Nghiên Cứu Đặc Điểm Phân Bố Và Thử Nghiệm Gây Trồng Loài Lan Hài Lông Paphipedilum Hirsutissimum Lindl Ex Hook Stein 1892 Tại Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Xuân Liên Tỉnh Thanh Hóa

i

LỜI CẢM ƠN

Sau bốn năm học tập và nghiên cứu tại trƣờng, khóa học Quản lý tài

nguyên thiên nhiên (C) (2014-2018) đã bƣớc vào giai đoạn kết thúc. Đƣợc sự

nhất trí của Nhà trƣờng và Khoa Quản lý Tài nguyên rừng và Môi trƣờng, tôi

tiến hành thực tập tốt nghiệp với tên đề tài N ể

Paphipedilum hirsutissimum

( Lindl.ex Hook) Stein,1892

Sau thời gian thực hiện, đến nay đề tài đã hoàn thành.

Nhân dịp này, cho phép tôi đƣợc bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất tới

ThS. Phạm Thanh Hà đã trực tiếp hƣớng dẫn và tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều

kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu để tôi có thể hoàn thành đề tài này.

Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Khoa Quản lý Tài nguyên

rừng và Môi trƣờng đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập tại trƣờng

và thực hiện đề tài tốt nghiệp.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Ban quản lý, các cán bộ, kiểm lâm Khu

bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, tỉnh Thanh Hóa; các trạm kiểm lâm Hón Can,

Sông Khao, Bản Vịn; đặc biệt anh Nguyễn Mậu Toàn cán bộ tại KBTTN Xuân

Liên đã giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất trong những ngày tôi thu thập số liệu

tại hiện trƣờng.

Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện, tuy nhiên do đối tƣợng

nghiên cứu tƣơng đối phức tạp. Hơn nữa, điều kiện về thời gian và tƣ liệu tham

khảo còn hạn chế nên khóa luận chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót.

Kính mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp, bổ sung của các thầy, cô giáo và

các bạn để khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin cam đoan các số liệu thu thập, kết quả xử lý, tính toán là trung

thực và đƣợc trích dẫn rõ ràng.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, tháng 5 năm 2018

Sinh viên thực hi n

Trầ Vă Anh

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................... v

DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................... vi

TÓM TẮT KHÓA LUẬN ..................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

CHƢƠNG 1 TỔNG QU N VỀ VẤN ĐỀ NGHI N C U ................................. 2

1.1. Lịch sử nghiên cứu Lan trên thế giới ............................................................. 2

1.2. Lịch sử nghiên cứu Lan ở Việt Nam.............................................................. 3

1.3. Nghiên cứu nhân giống Lan ở Việt Nam...................................................... 5

1.4. Tình hình nghiên cứu Lan tại Khu bảo tồn thiên nhiên uân Liên, tỉnh

Thanh Hóa ............................................................................................................. 7

1.5. Một số đặc điểm thực vật học của Lan hài lông ............................................ 7

CHƢƠNG 2 MỤC TI U, N I UNG, GIỚI HẠN V PHƢƠNG PH P

NGHI N C U...................................................................................................... 9

2.1. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 9

2.2 Nội dung nghiên cứu....................................................................................... 9

2.2.1 ác định một số đặc điểm phân bố của loài Lan hài lông tại hu bảo tồn

thiên nhiên uân Liên, tỉnh Thanh Hóa................................................................ 9

2.2.2 Thử nghiệm gây trồng loài Lan hài lông tại hu bảo tồn thiên nhiên uân

Liên, tỉnh Thanh Hóa. ........................................................................................... 9

2.2.3 Đề xuất một số giải pháp bảo tồn và phát triển loài Lan hài lông cho khu

vực nghiên cứu ...................................................................................................... 9

2.3. Giới hạn nghiên cứu ....................................................................................... 9

2.4 Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................. 9

2.4.1 Phƣơng pháp xác định một số đặc điểm phân bố ........................................ 9

2.4.2 Phƣơng pháp nhân giống thử nghiệm gây trồng loài Lan hài lông............ 16

2.4.3 Chỉ tiêu theo dõi và xử lí số liệu ................................................................ 17

2.4.4. Phƣơng pháp đề xuất giải pháp bảo tồn và phát triển Lan hài lông tại hu

bảo tồn thiên nhiên uân Liên. ........................................................................... 18

iii

CHƢƠNG 3 ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHI N C U ...................................... 20

3.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 20

3.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................................. 24

CHƢƠNG 4 KẾT QUẢ NGHI N C U V THẢO LUẬN............................. 28

4.1. Một số đặc điểm phân bố của loài Lan hài lông tại khu bảo tồn thiên nhiên

Xuân Liên, tỉnh Thanh hóa. ................................................................................. 28

4.1.1. Bản đồ phân bố loài Lan hài lông ............................................................. 28

4.1.2 Đặc điểm cấu trúc rừng theo các trạng thái rừng có Lan hài lông phân bố29

4.2. Kết quả thử nghiệm gây trồng loài Lan hài lông tại nhu bảo tồn thiên nhiên

Xuân Liên, Thanh Hóa ........................................................................................ 31

4.2.1. Nghiên cứu ảnh hƣởng của giá thể trồng cây sau tách chồi đối với loài Lan

hài lông................................................................................................................ 31

4.2.2. Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân bón thích hợp cho cây sau tách nhánh đối

với loài Lan hài lông ........................................................................................... 32

4.2.3.Nghiên cứu ảnh hƣởng của chất điều hòa sinh trƣởng đến sinh trƣởng của

cây sau tách nhánh đối với Lan hài lông............................................................. 34

4.3. Đề xuất một số biện pháp bảo tồn và phát triển loài Lan hài lông cho khu

bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, tỉnh Thanh Hóa ................................................. 35

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ........................................................... 37

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

KBTTN Khu bảo tồn thiên nhiên

CHDCND Cộng hòa dân chủ nhân dân

VQG Vƣờn quốc gia

TS Tuyến số

SC Sinh cảnh

GTX Rừng giàu

TBTX Rừng trung bình

ODB Ô dạng bản

D1.3 Đừng kình ngang ngực

Hvn, Hdc , ̅ Chiều cao vút ngọn, chiều cao dƣới cành, chiều cao trung bình

OTC Ô tiêu chuẩn

CTTT Công thức tổ thành

CT Công thức

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Thông tin tuyến điều tra loài Lan hài lông tại KBTTN Xuân Liên -

Thanh Hóa ........................................................................................................... 11

Bảng 2.2 Cấp sâu, bệnh hại: theo Tiêu chuẩn 10TCN 224-2003 Nông nghiệp

VN. ...................................................................................................................... 17

Bảng 4.1: Phân bố Lan hài lông tại KBTTN Xuân Liên .................................... 28

Bảng 4.2: Kích thƣớc quần thể Hài lông tại Khu BTTN Xuân Liên .................. 29

Bảng 4.3. Tổng hợp thông tin các trạng thái rừng có Lan hài lông phân bố ...... 29

Bảng 4.4. Tổng hợp thông tin về cấu trúc tầng theo các OTC............................ 30

Bảng 4.6: Ảnh hƣởng của giá thể đến tỷ lệ sống và hệ số nhân chồi của loài Lan

hài lông................................................................................................................ 31

Bảng 4.7: Ảnh hƣởng của giá thể đến tỷ lệ sống và sinh trƣởng của loài Lan hài

lông sau tách chồi................................................................................................ 32

Bảng 4.8: Ảnh hƣởng của phân bón đến tình hình sinh trƣởng của loài Lan hài

lông...................................................................................................................... 32

Bảng 4.9: Ảnh hƣởng của phân bón đến tình hình bệnh hại Lan hài lông sau khi

tách chồi .............................................................................................................. 33

Bảng 4.10: Ảnh hƣởng của chất điều hòa sinh trƣởng đến tình hình sinh trƣởng

của các loài Lan................................................................................................... 34

Bảng 4.11: Những thuận lợi và hó hăn trong bảo tồn và phát triển loài Lan hài

lông tại khu BTTN Xuân Liên ............................................................................ 35