Nghiên cứu thiết kế và ứng dụng hoa văn trang trí trên trang phục lấy ý tưởng từ họa tiết thổ cẩm dân tộc H’Mông :Hội nghị khoa học trẻ lần 4

Hội nghị Khoa học trẻ lần 4 năm 2022 (YSC2022) – IUH

Ngày 14/10/2022 ISBN: 978-604-920-157-8

110  2022 Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

YSC4F.412

NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ VÀ ỨNG DỤNG HOA VĂN TRANG TRÍ TRÊN

TRANG PHỤC LẤY Ý TƯỞNG TỪ HỌA TIẾT THỔ CẨM DÂN TỘC H’MÔNG

TRẦN NGUYỄN TÚ UYÊN1*, MAI CẨM TÚ2

1Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

[email protected]

Tóm tắt. Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu về phương pháp thiết kế các mẫu hoa văn lấy ý tưởng từ

thổ cẩm của dân tộc H’Mông thuộc miền Bắc Việt Nam, đồng thời ứng dụng vào trang trí một số chi tiết

trên trang phục nữ như cổ áo, lai áo, tay áo, ngang eo,v.v... Các phương pháp khảo cứu tài liệu, phân tích

hoa văn gốc, các nguyên tắc thiết kế, đường nét bố cục trong trang trí được áp dụng trong nghiên cứu này.

Ngoài ra, đề xuất ứng dụng các mẫu hoa văn thiết kế vào trang phục nữ cũng được thực hiện và trình bày

trong bài báo này với mục đích tham khảo. Việc nghiên cứu, gìn giữ và phát huy các nét đặc trưng văn hoá

của các dân tộc anh em trên đất nước Việt Nam là cần thiết nhằm tăng sự đoàn kết, bảo tồn các giá trị văn

hoá. Mặt khác, bài báo cũng là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu liên quan

Từ khoá. H’Mông, hoa văn, thiết kế, trang phục

STUDY ON APPLICATION OF H’MONG MOTIF AND PATTERN INTO COSTUME

DECORATION

Abstracts. This paper presents the results of studying and applying of H’Mong motif and pattern into

designing clothes. The methods of document research, design of layout lines in decoration, and visual

principles were applied in this study. In addition, a collection of motifs designed of woman costumes using

H'Mong motif and pattern are also made and presented in this article. Studying, preservation and promotion

of cultural characteristics of the ethnic groups in Vietnam is necessary in order to increase solidarity and

preserve cultural values. This is also a reference for related studies.

Keywords. H’Mong, motif, design, clothes

1. GIỚI THIỆU

H’Mông là một trong 54 dân tộc anh em đã sinh sống và phát triển từ lâu đời trên lãnh thổ nước Việt Nam.

Người H'mông có nhiều chi: H'mông Đơ (trắng), H'mông Lềnh (vàng), H'mông Sy (Đỏ), H'mông Súa

(Hoa), H'mông Đu (Đen), họ thường phân bố ở miền Bắc tại các tỉnh Sơn La, Yên Bái, Lào Cai, Lai Châu,

Thanh Hóa, Nghệ An, Phú Thọ, Tây Nguyên [1]. Dân tộc H’Mông nổi tiếng với trang phục truyền thống

bắt mắt, kỹ thuật thêu và các hoa văn trang trí với màu sắc sống động tươi vui và nổi bật giữa không gian

núi rừng. Mặc dù mỗi chi người H’Mông đều có sự khác nhau về cấu trúc trang phục hoặc cách sắp xếp

các mảng trang trí khác nhau tuy nhiên mô-típ hoa văn hầu như không có sự khác biệt. Trang phục hay các

hoa văn trang trí trên trang phục của dân tộc H’Mông luôn là nguồn cảm hứng cho sáng tác nghệ thuật như

thơ ca, nhiếp ảnh, hội họa, thời trang, nó không chỉ giới hạn trong nước mà lan rộng ra thế giới. Một số

nghiên cứu về lịch sử và ý nghĩa trang phục, hoa văn màu sắc của dân tộc H’Mông cho thấy nó không chỉ

mang tính thẩm mỹ mà còn thể hiện các giá trị văn hóa lịch sử của người H’Mông. Việc chế tạo trang phục

với màu sắc và hoa văn trang trí bằng kỹ thuật thêu được thực hiện bởi những người phụ nữ trong gia đình;

nó vừa thể hiện cái nhìn đối với thiên nhiên và cuộc sống xung quanh của người H’Mông vừa thể hiện sự