Nghiên cứu đặc điểm thành phần tế bào máu ngoại vi và chỉ thị CA15-3 ở các bệnh nhân được chẩn đoán ung thư vú tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌCKHOA HỌC

CAO THỊ MINH PHƢƠNG

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM THÀNH PHẦN

TẾ BÀO MÁU NGOẠI VI VÀ CHỈ THỊ CA15-3 Ở CÁC

BỆNH NHÂN ĐƢỢC CHẨN ĐOÁN UNG THƢ VÚ

TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƢƠNG THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG

Thái Nguyên - 2022

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌCKHOA HỌC

CAO THỊ MINH PHƢƠNG

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM THÀNH PHẦN

TẾ BÀO MÁU NGOẠI VI VÀ CHỈ THỊ CA15-3 Ở CÁC

BỆNH NHÂN ĐƢỢC CHẨN ĐOÁN UNG THƢ VÚ

TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƢƠNG THÁI NGUYÊN

CHUYÊN NGÀNH: CÔNG NGHỆ SINH HỌC

Mã số: 8420201

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. TS. Nguyễn Kiều Giang

2. PGS- TS Trần Bảo Ngọc

Thái Nguyên - 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là nghiên cứu của tôi dƣới sự hƣớng dẫn của TS.

Nguyễn Kiều Giang và PGS- TS Trần Bảo Ngọc. Các số liệu và kết quả trình

bày trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc ai công bố trong bất kỳ công

trình nào. Mọi kết quả thu đƣợc không chỉnh sửa, sao hoặc chép từ các nghiên

cứu khác. Mọi trích dẫn trong luận văn đều ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả

Cao Thị Minh Phƣơng

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập và thực hiện đề tài luận văn tại Khoa Công nghệ

Sinh học, trƣờng Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên. Em đã nhận đƣợc sự

giúp đỡ nhiệt tình của các Thầy, Cô giáo và cán bộ trong khoa và nhà trƣờng.

Đầu tiên em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy giáo - TS. Nguyễn Kiều

Giang, PGS- TS Trần Bảo Ngọc, Trƣờng ĐHY- Dƣợc Thái Nguyên đã định

hƣớng khoa học, tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất trong

suốt quá trình em tiến hành nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Em xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô và cán bộ Khoa Công nghệ

Sinh học, Trƣờng Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên đã tận tình dạy

dỗ, chỉ bảo và truyền cho em niềm đam mê nghiên cứu khoa học. Xin chân

thành cảm ơn bộ phận sau đại học của nhà trƣờng đã tạo điều kiện thuận lợi

trong quá trình em học tại trƣờng.

Em xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc Bệnh viện Trung Ƣơng Thái

Nguyên và các phòng ban đã tạo mọi điều kiện cho em đƣợc tham gia khóa

học, các Bác sĩ, Điều dƣỡng, kỹ thuật viên tại Trung tâm Huyết Học- Truyền

máu và Trung tâm Ung Bƣớu, phòng Công nghệ thông tin, phòng Kế hoạch

tổng hợp Bệnh viện Trung Ƣơng Thái Nguyên đã giúp đỡ em trong thu thập

và hoàn thiện số liệu nghiên cứu.

Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã

nhiệt tình động viên cho em thêm động lực hoàn thành tốt quá trình học tập và

nghiên cứu khoa học.

Thái Nguyên, 20 tháng 12 năm 2021

iii

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

1. Đặt vấn đề...................................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Nội dung nghiên cứu..................................................................................... 2

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................... 3

1.1. Đại cƣơng về ung thƣ vú............................................................................ 3

1.1.1. Dịch tễ học ung thƣ vú...................................................................... 3

1.1.2. Các yếu tố nguy cơ trong ung thu vú................................................ 5

1.2. Dấu ấn sinh học tiên lƣợngung thƣ vú ....................................................... 8

1.3. Phân loại ung thƣ vú ................................................................................ 12

1.4. Chẩn đoánung thƣ vú ............................................................................... 14

1.4.1. Chẩn đoán lâm sàng ........................................................................ 14

1.4.2. Chẩn đoán cận lâm sàng ................................................................. 15

1.4.3. Chẩn đoán xác định......................................................................... 16

1.4.4. Chẩn đoán giai đoạn khối u (hệ thống AJCC)................................ 16

1.5. Chiến lƣợc điều trị.................................................................................... 17

1.5.1. Phẫu thuật........................................................................................ 17

1.5.2. Hóa trị.............................................................................................. 17

1.5.3. Xạ trị................................................................................................ 18

1.5.4. Liệu pháp nội tiết ............................................................................ 18

1.5.5. Điều trị đích .................................................................................... 19

1.6. Chỉ thị ung thƣ CA15-3............................................................................ 20

1.6.1. Dấu ấn chỉ thị ung thƣ (tumor marker)........................................... 20

1.6.2. Dấu ấn chỉ thị ung thƣ CA 15-3...................................................... 20

1.6.3. Xét nghiệm định lƣợng CA 15-3 trong ung thƣ vú ........................ 21

1.7. Xét nghiệm máu ngoại vi và ung thƣ vú.................................................. 22

1.7.1. Đặc điểm, thành phần và chức năng của máu................................. 22

1.7.2. Các dòng tế bào máu ngoại vi......................................................... 22

iv

1.7.3. Xét nghiệm tế bào máu ngoại vi ..................................................... 25

1.7.4. Sự bất thƣờng của thành phần máu ngoại vi trong ung thƣ vú....... 26

CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............. 29

2.1. Đối tƣợng, địa điểm, thời gian nghiên cứu .............................................. 29

2.2. Chỉ tiêu nghiên cứu ………………………………………………………………………………………............

2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 29

2.3.1. Phƣơng pháp thu thập bệnh nhân.................................................... 29

2.3.2. Phƣơng pháp thu thập mẫu máu ..................................................... 29

2.3.3. Phƣơng pháp phân tích xử lý số liệu............................................... 32

CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................ 33

3.1. Đặc điểm bạch cầu của các bệnh nhân ung thƣ vú .................................. 33

3.2. Đặc điểm hồng cầu của các bệnh nhân ung thƣ vú.................................. 36

3.3. Đặc điểm tiểu cầu của các bệnh nhân ung thƣ vú.................................... 39

3.4. Mối liên hệ giữa chỉ số CA15-3 với một số chỉ số huyết học ở các bệnh

nhân ung thƣ vú............................................................................................... 41

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 46

1. Kết luận ....................................................................................................... 46

2. Kiến nghị..................................................................................................... 46

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 47