Nghiên cứu đặc điểm sinh học - sinh thái học của sâu xanh đục quả cà chua helicoverpa armigera hubner và biện pháp phòng chống tại an dương - hải phòng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

----------------------------

VŨ THỊ LAN HƯƠNG

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC, SINH THÁI HỌC CỦA SÂU

XANH ĐỤC QUẢ CÀ CHUA HELICOVERPA ARMIGERA HUBNER

VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG TẠI AN DƯƠNG - HẢI PHÒNG

VỤ ĐÔNG XUÂN 2008 -2009

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật

M· sè: 60.62.10

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. HỒ THỊ THU GIANG

HÀ NỘI - 2009

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.

Các số liệu và kết quả trình trong luận văn là hoàn toàn trung thực, chưa được

ai công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào khác.

Hải Phòng, ngày.......tháng.......năm 2009

Tác giả

Vũ Thị Lan Hương

ii

LỜI CÁM ƠN

Để hoàn thành công trình nghiên cứu này ngoài sự nỗ lực cố gắng của

bản thân, tôi nhận được sự quan tâm giúp đỡ tận tình, sát sao chu đáo của

PGS.TS. Hồ Thị Thu Giang, PGS.TS.NGƯT Nguyễn Đức Khiêm, tác giả xin

gửi tới thầy cô lời cảm ơn và lòng biết ơn sâu sắc nhất.

Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy cô Viện đào tạo sau Đại học, Bộ môn

côn trùng - Khoa nông học đã quan tâm, giúp đỡ, hướng dẫn tạo điều kiện cho

tôi nâng cao hiểu biết và hoàn thành luận văn.

Xin được gửi lời cảm ơn tới đồng chí Chi cục trưởng Chi cục BVTV

Hải Phòng cùng toàn thể các đồng chí lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp đã tạo

mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian học tập thực hiện đề tài.

Cuối cùng tác giả tỏ lòng biết ơn vô hạn tới gia đình và người thân đã

khích lệ động viên trong thời gian học tập và nghiên cứu, cảm ơn những

người bạn của tôi đã ủng hộ cả về tinh thần và vật chất, để tác giả hoàn thành

luận văn này.

Hải Phòng, tháng..........năm 2009

Tác giả

Vũ Thị Lan Hương

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan i

Lời cám ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các chữ viết tắt vi

Danh mục các bảng vii

Danh mục các hình ix

1 MỞ ĐẦU 1

1.1 Tính cấp thiết của đề tài 1

1.2 Mục đích, yêu cầu của đề tài 4

1.3 Ý nghĩa khoa học, ý nghĩa thực tiễn của đề tài 4

1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5

2 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU 6

2.1 Cơ sở khoa học của đề tài 6

2.2 Những nghiên cứu nước ngoài và Việt Nam 9

3 ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU 31

3.1 Địa điểm, thời gian và vật liệu nghiên cứu 31

3.2 Nội dung và phương pháp nghiên cứu 31

4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 37

4.1 Thành phần sâu hại trên cà chua vụ Đông xuân 2008-2009 tại An

Dương - Hải Phòng 37

4.2 Diễn biến mật độ sâu xanh đục quả cà chua vụ Đông xuân 2008-

2009 tại An Dương- Hải Phòng 40

4.3 Diễn biến mật độ và tỷ lệ hại của sâu xanh đục quả H.armigera

Hubner trên vụ sớm và chính vụ Vụ Đông xuân 2008- 2009 tại

An Dương- Hải Phòng 42

iv

4.4 Phân bố của sâu xanh H. armigera ở các bộ phận trên cây cà chua 44

4.5 Mức độ phổ biến của sâu xanh Helicoverpa armigera trên cây

trồng vụ Đông xuân 2008-2009 tại Hải Phòng 45

4.6 Đặc điểm sinh học của sâu xanh đục quả Helicoverpa armigera

Hubner trên cà chua 47

4.6.1 Vòng đời sâu xanh đục quả cà chua H. armigera (nuôi trong

phòng thí nghiệm Chi cục BVTV Hải Phòng) 47

4.6.2 Nghiên cứu ảnh hưởng của thức ăn khác nhau đến tỷ lệ chết và

thời gian phát dục của sâu non sâu xanh H. armigera 52

4.7 Hiệu lực trừ sâu xanh đục quả cà chua trong phòng Thí nghiệm –

(Chi cục BVTV Hải Phòng vụ đông xuân 2008-2009) 54

4.8 Thí nghiệm sử dụng thuốc BVTV phòng chống sâu xanh

H.armigera đục quả cà chua ở ngoài đồng vụ Đông xuân 2008-

2009 tại An Dương-Hải Phòng. 55

4.9 Thí nghiệm sử dụng bẫy Pheromone giới tính phòng chống sâu

xanh H.armigera đục quả cà chua ở ngoài đồng vụ Đông xuân

2008-2009 tại An Dương - Hải Phòng 58

4.9.1 Mật độ trưởng thành sâu đục quả cà chua vào bẫy Pheromone vụ

Đông xuân 2008-2009 tại xã Hồng Phong - An Dương - Hải

Phòng 58

4.9.2 Diễn biến mật độ sâu xanh H.armigera và tỷ lệ quả bị hại (%)

trong thí nghiệm sử dụng bẫy PG tại Hồng Phong- An Dương￾Hải Phòng vụ đông xuân 2008-2009 60

4.10 Hiệu quả kinh tế của các thí nghiệm phòng chống sâu đục quả cà

chua vụ đông xuân 2008- 2009 tại An Dương - Hải Phòng 62

4.10.1 Hiệu quả kinh tế thí nghiệm sử dụng thuốc BVTV trừ sâu xanh

đục quả cà chua vụ đông xuân 2008-2009 tại An Dương - Hải

Phòng 62

v

4.10.2 Hiệu quả kinh tế biện pháp phòng chống sâu đục quả cà chua

bằng bẫy PG vụ đông xuân 2008-2009 tại An Dương - Hải Phòng 64

5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 65

5.1 Kết luận 65

5.2 Đề nghị 67

TÀI LIỆU THAM KHẢO 68

PHỤ LỤC 76

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BMAT Bắt mồi ăn thịt.

BVTV Bảo vệ thực vật.

FAO Food and Agriculture Organization

Tổ chức lương thực nông nghiệp Liên hợp quốc.

GAP Good Agricultural Practic - Thực hành Nông nghiệp tốt

H.armigera Helicoverpa armigera.

H.assulta Helicoverpa assulta

HaNPV Helicoverpa armigera Nuclae Polyhydro Virus.

IPM Integrate pests management - Điều khiển dịch hại tổng hợp.

PG Pheromone giới tính.

PHI Thời gian cách ly.

RAT Rau an toàn.

S.litura Spodoptera litura.

V-BT Vi khuẩn Bacillus thuringiensis + NPV

WTO World Trade Organization

Tổ chức mậu dịch quốc tế.

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT Tên bảng Trang

2.1 Hiệu lực trừ sâu xanh H.armigera đục quả cà chua tại Ấn Độ

năm 2003-2004 22

4.1 Thành phần sâu hại trên cây cà chua vụ đông xuân 2008- 2009

tại An Dương- Hải Phòng. 38

4.2 Tỷ lệ các họ, loài sâu hại cà chua vụ Đông xuân 2008-2009 tại

An Dương- Hải Phòng 39

4.3 Diễn biến mật độ sâu khoang và sâu xanh hại cà chua vụ đông

xuân 2008-2009 tại An Dương - Hải Phòng 41

4.4 Diễn biến mật độ và tỷ lệ hại của sâu xanh H.armigera trên cà

chua vụ sớm và chính vụ (Đông xuân 2008-2009) tại Hồng

Phong - An Dương - Hải Phòngtại 43

4.5 Mật độ trung bình của sâu xanh H.armigera ở các bộ phận trên

cây cà chua vụ Đông xuân 2008-2009 tại An Dương - Hải Phòng 44

4.6 Mức độ phổ biến của sâu xanh Helicoverpa armigera trên cây

trồng vụ Đông xuân 2008-2009 tại Hải Phòng 46

4.7 Vòng đời của sâu xanh Helicoverpa armigera 48

4.8 Nhịp điệu sinh sản của trưởng thành sâu xanh Helicoverpa armigera. 50

4.9 Ảnh hưởng của thức ăn khác nhau tới khả năng phát dục của sâu

non sâu đục quả cà chua H. armigera Hubner 52

4.10 Hiệu lực của một số loại thuốc trừ sâu đục quả cà chua

Helicoverpa armigera ở trong phòng thí nghiệm. 54

4.11 Diễn biến mật độ sâu xanh H. armigera và tỷ lệ quả bị hại (%) ở

các công thức phun thuốc khác nhau 56

4.12 Mật độ trưởng thành sâu khoang và sâu xanh (H.armigera) đục

quả cà chua vào bẫy PG vụ đông xuân 2008-2009 tại xã Hồng

Phong - An Dương - Hải Phòng 59

viii

4.13 Diễn biến mật độ sâu xanh H. armigera và tỷ lệ quả bị hại (%)

trong thí nghiệm sử dụng bẫy PG tại Hồng Phong- An Dương￾Hải Phòng vụ đông xuân 2008-2009. 61

4.14 Hạch toán kinh tế thí nghiệm sử dụng thuốc BVTV trừ sâu xanh

đục quả cà chua vụ đông xuân 2008-2009 tại An Dương - Hải

Phòng 62

4.15 Hiệu quả kinh tế thí nghiệm ngoài đồng của các công thức phun

thuốc trừ sâu đục quả cà chua vụ đông xuân 2008-2009 tại An

Dương - Hải Phòng. 63

4.16 So sánh hiệu quả kinh tế của biện pháp phòng chống sâu đục quả

cà chua bằng bẫy PG vụ đông xuân 2008-2009 tại An Dương - Hải

Phòng. 64