Ngôn từ trong tác phẩm văn chương ở Trung học Phổ thông và việc giáo dục cái đẹp cho học sinh

NGO N TIT TRON G TAC PHA M VA N CHITON G

d TRUHG HOC PHO THONG VA VIEC GIAO OOC CAI OEP CHO HOG SINH

O ThS. PHAN NGOC THANH'

1. Khde vdl cdl dep khdeh quon tdn tqi ngodi thuc them nghia Iqi gdp phdn Idm biln ddi sdc

cuqc cuqc ddi thye, cdi dep trong nghe thudt Id thdi bilu dqt cuo tu de tqo ro nhQng Idp nghTa

mdt sdn phdm ddc biet do nghe sT sdng tqo ra, mdi, cdn gqi Id phuong thuc td hqp (nhu phdn

nd chua dyng nhQng net chu yeu vd ddc sdc cuo ngQ, ndi tdng, ndi gidm, choi chQ,...). Trong cdc

cdi dep khdeh quon ngodi cuqc ddi thye. Mdt tdc TPVC thudc chuong trinh ngQ vdn THPT, nghe thudt

phdm (nghe thuqt ndi chung vd vdn hqe ndi rieng) dung tu nhu vdy rdt nhieu. Mdttu «cqy*hodc «ehiu",

dep gdm bo ylu to co bdn tqo thdnh: phdn dnh «/q/', «thua"ad Idm eho HS xdt xa tdi nghiep sou

cuqc sdng chdn thye trong tfnh da chieu, cy thi, dd Id kfnh phyc nhdn cdch, tdm Idng cOo Kilu (Doqn

sinh ddng; cd sy hdi hda vd hodn thien v l ndi hfch Trao duyen). Mdttu «Jt/)dp* trong cdu «Thlen

dung vd hinh thuc nghe thudt; tu tudng nhdn vdn, hg hd nhdn khdp Td Nhu" (Ddc Tieu Thanh ki

tdm Tdng nhdn dqo, finh cdm chdn thdnh cuo nghe Nguyin Du) nlu GV giup HS hilu dung, hilu sdu

sT ddi vdi cuqc sd'ng duqc gui gdm vdo trong tdc sdc thi ede em se rung ddng, thanh Iqc tdm hdn

phdm. Ndi mdt cdch ngdn gqn, cdi dep trong minh, bung tinh vd hqn ddi ghi tqe. /Chop chi Id

TPVC phdi thd'ng nhd't glQo ndi dung dep vd hinh khdc thdm, nhd glqt le thdm. Khdc mdi Id khde to

thue dep. «Cdi dep md vdn hqe dem Iqi khdng thdnh tilng. Chi mdt thodng trde dn, nhd giqt le

phdi cdi gi khdc hon Id cdi dep cua sy thdt ddi thdm thdi md Nguyin Du cung khong Hn cd ngudi

sd'ng duqc khdm phd mqt cdch nghe thudt"(l; «ban" cho minh. Sao md bi quan vdy, soo md cd

tr 56). Gdi dep cuo TPVC cdn duqc gqi Id cdi ddc vdy? Mdttu thdi md ndi len tdt ed!

hoy. Hinh thue cuo TPVC chinh Id tdc dqng hqp Trong vd'n ngdn ngu (NN) ddn tdc, ed nhQng

thdnh cuo nhilu ylu to: nqhe thudt sudunq nqdn tu ngu vd'n rd't binh thudng, gidn dj, oi cung ed

tu,cdcqyydinheualogilivdnhpe,nhi^gblen thi dung, cd thi hilu. Nhung cungvdl nhQng tCr

phdp ket cdu, cdch xdy dyng nhdn vdt, the hien ngu dy, khi cdc nhd tho su dyng, ngudi dqc Iqi

hinh hrqng..., tdt ed nhdm myc dfeh bieu hien thdy rd't hay, rd't ddc ddo. Chdng hqn, ede tdc

hye Hip, sinh ddng nqi dung eua tdc phd'm, tqo gid phong trdo Tho mdi hay tdp hung khoi thdc

nen mdt dqng tdn tqi nhd't djnh cua ndi dung dy, q^pn he ngu dogn lech chudn kit hqp tu ngQ

quo dd xdy dung todn bd tdc phdm thdnh mdt bdt ngd, bdt binh thudng. Tdc dyng cuo quan h$

chinh the thdng nhdt. "9 f ^°<?n Id tqo ro nhQng ldi ndi ro rdng, dS

2. Mdt hong nhung edi dep quan frqng cuo hilu vd dung logic. Chfnh viee kit hqp Kr ngQ

TPVC Id nghe thudt su dung ngdn tu cuo nhd vdn lech chud'n ndy dd tqo nen edi hoy, edi dep cuo

/; Cdi hay, cdi ddc ddo cua nghe thudt su tdc phd'm. Vf dy nhu cdc trudng hqp «budc gid",

dung tu ngu. Nlu trong giao Hip thdng thudng, «t}^ong gleng ngon", «mul thdng nam", «vl chia

yeu cdu viec su dung tu ngQ phdi dot den muc do P"d/* «Hdi xudn hdng, ta mudn cdn vdo nguoi"

chfnh xde thi trong sdng tdc vdn chuong, viee su 1^0' ^or^g Xudn Dieu); «rd/ bude Idng tdi vol

dung tu ngQ phdi dot den muc dd coo hon, dd Id "'p/ ngudi" (Tu ay - To HQu). Tu «bugc", «cdn",

muc do cd nghe thudt. Id hay. Id dep (tu ngQ duqc ^ngo"" thudng dung vdi sy vqt cy the, hQu hinh,

dung mdt edehehfnh xde, hdm sue, cd gid trj gqi tri gidc di/qc bang xuc gidc. Cdl Iq d ddy Id

hinh vd bllu cdm, khdng thi thay thi bdng mdt tu «bupc gid , «bupe Idng ,«thdng aiengngon",

ngQ ndo khdc). Phep chuyin nghia Id co sd d l «<^a" SJl^fi^'fl ' ^l; - ^^Ong tu hay, dqc ddo

sdng tao nen nhQng cdch dung h> dqc ddo. Nhd [rong TPVC thuong khong nhieu va khong phai

phuong thue chuyin nghid, mdt tu vd'n ehi djnh luc noo cung de com thy, nhat Id ddl vdi HS.

mdt su vdt, hlln tuong ndo dd cd th i tqm thdi , Trong tdc phdm tho ed nhQng tu gqi \dthi

chuyin song ehi djnh mot sy vqt hien hiqna khde ""° " " «ChQ hoy nhdt, kheo nhdt trong cdu tho,

hong ngQ ednh thfeh hqp. Ben cqnh dd, phuong * Tnrdng THPT Pham Thanh Trang, huyen Cai Be, Tien Giang

Tap ciii Giao due so 26 5 (ki i - 7/201 D ^^