Nghiên cứu xác định gien kháng bạc lá của các mẫu giống lúa nếp cẩm địa phương phục vụ công tác chọn tạo giống lúa

KHOA HOC CONG NGHE

NGHIEN CUU XAC OfNH GIEN KHAIXIG BAC LA CUA CAC

MAU GIONG LUA N E P CAM Q |A PHUONG PHUC VU

CONG TAC CHON TAO GIONG LUA

Ngo Thi Hong Tiroi1, Pham Van Cuong’, Nguyen Van Hoan:

t o m tAt

Benh bac la lua do vi khuan Xanthomonas oryzae pv. Oryzae(Xoo) gay hai nang a ca lua nep va lua te. Cac

giong lua nep cam o’ cac dia phuong khac nhau cua Viet Nam duoc trbng va su dung tu lau doi, day cung la

nguon vat lieu phong phu cho cong tac chon giong lua ne*p cam moi. Nghien cuu nay khao sat mot so dac

diem nong sinh hoc chinh, danh gia kha nang khang benh bac la bang lay nhi^m nhan tao va su dung chi

thi ADN (RM122 va RM5509) de tim gien khang xa5\a Xa7trong 31 mau giong lua nep cam dia phuong.

Ket qua thu duoc co 9 mau giong mang gien khang xa5va 5 m iu giong mang gien khang.Xa7. Cac gien

khang nay d£u khang duoc ca 3 chung vi khuan lay nhi^m (XooND, XooTH va XooTN). Da tuyen chon

duoc 8 m iu giong nep cam trien vong co nang suat cao va khang benh bac la tot.

Tir khoa: Benh bac la lua, gien xa5, Xa7, nep cam.

1 .B A T VAN DE

Benh bac la lua do vi khuan Xanthomonas

oiyzae pv. Oiyzae(Xoo) gav hai nang o ca lua nep va

lua te. Tac hai chu yeoi cua benh la lam cho la lua

som tan, anh huong toi quang hop, lam cho tv le lep

cao va giam nang suat ro ret. Bien phap phong tru tot

nhat la chon giong khang benh. Muon chon giong

khang benh bac la thanh cong thi nguon gien da

dang va cac nghien cuu ve Aa-gien dong vai tro quan

trong. Tinh den thoi diem nam 2012, da co 36 gien

(duoc ky hieu tir Xal- Xa36) dieu khien tinh khang vi

khuan gay benh bac la 6 lua duoc cong bo (Chun Xia

et al., 2012). Cac gien khang bac la nay duoc xac

dinh nam tren 10 nhiem sac the khac nhau. Trong

so cac gien khang co 25 gien troi va 10 gien lan. Gien

Xa27 the hien troi khong hoan toan. Qua rat nhieu

nghien cuu cac nha khoa hoc da ket luan rang: cac

Bang 1. Danh sach cac m£u giong tham gia thi nghiem

Ky

hieu

Ten dia

phuong Nguon goc Ten khoa

hoc

Ky

hieu

Ten dia

phuong Nguon goc Ten Khoa

hoc

N1

Lua loc nep

cam

Nho (Juan -

Ninh Binh O. sativaL. NTS Nep cam

rieu

Sapa - Lao

Cai (). sativa L.

N2

►--------

Lua nep

cam

Yen Binh -

Yen Bai (). sativa L. Nl 9 Nep cam

dang 2

Ngoc Lac -

Thanh Hoa O. sativa L.

N3

Nep cam

dang 1

Luc Yen -

Yen Bai

O. sativa L. N2<) Nep cam Van Chan -

Yen Bai (). sativa L.

N4 Nep cam Vi Xuyen - O. sativa L. N21 Nep cam Nho (Juan - <). sativa L.

Khoa N ong hoc. Hoc \ ion N o n g nghiep Viet N am

: Dir a n J 1C A. H o c v i en N o n g n g h i e p V i e t N a m

gien xa5, XaTva Xa21 la cac gien khang huu hieu co

the khang duoc nhieu chung bac la khac nhau tren

the gioi cung nhu b nuoc ta (Lang et al., 2008).

Nghien ciru nay da xac dinh su co mat cua gien

khang vi khuan gay benh bac la trong tap doan lua

cam dia phuong nho' tro giup cua chi thi phan tu, ket

hop voi lay nhiem nhan tao va danh gia dac diem

nong hoc de chon ra cac mau giong khang benh

dong thoi co kha nang cho nang suat cao.

2. VAT UEU VA PHUONG PHAP NGHIBM CUU

2.1. Vat lieu nghien cuu

Vat lieu gom 31 giong lua nep cam dia phuong

co nguon goc khac nhau. Hat cua cac giong lua thi

nghiem duoc gieo trong khay den khi 3 la de thu

mau la tach ADN.

24 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2014