Nghiên cứu dạy học theo hướng phát triển năng lực phần hóa vô cơ lớp 11 nhằm nâng cao hiệu quả bài lên lớp ở trường trung học phổ thông.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA HÓA HỌC

================

NGUYỄN THỊ HOÀNG VĂN

Đề tài:

NGHIÊN CỨU DẠY HỌC THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG

LỰC PHẦN HÓA VÔ CƠ LỚP 11 NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ

BÀI LÊN LỚP Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CỬ NHÂN SƢ PHẠM

Đà Nẵng, 04/ 2016

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA HÓA HỌC

================

Đề tài:

NGHIÊN CỨU DẠY HỌC THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG

LỰC PHẦN HÓA VÔ CƠ LỚP 11 NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ

BÀI LÊN LỚP Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CỬ NHÂN SƢ PHẠM

Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Hoàng Văn

Lớp : 12SHH

Giáo viên hƣớng dẫn : ThS. Phan Văn An

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐHSP Độc lập – Tự Do – Hạnh Phúc

KHOA HÓA

NHIỆM VỤ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Họ và tên sinh viên: Nguyễn Thị Hoàng Văn

Lớp : 12SHH

1. Tên đề tài: nghiên cứu dạy học theo hƣớng phát triển năng lực phần hóa vô

cơ lớp 11 nhằm nâng cao hiệu quả bài lên lớp ở trƣờng trung học phổ thông.

2. Nguyên liệu, dụng cụ và thiết bị:

- Hệ thống các giáo án để giảng dạy và đánh giá kết quả học tập.

- Gần 200 học sinh trường trung học phổ thông Ngô Quyền - Đà Nẵng và

trường THPT Phan Châu Trinh - Quảng Nam.

- Máy vi tính, phần mềm tin học.

3. Nội dung nghiên cứu:

- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn có liên quan đến đề tài.

- Xây dựng các nguyên tắc và quy trình dạy học sinh giải quyết vấn đề khi

nghiên cứu bài về nguyên tố, chất hóa học và bài sản xuất hóa học.

- Biên soạn các bài giảng chương trình hóa vô cơ lớp 11 có sử dụng dạy học

nêu vấn đề và giải quyết nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.

- Thực nghiệm sư phạm để xác định hiệu quả những đề xuất.

4. Giáo viên hƣớng dẫn: ThS. Phan Văn An

5. Ngày giao đề tài: tháng 10/2015

6. Ngày hoàn thành: tháng 4/2016

Chủ nhiệm Khoa Giáo viên hướng dẫn

(Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên)

PGS.TS. Lê Tự Hải Ths. Phan Văn An

Sinh viên đã hoàn thành và nộp báo cáo cho Khoa ngày ...tháng ...năm 2016

Kết quả điểm đánh giá

Ngày…..tháng…….năm 2016

CHỦ NHIỆM HỘI ĐỒNG

(Ký và ghi rõ họ tên)

LỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo – ThS. Phan Văn An đã tận tình hướng dẫn,

chỉ bảo em trong suốt thời gian hoàn thành khóa luận này. Em xin cảm ơn các thầy

cô giáo trong khoa Hóa Trường Đại Học Sư Phạm Đà Nẵng đã nhiệt tình giảng dạy

và trang bị cho em những kiến thức quý báu trong bốn năm học học tại trường và tất

cả các thành viên trong lớp 12SHH đã giúp em hoàn thành khóa luận này. Sau cùng

em muốn gửi lời cảm ơn của minh đến Ban giám hiệu cùng các thầy cô và học sinh

trường THPT Ngô Quyền – Đà Nẵng và THPT Phan Châu Trinh – Quảng Nam đã

tạo điều kiện giúp đỡ em trong thời gian qua.

Đà Nẵng, tháng 5 năm 2016

Sinh viên

Nguyễn Thị Hoàng Văn

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.........................................................................................1

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.................................................................................2

3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.................................................................................2

4. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU..............................................................................2

5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................................2

6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI...................................................................................2

NỘI DUNG ................................................................................................................3

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ...............................................3

1.1. Bản chất của quá trình dạy học theo thuyết nhận thức ................................3

1.2. Bản chất của quá trình học tập của học sinh ..................................................3

1.2.1. Cảm giác...........................................................................................................3

1.2.2. Tri giác .............................................................................................................3

1.2.3. Biểu tƣợng........................................................................................................4

1.2.4. Tƣ duy ..............................................................................................................4

1.3. Bài lên lớp hóa học ............................................................................................6

1.3.1. Các hình thức tổ chức dạy học ở nhà trƣờng ...............................................6

1.3.2. Bài lên lớp ........................................................................................................8

1.3.3. Năm thành tố cơ bản của bài lên lớp.............................................................9

1.3.4. Mối quan hệ có tính qui luật giữa 5 thành tố của bài lên lớp. ..................12

1.4. Nhu cầu đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phát triển năng lực

ngƣời học..................................................................................................................13

1.4.1. Về phía học sinh ............................................................................................13

1.4.2. Về phía thầy cô ..............................................................................................13

1.4.3. Theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục – Đào tạo ....................................................14

1.5. Chuẩn bị cho học sinh những điều kiện học tập theo hƣớng phát triển năng

lực .............................................................................................................................14

1.5.1. Sự giống nhau và sự khác nhau giữa “học tập theo nội dung” và “ học

tập theo phát triển năng lực”. ................................................................................14

1.5.2. Những việc làm cần thiết mà giáo viên phải chuẩn bị để tạo điều kiện cho

học sinh học tập theo phát triển năng lực.............................................................16

CHƢƠNG 2: ............................................................................................................19

NHỮNG BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG BÀI LÊN LỚP...............19

2.1. Sự cần thiết phải tiếp tục nâng cao chất lƣợng bài lên lớp ..........................19

2.1.1. Phần mục tiêu của bài lên lớp ......................................................................19

2.1.2. Phần nội dung của bài lên lớp......................................................................19

2.1.3. Phần phƣơng pháp và phƣơng tiện dạy học của bài lên lớp.....................19

2.1.4. Phần hình thức tổ chức của bài lên lớp.......................................................20

2.1.5. Phần kết quả của bài lên lớp........................................................................21

2.2. Những biện pháp chung để nâng cao chất lƣợng bài lên lớp.......................21

2.2.1. Biện pháp thứ nhất........................................................................................21

2.2.2. Biện pháp thứ hai..........................................................................................26

2.2.3. Biện pháp thứ ba ...........................................................................................32

2.2.4. Biện pháp thứ tƣ............................................................................................40

2.3. Những biện pháp riêng để nâng cao chất lƣợng bài lên lớp ........................46

2.3.1. Biện pháp thứ nhất........................................................................................46

2.3.2. Biện pháp thứ hai:.........................................................................................60

CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .........................................................66

3.1. Mục tiêu thực nghiệm sƣ phạm ......................................................................66

3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm.....................................................................66

3.3. Kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm .....................................................................66

3.4. Giáo án đề kiểm tra thực nghiệm sƣ phạm để đánh giá những biện pháp đề

xuất ...........................................................................................................................67

3.5. Kiểm tra kết quả thực nghiệm, xử lý kết quả thực nghiệm .........................84

Nhận xét chung........................................................................................................90

KẾT LUẬN..............................................................................................................91

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................92

NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÍ HIỆU TRONG KHÓA LUẬN

- Dung dịch: dd - Đào tạo: ĐT

- Đối chứng: ĐC - Giáo viên: GV

- Giáo dục: GD - Loãng: l

- Điều kiện tiêu chuẩn: đktc - Học sinh: HS

- Phương trình hóa học: PTHH - Trung học phổ thông: THPT

- Phương pháp dạy học: PPDH - Nhiệt độ: t0

- Thực nghiệm: TN - Kim loại: KL

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Bảng kết quả kiểm tra lớp 11/2, 11/3 trường THPT Phan Châu Trinh –

Quảng Nam............................................................................................................84

Bảng 3.2: Bảng kết quả kiểm tra lớp 11/3, 11/11 trường THPT Ngô Quyền – Đà

Nẵng.......................................................................................................................85

Bảng 3.3: Bảng kết quả kiểm tra lớp 11/2, 11/3 trường THPT Phan Châu Trinh –

Quảng Nam............................................................................................................86

Bảng 3.4: Bảng kết quả kiểm tra lớp 11/3, 11/11 trường THPT Ngô Quyền – Đà

Nẵng.......................................................................................................................87

Bảng 3.5: Bảng kết quả kiểm tra lớp 11/2, 11/3 trường THPT Phan Châu Trinh –

Quảng Nam............................................................................................................88

Bảng 3.6: Bảng kết quả kiểm tra lớp 11/3, 11/11 trường THPT Ngô Quyền – Đà

Nẵng.......................................................................................................................89