Nghiên cứu khoan lỗ nhỏ và sâu trên hợp kim nhôm có trợ giúp của rung động siêu âm

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

Chu Ngọc Hùng

NGHIÊN CỨU KHOAN LỖ NHỎ VÀ SÂU TRÊN HỢP KIM

NHÔM CÓ TRỢ GIÚP CỦA RUNG ĐỘNG SIÊU ÂM

Chuyên ngành: Kỹ thuật Cơ khí

Mã Số: 9 52 01 03

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS.TS. Nguyễn Văn Dự

THÁI NGUYÊN – NĂM 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan nội dung luận án là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự

hướng dẫn khoa học của PGS.TS Nguyễn Văn Dự. Những kết quả nghiên cứu được

trình bày trong luận án (trừ những nội dung được trích dẫn) là hoàn toàn do bản thân

tự nghiên cứu, không sao chép của bất kỳ ai hay nguồn nào.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 09 năm 2019

Tác giả luận án

Chu Ngọc Hùng

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận án này có thể chưa bao giờ được hoàn thành nếu không có sự hướng dẫn

và trợ giúp của PGS.TS Nguyễn Văn Dự. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn về tất cả sự giúp

đỡ của Thầy dành cho tôi trong suốt thời gian qua.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến PGS.TS Trần Minh Đức, người đầu tiên mà tôi đã

học được cơ khí là gì, người đã luôn dành sự quan tâm và cho tôi những lời khuyên

trong suốt quá trình tôi thực hiện luận án này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến PGS.TS

Phan Quang Thế, vì sự quan tâm đặc biệt của Thầy dành cho tôi, người đã truyền cảm

hứng cho tôi trong suốt quá trình học tập. Tôi không thể quên gửi lời cảm ơn đến

GS.TS Nguyễn Đăng Bình, người đã định hướng cho tôi trong suốt quá trình học tập

và nghiên cứu. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến TS Nguyễn Tiến Hưng, người đã giúp đỡ

tôi bất cứ khi nào tôi cần. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến PGS.TS Ngô Như Khoa, người

đã tài trợ cho tôi những thiết bị đo đắt tiền, khó mua cho các thí nghiệm của tôi.

Tôi sẽ không viết những dòng này nếu không phải vì Bố Mẹ yêu quí của tôi,

cảm ơn Bố Mẹ đã nuôi dưỡng tôi để tôi có được ngày hôm nay.

Tôi không thể tìm được những từ thích hợp để cảm ơn vợ của tôi, Ngô Thị Bích

Ngọc và hai con gái của tôi, Chu Thúy Hiền và Chu Thảo Hiền, cảm ơn em và các

con đã dành cho tôi một tình yêu vô điều kiện.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 09 năm 2019

Tác giả luận án

Chu Ngọc Hùng

iii

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

1 Tính cấp thiết........................................................................................................1

2 Mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu.........................................................3

2.1 Mục tiêu .........................................................................................................3

2.2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................4

3 Phương pháp nghiên cứu......................................................................................4

4 Ý nghĩa khoan học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài...............................................4

4.1 Ý nghĩa khoa học ...........................................................................................4

4.2 Ý nghĩa thực tiễn............................................................................................4

5 Những đóng góp mới của đề tài ...........................................................................5

6 Cấu trúc nội dung luận án.....................................................................................5

Chương 1 TỔNG QUAN VỀ GIA CÔNG CÓ TRỢ GIÚP CỦA RUNG ĐỘNG SIÊU

ÂM ..............................................................................................................................7

1.1 Giới thiệu...........................................................................................................7

1.2 Một số khái niệm về rung động siêu âm ...........................................................7

1.2.1 Rung động siêu âm .....................................................................................7

1.2.2 Các phương pháp tạo rung siêu âm ............................................................7

1.3 Ứng dụng của siêu âm trong gia công cơ..........................................................8

1.3.1 Gia công siêu âm ........................................................................................8

1.3.2 Gia công siêu âm quay................................................................................9

1.3.3 Gia công có trợ giúp của rung động siêu âm..............................................9

1.4 Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm về UAD...........................................11

1.4.1 Ảnh hưởng của UAD đến quá trình tạo phoi............................................12

iv

1.4.2 Ảnh hưởng của UAD đến lực dọc trục khi khoan ....................................13

1.4.3 Ảnh hưởng của UAD đến mô men khi khoan ..........................................16

1.4.4 Ảnh hưởng của UAD đến nhiệt cắt ..........................................................18

1.4.5 Ảnh hưởng của UAD đến chất lượng gia công ........................................19

1.4.6 Ảnh hưởng của UAD đến tuổi bền dụng cụ .............................................21

1.4.7 Ảnh hưởng của UAD đến năng suất gia công ..........................................23

1.5 Tổng quan các nghiên cứu lí thuyết về UAD..................................................23

1.6 Một số vấn đề về gia công hợp kim nhôm ......................................................25

1.6.1 Tính gia công của hợp kim nhôm.............................................................25

1.6.2 Tính gia công của hợp kim nhôm khi khoan ............................................26

Kết luận chương ........................................................................................................28

Chương 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT QUÁ TRÌNH KHOAN CÓ TRỢ GIÚP CỦA

RUNG ĐỘNG SIÊU ÂM..........................................................................................30

2.1 Giới thiệu.........................................................................................................30

2.2 Khoan có trợ giúp của rung động siêu âm.......................................................30

2.2.1 Nguyên tắc ................................................................................................30

2.2.2 Cơ chế của quá trình khoan có trợ giúp của rung động siêu âm ..............31

2.2.3 Động học quá trình khoan có trợ giúp của rung động siêu âm.................33

2.2.4 Cơ chế giảm lực cắt trong khoan có trợ giúp của rung động siêu âm ......34

2.3 Lực dọc trục và mô men khi khoan .................................................................35

2.3.1 Lực dọc trục và mô men độc lập với độ sâu lỗ khoan..............................35

2.3.2 Lực dọc trục và mô men phụ thuộc độ sâu lỗ khoan................................38

Kết luận chương ....................................................................................................42

Chương 3 THIẾT KẾ, CHẾ TẠO HỆ THỐNG THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM.............44

v

3.1. Giới thiệu........................................................................................................44

3.2 Các thành phần chính của hệ thống rung siêu âm...........................................44

3.2.1 Máy phát điện siêu âm..............................................................................45

3.2.2 Bộ chuyển đổi siêu âm..............................................................................45

3.2.3 Đầu khuếch đại biên độ ............................................................................48

3.3 Thiết kế hệ thống khoan có trợ giúp của rung động siêu âm ..........................51

3.3.1 Thiết kế cấu trúc .......................................................................................51

3.3.2 Thiết kế chi tiết .........................................................................................53

3.4 Chế tạo, lắp ráp và hiệu chỉnh hệ thống ..........................................................57

3.4.1 Chế tạo, lắp ráp hệ thống ..........................................................................57

3.4.2 Đo kiểm bằng thiết bị phân tích trở kháng ...............................................57

3.4.3 Đo kiểm bằng thiết bị hiện sóng số ..........................................................59

3.4.4 Đo biên độ rung động ...............................................................................64

3.4.5 Thực nghiệm đánh giá hệ thống rung siêu âm trợ giúp khoan .................67

3.5 Xây dựng hệ thống thí nghiệm........................................................................67

3.5.1 Mục đích và phương pháp thí nghiệm......................................................67

3.5.2 Thiết bị thí nghiệm....................................................................................68

3.5.3 Dụng cụ đo và thiết bị thu thập dữ liệu ....................................................70

Kết luận chương ....................................................................................................74

Chương 4 NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM KHOAN LỖ SÂU CÓ TRỢ GIÚP CỦA

RUNG ĐỘNG SIÊU ÂM..........................................................................................75

4.1 Giới thiệu.........................................................................................................75

4.2 Tiến hành thí nghiệm.......................................................................................76

4.2.1 Thí nghiệm với lực tiến dao không đổi.....................................................76

vi

4.2.2 Thí nghiệm với tốc độ tiến dao không đổi................................................78

4.3 Một số ưu việt của UAD khi khoan lỗ sâu với lực tiến dao không đổi...........80

4.3.1 Tốc độ tiến dao .........................................................................................80

4.3.2 Độ sâu lỗ đạt được ....................................................................................83

4.3.3 Mô men và nhiệt độ chi tiết khi khoan .....................................................84

4.3.4 Luận giải ưu việt của UAD.......................................................................86

4.4 Một số ưu việt của UAD khi khoan lỗ sâu với tốc độ tiến dao không đổi....100

4.4.1 Lực dọc trục và mô men khi khoan ........................................................100

4.4.2 Mô men cắt khi khoan ............................................................................102

4.4.3 Độ sâu an toàn của lỗ khoan ...................................................................104

4.5 Lựa chọn bộ thông số gia công......................................................................106

Kết luận chương ..................................................................................................116

Chương 5 PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH MÔ TẢ MÔ MEN KHI KHOAN LỖ SÂU118

5.1 Giới thiệu.......................................................................................................118

5.2 Một số mô hình đã có ....................................................................................118

5.3 Mô hình đề xuất.............................................................................................122

5.3.1 Mô men cắt .............................................................................................123

5.3.2 Mô men thoát phoi..................................................................................123

5.3.3 Mô men trượt gián đoạn .........................................................................128

Kết luận chương ..................................................................................................130

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT....................................................................................132

Kết luận chung.....................................................................................................132

Đề xuất nghiên cứu tiếp theo...............................................................................133

TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................134

vii

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN ..................149

PHỤ LỤC................................................................................................................151

viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1 Quĩ đạo rung trong gia công có trợ giúp của rung động siêu âm [36].......11

Bảng 1.2 Một số giải pháp công nghệ cải thiện quá trình khoan hợp kim nhôm .....27

Bảng 2. 1 Một số công thức tính mô men và lực dọc trục khi khoan .......................35

Bảng 2. 2 Kết quả tính lực dọc trục và mô men........................................................37

Bảng 3. 1 Thông số của bộ chuyển đổi siêu âm........................................................53

Bảng 3.2 Đặc tính cơ học và đặc tính truyền âm của đầu khuếch đại, ống kẹp, mũi

khoan .........................................................................................................................53

Bảng 3. 3 Thông số kĩ thuật của thiết bị phân tích trở kháng ...................................58

Bảng 3.4 Thông số của thiết bị hiện sóng số PicoScope...........................................59

Bảng 3.5 Tần số cộng hưởng của cơ cấu rung khi độ dài mũi khoan (L) thay đổi...63

Bảng 3. 6 Thông số kĩ thuật của đầu đo biên độ siêu âm kĩ thuật số........................65

Bảng 3.7 Thông số rung trong một số công bố cùng lĩnh vực..................................66

Bảng 3. 8 Các thông số cơ bản của máy gia công.....................................................68

Bảng 3. 9 Bảng thông số mũi khoan .........................................................................69

Bảng 3. 10 Thành phần hóa học của vật liệu mẫu thí nghiệm..................................69

Bảng 3. 11 Thông số máy phát điện siêu âm ............................................................70

Bảng 3. 12 Các thông số cơ bản của đầu đo lực cắt 3 thành phần............................71

Bảng 3.13 Các thông số cơ bản của Load cell ..........................................................72

Bảng 3. 14 Các thông số cơ bản của cảm biến đo mô men.......................................72

Bảng 3. 15 Thông số của cảm biến nhiệt độ .............................................................73

Bảng 3. 16 Bảng thông số của cảm biến dịch chuyển...............................................73

ix

Bảng 3. 17 Bảng thông số của bộ thu thập dữ liệu ...................................................73

Bảng 4. 1 Các thông số thí nghiệm với lực tiến dao không đổi................................78

Bảng 4. 2 Các thông số thí nghiệm với tốc độ tiến dao không đổi...........................80

Bảng 4. 3 Ký hiệu và giá trị các thông số thí nghiệm...............................................80

Bảng 4.4 Số liệu thống kê năng suất gia công trung bình.........................................82

Bảng 4.5 Giá trị mô men cắt ...................................................................................102

Bảng 4. 6 Kết quả so sánh mô men cắt theo cặp.....................................................103

Bảng 4.7 Độ sâu an toàn (LMAX) đạt được ..............................................................105

Bảng 4. 8 Các thông số thí nghiệm .........................................................................107

Bảng 4. 9 Kết quả thực nghiệm...............................................................................110

Bảng 4. 10 Tỉ số S/N của các chỉ tiêu và chuẩn hóa trong khoảng [0-1]................111

Bảng 4. 11 Hệ số quan hệ xám và độ xám trung bình ............................................113

Bảng 4. 12 Mức độ ảnh hưởng của các thông số gia công đến độ xám..................113

Bảng 4. 13 Bảng kết quả thực nghiệm....................................................................116

Bảng 5.1 Các biến và mức thí nghiệm hồi quy.......................................................122

Bảng 5.2 Kết quả hồi quy hệ số C của mô men cắt ................................................123

Bảng 5.3 Kết quả hồi quy hệ số A trong mô hình mô men thoát phoi ...................124

Bảng 5.4 Kết quả so sánh theo cặp các hệ số A......................................................126

Bảng 5.5 Kết quả hồi quy các hệ số ai, i=1…3 .......................................................128

Bảng 5.6 Kết quả so sánh theo cặp .........................................................................130

x

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 1.1 Hiệu ứng áp điện [32] ..................................................................................8

Hình 1.2 Cơ cấu rung: PZT dạng màng mỏng (a), PZT dạng Sandwich (b)..............8

Hình 1.3 Nguyên lý gia công siêu âm [33] .................................................................9

Hình 1.4 Nguyên lí gia công siêu âm quay [35]: gia công lỗ (a), mài bề mặt (b) ......9

Hình 1.5 Tiện có trợ giúp của rung động siêu âm [38].............................................10

Hình 1.6 Các phương án bổ sung rung động vào quá trình gia công [33]................10

Hình 1.7 Sơ đồ kĩ thuật rung [36]: 1D (a), 2D (b) ....................................................11

Hình 2.1 Kiểu rung trong UAD [76]: rung dọc trục (a), rung xoắn (b), rung kết hợp

(c) ..............................................................................................................................30

Hình 2.2 Dao động của mũi khoan khi rung [84] .....................................................32

Hình 2.3 Sơ đồ phân tích động học quá trình cắt khi bổ sung rung động dọc trục [1],

[2], [85]......................................................................................................................34

Hình 2.4 Các giá trị lực dọc trục (a), mô men (b) tính theo công thức trong các tài liệu

và kết quả thực nghiệm. ............................................................................................38

Hình 2.5 Lực dọc trục trong quá trình khoan [94]....................................................39

Hình 2.6 Các thành phần lực tác động lên mũi khoan trong mặt phẳng dọc trục (a) và

trong mặt phẳng vuông góc với trục mũi khoan (b) [94]..........................................39

Hình 2.7 Mô men và lực cắt thay đổi theo độ sâu lỗ khoan [88].............................40

Hình 2.8 Biến động của lực dọc trục và mô men khi khoan với mũi khoan có và

không có rãnh bẻ phoi [90] .......................................................................................41

Hình 2.9 Đặc trưng của lực cắt theo độ sâu lỗ khoan [91]........................................41

Hình 2.10 Lực dọc trục và mô men thay đổi theo độ sâu lỗ khoan [92]...................41

Hình 2.11 Biến động của lực dọc trục theo thời gian gia công [93].........................42

xi

Hình 2.12 Mô men tăng theo độ sâu lỗ khoan [95]...................................................42

Hình 3.1 Hệ thống rung siêu âm ..............................................................................44

Hình 3.2 Cấu tạo bộ chuyển đổi siêu âm kiểu Langevin [96]..................................45

Hình 3.3 Một ví dụ khuếch đại biên độ rung siêu âm...............................................48

Hình 3.4 Đầu khuếch đại biên độ: dạng hàm mũ (a), dạng catenoit (b), dạng cosine

(c), dạng nón (d), dạng trụ bậc (e) [97].....................................................................48

Hình 3.5 Tỉ lệ khuếch đại biên độ của các dạng đầu khuếch đại [97]: (a) dạng hàm

mũ, (b) dạng catenoit, (c) dạng cosine, (d) dạng nón, (e) dạng trụ bậc ....................49

Hình 3.6 Đầu khuếch đại biên độ dạng trụ bậc........................................................49

Hình 3.7 Phương án gá kẹp mũi khoan vào đầu khuếch đại biên độ: sử dụng ống kẹp

(collet) [81] (a), sử dụng ren vít cố định trực tiếp (b) [102] .....................................52

Hình 3.8 Kết cấu hệ thống rung siêu âm trợ giúp khoan ..........................................52

Hình 3.9 Các kích thước chính của đầu khuếch đại biên độ đã gắn collet và mũi

khoan .........................................................................................................................54

Hình 3.10 Kết quả phân tích đầu khuếch đại gắn collet và mũi khoan.....................56

Hình 3.11 Bản vẽ lắp bộ chuyển đổi và đầu khuếch đại...........................................57

Hình 3.12 Đo kiểm bằng thiết bị phân tích trở kháng...............................................58

Hình 3.13 Phổ trở kháng của cơ cấu rung phân tích bằng thiết bị HIOKI3532-50 LCR

...................................................................................................................................58

Hình 3.14 Thiết bị hiện sóng PicoScope...................................................................59

Hình 3.15 Sơ đồ đo trở kháng theo nguyên lý I-V....................................................60

Hình 3.16 Biểu đồ Bode được vẽ bằng phần mềm FRA4PS...................................61

Hình 3.17 Ví dụ xử lý số liệu bằng phần mềm OriginLab........................................62

xii

Hình 3.18 Phổ trở kháng của bộ chuyển đổi được phân tích bằng phần mềm Originlab

...................................................................................................................................62

Hình 3.19 Đo biên độ rung bằng đồng hồ so MИΓ có độ phân giải 1 µm (a), đo biên

độ rung bằng đầu đo siêu âm kĩ thuật số (b).............................................................65

Hình 3.20 Đo biên độ rung bằng Panme ...................................................................65

Hình 3.21 Giảm cường độ tín hiệu đo lực dọc trục khi bổ sung rung siêu âm: lượng

chạy dao 0,05 mm/v (a) và 0.085 mm/v (b)..............................................................67

Hình 3.22 Mũi khoan dùng cho thí nghiệm ..............................................................69

Hình 3.23 Ảnh chụp một số mẫu thí nghiệm............................................................69

Hình 3.24 Máy phát điện siêu âm (a), cơ cấu chổi than cổ góp (b)..........................70

Hình 3.25 Đầu đo lực cắt 3 thành phần.....................................................................70

Hình 3. 26 Sơ đồ đo mô men ....................................................................................71

Hình 3.27 Cảm biến đo lực (Loadcell)......................................................................72

Hình 3.28 Cảm biến đo mô men ...............................................................................72

Hình 3.29 Cảm biến nhiệt độ ....................................................................................72

Hình 3.30 Cảm biến dịch chuyển..............................................................................73

Hình 3.31 Bộ thu thập dữ liệu..................................................................................73

Hình 4.1 Sơ đồ nguyên lí hệ thống thí nghiệm với lực tiến dao không đổi.............76

Hình 4.2 Hệ thống thí nghiệm với lực tiến dao không đổi ......................................77

Hình 4.3 Sơ đồ nguyên lí hệ thống thí nghiệm với tốc độ tiến dao không đổi ........79

Hình 4.4 Hệ thống thí nghiệm với tốc độ tiến dao không đổi..................................79

Hình 4.5 Đồ thị tiến dao của một số quá trình khoan ...............................................81

Hình 4.6 Kết quả thống kê năng suất gia công trung bình........................................82

xiii

Hình 4. 7 Độ sâu lỗ đạt được: khoan thường (a), khoan có rung trợ giúp (b) ..........83

Hình 4.8 Diễn biến lượng tiến dao, mô men và nhiệt độ trên chi tiết khi khoan thường

(a, c) và khoan có rung trợ giúp (b, d); điều kiện gia công với lực tiến dao 6 kg, lỗ 4

(a, b) và 12 kg, lỗ 5 (c, d)..........................................................................................84

Hình 4.9 Tỷ số mô men (a) và tỷ số nhiệt độ chi tiết (b) của các cặp thí nghiệm ...86

Hình 4.10 Ảnh chụp mũi khoan sau lỗ khoan thứ 5 .................................................87

Hình 4.11 Biến động của lượng tiến dao và mô men (a), của lượng tiến dao và nhiệt

chi tiết của hai cặp thí nghiệm (b).............................................................................88

Hình 4.12 Biến động của nhiệt độ chi tiết gia công: khoan có rung trợ giúp với lực

tiến dao 9 kg (a); khoan thường với lực tiến dao 12 kg (b) ......................................89

Hình 4.13 Đồ thị biến thiên mô men theo độ sâu lỗ của hai quá trình khoan..........90

Hình 4.14 Ba thành phần mô men (a,b) và hiện tượng bám dính phoi (c,d) ...........91

Hình 4.15 Một ví dụ về cách thức lấy điểm cơ sở và hồi quy T2..............................94

Hình 4.16 Kết quả hồi quy của Mellinger và cộng sự (a), của Han và cộng sự (b).94

Hình 4.17 Thống kê trung bình (cột xếp chồng) của mô men T1+T2 (a) và tỷ lệ trung

bình T2/T1 của các kết quả thí nghiệm (b).................................................................95

Hình 4.18 Mô men tổng và mô men thoát phoi chuẩn hóa của CD (a) và UAD (b) khi

lực tiến dao ứng với 12 kg.........................................................................................96

Hình 4.19 Tốc độ tăng mô men thoát phoi chuẩn hóa R2 của CD (a) và UAD (b)..98

Hình 4.20 Đồ thị mô men chuẩn hóa R2 và R3 của CD (a) và UAD (b)..................99

Hình 4.21 Lực dọc trục và mô men khi khoan thường (a) và khi khoan có rung trợ

giúp (b)....................................................................................................................100

Hình 4.22 Chuẩn hóa lực dọc trục và mô men: khoan thường (a), khoan có rung trợ

giúp (b)....................................................................................................................101

Hình 4.23 Lực dọc trục và mô men khi mũi khoan gãy (a) và định nghĩa độ sâu tới

hạn (b) .....................................................................................................................101

xiv

Hình 4.24 Ảnh hưởng của tốc độ cắt và lượng tiến dao đến mô men cắt khi khoan

thường (a) và khoan có rung trợ giúp (b)................................................................104

Hình 4.25 Ảnh hưởng của tốc độ cắt và lượng tiến dao đến độ sâu tới hạn ...........105

Hình 4.26 Sự thay đổi của lực dọc trục và mô men khi khoan...............................107

Hình 4.27 Biểu đồ độ xám trung bình (a) và ảnh hưởng của thông số vào đến độ xám

(b) ............................................................................................................................114

Hình 5.1 Các thành phần mô men khi khoan lỗ sâu Mellinger và cộng sự [88].....119

Hình 5.2 Sơ đồ xác định các tham số tính toán (a) và các yếu tố lực và kích thước của

một phân tố phoi (b), Mellinger và cộng sự [88]....................................................119

Hình 5.3 Mô men khi khoan xương: mô men thực (a) và mô men được xử lý làm trơn

(b) (MacAvelia và cộng sự [116])...........................................................................120

Hình 5.4 Đồ thị đường cơ sở (a) và kết quả hồi quy (b).........................................124

Hình 5.5 Đồ thị so sánh 2-sample t-test của hai chế độ khoan CD và UAD khi khoan

đường kính 3 mm (a) và đường kính 4 mm (b).......................................................126

Hình 5.6 Đồ thị mô phỏng thành phần T2 với các giá trị thống kê trung bình của hệ

số A .........................................................................................................................127

Hình 5.7 Mô hình mô tả cơ chế chuyển động trượt gián đoạn ..............................128

Hình 5.8 Ví dụ biến động của T3 (a) và kết quả phân tích thống kê từ các thí nghiệm

với đường kính 3 mm (b) ........................................................................................129

Hình 5.9 Ví dụ biến động của T3 (a) và kết quả phân tích thống kê từ các thí nghiệm

với đường kính 4 mm (b) ........................................................................................129