Nghiên cứu xác định thành phần hóa học của một số dịch chiết thân cây sống đời tại đà nẵng.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA HOÁ

Đà Nẵng, tháng 05/2012

NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN HOÁ HỌC

CỦA MỘT SỐ DỊCH CHIẾT THÂN CÂY SỐNG ĐỜI

TẠI ĐÀ NẴNG

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

CỬ NHÂN HOÁ HỌC

SVTH : ĐẶNG THỊ GIÀU

LỚP : 08CHD

GVHD : GS. TS. ĐÀO HÙNG CƯỜNG

LỜI CẢM ƠN

Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GS. TS. Đào Hùng Cường, thầy đã

hết lòng hướng dẫn, truyền đạt những kinh nghiệm quý báo, cũng như hỗ trợ và

tạo mội điều kiện thuận lợi cho em trong suốt thời gian thực hiện đề tài này.

Em xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô giáo dạy các bộ môn và các thầy,

cô công tác tại phòng thí nghiệm khoa Hoá trưòng đại học sư phạm Đà Nẵng đã

giúp đỡ em hoàn thành đề tài này đúng thời gian.

Nhân dịp này em cũng xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo, văn phòng

khoa Hoá trường đại học sư phạm đã tạo mọi điều kiện và cơ hội thuận lợi nhất

cho em có thể hoàn thành khoá luận này.

Đà Nẵng, ngày 10 tháng 05 năm 2012

Sinh viên thực hiện

Đặng Thị Giàu

i

MỤC LỤC

Mục Trang

MỤC LỤC .............................................................................................................i

MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT.....................................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................v

DANH MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................vi

MỞ ĐẦU................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................2

3. Đối tượng nghiên cứu .....................................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................2

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài........................................................3

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ................................................................................4

1.1. TÊN GỌI, PHÂN LOẠI KHOA HỌC........................................................4

1.1.1. Tên gọi ......................................................................................................4

1.1.2. Phân loại khoa học....................................................................................4

1.2. PHÂN BỐ....................................................................................................4

1.3. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT ............................................................................5

1.4. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ CÂY SỐNG ĐỜI ........................................5

1.4.1. Thành phần hoá học..................................................................................5

1.4.2. Nghiên cứu về dược tính...........................................................................9

1.5. CÔNG DỤNG VÀ CÁCH DÙNG CÂY SỐNG ĐỜI ..............................16

CHƯƠNG 2. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..........19

2.1. NGUYÊN LIỆU ........................................................................................19

2.2. HOÁ CHẤT, DỤNG CỤ VÀ THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM .........................19

2.2.1. Hoá chất .................................................................................................19

2.2.2. Dụng cụ và thiết bị thí nghiệm ..............................................................19

2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................19

2.3.1. Phương pháp trọng lượng ......................................................................19

2.3.1.1. Xác định độ ẩm của nguyên liệu ........................................................19

ii

2.3.1.2. Xác định hàm lượng tro của nguyên liệu.............................................20

2.3.2. Phương pháp quang phổ hấp phụ nguyên tử (AAS)...............................20

2.3.3. Khảo sát định tính một số hợp chất hữu cơ trong dịch chiết thân cây

sống đời.............................................................................................................21

2.3.3.1. Xác định định tính alkaloid ................................................................21

2.3.3.2. Xác định định tính steroid ..................................................................22

2.3.3.3. Xác định định tính flavonoid ..............................................................22

2.3.3.4. Xác định định tính poliphenol .............................................................22

2.3.3.5. Xác định dịnh tính cumarin ................................................................22

2.3.3.6. Xác định định tính glycoside tim........................................................22

2.3.3.7. Xác định định tính saponin.................................................................22

2.3.4. Phương pháp chiết tách..........................................................................23

2.3.4.1. Phương pháp chiết soxhlet...................................................................23

2.3.4.2. Phưong pháp chiết xuất lỏng-lỏng.......................................................23

2.3.5. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử UV-VIS.................................23

2.3.6. Phương pháp sắc kí khí ghép khối phổ (GC-MS) ..................................24

2.3.6.1. Phương pháp sắc ký khí (GC).............................................................24

2.3.6.2. Phương pháp khối phổ (MS) ..............................................................25

2.3.6.3. Phương pháp sắc ký khí ghép khối phổ (GC – MS)...........................25

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.....................................................27

3.1. SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU .............................................................................27

3.1.1. Sơ đồ nghiên cứu ....................................................................................27

3.1.2. Xử lí nguyên liệu ....................................................................................28

3.1.2.1. Nguyên liệu.........................................................................................28

3.1.2.2. Làm sạch nguyên liệu .........................................................................28

3.1.2.3. Hong khô ............................................................................................28

3.1.2.4. Xay nguyên liệu thành bột..................................................................28

3.2. XÁC ĐỊNH ĐỘ ẨM, HÀM LƯỢNG TRO, HÀM LƯỢNG KIM LOẠI

NẶNG TRONG THÂN CÂY SỐNG ĐỜI ......................................................29

3.2.1. Xác định độ ẩm.......................................................................................29

iii

3.2.2.Xác định hàm lượng tro ...........................................................................30

3.2.3. Xác định hàm lượng kim loại nặng ........................................................31

3.3. KẾT QUẢ ĐỊNH TÍNH MỘT SỐ HỢP CHẤT HỮU CƠ TRONG

DỊCH CHIẾT THÂN CÂY SỐNG ĐỜI ..........................................................32

3.4. NGHIÊN CỨU SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA ĐIỀU KIỆN CHIẾT TÁCH

ĐẾN HÀM LƯỢNG HỮU CƠ CÓ TRONG THÂN CÂY SỐNG ĐỜI BẰNG

PHƯƠNG PHÁP CHIẾT SOXHLET ..............................................................33

3.4.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của thể tích ........................................................33

3.4.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian......................................................35

3.5. ĐIỀU CHẾ CÁC LOẠI CAO ...................................................................36

3.6. XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN BẰNG PHƯƠNG PHÁP SẮC KÍ KHÍ

GHÉP KHỐI PHỔ (GC-MS)............................................................................37

3.7. SƠ ĐỒ PHÂN MẢNH ..............................................................................45

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................52

TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................54

iv

MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT

AAS : Quang phổ hấp thụ nguyên tử

UV-VIS : Quang phổ hấp thụ phân tử

GC-MS : Sắc kí khí ghép khối phổ

MeOH : Methanol

EtOAc : Ethyl acetate

R/L : Rắn/ Lỏng

D/c : Dịch chiết