Nghiên Cứu Kiến Thức Canh Tác Địa Phương Và Chuỗi Giá Trị Của Cây Chè Tại Huyện Đoan Hùng Tỉnh Phú Thọ

i

LỜI CẢM ƠN

Sau bốn năm học tập tại trƣờng Đại học Lâm Nghiệp, để đánh giá kết

quả học tập và hoàn thiện quá trình học tập tại trƣờng, gắn lý thuyết vào thực

tiễn. Đƣợc sự đồng ý của trƣờng Đại học Lâm Nghiệp, Viện Quản lý đất đai

và Phát triển nông thôn cùng thầy giáo hƣớng dẫn, em đã tiến hành thực hiện

khóa luận với đề tài “ Nghiên cứu kiến thức canh tác địa phƣơng và chuỗi

giá trị của cây chè tại huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ”

Trong toàn bộ quá trình nghiên cứu và thực hiện khoá luận, ngoài sự nỗ

lực của bản thân, em còn nhận đƣợc sự hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình của thầy

TS.Trần Bình Đà cùng các thầy cô giáo trong trƣờng, bên cạnh đó sự giúp đỡ

của bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện tốt nhất cho em trong suốt thời gian

qua.

Nhân dịp hoàn thành khoá luận, cho phép em đƣợc bày tỏ lòng kính

trọng và biết ơn sâu sắc tới các quý thầy cô trƣờng Đại học Lâm Nghiệp, các

thầy cô Viện Quản lý đất đai và Phát triển nông thôn đã truyền đạt cho em

những kiến thức quý báu trong thời gian học tập tại trƣờng. Đặc biệt, em xin

chân thành cảm ơn thầy TS.Trần Bình Đà đã tận tình hƣớng dẫn, dành nhiều

công sức, thời gian và tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình học tập và

thực hiện đề tài. Em xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ viên chức

xã Huyện Đoan Hùng, Tỉnh Phú Thọ và những hộ gia đình tại địa phƣơng đã

giúp đỡ và tạo điều kiện cho em trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thiện

khoá luận tốt nghiệp.

Do thời gian có hạn, trình độ cũng nhƣ kinh nghiệm thực tế trong công

tác nghiên cứu còn hạn hẹp, bài khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót.

Rất mong nhận đƣợc sự đóng góp của thầy cô và các bạn để khóa luận đƣợc

hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 9 tháng 5 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Phƣơng Giang

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................i

MỤC LỤC.........................................................................................................ii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...........................................................................iv

PHẦN I MỞ ĐẦU ............................................................................................ 6

PHẦN II ............................................................................................................ 9

2.1. Khái quát về chè.......................................Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Nguồn gốc cây chè ................................Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Đặc điểm thực vật học cây chè .............Error! Bookmark not defined.

2.1.3. Phân loại cây chè..................................................................................... 9

2.1.4. Yêu cầu điều kiện sinh thái đối với sự sinh trƣởng của cây chè........... 13

2.2. Cơ sở lý luận về chuỗi giá trị ................................................................... 17

2.3. Các nghiên cứu về tình hình sản xuất và tiêu thụ chè trên thế giới và tại

Việt Nam ......................................................................................................... 17

2.3.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ trên thế giới .......................................... 17

2.3.2. Tình hình sản xuất và xuất khẩu chè của Việt Nam trong những năm

gần đây ............................................................................................................ 18

PHẦN III VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................... 21

3.1. Địa điểm nghiên cứu ................................................................................ 21

3.2. Thời gian nghiên cứu ............................................................................... 21

3.3. Đối tƣợng, vật liệu nghiên cứu................................................................. 21

3.4. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 21

PHẦN IV KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN...................................................... 24

4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Đoan Hùng ............................. 24

4.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 24

4.1.2. Thực trạng kinh tế, xã hội huyện Đoan Hùng......Error! Bookmark not

defined.

4.1.3. Đánh giá thuận lợi và khó khăn huyện Đoan Hùng... Error! Bookmark

not defined.

iii

4.3. Kỹ thuật canh tác chè của ngƣời dân tại Đoan Hùng................................. 1

4.3.1. Cây giống ................................................................................................ 4

4.3.2. Đất trồng và kỹ thuật làm đất.................................................................. 6

4.3.3. Kỹ thuật trồng ......................................................................................... 7

4.3.4. Kỹ thuật bón phân ................................................................................... 9

4.3.5. Đốn chè ................................................................................................. 10

4.3.6. Làm cỏ, phòng trừ sâu bệnh.................................................................. 11

4.3.7. Thu hoạch chè ....................................................................................... 13

4.4. Chuỗi giá trị của sản xuất chè tại Đoan Hùng ......................................... 14

4.4.1. Giá bán của chè tại các thời điển trong năm........................................ 14

4.4.2. Chuỗi giá trị cây chè tại Đoan Hùng..................................................... 15

4.4.3. Đề xuất giải pháp nâng cao giá trị cây chè tại địa phƣơng ................... 19

PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................... 21

5.1. Kết luận .................................................................................................... 21

5.2. Kiến nghị.................................................................................................. 22

TÀI LIỆU THAM KHẢO

iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TNHH MTV Trách nhiệm hữu hạn một thành viên

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

UBND Uỷ ban nhân dân

HGĐ Hộ gia đình

THPT Trung học phổ thông

THCS Trung học cơ sở

XK Xuất khẩu

TBKT Tiến bộ kỹ thuật

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1. Thống kê hiện trạng sản xuất chè tại Đoan Hùng Error! Bookmark

not defined.

Bảng 4.2. Giá bán của các loại chè theo thời điểm......................................... 14

Bảng 4.3. So sánh các kênh tiêu thụ ............................................................... 17

Bảng 4.4. Tình hình tiêu thụ chè cho các nhân tố trong chuỗi giá trị tại một số

xã của huyện Đoan Hùng ................................................................................ 18

6

PHẦN I MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

Cây chè xanh có tên khoa học là Camellia sinensis, thuộc họ chè

Theaceae. Chè ở Việt Nam có đặc điểm sinh trƣởng khỏe, năng suất cao, chất

lƣợng tốt đang đƣợc đánh giá cao trên thị trƣờng chè trong và ngoài nƣớc. Cây

chè đã góp phần tạo việc làm và tăng thêm thu nhập cho các hộ gia đình và

ngƣời dân đặc biệt là khu vực miền núi nƣớc ta.

Phú Thọ là một tỉnh miền núi có truyền thống trồng chè xanh lâu năm ở

nƣớc ta.Theo thống kê của Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Phú

Thọ cho biết, địa phƣơng là tỉnh đứng thứ 4 về diện tích, thứ 3 về sản lƣợn chè

trong cả nƣớc với tổng diện tích năm 2015 đạt 16,5 nghìn ha. Chè tập trung

chủ yếu ở các huyện Thanh Sơn, Tân Sơn, Thanh Ba, Đoan Hùng và Hạ

Hòa...Hiện nay, nhiều địa phƣơng trong tỉnh đang tập trung phát triển cây chè

theo hƣớng sản xuất hàng hóa, ƣu tiên sản phẩm sạch đảm bảo vệ sinh an toàn

thực phẩm để hƣớng tới phát triển bên vững, giữ vững và đƣa thƣơng hiệu chè

Phú Thọ tiến xa hơn ra thị trƣờng thế giới.

Từ đầu những năm 1980 của thế kỷ trƣớc, Đoan Hùng đã xây dựng xong

những nông trƣờng và Nhà máy chè Đoan Hùng, góp phần phát huy thế mạnh

của cây chè, vốn đƣợc trồng từ lâu ở đất phủ Đoan Hùng. Đặc biệt là từ khi

Công ty TNHH MTV chè Phú Bền ký kết hợp đồng liên doanh với nƣớc ngoài

sau đó trở thành công ty có 100% vốn nƣớc ngoài. Các nông trƣờng của Công

ty là các đơn vị đầu tiên trong ngành chè Việt Nam đƣợc cấp chứng chỉ nông

nghiệp bền vững, trong đó có vùng chè trên địa bàn huyện Đoan Hùng. Đây là

lợi thế rất lớn trong việc đảm bảo giá cả ổn định lâu dài, xây dựng thƣơng hiệu

chè an toàn.