Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nghiên cứu nhiễm giun tròn đường tiêu hóa, bệnh giun lươn (Strongyloidosis) trên lợn tại tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NCS. NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU NHIỄM GIUN TRÒN ĐƯỜNG TIÊU HÓA,
BỆNH GIUN LƯƠN (Strongyloidosis) TRÊN LỢN
TẠI TỈNH BẮC GIANG VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ
Ngành: Ký sinh trùng và Vi sinh vật học Thú y
Mã số: 9.64.01.04
LUẬN ÁN TIẾN SĨ THÚ Y
Thái Nguyên - 2020
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NCS. NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU NHIỄM GIUN TRÒN ĐƯỜNG TIÊU HÓA,
BỆNH GIUN LƯƠN (Strongyloidosis) TRÊN LỢN
TẠI TỈNH BẮC GIANG VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ
Ngành: Ký sinh trùng và Vi sinh vật học Thú y
Mã số: 9.64.01.04
LUẬN ÁN TIẾN SĨ THÚ Y
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. Nguyễn Thị Kim Lan
TS. Nguyễn Văn Quang
Thái Nguyên - 2020
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu và kết quả
nghiên cứu trong luận án này là hoàn toàn trung thực và chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Mọi thông tin trích dẫn trong luận án đều được chỉ rõ
nguồn gốc.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện đề tài nghiên cứu và hoàn
thành Luận án đều đã được cảm ơn.
Tác giả
Nguyễn Thị Hương Giang
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận án này, cho phép tôi bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu
sắc tới GS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan và TS. Nguyễn Văn Quang - những nhà khoa
học đã hướng dẫn, chỉ bảo tôi hết sức tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và
hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô giáo Trường Đại học Nông Lâm -
Đại học Thái Nguyên đã giảng dạy, hướng dẫn tôi hoàn thành các học phần và các
chuyên đề trong chương trình đào tạo.
Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám Đốc, Ban Đào
tạo sau đại học - Đại học Thái Nguyên; Ban Giám hiệu, phòng Đào tạo, Ban chủ
nhiệm Khoa Chăn nuôi thú y - trường Đại học Nông Lâm đã tạo mọi điều kiện
thuận lợi để tôi học tập và nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến Ban Lãnh đạo trường Đại học Nông
Lâm Bắc Giang, Lãnh đạo Khoa Chăn nuôi - Thú y, các Thầy Cô giáo trong khoa
đã tạo điều kiện về thời gian, hỗ trợ về kinh phí cho tôi trong quá trình học tập.
Tôi xin trân trọng cảm ơn: các kỹ thuật viên phòng thí nghiệm khoa Chăn nuôi
thú y - trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang, chuyên gia JICA PGS.TS. Kondo
Hiroshi; TS. Phạm Ngọc Doanh - Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật Việt Nam;
các kỹ thuật viên phòng Siêu cấu trúc - Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, kỹ thuật
viên phòng xét nghiệm bệnh viện Đa khoa Bắc Giang, Chi cục chăn nuôi và thú y
tỉnh Bắc Giang đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn ThS. Nguyễn Hải Nam, ThS. Nguyễn Thu Hương,
ThS. Nguyễn Văn Thắng - học viên cao học khóa K23TY trường Đại học Nông
Lâm Thái Nguyên, các sinh viên Thú y khóa 3, khóa 4, khóa 5 trường đại học Nông
Lâm Bắc Giang đã tham gia và hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi vô cùng biết ơn các thành viên trong gia đình đã luôn ở bên tôi, giúp đỡ,
động viên, tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành công việc học tập, nghiên
cứu và hoàn thành Luận án.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020
NGHIÊN CỨU SINH
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC..................................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... v
DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... vi
DANH MỤC CÁC HÌNH........................................................................................viii
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1
2. Mục tiêu của đề tài..............................................................................................2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài............................................................3
4. Những đóng góp mới của đề tài..........................................................................3
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU...................................................................... 4
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ................................................................................4
1.1.1. Giun tròn đường tiêu hóa lợn........................................................................4
1.1.2. Những hiểu biết về bệnh giun lươn ở lợn...................................................14
1.2. Một số đặc điểm tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hội của tỉnh
Bắc Giang................................................................................................. 19
1.2.1. Điều kiện tự nhiên của tỉnh Bắc Giang ......................................................19
1.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội............................................................................20
1.2.3. Tình hình phát triển chăn nuôi và phòng chống bệnh ký sinh trùng
cho lợn tại tỉnh Bắc Giang.....................................................................................21
1.3. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước....................................................23
1.3.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ...............................................................23
1.3.2. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài............................................................27
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU......................................................................................................... 35
2.1. Đối tượng, thời gian và địa điểm nghiên cứu ................................................35
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................35
2.1.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ..............................................................35
2.2. Vật liệu nghiên cứu........................................................................................35
2.3. Nội dung nghiên cứu......................................................................................37
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
iv
2.3.1. Nghiên cứu tỷ lệ và cường độ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn
tại Bắc Giang .........................................................................................................37
2.3.2. Nghiên cứu bệnh giun lươn ở lợn (Swine Strongyloidosis).......................37
2.4. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................39
2.4.1. Nghiên cứu tỷ lệ và cường độ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn
tại Bắc Giang .........................................................................................................39
2.4.2. Phương pháp nghiên cứu bệnh giun lươn ở lợn.........................................43
2.4.3. Phương pháp xử lý số liệu ..........................................................................58
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.................................. 59
3.1. Nghiên cứu tỷ lệ và cường độ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn tại
tỉnh Bắc Giang ......................................................................................................59
3.1.1. Thực trạng công tác phòng chống bệnh giun tròn đường tiêu hóa cho
lợn tại tỉnh Bắc Giang............................................................................................59
3.1.2. Thành phần loài giun tròn ký sinh ở đường tiêu hóa lợn...........................61
3.1.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm các loài giun tròn đường tiêu hóa lợn...............64
3.2. Nghiên cứu bệnh giun lươn ở lợn (Swine Strongyloidosis)...........................78
3.2.1. Kết quả định danh loài giun lươn ký sinh ở lợn.........................................78
3.2.2. Nghiên cứu nhiễm giun lươn ở lợn qua xét nghiệm phân .........................88
3.2.3. Nghiên cứu sự ô nhiễm trứng và ấu trùng giun lươn ở ngoại cảnh...........96
3.2.4. Nghiên cứu đặc điểm bệnh lý, lâm sàng bệnh giun lươn ở lợn gây
nhiễm và lợn nhiễm tự nhiên trên thực địa.........................................................102
3.2.5. Nghiên cứu và đề xuất biện pháp phòng trị bệnh giun lươn cho lợn ......121
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ................................................................................... 129
1. Kết luận...........................................................................................................129
2. Đề nghị............................................................................................................130
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 131
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
bp: base pair
ĐC: Đối chứng
ELISA: Emzyme – Limked ImmunoSorbent Assay
P: độ tin cậy
PCR: Polymerase Chain Reaction
SGN: Sau gây nhiễm
spp.: species pluralis
S. ransomi: Strongyloides ransomi
O. dentatum: Oesophagostomum dentatum
O. columbianum: Oesophagostomum columbianum
O. venulosum: Oesophagostomum venulosum
O. radiatum: Oesophagostomum radiatum
A. suum: Ascaris suum
T. suis: Trichocephalus suis
A/G Albumin/Globulin
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Thực trạng công tác phòng chống bệnh giun tròn cho lợn tại Bắc Giang.........59
Bảng 3.2. Thành phần và sự phân bố các loài giun tròn ký sinh ở đường tiêu hóa
lợn tại Bắc Giang ..................................................................................................61
Bảng 3.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm chung các loài giun tròn đường tiêu hóa ở lợn
tại các địa phương (qua mổ khám)......................................................................64
Bảng 3.4. Tỷ lệ và cường độ nhiễm các loài giun tròn đường tiêu hóa ở lợn ....................66
Bảng 3.5. Tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa lợn ở một số địa phương thuộc
tỉnh Bắc Giang (qua xét nghiệm phân)...............................................................68
Bảng 3.6. Tỷ lệ và cường độ nhiễm các loài giun tròn đường tiêu hóa lợn (qua xét
nghiệm phân).........................................................................................................70
Bảng 3.7. Biến động nhiễm giun tròn đường tiêu hóa theo tuổi lợn...................................72
Bảng 3.8. Tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn theo phương thức chăn nuôi........75
Bảng 3.9. Tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn theo mùa trong năm......................76
Bảng 3.10. Kết quả mổ khám phát hiện và thu thập giun lươn ở lợn tại Bắc Giang.........78
Bảng 3.11. Kích thước của giun S. ransomi ký sinh ở lợn tại tỉnh Bắc Giang...................80
Bảng 3.12. Khoảng cách di truyền giữa các quần thể loài Strongyloides ransomi
và các loài khác dựa trên phân tích trình tự gen18S rDNA..............................85
Bảng 3.13. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn tại các địa phương (qua xét
nghiệm phân).........................................................................................................88
Bảng 3.14. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn theo tuổi lợn (qua xét nghiệm
phân).......................................................................................................................90
Bảng 3.15. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn theo mùa trong năm (qua xét
nghiệm phân).........................................................................................................93
Bảng 3.16. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn theo phương thức chăn nuôi.........94
Bảng 3.17. Sự ô nhiễm trứng và ấu trùng giun lươn ở chuồng nuôi, hố nước thải
chuồng nuôi, mẫu đất ở vườn trồng cây thức ăn cho lợn..................................97
Bảng 3.18. Thời gian trứng giun lươn nở và phát triển thành ấu trùng có sức gây
bệnh trong phân lợn ở phòng thí nghiệm............................................................99
Bảng 3.19. Thời gian tồn tại của ấu trùng giun lươn có sức gây bệnh trong phân
lợn ở phòng thí nghiệm ......................................................................................101
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vii
Bảng 3.20. Kết quả gây nhiễm giun lươn cho lợn ..............................................................103
Bảng 3.21. Diễn biến lâm sàng của lợn gây nhiễm giun lươn qua đường tiêu hóa .........106
Bảng 3.22. Diễn biến lâm sàng của lợn gây nhiễm giun lươn qua da..............................107
Bảng 3.23. Sự thay đổi một số chỉ tiêu hệ hồng cầu của lợn gây nhiễm giun lươn......109
Bảng 3.24. Sự thay đổi số lượng và công thức bạch cầu của lợn gây nhiễm
giun lươn......................................................................................... 111
Bảng 3.25. Sự thay đổi một số chỉ tiêu sinh hóa máu của lợn gây nhiễm giun
lươn ......................................................................................................................113
Bảng 3.26. Tổn thương đại thể ở lợn gây nhiễm giun lươn ..............................................114
Bảng 3.27. Tổn thương vi thể ở lợn gây nhiễm giun lươn.................................................117
Bảng 3.28. Triệu chứng chủ yếu của lợn nhiễm giun lươn ở các địa phương .................119
Bảng 3.29. Tổn thương đại thể của lợn mắc bệnh giun lươn ở các địa phương ..............120
Bảng 3.30. Hiệu lực của thuốc tẩy giun lươn trên lợn gây nhiễm.....................................121
Bảng 3.31. Hiệu lực của thuốc tẩy giun lươn cho lợn trên diện hẹp ngoài thực địa........122
Bảng 3.32. Hiệu lực của thuốc tẩy giun lươn cho lợn trên diện rộng................................123
Bảng 3.33. Tác dụng của một số thuốc sát trùng đối với ấu trùng giun lươn...................124
Bảng 3.34. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn trước thử nghiệm.........................125
Bảng 3.35. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn sau 1 tháng thử nghiệm...............126
Bảng 3.36. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn sau 3 tháng thử nghiệm...............127
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
viii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Giun đũa lợn Ascaris suum ....................................................................... 62
Hình 3.2. Giun kết hạt Oesophagostomum dentatum ............................................... 63
Hình 3.3. Giun tóc lợn Trichocephalus suis ............................................................. 64
Hình 3.4. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn qua mổ khám .......... 66
Hình 3.5. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm các loài giun tròn đường tiêu hóa ở lợn theo loài........... 67
Hình 3.6. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa lợn ở một số địa
phương thuộc tỉnh Bắc Giang (qua xét nghiệm phân)............................. 69
Hình 3.7. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn theo loài .................. 71
Hình 3.8. Đồ thị biến động nhiễm giun tròn đường tiêu hóa theo tuổi lợn............... 74
Hình 3.9. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn theo phương
thức chăn nuôi.......................................................................................... 75
Hình 3.10. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun tròn theo mùa trong năm ................................ 77
Hình 3.11. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun lươn ở lợn tại các huyện của tỉnh Bắc Giang ............ 79
Hình 3.12a. Cấu tao xoang miệng và phần đầu của loài Strongyloides
ransomi ở các góc chụp và độ phóng đại khác nhau ............................... 81
Hình 3.12 b. Gai cuticun trên bề mặt cơ thể ............................................................. 82
Hình 3.12 c. Âm hộ của giun cái ký sinh.................................................................. 82
Hình 3.12 d. Vân trên bề mặt cơ thể ......................................................................... 82
Hình 3.12 e. Cấu tạo đuôi của giun........................................................................... 82
Hình 3.13. Giun S. ransomi cái ký sinh .................................................................... 83
Hình 3.14 a. Hình thái giun Strongyloides ransomi đực thế hệ tự do (k. giun
đực, l. phần đầu, m. phần đuôi) (ảnh chụp)................................................. 83
Hình 3.14 b. Hình thái giun Strongyloides ransomi cái thế hệ tự do (n. giun
cái, o. phần đầu, p. âm hộ, q. phần đuôi) (ảnh chụp)............................... 83
Hình 3.14 c. Hình ảnh giun đực và giun cái (hình kẻ vẽ) ......................................... 84
Hình 3.15. Hình ảnh điện di sản phẩm PCR đoạn gen 18S rDNA của giun
lươn trên thạch agarose gel 1.0%............................................................. 84
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ix
Hình 3.16. Cây phả hệ được xây dựng từ trình tự gen 18S rDNA bằng
phương pháp Maximum Likelihood.......................................................... 86
Hình 3.17. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun lươn S. ransomi ở lợn tại các địa phương............. 89
Hình 3.18. Biểu đồ cường độ nhiễm giun lươn S. ransomi tại các địa phương ............. 90
Hình 3.19. Đồ thị biến động nhiễm giun lươn theo tuổi lợn..................................... 91
Hình 3.20. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun lươn S. ransomi ở lợn theo mùa trong năm............ 93
Hình 3.21. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm giun lươn S. ransomi ở lợn theo phương
thức chăn nuôi.......................................................................................... 95
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Lợn là loài vật nuôi được nuôi phổ biến ở tất cả các nước trên thế giới. Chăn
nuôi lợn là nguồn cung cấp thực phẩm chính cho con người, cung cấp nguyên liệu
cho ngành công nghiệp chế biến, ngoài ra còn cung cấp phân bón cho ngành trồng
trọt. Ở các nước đang phát triển nói chung, ở Việt Nam nói riêng chăn nuôi lợn
không những đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, mà còn rất quan
trọng đối với sự phát triển kinh tế nông hộ.
Bắc Giang là một tỉnh có nghề chăn nuôi lợn khá phát triển. Chăn nuôi lợn
góp phần quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo cho bà con nông dân trong tỉnh.
Theo thống kê của Chi cục chăn nuôi thú y tỉnh Bắc Giang [3], số lượng lợn nuôi tại
tỉnh như sau: năm 2017 cả tỉnh có 1.043.749 con, năm 2018 có 1.105.291 con.
Cùng với việc tăng nhanh số đầu lợn, người chăn nuôi lợn đã từng bước đưa các
tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thực tế sản xuất, do đó đưa lại lợi ích kinh tế rõ rệt
cho người chăn nuôi.
Tuy nhiên, chăn nuôi lợn tại tỉnh Bắc Giang cũng gặp không ít khó khăn,
trong đó có vấn đề dịch bệnh. Ngoài những bệnh truyền nhiễm thường gặp, bệnh
giun tròn đường tiêu hóa ở lợn vẫn lưu hành khá phổ biến. Mặc dù các bệnh giun
tròn không gây chết hàng loạt lợn như bệnh truyền nhiễm, nhưng bệnh giun tròn
thường diễn ra ở thể mạn tính, làm lợn còi cọc, chậm lớn, giảm sức đề kháng và dễ
mắc các bệnh khác.
Phan Địch Lân và cs. (2005) [25] cho biết: bệnh do giun tròn đường tiêu hóa
gây ra là những bệnh rất phổ biến và là nguyên nhân làm lợn còi cọc, chậm lớn, dễ
mắc các bệnh truyền nhiễm như rotavirus, phó thương hàn.... dẫn đến hội chứng
tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn.
Theo Phạm Sỹ Lăng và cs. (2011) [23], tác hại lớn nhất của bệnh giun tròn đối
với chăn nuôi lợn là làm tăng tiêu tốn thức ăn, giảm tăng trọng 15% - 20% so với
lợn không bị bệnh, đồng thời làm ô nhiễm trứng và ấu trùng giun tròn trong môi
trường chăn nuôi.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2
Kaufmann J. (1996) [89], Rösel K. (2017) [123] cho biết, Strongyloides
ransomi là một loài giun tròn có kích thước nhỏ được tìm thấy trên toàn thế giới,
thấy nhiều hơn ở các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới, nơi có nhiệt độ và ẩm độ thuận
lợi. Giun gây bệnh nặng cho lợn con 10 - 14 ngày tuổi. Giun trưởng thành ký sinh
gây hủy hoại biểu mô ruột, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu thức ăn dẫn đến
tiêu chảy, mệt mỏi, gầy sút,... nếu nhiễm nặng lợn có thể tử vong.
Ấu trùng giun lươn có sức gây bệnh có thể nhiễm vào lợn qua đường tiêu hóa,
qua da, qua sữa đầu hoặc qua bào thai. Vì vậy, lợn con nhiễm giun lươn từ rất sớm.
Lợn con nhiễm giun lươn thường bị viêm ruột non cấp, tiêu chảy nặng, không điều
trị kịp thời lợn có thể chết do mất nước và mất chất điện giải. Tỷ lệ chết của lợn
bệnh rất cao, có thể tới 75% số lợn ốm (Phạm Sỹ Lăng và cs., 2015 [24]).
Ở nước ta, trong những năm gần đây đã có các công trình nghiên cứu tình hình
nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn và tác hại do chúng gây ra như: Nguyễn Thị
Kim Lan và cs. (2009) [18], Nguyễn Thu Trang (2010) [44], Trương Quốc Dũng
(2011) [6], La Văn Công (2016) [2], Nguyễn Văn Thọ và cs. (2017) [42]. Tuy
nhiên, các nghiên cứu trên chưa thật đầy đủ, đặc biệt là chưa có tác giả nào nghiên
cứu toàn diện về bệnh giun lươn ở lợn. Mặc dù chăn nuôi lợn ở tỉnh Bắc Giang khá
phát triển nhưng chưa có công trình nghiên cứu nào về thực trạng nhiễm giun tròn
và bệnh giun lươn ở lợn, vì vậy chưa có biện pháp phòng trị bệnh hiệu quả.
Từ yêu cầu cấp thiết của thực tế chăn nuôi và phòng chống dịch bệnh cho lợn,
chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu nhiễm giun tròn đường tiêu hóa, bệnh
giun lươn (Strongyloidosis) trên lợn tại tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị".
2. Mục tiêu của đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Xác định được tỷ lệ và cường độ nhiễm các loài giun tròn đường tiêu hóa ở
lợn; nghiên cứu được một số đặc điểm dịch tễ, đặc điểm bệnh lý, lâm sàng và biện
pháp phòng, trị bệnh giun lươn (Strongloidosis) trên lợn tại tỉnh Bắc Giang.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Xác định được thành phần loài giun tròn, đánh giá được tỷ lệ và cường độ
nhiễm giun tròn đường tiêu hóa ở lợn tại tỉnh Bắc Giang.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3
- Xác định được loài giun lươn ký sinh ở lợn, một số đặc điểm dịch tễ, đặc điểm
bệnh lý và lâm sàng của bệnh do giun lươn gây ra.
- Đề xuất được biện pháp phòng và điều trị bệnh giun lươn cho lợn.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
3.1. Ý nghĩa khoa học
Đề tài cung cấp những thông tin khoa học về thực trạng nhiễm giun tròn
đường tiêu hóa ở lợn tại tỉnh Bắc Giang; đặc điểm dịch tễ, đặc điểm bệnh lý và lâm
sàng bệnh giun lươn, từ đó có cơ sở khoa học xây dựng quy trình phòng, trị bệnh
giun lươn cho lợn có hiệu quả cao.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả của đề tài là cơ sở để khuyến cáo người chăn nuôi lợn áp dụng các
biện pháp phòng, trị bệnh giun tròn nói chung, bệnh giun lươn nói riêng nhằm hạn
chế tỷ lệ nhiễm giun tròn ở lợn, hạn chế thiệt hại do giun lươn gây ra, góp phần phát
triển chăn nuôi lợn bền vững tại tỉnh Bắc Giang.
4. Những đóng góp mới của đề tài
- Đề tài là công trình đầu tiên nghiên cứu có hệ thống về thực trạng nhiễm
giun tròn đường tiêu hóa ở lợn tại tỉnh Bắc Giang; đặc điểm dịch tễ, bệnh lý, lâm
sàng bệnh do giun lươn gây ra trên lợn.
- Xây dựng được quy trình phòng, trị bệnh giun lươn cho lợn có hiệu quả,
khuyến cáo và áp dụng rộng rãi tại các trang trại và nông hộ trên địa bàn tỉnh Bắc
Giang và các tỉnh lân cận.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
4
Chương 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài
1.1.1. Giun tròn đường tiêu hóa lợn
1.1.1.1. Vị trí của các loài giun tròn ký sinh ở đường tiêu hóa của lợn trong hệ
thống phân loại động vật
Theo Nguyễn Văn Đức và cs. (2017) [8], một số loài giun tròn ở đường tiêu
hóa lợn được sắp xếp theo hệ thống phân loại như sau:
Ngành Nematoda Potts, 1932
Lớp Adenophorea (Linstow, 1905), Dougerty, 1958
Phân lớp Enoplia Chit wood, 1993
Bộ Trichocephalida Skrjabin et Schulz, 1928
Phân bộ Trichocephalata Skjabin et Schulz, 1928
Liên họ Trichurioidae Railliet, 1915
Họ Trichuridae Railliet, 1915
Giống Trichocephalus Schrank, 1788
Loài Trichocepphalus suis Schrank, 1788
Lớp Secernentea Dougerty, 1958
Phân lớp Rhabditia Pearse, 1942
Bộ Strongylida Railiet & Henry, 1913
Liên họ Strongyloidae Weinland, 1858
Họ Trichonematidae Witenberg, 1925
Giống Oesophagostomum Molin, 1861
Loài Oesophagostomum dentatum Rudolphi, 1803
Loài Oesophagostomum brevicaudatum
(Shwartz et Alicata, 1930)
Loài Oesophagostomum longicaudum Goodey, 1925
Bộ Rhabditida Chitwood, 1933
Liên họ Rhabditoidea Chitwood, 1933
Họ Strongyloididae Chitwood et Mcinstosch, 1934
Giống Strongyloides Grassi, 1879
Loài Strongyloides papillosus Wedl, 1856
Loài Strongyloides ransomi Schwartz et Alicata, 1930