nghiên cứu “Kết cấu nhóm piston”

§å ¸n tèt nghiÖp ®ç ngäc héi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

lêi nãi ®Çu

Trong sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n , giao th«ng lµ mét vÊn

®Ò hÕt søc quan träng . Trong ®ã giao th«ng ®êng bé gi÷ mét tÇm quan träng ®Æc biÖt

. Víi sù c¬ ®éng vµ viÖt d· cao ho¹t ®éng trong nhiÒu hoµn c¶nh kh¸c nhau , ®iÒu ®ã

®· t¹o cho «t« trë thµnh mét trong nh÷ng ph¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó chuyªn chë hµnh

kh¸ch vµ hµng ho¸ .

Ngoµi ra «t« cßn lµ mét tµi s¶n lín cña c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp hay mçi c¸ nh©n

, do vËy viÖc t×m hiÓu cÊu t¹o còng nh nguyªn lý ho¹t ®éng , söa ch÷a hay b¶o dìng

®Òu rÊt cÇn thiÕt nh»m n©ng cao thêi gian sö dông cña xe ,®¶m b¶o tÝnh n¨ng ho¹t

®éng cña nã .

ThiÕt kÕ “CÊu t¹o ®éng c¬'' lµ mét m«n häc hÕt søc thiÕt thùc , nã kh«ng

nh÷ng trang bÞ kiÕn thøc cho nghµnh nghÒ mµ ph¸t triÓn nã cßn gióp cho nghµnh

®éng c¬ nãi chung vµ nghµnh «t« riªng níc ta ph¸t triÓn. §ã còng lµ mét trong

nh÷ng trang bÞ cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc theo con ®êng c«ng nghiÖp

ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ .

§Ò tµi nghiªn cøu “KÕt cÊu nhãm piston” lµ mét ®Ò tµi chuyªn s©u, nã chøa

®ùng mét lîng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ®éng c¬ gióp cho ngêi häc hiÓu râ cÊu tróc vµ

nguyªn lý cña m¸y .

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2

§å ¸n tèt nghiÖp ®ç ngäc héi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ch¬ng I

NhiÖm vô, kÕt cÊu chung cña c¬ cÊu

trôc khuûu - thanh truyÒn.

1.1/ nhiÖm vô:

C¬ cÊu trôc khuûu thanh truyÒn biÕn ®æi nhiÖt n¨ng ë hµnh tr×nh ch¸y gi·n në sinh

c«ng thµnh c¬ n¨ng th«ng qua chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña piston thµnh chuyÓn ®éng quay

cña trôc khuûu. Nhê cã c¬ cÊu biªn tay quay mµ c¸c kú : hót , x¶ , nÐn ®îc thùc hiÖn.

M«men xo¾n quay sinh ra ë trôc khuûu ®éng c¬ qua b¸nh ®µ vµ c¸c hÖ thèng truyÒn lùc

cho c¸c b¸nh xe chñ ®éng.

1.2/ kÕt cÊu:

C¬ cÈu trôc khuûu-thanh truyÒn gåm c¸c chi tiÕt: piston , xecm¨ng, chèt piston,

thanh truyÒn, bul«ng biªn , b¹c biªn, trôc khuûu, b¸nh ®µ

1.2.1 Piston:

Piston lµ mét h×nh trô rçng, mét ®Çu kÝn bªn trong cã c¸c g©n chÞu lùc Piston ®îc

chia lµm ba phÇn chÝnh:

- PhÇn ®Ønh

- PhÇn ®Çu

- PhÇn th©n

1.2.2 Xecm¨ng :

Xecm¨ng lµ mét h×nh khoÐt trßn cã chç c¾t hë miÖng, hai mÆt c¹nh ®îc mµi

ph¼ng, nh½n, bãng. Xecm¨ng cã mÆt c¾t ngang h×nh ch÷ nhËt

Xecm¨ng gåm hai lo¹i :

- Xecm¨ng khÝ

- Xecm¨ng dÇu

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3

§å ¸n tèt nghiÖp ®ç ngäc héi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.2.3 Chèt piston:

Chèt piston ®îc chÕ t¹o theo d¹ng èng trßn rçng, mÆt ngoµi chèt ®îc t«i mét líp

máng b¨ng ®iÖn cao tÇn ®Ó t¨ng tÝnh chÞu mßn cña chèt. Bªn trong cña chèt cã thÓ c¾t

theo c¸c d¹ng: Lç th¼ng, lç c«n , lç bËc. Chèt piston dïng ®Ó nèi piston víi ®Çu nhá thanh

truyÒn.

1.2.4 Thanh truyÒn:

Thanh truyÒn lµ chi tiÕt dïng ®Ó nèi piston víi trôc khuûu th«ng qua chèt nh»m

biÕn chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña piston thµnh chuyÓn ®éng quay cña trôc khuûu.

Thanh truyÒn ®îc chia lµm ba phÇn chÝnh lµ:

- §Çu nhá thanh truyÒn.

- Th©n thanh truyÒn.

- §Çu to thanh truyÒn.

H×nh 1.1 : Thanh truyÒn.

1.2.4.1 §Çu nhá thanh truyÒn:

KÕt cÊu ®Çu nhá thanh truyÒn phô thuéc vµo chèt piston vµ ph¬ng ph¸p l¾p ghÐp

chèt piston vµ ®Çu nhá thanh truyÒn.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4

§å ¸n tèt nghiÖp ®ç ngäc héi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Khi chèt piston l¾p tù do ®Çu nhá thanh truyÒn cã h×nh trô rçng:

H×nh 1.2 : KÕt cÊu ®Çu nhá thanh truyÒn khi chèt piston l¾p tù do

ë ®éng c¬ cì lín thêng dïng ®Çu nhá thanh truyÒn cã d¹ng cung trßn ®ång t©m

(h×nh a ) , ®«i khi dïng kiÓu ovan ®Ó t¨ng ®é cøng, v÷ng cña ®Çu nhá thanh truyÒn (h×nh

b).Trong ®éng c¬ m¸y bay , ®éng c¬ x¨ng dïng trªn « t« ®Çu nhá thanh truyÒn cã h×nh trô

máng (h×nh c). Khi l¾p chèt tù do, do cã sù chuyÓn ®éng t¬ng ®èi gi÷a chèt vµ ®Çu nhá

nªn ph¶i chó ý b«i tr¬n bÒ mÆt mas¸t ,th«ng thêng dÇu b«i tr¬n ®Çu nhá víi chèt ®îc ®a

lªn b»ng ®êng dÉn dÇu khoan däc th©n thanh truyÒn (h×nh a,b,d). ë ®éng c¬ hai kú ®Çu

nhá lu«n chÞu ¸p lùc nÐn ,do ®ã dÇu ®a nªn b«i tr¬n ph¶i cã ¸p suÊt cao vµ gi÷ ®îc dÇu

b«i tr¬n trªn b¹c lãt, ®Çu nhá cã c¸c r·nh chÐo ®Ó chøa dÇu nhên (h×nh d). §Çu thanh

truyÒn ®îc b«i b»ng c¸ch vung tÐ, ®Ó hÊng ®îc dÇu b«i tr¬n, trªn ®Çu nhá thanh truyÒn

ngêi ta cã khoan c¸c lç hÊng dÇu hoÆc phay c¸c r·nh.

H×nh 1.3 : Bè trÝ lç høng dÇu trªn ®Çu nhá thanh truyÒn

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5

§å ¸n tèt nghiÖp ®ç ngäc héi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ë mét sè ®éng c¬ hai kú cao tèc ¸p suÊt rÊt lín vµ khã b«i tr¬n do ®ã ngêi ta

kh«ng dïng b¹c lãt mµ ngêi ta dïng æ bi ®òa.

H×nh 1.4 : §Çu nhá thanh truyÒn dïng æ bi ®òa

§èi ®éng c¬ lµm m¸t ®Ønh piston b»ng dÇu b«i tr¬n, trªn ®Çu nhá thanh truyÒn ph¶i

bè trÝ lç phun dÇu. ë ®éng c¬ cao tèc trªn ®Çu nhá thanh truyÒn ®«i khi lµm låi lªn mét

Ýt, vÊu låi nµy dïng ®Ó ®iÒu chØnh träng lîng vµ träng t©m cña thanh truyÒn.

ChiÒu dµy ®Çu nhá thanh truyÒn thêng chän :

§èi víi thanh truyÒn ®îc gia c«ng c¬ khÝ mÆt ngoµi:

mm

d

d

1,2 1,3

2

1

= ÷

§èi víi thanh truyÒn kh«ng ®îc gia c«ng c¬ khÝ mÆt ngoµi:

mm

d

d

1,35 1,45

2

1

= ÷

ChiÒu dµy nhá nhÊt cña ®Çu nhá thanh truyÒn thêng kh«ng ®îc nhá h¬n 4mm.

ChiÒu dµi ®Çu nhá ph¶i nhá h¬n kho¶ng c¸ch gi÷a hai bÖ chèt piston Ýt nhÊt lµ 3mm.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6