Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nghiên cứu, điều tra tai biến địa chất tại một số khu vực trọng điểm thuộc vùng Đông Bắc Bắc Bộ phục vụ quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
VIỆN KHOA HỌC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN
BÁO CÁO
NGHIÊN CỨU, ĐIỀU TRA TAI BIẾN ĐỊA CHẤT TẠI
MỘT SỐ KHU VỰC TRỌNG ĐIỂM THUỘC VÙNG
ĐÔNG BẮC BẮC BỘ PHỤC VỤ QUY HOẠCH PHÁT
TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI
THUYẾT MINH
6441
01/8/2007
HÀ NỘI, 5-2007
BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
VIỆN KHOA HỌC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN
Tập thể tác giả: Vũ Thanh Tâm (Chủ biên)
Phạm Khả Tùy, Lê Cảnh Tuân, Nguyễn Xuân
Nam, Phạm Việt Hà, Nguyễn Đình Tuấn, Đàm
Ngọc, Nguyễn Xuân Giáp, Nguyễn Đại Trung,
Hồ Hữu Hiếu, Đỗ Văn Thắng và nnk.
BÁO CÁO
NGHIÊN CỨU, ĐIỀU TRA TAI BIẾN ĐỊA CHẤT TẠI MỘT SỐ
KHU VỰC TRỌNG ĐIỂM THUỘC VÙNG ĐÔNG BẮC BẮC
BỘ PHỤC VỤ QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI
THUYẾT MINH
VIỆN TRƯỞNG CHỦ BIÊN
VIỆN KHOA HỌC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN
PGS-TS. NGUYỄN XUÂN KHIỂN TSKT. VŨ THANH TÂM
HÀ NỘI, 5-2007
3
MỤC LỤC
Quyết định số 315/QĐ-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường
Quyết định số 68/QĐ-VĐCKS của Viện Nghiên cứu Địa chất và Khoáng sản
Quyết định số 2027/QĐ-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường
MỞ ĐẦU 22
1 Tính cấp thiết của Đề tài 22
2 Cơ sở pháp lý 22
3 Mục tiêu 24
4 Nhiệm vụ 24
5 Tổ chức và nhân lực thực hiện đề tài 24
6 Lịch sử nghiên cứu 26
7 Các sản phẩm giao nộp 30
8 Lời cảm ơn 31
Chương I PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ KHỐI LƯỢNG ĐÃ
THỰC HIỆN
33
I.1 Phương pháp nghiên cứu 33
I.1.a Phương pháp thu thập, tổng hợp các tài liệu hiện có 33
I.1.b Phương pháp nghiên cứu ngoài thực địa 34
I.1.c Phương pháp phỏng vấn 34
I.1.d Phương pháp lấy mẫu và phân tích mẫu 35
I.1.e Hệ các phương pháp nghiên cứu trong phòng 36
I.2 Khối lượng công việc đã thực hiện 44
Chương II CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TAI BIẾN ĐỊA CHẤT Ở
BỐN VÙNG NGHIÊN CỨU
46
II.A Các yếu tố ảnh hưởng đến tai biến địa chất ở vùng Thái
Nguyên – Đại Từ
46
II.A.1 Các yếu tố tự nhiên 46
II.A.1.a Yếu tố địa hình – địa mạo và các quá trình liên quan tới tai biến
địa chất
46
II.A.1.b Yếu tố địa tầng 49
II.A.1.c Yếu tố vỏ phong hóa 52
II.A.1.d Yếu tố cấu trúc địa chất – kiến tạo – tân kiến tạo 55
II.A.1.e Yếu tố khí hậu – thủy văn – địa chất thủy văn 57
II.A.1.f Yếu tố thảm thực vật và hiện trạng sử dụng đất 59
II.A.2 Yếu tố kinh tế xã hội 60
II.B Các yếu tố ảnh hưởng đến tai biến địa chất ở vùng Lạng Sơn –
Đồng Đăng
61
II.B.1 Các yếu tố tự nhiên 61
4
II.B.1.a Yếu tố địa hình - địa mạo và các quá trình liên quan tới tai biến địa
chất
61
II.B.1.b Yếu tố địa tầng 65
II.B.1.c Yếu tố vỏ phong hóa 68
II.B.1.d Yếu tố cấu trúc địa chất – kiến tạo – tân kiến tạo 71
II.B.1.e Yếu tố khí hậu – thủy văn – địa chất thủy văn 75
II.B.1.f Yếu tố thảm thực vật và hiện trạng sử dụng đất 78
II.B.2 Yếu tố kinh tế xã hội 78
II.C Các yếu tố ảnh hưởng đến tai biến địa chất ở vùng Hạ Long –
Cẩm Phả
80
II.C.1 Các yếu tố tự nhiên 80
II.C.1.a Yếu tố địa hình – địa mạo và các quá trình liên quan tới tai biến
địa chất
80
II.C.1.b Yếu tố địa tầng 84
II.C.1.c Yếu tố vỏ phong hóa 86
II.C.1.d Yếu tố kiến tạo 89
II.C.1.e Các đơn vị cấu trúc tân kiến tạo - hiện đại và các hiện tượng địa
động lực liên quan
89
II.C.1.f Đặc điểm hoạt động đứt gãy và địa chấn trong tân kiến tạo 91
II.C.1.g Yếu tố khí hậu – thủy văn – địa chất thủy văn 93
II.C.1.h Yếu tố thảm thực vật và hiện trạng sử dụng đất 95
II.C.2 Yếu tố kinh tế xã hội 96
II.D Các yếu tố ảnh hưởng đến tai biến địa chất ở vùng Bắc Giang 97
II.D.1 Các yếu tố tự nhiên 97
II.D.1.a Yếu tố địa hình – địa mạo và và các quá trình liên quan tới tai biến
địa chất
97
II.D.1.b Yếu tố địa tầng 100
II.D.1.c Yếu tố kiến tạo – tân kiến tạo 101
II.D.1.d Yếu tố khí hậu – thủy văn – địa chất thủy văn 101
II.D.1.e Yếu tố Thảm thực vật và hiện trạng sử dụng đất 104
II.D.2 Đặc điểm kinh tế xã hội 105
Chương III HIỆN TRẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM TAI BIẾN ĐỊA CHẤT
Ở BỐN VÙNG NGHIÊN CỨU
107
III.A Hiện trạng và đặc điểm tai biến địa chất ở vùng Thái Nguyên –
Đại Từ
107
III.A.1 Các tai biến có nguồn gốc nội sinh 107
III.A.2 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh 110
III.A.3 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh - nhân sinh hỗn hợp 115
III.A.4 Tổng hợp và đánh giá chung về các tai biến địa chất xảy ra trong
vùng Thái Nguyên – Đại Từ
119
III.B Hiện trạng và đặc điểm tai biến địa chất ở vùng Lạng Sơn –
Đồng Đăng
123
III.B.1 Các tai biến có nguồn gốc nội sinh 123
III.B.2 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh 124
III.B.3 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh – nhân sinh hỗn hợp 132
5
III.B.4 Đánh giá chung về các TBĐC xảy ra trong vùng Lạng sơn Đồng
Đăng
135
III.C Hiện trạng và đặc điểm tai biến địa chất ở vùng Hạ Long -
Cẩm Phả
137
III.C.1 Các tai biến địa chất có nguồn gốc nội sinh 138
III.C.2 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh 140
III.C.3 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh - nhân sinh hỗn hợp 143
III.C.4 Tổng hợp và đánh giá chung về các tai biến địa chất xảy ra trong
vùng Hạ Long – Cẩm Phả
166
III.D. Hiện trạng và đặc điểm tai biến địa chất ở vùng Bắc Giang 170
III.D.1 Các tai biến địa chất có nguồn gốc nội sinh 170
III.D.2 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh 171
III.D.3 Các tai biến địa chất có nguồn gốc ngoại sinh - nhân sinh hỗn hợp 174
III.D.4 Đánh giá chung về các tai biến địa chất xảy ra trong vùng NC 186
Chương IV PHÂN VÙNG TAI BIẾN ĐỊA CHẤT VÀ ĐỀ XUẤT CÁC
BIỆN PHÁP GIẢM THIỂU THIỆT HẠI 189
IV.A Nguyên tắc chung sử dụng trong phân vùng tai biến địa chất ở
bốn vùng nghiên cứu
189
IV.B Phương pháp chung thể hiện bản đồ phân vùng tai biến địa
chất ở bốn vùng nghiên cứu
190
IV.C Phân vùng tai biến địa chất ở vùng Thái Nguyên – Đại Từ 192
IV.C.1 Phân vùng hiện trạng và tiềm năng những tai biến địa chất điển
hình ở vùng Thái nguyên – Đại Từ
192
IV.C.2 Phân vùng nguy cơ tai biến địa chất ở vùng Thái Nguyên - Đại Từ 196
IV.D Phân vùng tai biến địa chất ở vùng Lạng Sơn – Đồng Đăng 200
IV.D.1 Phân vùng hiện trạng và tiềm năng những tai biến địa chất điển
hình ở vùng Lạng Sơn – Đồng Đăng
200
IV.D.2 Phân vùng nguy cơ tai biến địa chất ở vùng Lạng Sơn – Đồng
Đăng
204
IV.E Phân vùng tai biến địa chất ở vùng Hạ Long – Cẩm Phả 207
IV.E.1 Phân vùng hiện trạng và tiềm năng những tai biến địa chất điển
hình ở vùng Hạ Long – Cẩm Phả
207
IV.E.2 Phân vùng nguy cơ TBĐC ở vùng Hạ Long – Cẩm Phả 210
IV.F Phân vùng tai biến địa chất ở vùng Bắc Giang 214
IV.F.1 Phân vùng hiện trạng và tiềm năng những tai biến địa chất điển
hình ở vùng Bắc Giang
214
IV.F.2 Phân vùng nguy cơ tai biến địa chất ở vùng Bắc Giang 216
IV.G. Đề xuất các biện pháp giảm thiểu thiệt hại 218
IV.G.1 Các biện pháp giảm thiểu thiệt hại ở vùng Thái Nguyên – Đại Từ 218
IV.G.2 Các biện pháp giảm thiểu thiệt hại ở vùng Lạng Sơn – Đồng Đăng 221
IV.G.3 Các biện pháp giảm thiểu thiệt hại ở vùng Hạ Long – Cẩm Phả 223
IV.G.4 Các biện pháp giảm thiểu thiệt hại ở vùng Bắc Giang 227
IV.H Đánh giá hiệu quả của các phương pháp ứng dụng trong phân
vùng tai biến địa chất và các kiến nghị
228
6
Chương V KINH TẾ - KẾ HOẠCH 231
I Tổng giá trị đề án phê duyệt 231
II Tổng giá trị thực hiện 231
III Kết quả thực hiện kế hoạch 231
III.1 Bước lập đề cương từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2004 231
III.2 Bước I - Thi công đề án tháng 12 năm 2004 232
III.3 Bước II - Thi công đề án từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2005 233
III.4 Bước III - Thi công đề án từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2006 234
III.5 Bước IV - Sửa chữa, can in nộp lưu trữ, từ tháng 1 đến tháng 5
năm 2007
234
IV Đánh giá chung 235
KẾT LUẬN 259
TÀI LIỆU THAM KHẢO 264
DANH SÁCH CÁC BẢN VẼ VÀ PHỤ LỤC KÈM THEO
BÁO CÁO 270
7
8
9
10
11
12
13
CÁC BIỂU BẢNG
TT Bảng Tên gọi Trang
Chương I PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ KHỐI LƯỢNG
ĐÃ THỰC HIỆN
1 I.1 Một số khối lượng công việc chính đã thực hiện 45
Chương II CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TAI BIẾN ĐỊA CHẤT
Ở BỐN VÙNG NGHIÊN CỨU
2 II.1
Tổng hợp phân bố độ dốc địa hình theo diện tích ở vùng Thái
Nguyên – Đại Từ (tính theo mô hình số địa hình độ phân giải
10 m do Đề án thành lập dựa trên trên nền bản đồ địa hình tỷ lệ
1:50.000)
46
3 II.2
Thống kê một số đặc trưng địa kỹ thuật chủ yếu của vỏ phong hóa
và đệ tứ ở vùng Thái Nguyên – Đại Từ (dựa trên kết quả của Đề
án lấy và phân tích mẫu tháng 6/2005)
55
4 II.3 Tổng hợp đánh giá hiện trạng sử dụng đất vùng Thái Nguyên -
Đại Từ 60
5 II.4
Tổng hợp phân bố độ dốc địa hình theo diện tích ở vùng Lạng
Sơn – Đồng Đăng (tính theo mô hình số địa hình độ phân giải
10 m do Đề án thành lập dựa trên trên nền bản đồ địa hình tỷ lệ
1:50.000)
62
6 II.5
Thống kê một số đặc trưng địa kỹ thuật chủ yếu của vỏ phong hóa
và đệ tứ ở vùng Lạng sơn – Đồng Đăng (dựa trên kết quả của Đề
án lấy và phân tích mẫu tháng 7/2005)
66
7 II.6 Tổng hợp đánh giá hiện trạng sử dụng đất vùng Lạng Sơn –
Đồng Đăng
78
8 II.7
Tổng hợp phân bố độ dốc địa hình theo diện tích ở vùng Hạ
Long – Cẩm Phả (tính theo mô hình số địa hình độ phân giải 10
m do Đề án thành lập dựa trên trên nền bản đồ địa hình tỷ lệ
1:50.000)
80
9 II.8 Thành phần hóa học của phân tích mẫu vỏ phong hóa vùng Hạ
Long – Cẩm Phả 87
10 II.9
Thống kê một số đặc trưng địa kỹ thuật chủ yếu của vỏ phong hóa
và đệ tứ ở vùng Hạ Long – Cẩm Phả (dựa trên kết quả của Đề án
lấy và phân tích mẫu tháng 6/2005)
88
11 II.10 Tổng hợp đánh giá hiện trạng sử dụng đất vùng Hạ Long – Cẩm
Phả 96
14
12 II.11 Tổng hợp phân bố độ dốc địa hình theo diện tích ở vùng Bắc
Giang (tính theo mô hình số địa hình độ phân giải 10 m do Đề
án thành lập dựa trên trên nền bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50.000).
98
13 II.12 Tổng hợp đánh giá hiện trạng sử dụng đất vùng Bắc Giang 105
Chương III HIỆN TRẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM TAI BIẾN ĐỊA CHẤT
Ở BỐN VÙNG NGHIÊN CỨU
14 III.1 Thống kê các điểm trượt sạt lở quy mô lớn và trung bình ở vùng
Thái Nguyên – Đại Từ 114
15 III.2 So sánh kết quả phân tích thành phần nước ngầm và giá trị giới
hạn cho phép vùng Thái Nguyên-Đại Từ. 118
16 III.3 Tổng hợp các TBĐC xảy ra trong vùng Thái Nguyên – Đại Từ 120
17 III.4
So sánh mức độ của từng loại TBĐC xảy ra trong vùng Thái
Nguyên–Đại Từ với TBĐC điển hình nhất đã từng xảy ra ở Việt
Nam
122
18 III.5 Thống kê các điểm trượt sạt lở quy mô lớn và trung bình ở vùng
Lạng Sơn – Đồng Đăng
127
19 III.6 Kết quả phân tích thành phần nước ngầm ở vùng Lạng SơnĐồng Đăng
133
20 III.7 Tổng hợp các TBĐC xảy ra trong vùng Lạng Sơn – Đồng Đăng 136
21 III.8
So sánh mức độ của từng loại TBĐC xảy ra trong vùng Lạng
Sơn – Đồng Đăng với TBĐC điển hình nhất đã từng xảy ra ở
Việt Nam
137
22 III.9 Thống kê các điểm trượt sạt lở quy mô trung bình và lớn ở
vùng Hạ Long – Cẩm Phả 146
23 III.10 Các tỷ số thủy địa hóa của các mẫu nước dựa trên kết quả phân
tích mẫu nước toàn diện vùng Hạ Long – Cẩm Phả 158
24 III.11 Kết quả phân tích mẫu nước vi lượng vùng Hạ Long – Cẩm
Phả
160
25 III.12 Kết quả phân tích mẫu đất các nguyên tố ô nhiễm vùng Hạ
Long – Cẩm Phả 164
26 III.13 Tổng hợp các TBĐC xảy ra trong vùng Hạ Long – Cẩm Phả 167
27 III.14 So sánh mức độ của từng loại TBĐC xảy ra trong vùng nghiên
cứu với TBĐC điển hình nhất đã từng xảy ra ở Việt Nam 169
28 III.15
Kết quả phân tích nước sông Thương ở thượng lưu (trước khi chảy
qua thành phố Bắc Giang) và hạ lưu (sau khi chảy qua thành phố
Bắc Giang)
174
29 III.16 Các tỷ số thủy địa hóa của các mẫu nước dựa trên kết quả phân
tích mẫu nước toàn diện vùng vùng Bắc Giang 179
30 III.17 Kết quả phân tích mẫu vi lượng vùng Bắc Giang 184
31 III.18 Tổng hợp các TBĐC xảy ra trong vùng Bắc Giang 187
32 III.19 So sánh mức độ của từng loại TBĐC xảy ra trong vùng nghiên
cứu với TBĐC điển hình nhất đã từng xảy ra ở Việt Nam. 188
15
Chương IV PHÂN VÙNG TAI BIẾN ĐỊA CHẤT VÀ ĐỀ XUẤT
CÁC BIỆN PHÁP GIẢM THIỂU THIỆT HẠI
33 IV.1
Thống kê gán giá trị trọng số cho từng loại TBĐC xảy ra trong
vùng Thái Nguyên – Đại Từ theo hai tiêu chuẩn: (TC1) - mức
độ gây thiệt hại tới người và cơ sở hạ tầng và (TC2) - quy mô
xảy ra và phạm vi ảnh hưởng
197
34 IV.2 Tóm tắt kết quả phân vùng TBĐC ở vùng Thái Nguyên- Đại Từ 199
35 IV.3
Thống kê gán giá trị trọng số cho từng loại TBĐC xảy ra trong
vùng Lạng Sơn – Đồng Đăng theo hai tiêu chuẩn: (TC1) - mức
độ gây thiệt hại tới người và cơ sở hạ tầng và (TC2) - quy mô
xảy ra và phạm vi ảnh hưởng
204
36 IV.4 Tóm tắt kết quả phân vùng TBĐC ở vùng Lạng Sơn-Đồng Đăng 205
37 IV.5
Thống kê gán giá trị trọng số cho từng loại TBĐC xảy ra trong
vùng Hạ Long – Cẩm Phả theo hai tiêu chuẩn: (TC1) - mức độ
gây thiệt hại tới người và cơ sở hạ tầng và (TC2) - quy mô xảy
ra và phạm vi ảnh hưởng
210
38 IV.6 Tóm tắt kết quả phân vùng TBĐC ở vùng Hạ Long – Cẩm Phả 211
39 IV.7
Thống kê gán giá trị trọng số cho từng loại TBĐC xảy ra trong
vùng Bắc Giang theo hai tiêu chuẩn: (TC1) - mức độ gây thiệt
hại tới người và cơ sở hạ tầng và (TC2) - quy mô xảy ra và
phạm vi ảnh hưởng
216
40 IV.8 Tóm tắt kết quả phân vùng TBĐC ở vùng Bắc Giang 218
Chương V KINH TẾ - KẾ HOẠCH
41 V.1 Khối lượng và giá trị bước lập đề cương (tháng 4 -6/2004) 236
42 V.2 Khối lượng và giá trị bước I (Tháng 12 năm 2004) 238
43 V.3 Khối lượng và giá trị thực hiện bước II (tháng 1 - 12 /2005) 242
44 V.4 Khối lượng và giá trị thực hiện bước III (tháng 1 – 12/2006) 246
45 V.5 Khối lượng và giá trị thực hiện bước IV (tháng 1 - 5 / 2007) 251
46 V.6 Kết quả thực hiện khối lượng, giá trị toàn đề án 253