Nghiên cứu điều kiện bảo quản hạt phấn cây bí đỏ Cucurbita Moschata (Duch) Poir

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN

NGHIÊN CỨU ĐIỀU KIỆN BẢO QUẢN HẠT PHẤN

CÂY BÍ ĐỎ CUCURBITA MOSCHATA (DUCH) POIR

Sinh viên thực hiện: Trần Thị Kim Phượng

Nguyễn Thị Tuyết Nhi

Lương Thị Mơ

Hồ Hoàng Thuận

Phạm Thị Mỹ Hiền

Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Trần Đông Phương

TP. Hồ Chí Minh, 2018

i

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu nhà trường, Ban

chủ nhiệm khoa Công nghệ sinh học trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh

đã tạo điền kiện cho em được học tập và rèn luyện tốt nhất.

Em xin gửi lời cảm ơn đến quý công ty hạt giống Tân Lộc Phát, đã tạo

điều kiền cho em trau dồi kiến thức, học hỏi được kinh nghiệm thực tế từ các anh

chị trong công ty.

Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến cô Nguyễn Trần Đông Phương

đã trực tiếp hướng dẫn, truyền đạt cho em những kiến thức và kinh nghiệm quý

báu trong suốt quá trình em thực hiện đề tài.

Chân thành cảm ơn các bạn và các em trong phòng thí nghiệm Công

Nghệ Tế Bào đã nhiệt tình giúp đỡ động viên mình trong thời gian thực hiện đề

tài.

Cuối cùng, em xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình. Cảm ơn những tình

cảm, những quan tâm lo lắng mà mọi người đã dành cho em, giúp em có thêm

động lực để bước tiếp trên con đường học vấn và đường đời.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 04 năm 2018

Trần Thị Kim Phượng

ii

MỤC LỤC

1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU.....................................................................................4

1.1. Nguồn gốc, sự phân bố và phân loại thực vật cây Bí đỏ (Cucurbita

moschata (Duch.) Poir.)...........................................................................................4

1.1.1. Nguồn gốc và sự phân bố (Cucurbitaceae).............................................4

1.1.2 Phân loại thực vật Bí đỏ ........................................................................5

1.2. Một số đặc tính sinh học của cây Bí đỏ.........................................................6

1.2.1. Đặc tính thực vật học..............................................................................6

1.2.2. Đặc tính sinh trưởng và phát triền .........................................................8

1.3. Hoa bí đỏ và quá trình thụ phấn, thụ tinh ......................................................8

1.3.1. Hoa bí đỏ ................................................................................................8

1.3.2. Quá trình thụ phấn và thụ tinh ...............................................................9

1.4. Bảo quản hạt phấn và ứng dụng ..................................................................11

1.4.1. Các phương pháp bảo quản hạt phấn ..................................................11

1.4.2. Ứng dụng ..............................................................................................12

1.5. Thuốc nhuộm TTC ......................................................................................13

1.5.1. Công thức hóa học ................................................................................13

1.5.2. Kiểm tra tính sống của tế bào bằng TTC..............................................13

2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP......................................................................15

2.1. Vật liệu ........................................................................................................15

2.1.1. Địa điểm và thời gian thực hiện ...........................................................15

2.1.2. Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................15

2.1.3. Thiết bị và dụng cụ................................................................................15

2.1.4. Điều kiện bảo quản ...............................................................................15

2.1.5. Hóa chất................................................................................................15

iii

2.2. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................16

2.2.1. Khảo sát nhiệt độ và thời gian sấy thích hợp cho hạt phấn cây bí đỏ

Cucurbita moschata (Duch.) Poir. sau khi thu nhận .........................................16

2.2.2. Bảo quản hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. ...............17

2.2.3. Thử tính sống của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. .19

2.2.4. Giải phẫu hình thái hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir.

21

2.2.5. Sử dụng hạt phấn sau bảo quản thụ tinh cho hoa cái bí đỏ .................22

2.2.6. So sánh trọng lượng hạt từ quả bí đỏ được thụ tinh bằng hạt phấn sau

bảo quản. ............................................................................................................23

3.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ và thời gian đến khả năng sống của hạt phấn bí đỏ

Cucurbita moschata (Duch.) Poir..........................................................................26

3.2. Bảo quản và thử tính sống của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir.…………..………………………………………………………………….35

3.3. Quan sát hình thái giải phẫu hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir……………………………………………………………………………….45

3.4. Tỷ lệ thụ tinh của hạt phấn bí đỏ sau thời gian bảo quản trong dung môi. .46

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................54

4.1. Kết luận........................................................................................................54

4.2. Kiến nghị .....................................................................................................54

5. TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................55

iv

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1 Cách bố trí thí nghiệm khảo sát thời gian và nhiệt độ sấy hạt phấn bí đỏ

Cucurbita moschata (Duch.) Poir.......................................................17

Bảng 2 Cách bố trí thí nghiệm khảo sát dung môi thích hợp để bảo quản hạt phấn

bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir..............................................19

Bảng 3 Cách bố trí thí nghiệm kiểm tra khả năng sống của hạt phân bí đỏ Cucurbita

moschata (Duch.) Poir. được bảo quản trong dung môi thời gian 3 ngày,

1 tuần, 3 tuần.......................................................................................20

Bảng 4. Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 30oC trong khoảng thời gian khác nhau. ..............27

Bảng 5. Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 40 oC trong các khoảng thời gian khác nhau........29

Bảng 6. Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 35 oC trong các khoảng thời gian khác nhau........33

Bảng 7 Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 40 oC trong thời gian 0,5 giờ, bảo quản trong dung

môi 3 ngày...........................................................................................36

Bảng 8 Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 40 oC trong thời gian 0,5 giờ, bảo quản trong dung

môi 1 tuần............................................................................................39

Bảng 9: Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 40 oC trong thời gian 0,5 giờ, bảo quản trong dung

môi 3 ngày...........................................................................................36

Bảng 10 Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 40oC trong thời gian 0,5 giờ, bảo quản trong dung

môi 1 tuần............................................................................................39

Bảng 11 Tỷ lệ sống và trạng thái của hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.)

Poir. sau khi sấy ở 40oC trong thời gian 0,5 giờ, bảo quản trong dung

môi 3 tuần............................................................................................43

v

Bảng 12. Tỷ lệ thụ tinh của hạt phấn được bảo quản trong dung môi acetone,

diethylether, n-hexane sau 5 ngày bảo quản. ......................................47

Bảng 13. Tỷ lệ thụ tinh của hạt phấn được bảo quản trong dung môi acetone,

diethylether, n-hexane sau 7 ngày bảo quản. ......................................50

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Cây bí đỏ................................................................................................5

Hình 1.2. Sơ đồ chuyển hóa của TTC thành formazan .......................................13

Hình 2.1. Hoa bí đỏ đực trước khi nở 1 ngày......................................................16

Hình 2.2. Sơ đồ nhuộm hạt phấn bí đỏ bằng acetocarmine................................21

Hình 3.1. Bao phấn và hạt phấn bí đỏ 1 ngày trước khi nở.................................48

Hình 3.2.1. Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. trên buồng đếm hồng

cầu ở 30 oC trong thời gian sấy khác nhau. ........................................28

Hình 3.2.2. Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. trên buồng đếm hồng

cầu ở 40 oC trong thời gian sấy khác nhau. ........................................31

Hình 3.2.3. Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. trên buồng đếm hồng

cầu ở 35 oC trong thời gian sấy khác nhau. ........................................34

Hình 3.3.1. Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. trên buồng đếm

hồng cầu sau bảo quản 3 ngày ............................................................37

Hình 3.3.2. Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. trên buồng đếm

hồng cầu được bảo quản trong dung môi 1 tuần.................................40

Hình 3.4.1. Hạt phấn bí đỏ trước và sau khi nhuộm............................................45

Hình 3.4.2. Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. được bảo quản 3

ngày.....................................................................................................45

Hình 3.4. 3: Hạt phấn bí đỏ Cucurbita moschata (Duch.) Poir. được bảo quản 7

ngày, 21 ngày. .....................................................................................46

Hình 3.4.1 quả bí đỏ được thụ tinh bằng hạt phấn bảo quản trong dung môi sau 5

ngày.....................................................................................................48

Hình 3.4.2 quả bí đỏ được thụ tinh bằng hạt phấn bảo quản trong dung môi sau 7

ngày.....................................................................................................51