Nghiên Cứu Đặc Điểm Tiếng Kêu Của Loài Gà Lôi Hông Tía Lophura Diardi Và Loài Gà Rừng Gallus Gallus Được Nuôi Nhốt Tại Vườn Quốc Gia Cúc Phương

LỜI CẢM ƠN

Để đánh giá kết quả học tập và rèn luyện sau 4 năm học tập tại trƣờng và

tiếp cận với công tác nghiên cứu, đƣợc sự đồng ý của Trƣờng Đại học Lâm

Nghiệp, khoa Quản lý Tài nguyên rừng và Môi trƣờng, Bộ môn Động vật rừng,

PGS.TS. Vũ Tiến Thịnh và ThS. Trần Văn Dũng, tôi thực hiện đề tài tốt nghiệp

“Nghiên cứu đặc điểm tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía (Lophura diardi) và

loài Gà rừng (Gallus gallus) được nuôi nhốt tại Vườn Quốc Gia Cúc

Phương”. Khóa luận đƣợc thực hiện từ ngày 13/2/2017 đến ngày 13/5/2017.

Đến nay, sau thời gian 3 tháng thực hiện nghiên cứu, bằng sự nỗ lực của

bản thân cũng nhƣ sự giúp đỡ nhiệt tình của giáo viên hƣớng dẫn đến nay Khóa

luận đã hoàn tất và đạt đƣợc những mục tiêu cơ bản đề ra.

Qua đây, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo của trƣờng Đại

học Lâm nghiệp đã dìu dắt chúng tôi trong suốt 4 năm qua để tôi có đƣợc kết

quả nhƣ ngày hôm nay. Đặc biệt nhân dịp này, cho tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn

sâu sắc đến PGS.TS Vũ Tiến Thịnh và ThS Trần Văn Dũng, ngƣời đã tận tình

chỉ bảo, hƣớng dẫn trực tiếp cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, phân tích

và tổng hợp số liệu để hoàn thành khóa luận. Đồng thời tôi cũng xin cảm ơn

Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật - Vƣờn quốc gia Cúc Phƣơng

và các anh chị em công nhân của trung tâm đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi thực

hiện khóa luận.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhƣng do thời gian và trình độ có hạn nên đề

tài không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Rất mong nhận đƣợc sự chỉ bảo,

góp ý và bổ sung của thầy cô giáo để khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Xuân Mai, ngày 13 tháng 05 năm 2017

Sinh viên thực hiện

Mai Thị Hồng Vân

Trƣờng Đại học lâm nghiệp Việt Nam

Khoa quản lý tài nguyên rừng và môi trƣờng

============o0o============

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên khóa luận: “Nghiên cứu đặc điểm tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía

(Lophura diardi) và loài Gà rừng (Gallus gallus) đƣợc nuôi nhốt tại Vƣờn Quốc

Gia Cúc Phƣơng”

2. Sinh viên thực hiện: Mai Thị Hồng Vân

3. Giáo viên hƣớng dẫn: PGS.TS Vũ Tiến Thịnh

Th.S Trần Văn Dũng

4. Mục tiêu nghiên cứu

4.1. Mục tiêu chung

Xác định đƣợc đặc điểm tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía và Gà rừng, để

từ đó làm cơ sở cung cấp thông tin, dữ liệu nhằm góp phần vào việc bảo tồn đa

dạng sinh học của động vật hoang dã Ở Việt Nam.

4.2. Mục tiêu cụ thể

- Xác định đƣợc đặc điểm tiếng kêu, mô tả đƣợc tiêng kêu và xác định

đƣợc thời gian các loài gà lôi thƣờng phát ra tiếng kêu trong ngày.

- So sánh đƣợc đặc điểm tiếng kêu của 2 loài Gà lôi hông tía (Lophura

diardi) và loài Gà rừng (Gallus gallus) trong điều kiện nuôi nhốt và ngoài tự

nhiên.

5. Nội dung nghiên cứu

- Nghiên cứu đặc điểm và mô tả các loại tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía

và loài Gà rừng tại VQG Cúc Phƣơng.

- Xác đinh tập tính kêu của loài Gà lôi hông tía và loài Gà rừng trong

điều kiện nuôi nhốt.

- So sánh đặc điểm tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía và loài Gà rừng

trong điều kiện nuôi nhốt và ở ngoài tự nhiên.

6. Kết quả nghiên cứu

Trong điều kiện nuôi nhốt, các cá thể Gà lôi hông tía trống có 3 loại

tiếng kêu và cá thể Gà lôi hông tía mái có 1 loại tiếng kêu. Các loại tiếng kêu

đều có những đặc trƣng thông số khác nhau. Đặc biệt là tiếng kêu của cá thể Gà

lôi hông tía trống đa dạng hơn, tần số và độ dài tiếng kêu lớn hơn cá thể Gà lôi

hông tía mái.

Khi kêu cá thể Gà lôi hông tía trống thƣờng có 6 loại hoạt động chủ yếu

đó là chạy quanh chuồng, đi lại quanh chuồng, đứng yên quan sát, rƣớn cổ lên,

nhảy lên, vỗ cánh và xỉa lông. Cá thể Gà lôi hông tía mái chỉ có có 3 loại hoạt

động chủ yếu khi kêu đó là chạy quanh chuồng, đi lại quanh chuồng và đứng

yên quan sát. Loài Gà lôi hông tía thƣờng phát ra tiếng kêu vào tất cả tất cả cả

các thời điểm trong ngày tuy nhiên buổi sáng loài có xu hƣớng kêu nhiều hơn

buổi chiều. Đặc biệt là vào khoảng thời gian từ 7h-9h là khoảng thời gian mà

loài Gà lôi hông tía kêu nhiều nhất trong ngày.

Trong điều kiện nuôi nhốt và ở ngoài tự nhiên thì tiếng kêu của loài Gà

lôi hông tía không có sự khác nhau.

Nghiên cứu đặc điểm tiếng kêu của loài Gà rừng, đề tài đã thu đƣợc 2

loại tiếng kêu của các cá thể Gà rừng trống. Các loại tiếng kêu đều có những

đặc trƣng thông số khác nhau. Đặc biệt là ở loại tiếng kêu thứ hai của loài Gà

rừng, đây là loại tiếng kêu khác biệt hoàn toàn với các loại tiếng kêu khác vì

loại tiếng kêu này có đoạn âm đâu và đoạn âm cuối khác nhau.

Loài Gà rừng thƣờng có 5 loại hoạt động chủ yếu khi kêu đó là bay lên

thành chuồng, cổ ngẩng lên cao, chạy quanh chuồng, đứng yên quan sát, nhảy

lên. Gà rừng thƣờng kêu nhiều vào buổi sáng và giảm dần đến trƣa và chiều tối

thì kêu khá ít. Tuy nhiên khoảng thời gian từ 7h-9h là khoảng thời gian mà Gà

rừng kêu nhiều nhất trong ngày.

Trong điều kiện nuôi nhốt và ở ngoài tự nhiên tiếng kêu thứ nhất của loài Gà

rừng không có sự khác nhau nhƣng tiếng kêu thứ hai của loài Gà rừng ở điều

kiện nuôi nhốt và ở ngoài tự nhiên có sự khác biệt nhau.

Hà nội, ngày 20 tháng 06 năm 2017

Sinh viên thực hiện

Mai Thị Hồng Vân

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH ẢNH

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

Chƣơng 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................... 3

1.1. Trên thế giới ................................................................................................... 4

1.2. Ở Việt Nam .................................................................................................... 6

1.3. Gà lôi hông tía và Gà rừng tại Vƣờn Quốc Gia Cúc Phƣơng ........................ 6

Chƣơng 2. MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.... 10

2.1. Mục tiêu nghiên cứu:.................................................................................... 10

2.2. Đối tƣợng và địa điểm nghiên cứu............................................................... 10

2.3. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 10

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 10

2.4.1. Phƣơng pháp kế thừa tài liệu..................................................................... 11

2.4.2. Phƣơng pháp điều tra ngoại nghiệp........................................................... 11

2.4.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu nội nghiệp....................................................... 13

Chƣơng 3. KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - KINH TẾ, XÃ HỘI KHU

VỰC NGHIÊN CỨU .......................................................................................... 18

3.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 18

3.1.1. Vị trí địa lí ................................................................................................. 18

3.1.2. Địa chất, Địa hình...................................................................................... 18

3.1.3. Thổ nhƣỡng ............................................................................................... 19

3.1.4. Khí hậu thủy văn ....................................................................................... 20

3.1.5. Tài nguyên động thực vật rừng ................................................................. 21

3.2. Điều kiện xã hội ........................................................................................... 22

Chƣơng 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................ 25

4.1. Đặc điểm tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía ................................................ 25

4.1.1. Tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía ............................................................ 25

4.1.2. Tập tính tiếng kêu của loài Gà lôi hông tía trong điều kiện nuôi nhốt ..... 29

4.2. Đặc điểm tiếng kêu của loài Gà rừng........................................................... 36

4.2.1. Tiếng kêu của loài Gà rừng....................................................................... 36

4.2.2. Tập tính tiếng kêu của loài Gà rừng trong điều kiện nuôi nhốt ................ 39

4.2.3. So sánh đặc điểm tiếng kêu của loài Gà rừng trong điều kiện nuôi nhốt và

ngoài tự nhiên...................................................................................................... 41

Chƣơng 5. KÊT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ............................................... 44

5.1. Kết luận ........................................................................................................ 44

5.2. Tồn tại........................................................................................................... 45

5.3. Kiến nghị...................................................................................................... 45

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH LỤC TỪ VIẾT TẮT

CITES Công ƣớc về thƣơng mại quốc tế các loài động, thực vật hoang dã

nguy cấp

ĐDSH Đa dạng sinh học

IB Thuộc nhóm nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thƣơng

mại trong nghị định 32 của chính phủ năm 2006

IUCN Hiệp hội Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế

LR Phân hạng ít nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam năm 2007.

NĐCP Nghị định chính phủ

SĐ

IUCN

Sách đỏ Thế giới của Hiệp hội Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế

VQG Vƣờn quốc gia

DANH MỤC BẢNG

Bảng 4.1. Các thông số loại tiếng kêu thứ nhất của Gà lôi hông tía trống ......... 26

Bảng 4.2. Các thông số loại tiếng kêu thứ hai của Gà lôi hông tía trống ........... 27

Bảng 4.3. Các thông số loại tiếng kêu thứ ba của Gà lôi hông tía trống ............ 28

Bảng 4.4. Các thông số tiếng kêu của Gà lôi hông tía mái................................. 29

Bảng 4.5. Bảng so sánh loại tiếnh kêu thứ nhất của Gà lôi hông tía trông......... 34

Bảng 4.6. Bảng so sánh loại tiếnh kêu thứ ba của Gà lôi hông tía trông............ 35

Bảng 4.7. Các thông số loại tiếng kêu thứ nhất của Gà rừng trống .................... 37

Bảng 4.8. Các thông số loại tiếng kêu thứ hai của Gà rừng trống ...................... 38

Bảng 4.9. Bảng so sánh loại tiếnh kêu thứ nhất của Gà rừng trống.................... 42

Bảng 4.10. Bảng so sánh loại tiếnh kêu thứ hai của Gà rừng trống.................... 43