Nghiên cứu xác định liều lượng và hiệu quả sử dụng đạm của giống lúa việt lai 20 cấy vụ xuân trên đấy dốc tụ pha cát tỉnh Thái Nguyên

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(47) Tập 2/N¨m 2008 – Tổng quan - Thông tin - Trao đổi

67

NGHI£N CøU X¸C §ÞNH LIÒU L¦îNG Vµ HIÖU QU¶ Sö DôNG §¹M CñA GIèNG LóA VIÖT LAI 20

CÊY Vô XU¢N TR£N §ÊT DèC Tô PHA C¸T TØNH TH¸I NGUY£N

NguyÔn ThÕ Hïng - NguyÔn ThÞ L©n - Lª Sü Lîi (Tr−êng §H N«ng L©m - §H Th¸i Nguyªn) - Lª TÊt Kh−¬ng

(ViÖn Nghiªn cøu øng dông - Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ) - Hoµng V¨n Phô (§H Th¸i Nguyªn)

1. §Æt vÊn ®Ò

Trong sè c¸c nguyªn tè ®a l−îng thiÕt yÕu cho lóa th× ®¹m ®−îc coi lµ nguyªn tè quan

träng nhÊt cho qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ h×nh thµnh h¹t [5]. Thêi kú bãn cã ý nghÜa lín trong viÖc

n©ng cao hiÖu lùc cña ®¹m vµ t¨ng n¨ng suÊt lóa [1]. C©y lóa cã hai thêi kú khñng ho¶ng ®¹m:

Thêi kú ®Î nh¸nh vµ thêi kú lµm ®ßng [2]. Bãn ®¹m tr−íc khi trç 15 ngµy cã hÖ sè sö dông cao

nhÊt lµ 55%, 49% ë giai ®o¹n lµm ®ßng, 34% ë giai ®o¹n ®Î nh¸nh vµ 7% ë giai ®o¹n bãn lãt

[3]. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ sö dông ®¹m t¹i Hµn Quèc cho thÊy: bãn lãt ®¹m vµ

thóc ®Î cã hÖ sè sö dông ®¹m thÊp nhÊt lµ 34%, giai ®o¹n lµm ®ßng lµ 66,3 – 69,6% [4]. HÖ sè

sö dông ®¹m ë ruéng lóa ch©u ¸ rÊt thÊp (20 – 40%) [6]. ViÖc x¸c ®Þnh l−îng ®¹m vµ hiÖu qu¶

bãn ®¹m cho lóa ®9 ®−îc nghiªn cøu nhiÒu, tuy nhiªn, ch−a tõng ®−îc thùc hiÖn víi gièng lóa

ViÖt lai t¹i Th¸i Nguyªn. Tõ thùc tÕ ®ã, chóng t«i thùc hiÖn ®Ò tµi nµy víi môc tiªu: x¸c ®Þnh

l−îng ®¹m thÝch hîp bãn cho gièng lóa ViÖt lai 20 cÊy vô Xu©n ë Th¸i Nguyªn gãp phÇn n©ng

cao hiÖu qu¶ sö dông ®¹m vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ s¶n xuÊt lóa.

2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm

2.1. Bè trÝ thÝ nghiÖm

B¶ng 1. C«ng thøc thÝ nghiÖm

C«ng thøc L−îng ®¹m bãn vµo c¸c thêi kú.......(kgN/ha)

Bãn lãt Thóc ®Î Thóc ®ßng

1 0 0 0

2 40 0 0

3 40 0 30

4 40 0 60

5 40 30 0

6 40 30 30

7 40 30 60

ThÝ nghiÖm thiÕt kÕ víi 7 c«ng thøc, diÖn tÝch « thÝ nghiÖm 20 m2

, nh¾c l¹i 3 lÇn, thùc hiÖn

trªn ®Êt dèc tô pha c¸t t¹i tr−êng §¹i häc N«ng L©m Th¸i Nguyªn trªn nÒn: 10 tÊn ph©n chuång +

80 kg P2O5

+ 100 kg K2O/ha. Tr×nh bµy sè liÖu trung b×nh cña 2 n¨m nghiªn cøu (2005 vµ 2006).

2.2. ChØ tiªu nghiªn cøu

- YÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt lóa x¸c ®Þnh theo Ph−¬ng ph¸p cña ViÖn

nghiªn cøu lóa Quèc tÕ IRRI.

- Hµm l−îng ®¹m x¸c ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p Kjeldahl.

+ L−îng N c©y hót (kg/ha) = Hµm l−îng ®¹m trong th©n l¸ x khèi l−îng chÊt kh«/ha.

+ HÖ sè sö dông ®¹m (%) = (NC

– NK

) x 100/ L−îng N bãn.

+ HiÖu suÊt sö dông ®¹m (kg thãc/kg N) = (N¨ng suÊt C – N¨ng suÊt K)/ L−îng N bãn

(C, K: c«ng thøc cã vµ kh«ng bãn N).

+ Hµm l−îng protein trong g¹o (%) = Hµm l−îng ®¹m trong g¹o x 0,595.