Nghiên cứu đặc điểm bệnh do ấu trùng Cysticercus tenuicollis gây ra ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên, đề xuất biện pháp phòng chống

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

---------------------------

NGUYỄN THU TRANG

Tên luận án:

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM BỆNH DO ẤU TRÙNG

Cysticercus tenuicollis GÂY RA Ở LỢN VÀ DÊ

TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN, ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP PHÕNG CHỐNG

LUẬN ÁN TIẾN SĨ THÖ Y

Năm 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

---------------------------

NGUYỄN THU TRANG

Tên luận án:

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM BỆNH DO ẤU TRÙNG

Cysticercus tenuicollis GÂY RA Ở LỢN VÀ DÊ

TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN, ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP PHÕNG CHỐNG

LUẬN ÁN TIẾN SĨ THÖ Y

Ngành: Ký sinh trùng và vi sinh vật học Thú y

Mã số: 9. 64. 01. 04

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. GS. TS. Nguyễn Thị Kim Lan

2. TS. Nguyễn Văn Quang

Năm 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu và kết quả

nghiên cứu trong luận án này là hoàn toàn trung thực và chưa được công bố trong

bất kỳ công trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng: mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án này đã được

cảm ơn. Các thông tin trích dẫn trong luận án đều được chỉ rõ về nguồn gốc.

TÁC GIẢ

Nguyễn Thu Trang

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận án này, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc

tới GS. TS. Nguyễn Thị Kim Lan, TS. Nguyễn Văn Quang - những Nhà khoa học

đã hướng dẫn, chỉ bảo tôi hết sức tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn

thành Luận án.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ và tạo điều kiện to lớn về cơ sở vật

chất, nhân lực, vật lực của Ban Giám đốc, Ban Đào tạo - Đại học Thái Nguyên;

Đảng ủy, Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Ban chủ nhiệm Khoa Chăn nuôi Thú y,

Bộ môn Bệnh động vật, Bộ môn Vi sinh vật - Giải phẫu - Bệnh lý, tập thể cán bộ

giảng dạy Khoa Chăn nuôi Thú y - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Xin

cảm ơn các học viên cao học Dương Như Ngọc, Trịnh Đức Long, Nguyễn Thị

Tâm và sinh viên các khóa 42, 43 Khoa Chăn nuôi Thú y dưới sự hướng dẫn của

GS. TS. Nguyễn Thị Kim Lan và TS. Nguyễn Văn Quang đã giúp tôi trong quá

trình thực hiện một số nội dung của đề tài luận án.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Chi cục Thú y tỉnh Thái Nguyên; các Trạm Thú y và

Phòng Nông nghiệp; các cán bộ, nhân dân địa phương của 6 huyện, thành phố thuộc

tỉnh Thái Nguyên là: huyện Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai, Đồng Hỷ, Thái Nguyên, Phổ

Yên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.

Tôi vô cùng biết ơn các thành viên trong gia đình và bạn bè đã luôn ở bên

tôi, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành

luận án.

Thái nguyên, ngày tháng năm 2017

NGHIÊN CỨU SINH

Nguyễn Thu Trang

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................... vii

DANH MỤC CÁC HÌNH......................................................................................... ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu của đề tài ..................................................................................................2

3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài ...................................................2

3.1. Ý nghĩa khoa học .............................................................................................2

3.2. Ý nghĩa thực tiễn..............................................................................................2

4. Những đóng góp mới của đề tài..............................................................................2

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU......................................................................4

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ....................................................................................4

1.1.1. Sơ lược quá trình nghiên cứu về thành phần loài sán dây ký sinh ở chó .....4

1.1.2. Đặc điểm hình thái, cấu tạo chung của sán dây............................................5

1.1.3. Đặc điểm sinh học của sán dây T. hydatigena và ấu trùng C. tenuicollis............7

1.1.4. Kỹ thuật sinh học phân tử trong định danh sán dây và ấu trùng sán dây ...10

1.1.5. Một số đặc điểm bệnh ấu trùng C. tenuicollis và bệnh sán dây

T. hydatigena.................................................................................................14

1.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước ........................................................24

1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ...............................................................24

1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài............................................................25

1.3. Khái quát một số đặc điểm của tỉnh Thái Nguyên.............................................34

Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU ..............................................................................................37

2.1. Đối tượng, vật liệu, thời gian, địa điểm nghiên cứu ..........................................37

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................37

2.1.2. Vật liệu nghiên cứu.....................................................................................37

iv

2.1.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ..............................................................38

2.2. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................39

2.2.1. Đặc điểm hình thái, phân tử của ấu trùng C. tenuicollis và sán dây

T. hydatigena .................................................................................................39

2.2.2. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn

và dê tại các huyện, thành thuộc tỉnh Thái Nguyên.....................................39

2.2.3. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn và bệnh sán dây

T. hydatigena trên chó.....................................................................................39

2.2.4. Nghiên cứu sử dụng kháng nguyên chẩn đoán bệnh ấu trùng C. tenuicollis............40

2.2.5. Nghiên cứu và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh do ấu trùng

C. tenuicollis gây ra trên lợn và dê ..............................................................40

2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................41

2.3.1. Phương pháp định danh sán dây T. hydatigena và ấu trùng

C. tenuicollis ................................................................................................41

2.3.2. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh ấu trùng C. tenuicollis...............43

2.3.3. Phương pháp nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn và

bệnh sán dây T. hydatigena trên chó ...........................................................45

2.3.4. Phương pháp thu kháng nguyên và sử dụng kháng nguyên chẩn đoán

bệnh ấu trùng C. tenuicollis .........................................................................49

2.3.5. Phương pháp nghiên cứu biện pháp phòng chống bệnh ấu trùng

C. tenuicollis ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên ...........................................51

2.4. Phương pháp xử lý số liệu..................................................................................54

Chƣơng 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .............................................................55

3.1. Đặc điểm hình thái phân tử của ấu trùng C. tenuicollis thu thập ở lợn, dê và

sán dây T. hydatigena thu thập ở chó nuôi tại tỉnh Thái Nguyên...................55

3.1.1. Mô tả hình thái của ấu trùng C. tenuicollis và sán dây T. hydatigena

thu thập tại Thái Nguyên..............................................................................55

3.1.2. Thẩm định loài đối với ấu trùng C. tenuicollis và sán dây

T. hydatigena bằng phân tích phân tử..........................................................57

3.2. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê

tại một số huyện, thành phố thuộc tỉnh Thái Nguyên........................................62

v

3.2.1. Tình hình nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê tại một số huyện,

thành phố thuộc tỉnh Thái Nguyên.................................................................62

3.2.2. Xác định tương quan giữa tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở chó với

tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê ............................................69

3.3. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và bệnh sán dây

T. hydatigena ở chó ........................................................................................73

3.3.1. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn gây nhiễm.....................73

3.3.2. Nghiên cứu bệnh ấu trùng C. tenuicollis trên lợn ở ngoài thực địa............85

3.3.3. Nghiên cứu bệnh do sán dây T. hydatigena gây ra trên chó gây nhiễm.....88

3.4. Nghiên cứu sử dụng kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ấu trùng C. tenuicollis.....92

3.4.1. Một số chỉ tiêu đánh giá kháng nguyên dùng để chẩn đoán bệnh do ấu

trùng C. tenuicollis gây ra ở lợn...................................................................92

3.4.2. Thử nghiệm kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ấu trùng

C. tenuicollis ở lợn và dê trên thực địa ........................................................96

3.5. Nghiên cứu và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh do ấu trùng

C. tenuicollis gây ra ......................................................................................100

3.5.1. Nghiên cứu hiệu lực của một số thuốc tẩy sán dây T. hydatigena cho chó..100

3.5.2. Thử nghiệm thuốc diệt ấu trùng C. tenuicollis trên lợn............................103

3.5.3. Đề xuất biện pháp phòng chống bệnh ấu trùng C. tenuicollis cho lợn và

dê ở tỉnh Thái Nguyên................................................................................106

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ...................................................................................108

1. Kết luận ...............................................................................................................108

2. Đề nghị ................................................................................................................109

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................110

I. Tài liệu tiếng Việt ................................................................................................110

II. Tài liệu tiếng Anh...............................................................................................113

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI...............120

PHỤ LỤC...............................................................................................................122

PHỤ LỤC 1: MỘT SỐ HÌNH ẢNH CỦA ĐỀ TÀI ..................................... 122

PHỤ LỤC 2: TRÌNH TỰ GEN CỦA SÁN DÂY T. hydatigena

VÀ ẤU TRÙNG C. tenuicollis TẠI THÁI NGUYÊN ................ 131

PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ XỬ LÝ THỐNG KÊ SỐ LIỆU CỦA ĐỀ TÀI .... 133

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ADN Acid Deoxyribo Nucleic

C. tenuicollis Cysticercus tenuicollis

CO1 Cytochrome coxidase subunit 1

Cs. Cộng sự

H. Huyện

Nxb. Nhà xuất bản

Nhuộm HE Nhuộm Hematoxilin - Eosin

KHKT Khoa học kỹ thuật

KL Khối lượng

PCR Polymerase Chain Reaction

T. hydatigena Taenia hydatigena

TN Thí nghiệm

TP. Thành phố

TT Thể trọng

Tris Tri hydroxy metylamin

Se Sensitivity

Sp Specificity

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Khoảng cách di truyền của một số loài sán dây .......................................59

Bảng 3.2. Tỷ lệ, cường độ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê một số

địa phương .............................................................................................62

Bảng 3.3. Tỷ lệ, cường độ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê theo tuổi .......64

Bảng 3.4. Tỷ lệ, cường độ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê theo tính biệt ........66

Bảng 3.5. Tỷ lệ, cường độ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê theo mùa vụ..........67

Bảng 3.6. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán dây T. hydatigena ở chó tại một số địa

phương (qua mổ khám)..........................................................................69

Bảng 3.7. Tương quan giữa tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở chó và tỷ lệ

nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn........................................................71

Bảng 3.8. Tương quan giữa tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở chó và tỷ lệ

nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở dê .........................................................72

Bảng 3.9. Triệu chứng lâm sàng chủ yếu của lợn gây nhiễm ấu trùng

C. tenuicollis..........................................................................................73

Bảng 3.10. Khối lượng lợn ở các thời điểm mổ khám sau khi gây nhiễm ...............74

Bảng 3.11. Sự thay đổi một số chỉ số huyết học của lợn gây nhiễm và đối chứng

(thời điểm 45 ngày sau gây nhiễm ở 2 đợt)...........................................75

Bảng 3.12. Công thức bạch cầu của lợn gây nhiễm và lợn đối chứng (thời điểm

45 ngày sau gây nhiễm ở 2 đợt).............................................................77

Bảng 3.13. Tổn thương đại thể ở các cơ quan có ấu trùng C. tenuicollis ký sinh

(n = 16) ..................................................................................................80

Bảng 3.14. Sự phát triển của ấu trùng C. tenuicollis ở lợn gây nhiễm .....................83

Bảng 3.15. Biểu hiện lâm sàng của lợn nhiễm ấu trùng C. tenuicollis trên thực địa........85

Bảng 3.16. Tỷ lệ các cơ quan nội tạng của lợn có ấu trùng C. tenuicollis ký sinh

(trong số 133 lợn nhiễm) .......................................................................86

Bảng 3.17. Tổn thương đại thể ở các cơ quan có ấu trùng C. tenuicollis ký sinh ....87

Bảng 3.18. Thời gian và tỷ lệ ấu trùng C. tenuicollis phát triển thành sán dây

trưởng thành ở chó gây nhiễm...............................................................89

Bảng 3.19. Tỷ lệ và các biểu hiện lâm sàng chủ yếu của chó bị bệnh sán dây

T. hydatigena do gây nhiễm...................................................................90

viii

Bảng 3.20. Tổn thương đại thể ở cơ quan tiêu hoá của chó bị bệnh sán dây

T. hydatigena do gây nhiễm...................................................................91

Bảng 3.21. Đánh giá độ nhạy và độ đặc hiệu của phản ứng với kháng nguyên

trên lợn gây nhiễm và đối chứng ...........................................................92

Bảng 3.22. Ảnh hưởng của nhiệt độ - 20oC đến độ nhạy và độ đặc hiệu của phản

ứng theo thời gian bảo quản kháng nguyên...........................................93

Bảng 3.23. Ảnh hưởng của nhiệt độ 4oC đến độ nhạy và độ đặc hiệu của phản

ứng với kháng nguyên theo thời gian bảo quản.....................................95

Bảng 3.24. Kết quả thử nghiệm kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ấu trùng

C. tenuicollis ở lợn trên thực địa ...........................................................96

Bảng 3.25. Đánh giá độ nhạy, độ đặc hiệu của phản ứng sử dụng kháng nguyên

chẩn đoán bệnh C. tenuicollis cho lợn trên thực địa.............................97

Bảng 3.26. Kết quả thử nghiệm kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ấu trùng

C. tenuicollis ở dê trên thực địa.............................................................99

Bảng 3.27. Đánh giá độ nhạy, độ đặc hiệu của phản ứng sử dụng kháng nguyên

trong chẩn đoán bệnh C. tenuicollis cho dê trên thực địa......................99

Bảng 3.28. Hiệu lực của thuốc tẩy sán dây trên chó gây nhiễm .............................101

Bảng 3.29. Hiệu lực của thuốc tẩy sán dây cho chó trên thực địa ..........................102

Bảng 3.30. Kết quả gây nhiễm ấu trùng C. tenuicollis trên lợn..............................104

Bảng 3.31. Hiệu lực của thuốc diệt ấu trùng C. tenuicollis trên lợn gây nhiễm.....104

Bảng 3.32. Hiệu lực của thuốc diệt ấu trùng C. tenuicollis cho lợn trên thực địa ...105

ix

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Kết quả Blast tìm kiếm trình tự tương đồng của gen CO1 từ mẫu sán

dây T. hydatigena thu từ chó tại Thái Nguyên ..........................................57

Hình 3.2. Kết quả Blast tìm kiếm trình tự tương đồng của gen CO1 từ mẫu ấu

trùng sán dây T. hydatigena thu từ lợn tại Thái Nguyên...........................58

Hình 3.3. Kết quả Blast tìm kiếm trình tự tương đồng của gen CO1 từ mẫu ấu

trùng sán dây T. hydatigena thu từ dê tại Thái Nguyên ............................58

Hình 3.4. Mối quan hệ tiến hóa phân tử của các mẫu T. hydatigena thu tại Việt

Nam với các loài thuộc giống Taenia dựa trên trình tự gen CO1. ............61

Hình 3.5. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê

tại một số địa phương ................................................................................63

Hình 3.6. Đồ thị tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis theo tuổi lợn.............................65

Hình 3.7. Đồ thị tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis theo tuổi dê ..............................65

Hình 3.8. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê theo tính biệt ......67

Hình 3.9. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê theo mùa vụ........68

Hình 3.10. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở chó tại các địa phương

(qua mổ khám).............................................................................................69

Hình 3.11. Đồ thị biểu diễn tương quan giữa tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở

chó và tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn........................................71

Hình 3.12. Đồ thị biểu diễn tương quan giữa tỷ lệ nhiễm sán dây T. hydatigena ở

chó và tỷ lệ nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở dê .........................................72

Hình 3.13. Biểu đồ sự thay đổi một số chỉ số huyết học của lợn...............................76

Hình 3.14. Biểu đồ tỷ lệ các loại bạch cầu của lợn gây nhiễm và đối chứng ............77

Hình 3.15. Đồ thị độ nhạy và độ đặc hiệu của phản ứng khi sử dụng kháng

nguyên bảo quản ở nhiệt độ -20oC ...........................................................94

Hình 3.16. Đồ thị độ nhạy và độ đặc hiệu của phản ứng khi sử dụng kháng

nguyên bảo quản ở nhiệt độ 4

oC................................................................95

Hình 3.17. Biểu đồ kết quả thử nghiệm kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ở

lợn trên thực địa.........................................................................................97

Hình 3.18. Biểu đồ kết quả thử nghiệm kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh ở dê

trên thực địa ............................................................................................ 100

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Bệnh sán dây là bệnh ký sinh trùng rất phổ biến của đàn chó nuôi ở nước ta. Ấu

trùng một số loài sán dây ký sinh và gây bệnh trên người và nhiều loài gia súc khác,

gây nhiều thiệt hại cho ngành chăn nuôi và tác hại lớn đối với sức khoẻ con người. Một

trong những ấu trùng đó là Cysticercus tenuicollis (C. tenuicollis), là ấu trùng của sán

dây Taenia hydatigena (T. hydatigena) gây bệnh trên lợn, dê, cừu, trâu, bò, thỏ, ngựa,

kể cả con người.

Nguyễn Thị Kim Lan (2012) [15] cho biết, ấu trùng C. tenuicollis ký sinh

trên bề mặt các khí quan trong xoang bụng của vật chủ và gây bệnh. Ấu trùng là

những bọc nước mang đầu sán dây T. hydatigena, có kích thước to, nhỏ không đều,

bám trên bề mặt màng treo ruột, lách, gan, thận, phổi... Vì thế, trong quá trình giết

mổ, người ta thường nhầm lẫn ấu trùng với các bọc nước bình thường nên không có

biện pháp tiêu diệt ấu trùng, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm sán dây ở chó và tăng

nguy cơ nhiễm ấu trùng sán dây cho nhiều loài gia súc và người.

Theo Phạm Sỹ Lăng (2002) [18], bệnh phân bố ở khắp các vùng, đặc biệt ở

những nơi nuôi nhiều chó, việc giết mổ gia súc không được kiểm soát chặt chẽ, tình

trạng vệ sinh thú y không đảm bảo. Tỷ lệ nhiễm bệnh ở gia súc tăng dần theo tuổi

do thời gian và cơ hội gia súc tiếp xúc với mầm bệnh tăng dần. Khi bị nhiễm ấu

trùng, vật chủ có thể có một số triệu chứng như gầy yếu dần, đau bụng, bụng căng

to, ấn vào vùng bụng con vật có cảm giác đau, nếu nhiễm nặng có thể thấy con vật

có hiện tượng hoàng đản. Vật chủ có thể chết do thiếu máu, nội quan bị huỷ hoại

hoặc do các bệnh kế phát.

Cho đến nay, chưa có công trình nghiên cứu nào công bố về thuốc điều trị

đặc hiệu bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra. Ngoài ra, việc chẩn đoán bệnh đối với

con vật còn sống rất khó khăn vì triệu chứng bệnh không điển hình. Đặc biệt, không

thể tìm ấu trùng bằng cách xét nghiệm phân do ấu trùng ký sinh trên bề mặt các khí

quan trong xoang bụng.

Ở nước ta chó được nuôi phổ biến ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước, trong

đó có tỉnh Thái Nguyên. Tuy nhiên, chó thường được nuôi theo phương thức thả

rông, nếu chó bị nhiễm sán dây thì rất dễ phát tán trứng sán dây, làm cho các vật

2

nuôi khác và người dễ nhiễm trứng sán và mắc bệnh ấu trùng C. tenuicollis. Tại tỉnh

Thái Nguyên, việc kiểm soát giết mổ các loài gia súc vẫn còn rất khó khăn, dẫn đến

chó dễ bị bệnh sán dây T. hydatigena do ăn phải ấu trùng sán dây, đồng thời các

loài gia súc khác như trâu, bò, lợn, dê,… dễ bị bệnh ấu trùng C. tenuicollis do nuốt

phải trứng sán dây T. hydatigena.

Những vấn đề trên cho thấy, việc nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ và chế tạo

kháng nguyên để chẩn đoán bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra ở một số loài vật

nuôi, trong đó có lợn và dê, từ đó xây dựng biện pháp phòng chống thích hợp là rất

cần thiết.

Xuất phát từ thực tiễn trên, chúng tôi đã thực hiện đề tài: "Nghiên cứu đặc

điểm bệnh do ấu trùng Cysticercus tenuicollis gây ra ở lợn và dê tại tỉnh Thái

Nguyên, đề xuất biện pháp phòng chống".

2. Mục tiêu của đề tài

Đánh giá được tình hình nhiễm ấu trùng C. tenuicollis ở lợn và dê tại tỉnh

Thái Nguyên; Xác định được đặc điểm gây bệnh của ấu trùng C. tenuicollis ở lợn

và bệnh sán dây T. hydatigena ở chó; Xây dựng biện pháp phòng chống bệnh do

ấu trùng C. tenuicollis gây ra ở dê, lợn hiệu quả và phù hợp với điều kiện chăn

nuôi ở tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất được biện pháp phòng chống bệnh đạt

hiệu quả cao.

3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài

3.1. Ý nghĩa khoa học

Kết quả của đề tài là những thông tin khoa học về đặc điểm dịch tễ của bệnh

do ấu trùng C. tenuicollis gây ra ở lợn và dê tại tỉnh Thái Nguyên, về hiệu quả của

kháng nguyên trong chẩn đoán bệnh, về quy trình phòng chống bệnh hiệu quả.

3.2. Ý nghĩa thực tiễn

Kết quả của đề tài là cơ sở khoa học để khuyến cáo người chăn nuôi áp dụng

các biện pháp phòng, trị bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra, nhằm hạn chế tỷ lệ và

cường độ nhiễm, hạn chế thiệt hại do bệnh gây ra trên lợn, dê và kể cả trên người.

4. Những đóng góp mới của đề tài

Là công trình đầu tiên nghiên cứu tương đối hệ thống về bệnh do ấu trùng

C. tenuicollis gây ra trên lợn và dê ở tỉnh Thái Nguyên.

3

- Nghiên cứu về đặc điểm gây bệnh của ấu trùng C. tenuicollis trên lợn - ký

chủ trung gian.

- Nghiên cứu chế tạo kháng nguyên chẩn đoán bệnh do ấu trùng C. tenuicollis

gây ra bằng phương pháp biến thái nội bì.

- Nghiên cứu biện pháp phòng, trị bệnh do ấu trùng C. tenuicollis gây ra cho

lợn, dê có hiệu quả, khuyến cáo và áp dụng rộng rãi tại các hộ gia đình nuôi lợn, dê,

chó và các loại vật nuôi khác.