Ngữ văn-Mai Thị Hải

rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi vµ ®äc ë trêng THCS

A. lý do chän ®Ò tµi

Nh chóng ta ®· biÕt viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y trong nhµ trêng nãi

chung, trong d¹y v¨n vµ häc v¨n nãi riªng ®ang ®îc ®Æt ra mét c¸ch cÊp thiÕt.

Cïng víi viÖc x¸c ®Þnh: D¹y c¸i g×? (néi dung); §Ó lµm g×? (môc tiªu) ph¶i chó

ý ®Õn c¸ch ®äc, nãi cho häc sinh gióp c¸c em c¶m thô ®îc t¸c phÈm v¨n ch¬ng

trong nhµ trêng hay trong giao tiÕp mét c¸ch thuËn lîi. ChÝnh v× vËy t«i ®· chän

®Ò tµi: " RÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi vµ ®äc ë trêng THCS".

B. c¬ së lý luËn.

Mét quy luËt cña c¶m thô v¨n ch¬ng lµ ngêi ®äc chñ ®éng tiÕp nhËn. §äc

rung c¶m- suy nghÜ ®Ó c¶m nhËn c¸i hay c¸i ®Ñp cña t¸c phÈm tõ ®ã båi dìng

t©m hån, t×nh c¶m rÌn luyÖn nh©n c¸ch cña m×nh. Trong d¹y v¨n ngêi thÇy

kh«ng thÓ ¸p ®Æt rung ®éng c¶m thô cho häc sinh, biÕn häc sinh thµnh mét c¸i

m¸y chØ biÕt sao chÐp thô ®éng kiÕn thøc mµ thÇy c« truyÒn thô. Chç xuÊt ph¸t

cña v¨n ch¬ng lµ t©m hån t×nh c¶m cña ngêi viÕt, chç ®Õn cña v¨n ch¬ng lµ t©m

hån t×nh c¶m cña ngêi ®äc. Mét nhµ lý luËn Trung Quèc cã nãi: " Ngêi lµm v¨n

t×nh c¶m rung ®éng mµ ph¸t ra lêi. Ngêi xem v¨n, häc v¨n ph¶i biÕt hiÓu lêi ®Ó

th©m nhËp vµo t×nh c¶m".

XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ ë ®Þa ph¬ng chóng ta thêng hay nãi ngäng, ®äc

sai. Lµ mét gi¸o viªn d¹y v¨n ë trêng THCS ®· hai m¬i bèn n¨m tiÕp xóc víi

häc sinh t«i thÊy khi nãi, ®äc häc sinh m¾c mét sè nhîc ®iÓm nh: nãi nhá, nãi

ngäng, nãi sai ng÷ ph¸p, nãi Êp óng, ngîng nghÞu…Tõ nh÷ng nhîc ®iÓm trªn

chóng ta cÇn ph¶i söa ch÷a cho c¸c em b»ng mét sè biÖn ph¸p cô thÓ sau: RÌn

kÜ n¨ng nãi, ®äc cho häc sinh.

C. c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn

I. RÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi cho häc sinh.

Muèn rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi cã søc thuyÕt phôc ®èi víi ngêi nghe ta ph¶i gi¶i

quyÕt: ch÷a ph¸t ©m sai, nãi nhá, nãi sai ng÷ ph¸p vµ ch÷a c¶ t thÕ ngåi.

1. Ch÷a ph¸t ©m sai (ch÷a nãi ngäng)

Häc sinh cña chóng ta nãi ngäng chñ yÕu lÇm lÉn gi÷a phô ©m n vµ l; gi vµ d;

x vµ s; ch vµ tr t«i thÊy cã nh÷ng biÖn ph¸p sau:

a) TÊt c¶ gi¸o viªn trong trêng ®Òu cã nhiÖm vô söa sai chø kh«ng riªng gi¸o

viªn d¹y v¨n. Khi thÊy häc sinh nãi ngäng, viÕt sai dï lµ gi¸o viªn d¹y m«n tù

nhiªn còng ph¶i giµnh mÊy phót ®Ó söa ch÷a cho c¸c em.

b) B¶n th©n gi¸o viªn kh«ng ®îc nãi ngäng nÕu gi¸o viªn nµo lì nãi ngäng ph¶i

tËp luyÖn b»ng ®îc ®Ó lµm g¬ng cho c¸c em.

1