Nghiên cứu di truyền hàm lượng protein cao ở lúa

Luận Văn thạc sĩ khoa học

Nghiên cứu di truyền hàm lượng

protein cao ở lúa

Nguyễn Thị Thu Hương

Trường Đại học Khoa học Tự nhiên; Khoa Sinh học

Chuyên ngành: Di truyền học; Mã số: 60 42 70

Người hướng dẫn: TS. Lã Tuấn Nghĩa

Năm bảo vệ: 2011

Abstract. Phân tích thành phần và hàm lượng acid amin trong protein ở bố mẹ và con

lai trong hạt lúa. Đánh giásựliên quan di truyền ở mức đô ̣phân tử giữa bố me ̣và con

lai ở lúa . Nghiên cứu di truyền số lươṇ g liên quan đến hàm lượng protein cao ở lúa .

Nghiên cứu tương quan giữa một số biểu hiện hinh thái với hàm lượng protein ở hạt

lúa. Nghiên cứu tương quan giữa môṭ số tính traṇ g chất lươṇ g khác vớ

i hàm lươṇ g

protein ở haṭ lúa. Xác định chỉ số chọn lọc trong chọn giống lúa có hàm lượng protei n

cao.

Keywords. Di truyền học; Hạt lúa; Protein; Gen

Content

PHẦN 1: MỞ ĐẦU

Tính cấp thiết và ý nghĩa của đề tài:

Lúa gạo là loại cây lương thực quan trọng trên thế giới nói chung và Việt Nam

nói riêng. Lúa gạo được trồng rộng khắp ở 112 nước trên thế giới; là nguồn cung cấp

lương thực chủ yếu của hơn 54% dân số thế giới (Nguyễn Minh Công và cs., 2004). Ở

một số nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản, Việt Nam,....lúa gạo là

cây lương thực chính.

Về mặt diện tích gieo trồng, lúa gạo là cây lương thực có diện tích lớn thứ hai

đứng sau lúa mì; Về sản lượng hàng năm, lúa gạo đứng thứ ba sau lúa mì và ngô

(Nguyễn Minh Công và cs., 2004). Về giá trị kinh tế, lúa gạo là nguồn thu nhập chính

của nông dân nhiều nơi trên thế giới và là một trong những mặt hàng xuất khẩu quan

trọng của một số quốc gia trong đó có Việt Nam (hàng năm Việt Nam xuất khẩu

khoảng 4,5 triệu tấn gạo sang các thị trường khác nhau trên thế giới). Vì vậy việc đầu

Luận Văn thạc sĩ khoa học

tư nghiên cứu nhằm nâng cao năng suất,chất lượng lúa gạo tại Việt Nam luôn được

Chính phủ quan tâm,đặc biệt là chất lượng gạo xuất khẩu luôn là vấn đề thách thức đối

với các nhà chọn giống trong nhiều năm qua.

Ở Việt Nam trong những năm gần đây,việc chọn tạo giống lúa đã được đẩy

mạnh, nhiều giống lúa mới năng suất, chất lượng đã được tạo ra và chuyển giao vào

sản xuất. Tuy nhiên ,về chất lượng gạo nói chung vẫn chưa được cải thiện rõ rệt .Để

đánh giá về chất lượng dinh dưỡng của lúa gạo có rất nhiều chỉ tiêu khác nhau, một

trong những chỉ tiêu quan trọng là hàm lượng Protein trong hạt gạo. Protein là nguồn

cung cấp dinh dưỡng và năng lươṇ g chủ yếu hàng ngày ; Là một trong những loại hợp

chất hữu cơ rất quan trọng và không thể thiếu đối với mỗi cơ thể sống ; nó cung cấp từ

10 đến 15% năng lượng sống giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển tốt . Theo tính toán,

đối với một cơ thể trưởng thành là nam giới lượng protein thiết yếu mỗi ngày cần

khoảng 55,5g và phụ nữ là 45g. So với những loại cây trồng khác nuôi sống con

người, cây lúa là một trong những loại cây trồng có hàm lượng protein thấp hơn cả (6-

12%). Ở Việt Nam , hiện nay các giống lúa đang đươc̣ trồng vàsử duṇ g phổ biến là

Khang dân 18, Q5, CR203.v.v. lại đều là các giống lúa có hàm lươṇ g protein ở mức

khá thấp, trung bình chỉ đạt khoảng 7% (các giống được cho là có hàm lượng protein

cao có hàm lượng trung bình đạt từ 9 đến 10%) (Vũ Tuyên Hoàng và cs., 2005).Vì vậy

việc “Nghiên cứu di truyền hàm lƣợng protein cao ở lúa” là việc làm cần thiết góp

phần cung cấp thông tin,cơ sở dữ liệu phục vụ cho việc tuyển chọn vật liệu lai tạo

nhằm chọn giống lúa chất lượng cao phục vụ sản xuất.

Mục tiêu nghiên cứu:

-Phân tích và xác định được sự di truyền hàm lượng protein trong hạt lúa

- Phân tích hiệu quả gen tham gia qui định hàm lượng protein ở lúa.

-Phân tích các tham số di truyền tính trạng GPC ở một số giống lúa đang trồng

tại Việt Nam

-Xác định chỉ số chọn lọc trong chọn giống lúa có hàm lượng protein caonhằm

định hướng chọn giống lúa chất lượng gạo tốt phục vụ sản xuất.

Nội dung nghiên cứu của đề tài:

-Phân tích thành phần và hàm lượng acid amin trong protein ở bố mẹ và con lai