng coi sde,

Ngay 19-4-1901, Dflc Led XIII, ban

chie'u thfl ehia giao phan Tay thanh hai:

giao phan Tay sau nay la Ha Npi, giao

phan mdi la'y ten gpi giao phan Thanh

gom tinh Ninh Binh, Thanh Hoa va Chau

Lao do Dflc cha Alexandre J.P,Marcou

Thanh coi sde, Khi mdi thanh lap, giao

phan gom: 48 lmh muc Viet. 21 thfla sai

Phap. 112 thay giang, 18 dai chiing sinh,

145 tieu chiing sinh va 85.000 giao dan.

Ngay 3-12-1924, cac giao phan dfldc dd'i

ten theo dia chi hanh chinh, ndi dat toa

giam muc, nen giao phan Thanh doi thanh

giao phan Tdng toa Phat Diem.

Nam 1932, xet thinh nguyen ciia Dflc cha

Marcou Thanh, Toa Thanh la'y mpt phan da't

Phat Diem de thanh lap giao phan mdi la'y

ten giao phan Thanh Hoa,

Ngay 11-6-1933 Dflc Pid XI dat Dflc

cha G,B, Nguyin Ba Tdng la giam muc

ngfldi Viet Nam dau tien coi sde giao

phan Tdng toa Phat Diem, khdi die'm cho

Hang Giao pham Viet Nam""',

*, PGS. TS.. Vien Nghien ciru Ton giao. 1. Van phdng fdng thu kf Hpi d6ng Giam mue Viet

Nam: Gido hdi Cdng gicio Viet Nam. Niem gidm

2004. Nxb T6n giao. Ha Npi. 2004. tr, 578-579,