Ngữ văn 12 (tiết 28-40)

Ngµy so¹n...............

Ngµy gi¶ng.................

Líp d¹y....................

TiÕt 28-29 ®Êt níc

(TrÝch trêng ca mÆt ®êng kh¸t väng)

NguyÔn Khoa §iÒm

§äc thªm: §Êt níc

NguyÔn §×nh Thi

I. Môc tiªu bµi häc

Gióp häc sinh

1. KIÕn thøc

Víi ®o¹n th¬ §Êt níc cña NguyÔn Khoa §iÒm:

- ThÊy thªm 1 c¸i nh×n míi mÎ vÒ ®Êt níc qua c¸ch c¶m nhËn cña nhµ th¬ NguyÔn Khoa

§iÒm: §Êt níc lµ sù héi tô, kÕt tinh bao c«ng søc vµ kh¸t väng cña nh©n d©n. Nh©n d©n

lµ ngêi lµm ra ®Êt níc.

- N¾m îc 1 sè nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt: giäng th¬ tr÷ t×nh- chÝnh luËn, sù vËn dông s¸ng

t¹o c¸c yÕu tè cña v¨n hãa v¨n häc d©n gian lµm s¸ng tã thªm t tëng "§Êt níc lµ cña

nh©n d©n"

Víi bµi th¬ §Êt níc cña NguyÔn §×nh Thi:

- ThÊy ®îc c¸ch c¶m nhËn vÒ §Êt níc trong ®au th¬ng gian khæ, c¨m phÉn ®øng dËy hµo

hïng.

2. KÜ n¨ng:

- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc hiÓu th¬ tr÷ t×nh

3. Th¸i ®é

- Båi dìng t×nh yªu, lßng tù hµo vÒ quª h¬ng ®Êt nícvµ ý thøc b¶o vÖ Tæ quèc

II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS

GV:SGV, SGK, bµi so¹n

HS: SGK, vë so¹n, vë ghi, b¶ng phô

III. Ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh

Ph¸t vÊn, gîi më.tÝch hîp, th¶o luËn nhãm.

IV. TiÕn tr×nh d¹y häc

1. KiÓm tra bµi cò

- §Æc s¾c nghÖ thuËt trong bµi th¬ ViÖt B¾c cña Tè H÷u?

2. D¹y häc bµi míi

Vµo bµi:

§Êt níc lµ ®Ò tµi lín cña th¬ ca, mçi nhµ th¬ cã c¸ch c¶m nhËn vµ biÓu hiÖn riªng vÒ §Êt

níc. Cïng viªt vÒ §Êt nøíc nhng NguyÔn Khoa §iÒm vµ NguyÔn §×nh Thi cã cã c¸i

nh×n vµ c¸ch c¶m nhËn hoµn toµn kh¸c nhau vÒ §Êt níc còng nh c¸ch thÓ hiÖn ®éc ®¸o

rÊt riªng. Chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ §Êt níc trong thÕ giíi th¬ ca cña 2 nhµ th¬ nµy.

Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh

Ho¹t ®«ng I

HS so¹n bµi ë nhµ tãm t¾t ý chÝnh

vÒ t¸c gi¶ NK§

A. §Êt níc- NguyÔn Khoa §iÒm

I. TiÓu dÉn

1. T¸c gi¶

- NguyÔn Khoa §iÒm sinh n¨m 1943 t¹i HuÕ trong

GV so s¸nh më réng phong c¸ch

th¬ «ng víi 1 sè nhµ th¬ kh¸c cïng

thêi.

- Nªu vÞ trÝ vµ ®Ò tµi ®o¹n trÝch?

H§ II

GV híng dÉn HS ®äc diÔn c¶m

®o¹n trÝch

- §o¹n trÝch thÓ hiÖn sù c¶m nhËn,

lÝ gi¶i cña NK§ vÒ §Êt níc. H·y

chia bè côc, gäi tªn néi dung tr÷

t×nh tõng phÇn?

H§ III

HS ho¹t ®éng nhãm ( 6phót.)

Nhãm 1,2: T×m hiÓu tr×nh tù triÓn

khai m¹ch suy nghÜ c¶m xóccña

t¸c gi¶.

Nhãm 3,4: T¸c gi¶ ®· c¶m nhËn vÒ

®Êt níc trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo?

C¸ch c¶m nhËn cña t¸c gi¶ cã g×

kh¸c so víi c¸c nhµ th¬ cïng viÕt

vÒ ®Ò tµi nµy?

- C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o

luËn, c¸c nhãm nhËn xÐt, bæ xung.

- GV nhËn xÐt chuÈn kiÕn thøc.

"Khi ta lín lªn ®Êt níc ®· cã råi

1 gia ®×nh trÝ thøc yªu níc cã truyÒn thèng c¸ch

m¹ng, häc tËp vµ trëng thµnh trªn miÒn B¾c nh÷ng

n¨m x©y dùng CNXH, tham gia chiÕn ®Êu vµ ho¹t

®éng v¨n nghÖ ë miÒm Nam.

- VÒ phong c¸ch: Th¬ NK§ giµu chÊt suy t, xóc

c¶m dån nÐn,mang mµu s¾c chÝnh luËn

- T¸c phÈm chÝnh: SGK Tr.118

2. T¸c phÈm

- Trêng ca mÆt ®êng kh¸t väng 1971 viÕt vÒ sù

thøc tØnh tuæi trÎ ®« thÞ vïng t¹m chiÕm miÒm

Nam vÒ non s«ng §Êt níc, vÒ sø mÑnh cña thÕ hÖ

m×nh, xuèng ®êng ®Êu tranh hßa nhËp cïng cuéc

chiÕn ®Êu chèng MÜ x©m lîc.

- §o¹n trÝch thuéc phÇn ®Çu ch¬ng V cña trêng ca

nµy, lµ 1 trong nh÷ng ®o¹n th¬ hay vÒ ®Ò tµi §Êt n￾íc trong th¬ ViÖt Nam hiÖn ®¹i

II. §äc vµ t×m hiÓu chung

1. §äc

2. T×m hiÓu bè côc

2 phÇn

- PhÇn 1: Tõ ®Çu ®Õn "lµm nªn §Êt níc mu«n ®êi"

C¸ch riªng trong c¶m nhËn vÒ quª h¬ng §Êt níc:

gÇn gòi, tù nhiªn, b×nh dÞ.

- PhÇn 2: Cßn l¹i §Êt níc lµ cña nh©n d©n.

III. T×m hiÓu do¹n trÝch

1. PhÇn 1

- Më ®Çu t¸c gi¶ c¶m nhËn vÒ ®Êt níc hÕt søc tù

nhiªn, b×nh dÞ -> §Êt níc trong sù thèng nhÊt hµi

hßa c¸c diÖn: ®Þa lÝ lÞch sö, kh«ng gian, thêi gian

-> C¶m nhËn §Êt níc trong t×nh yªu løa ®«i tuæi

trÎ -> suy ngÉm vÒ tr¸ch nhiÖm cña thªs hÖ mÝnh

víi §Êt níc.

- T¸c gi¶ ®· c¶m nhËn vÒ ®Êt níc trªn c¸c ph¬ng

diÖn: v¨n hãa, lÞch sö, ®Þa lÝ, kh«ng gian, thêi gian,

t×nh yªu ®«i løa, t×nh yªu d©n téc.

Trong c¶m nhËn cña t¸c gi¶ cã nh÷ng nÐt ®Æc s¾c

riªng kh¸c víi nhiÒu t¸c gi¶ ®i tríc vµ 1 sè c©y bót

cïng thÕ hÖ.Cô thÓ:

+ T/g kh«ng cói m×nh tõ xa ®Ó chiªm ngìng Tæ

quèc b»ng c¸c h×nh ¶nh k× vÜ, mÜ lÖ mang tÝnh biÓu

§Êt níc cã trong c¸i ngµy xöa...

...........trång tre mµ ®¸nh giÆc"

- Theo t/g §Êt nc cã tõ bao giê? Em

nhËn xÐt g× vÒ cmr nhËn cu¶ t/g?

- Trong c¶m nhËn cña NK§ §Êt nc

lµ g×? C¸ch c¶m nhËn ®ã cã g× ®Æc

biÖt?

" Nh÷ng ai ®· khuÊt , nh÷ng ai b©y

giê........dÆn dß con ch¸u truyÖn mai

sau"

"Em ¬i §Êt nc lµ m¸u x¬ng cña

m×nh... mu«n ®êi"

- T tëng næi bËt cña phÇn 2 lµ g×? T

tëng Êy ®· ®a ®Õn nh÷ng ph¸t hiÖn

s©u vµ míi cña t/g vÒ ®Þa lÝ, ls,

vhãa... cña DÊt nc ta nh thÕ nµo?

tîng mµ chän c¸ch thÓ hiÖn tù nhiªn, b×nh dÞ.

Trong th¬ «ng §Êt nc rÊt th©n thuéc, gÇn gòi: C©u

chuyÖn cæ tÝch mÑ kÓ, miÕng trÇu bµ tªm, ng«i nhµ,

h¹t g¹o...

+ T/g c¾t nghÜa lÞch sö l©u ®êi cña ®Êt nc ta ko

b»ng sù nèi tiÕp cña c¸c triÒu ®¹i hay c¸c sù kiÖn

lÞch sö mµ b»ng c¸c c©u th¬ gîi nhí ®Õn c¸c truyÒn

thuyªt xa xa: TrÇu cau, Th¸nh Giãng,... phong tôc

tËp qu¸n riªng biÖt ë ®ång b»ng s«ng Hång => §ã

lµ §Êt nc ®îc c¶m nhËn b»ng chiÒu s©u cña v¨n

hãa lÞch sö.

- T/g chia t¸ch §Êt nc thµnh 2 ý niÖm "®©t" vµ

"nc"®Ó c¶m nhËn vµ suy t s©u h¬n, l¾ng h¬n, thÓ

hiÖn 1 c¸i nh×n vÒ h×nh tîng §Êt nc thiªng liªng

b»ng quan niÖm míi cña tuæi trÎ võa mang tÝnh c¸

thÓ võa hÕt søc t¸o b¹o: "§¸t lµ n¬i anh ®Õn tr￾êng...®¸nh r¬i chiÕc kh¨n trong nçi nhí thÇm"

§Êt nc- ko gian tuyÖt vêi cña t×nh yªu- ko chØ cña

thÓ hÖ hiÖn t¹i mµ cßn lµ cña bao thÕ hÖ ®É ®i qua,

híng m·i suy t cña ta ®Õn céi nguån. trong chiÒu

dµi lÞch sö, chiÒu réng ®Þa lÝ, chiÒu s©u v¨n hãa

phong tôc... tõ ®ã m¹ch th¬ híng vµo nh÷ng suy

ngÉm vÒ tr¸ch nhiÖm bæn phËn cña thÕ hÖ m×nh víi

§Êt níc.

=> Lêi th¬ t©m sù nhiÒu h¬n lµ kªu gäi, gi¸o huÊn

v× thÕ mµ søc truyÒn c¶m cña ý th¬ rÊt m¹nh.

2. PhÇn 2

- T/g nhÊn m¹nh quan niÖm "§Êt nc cña nh©n

d©n"- §©y lµ t tëng cèt lâi cña c¶ ®o¹n trÝch nhng

®îc nhng ®îc tËp trung triÓn khai s©u h¬n ë phÇn 2

nµy mang nh÷ng ph¸t hiÖn nhiÒu ý nghÜa míi:

+ VÒ ®Þa lÝ, lÞch sö, v¨n hãa: ®ã lµ hµng lo¹t

truyÒn thuyÕt vÒ nh÷ng ®Þa danh: nói Väng Phu,

hßn Trèng m¸i, ao ®Çm vã ngùa Th¸nh Giãng, 99

ngän nói ®Êt tæ Hïng V¬ng... Mu«n vµn vÎ ®Ñp

cña ®Êt nc theo t/g ®Òu lµ kÕt tinh cña bao c«ng

søc, kh¸t väng cña ND, nh÷ng ngêi b×nh thêng vµ

v« danh.

+ Nãi vÒ 4000 n¨m ls, t/g ko kÓ tªn triÒu ®¹i, tªn