Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nghiên cứu ảnh hưởng của phân viên nén đến năng suất và chất lượng sắn KM94 trên đất dốc huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
LƯU KIÊN TRUNG
NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA PHÂN VIÊN NÉN
ĐẾN NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƯỢNG SẮN KM 94
TRÊN ĐẤT DỐC HUYỆN VĂN YÊN,
TỈNH YÊN BÁI
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CÂY TRỒNG
Thái Nguyên, 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
LƯU KIÊN TRUNG
NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA PHÂN VIÊN NÉN
ĐẾN NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƯỢNG SẮN KM94
TRÊN ĐẤT DỐC HUYỆN VĂN YÊN,
TỈNH YÊN BÁI
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã Số: 60.62.01.10
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CÂY TRỒNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Trung Kiên
Thái Nguyên, 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu và những số liệu trình bày trong luận văn
này là hoàn toàn trung thực và chưa hề sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Các thông tin, tài liệu trích dẫn trình bày trong luận văn này đều đã được ghi rõ
nguồn gốc.
Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn này đều đã được cảm ơn.
Thái Nguyên, ngày 05 tháng 9 năm 2016
Người viết cam đoan
Lưu Kiên Trung
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
i
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn thạc sỹ của tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của
nhiều tập thể và cá nhân. Nhân dịp này, tôi chân thành cảm ơn ban Giám hiệu nhà
trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên và tập thể các thầy giáo, cô giáo Khoa Nông
Học đã tạo điều kiện thuận lợi và nhiệt tình giúp đỡ trong quá trình học tập và thực
hiện đề tài tốt nghiệp.
Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy giáo TS. Trần Trung Kiên - PGĐ
Trung tâm Đào tạo theo nhu cầu xã hội - Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tận tình
chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn
của mình.
Tôi cũng chân thành cảm ơn các anh, chị em đồng nghiệp cơ qua đã tạo mọi điều
kiện và cổ vũ tinh thần cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi cũng chân
thành cảm ơn gia đình đã luôn động viên giúp đỡ về tinh thần và vật chất trong quá
trình học tập và thực hiện luận văn.
Do trình độ và thời gian có hạn, nên luận văn không thể tránh khỏi những
thiếu sót. Vậy kính mong các thầy cô giáo cùng các bạn có những đóng góp bổ
sung để bài luận văn thạc sỹ của tôi được hòan thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái nguyên, ngày 05 tháng 9 năm 2016
Học viên
Lưu Kiên Trung
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
i
i
i
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
MỤC LỤC................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC HÌNH........................................................................................ vii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1.Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................3
3.1. Ý nghĩa khoa học .................................................................................................3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn..................................................................................................3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU..................................................................4
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ....................................................................................4
1.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ sắn trên thế giới ...................................................5
1.3. Tình hình sản xuất và tiêu thụ sắn ở Việt Nam....................................................7
1.5. Tình hình sản xuất sắn tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái..................................13
1.5. Một số kết quả nghiên cứu về phân bón cho sắn trên thế giới và Việt Nam............14
1.5.1. Một số kết quả về nghiên cứu phân bón cho sắn trên thế giới........................14
1.5.2. Một số kết quả về nghiên cứu phân bón cho sắn ở Việt Nam ........................17
Chương 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....23
2.1. Vật liệu nghiên cứu ............................................................................................23
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................23
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu .......................................................................................23
2.2.2. Thời gian nghiên cứu ......................................................................................24
2.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................24
2.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................24
2.4.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của phân viên nén đến năng suất và chất lượng sắn
trên đất dốc huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ...............................................................24
2.4.2. Xây dựng mô hình thử nghiệm thâm canh sắn bằng bón phân viên nén trên
đất dốc (đối chứng là mô hình canh tác sắn thông thường tại địa phương)..............28
2.5. Phương pháp xử lý số liệu..................................................................................28
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
i
v
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..................................29
3.1. Ảnh hưởng của phân viên nén tới sinh trưởng, phát triển, năng suất và chất
lượng của giống sắn KM94 trên đất dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái .............29
3.1.1. Ảnh hưởng của phân viên nén đến khả năng mọc mầm của giống sắn KM94
trên đất dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ..........................................................29
3.1.2. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tốc độ tăng trưởng chiều cao cây của giống
sắn KM94 trên đất dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ........................................30
3.1.3. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tốc độ ra lá của giống sắn KM94 trên đất
dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái .......................................................................32
3.1.4. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tuổi thọ lá của giống sắn KM94 trên đất
dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái .......................................................................33
3.1.5. Ảnh hưởng của phân viên nén đến một số đặc điểm nông sinh học của giống
sắn KM94 trên đất dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ........................................34
3.1.6. Ảnh hưởng của phân viên nén đến các yếu tố cấu thành năng suất của giống
sắn KM94 trên đất dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ........................................39
3.1.7. Ảnh hưởng của phân viên nén đến năng suất của giống sắn KM94 trên đất
dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái .......................................................................42
3.1.8. Ảnh hưởng của phân viên nén đến chât lượng củ của giống sắn KM94 trên
đất dốc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái .................................................................46
3.1.9. Ảnh hưởng của phân viên nén đến hiệu quả kinh tế của giống sắn KM94 tại
huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................................................49
3.2. Xây dựng mô hình thử nghiệm bón phân viên nén cho sắn trên đất dốc tại
huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................................................50
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ.....................................................................................53
1. Kết luận .................................................................................................................53
2. Đề nghị ..................................................................................................................53
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................54
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Ký hiệu Chữ được viết tắt
CT : Công thức
CV(%) : Hệ số biến động
ĐHNL : Đại học Nông Lâm
ĐVT : Đơn vị tính
HSDTL : Hệ số diện tích lá
LSD0.05 : Sai khác nhỏ nhất có ý nghĩa 95%
NSLT : Năng suất lý thuyết
NSTK : Năng suất thống kê
NSTT : Năng suất thực thu
QT : Quy trình
TB : Trung bình
TG : Thời gian
TGST : Thời gian sinh trưởng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
v
i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Diện tích, năng suất và sản lượng sắn trên thế giới giai đoạn 2008 -
2014............................................................................................................... 5
Bảng 1.2. Diện tích, năng suất, sản lượng sắn của một số châu lục trồng sắn
chính trên thế giới năm 2014......................................................................... 6
Bảng 1.3: Diện tích, năng suất và sản lượng sắn ở Việt Nam giai đoạn từ năm
2008 - 2014.................................................................................................... 8
Bảng 3.1. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc
mầm của giống sắn KM94 năm 2014 và 2015............................................ 29
Bảng 3.3. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tốc độ ra lá của giống sắn
KM94 năm 2014 và 2015............................................................................ 32
Bảng 3.4. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tuổi thọ lá của giống sắn KM94
năm 2014 và 2015 ....................................................................................... 34
Bảng 3.5. Ảnh hưởng của phân viên nén đến chiều cao cây cuối cùng và
chiều cao phân cành của giống sắn KM94 năm 2014 và 2015 ................... 35
Bảng 3.6. Ảnh hưởng của phân viên nén đến chiều dài các cấp cành của
giống sắn KM94 năm 2014 và 2015 ........................................................... 36
Bảng 3.7. Ảnh hưởng của phân viên nén đến tổng số lá trên cây và đường
kính gốc của giống sắn KM94 năm 2014 và 2015...................................... 38
Bảng 3.8. Ảnh hưởng của phân viên nén đến các yếu tố cấu thành năng suất
của giống sắn KM94 năm 2014 và 2015..................................................... 40
Bảng 3.9. Ảnh hưởng của phân viên nén đến năng suất của giống sắn KM94
năm 2014 và 2015 ....................................................................................... 43
Bảng 3.10. Ảnh hưởng của phân viên nén đến chất lượng của giống sắn
KM94 năm 2014 và 2015............................................................................ 47
Bảng 3.11. Ảnh hưởng của các công thức phân viên nén đến hiệu quả kinh tế
của giống sắn KM94 năm 2014 – 2015 ...................................................... 49
Bảng 3.12. Tên hộ tham gia, địa điểm và quy mô trình thử nghiệm ....................... 51
Bảng 3.13. Năng suất sắn mô hình sử dụng phân viên nén so với phương
pháp bón phân truyền thống của người dân ............................................... 51
Bảng 3.14. Hiệu quả kinh tế của mô hình sử dụng phân viên nén so với
phương pháp bón truyền thống của người dân........................................... 52
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
v
i
i
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1: Biểu đồ ảnh hưởng của các công thức phân nén đến NSTL,
NSCT, NSSVH của giống sắn KM94......................................................45
Hình 3.2: Lãi thuần thu được của giống sắn KM94 qua các công thức
phân viên nén ở hai năm 2014 và năm 2015 ...........................................50
1
MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Cây sắn (Manihot esculenta Crantz) là cây lương thực dễ trồng, ít kén đất, vốn
đầu tư ít, phù hợp với nhiều vùng sinh thái khác nhau và điều kiện kinh tế nông hộ.
Nó được trồng rộng rãi ở 300 Bắc đến 300 Nam và được trồng ở trên 100 nước nhiệt
đới thuộc ba châu lục lớn là châu Phi, châu Mỹ và châu Á.
Sắn là cây lương thực rất quan trọng bởi có giá trị lớn trên nhiều mặt, ngoài
sử dụng làm lương thực ở một số nước châu Phi thì sắn còn là hàng hóa xuất
khẩu có giá trị để làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến bột ngọt,
bánh kẹo, mì ăn liền, ván ép, bao bì, màng phủ sinh học và phụ gia dược phẩm…
Đặc biệt, trong thời gian tới, việc nghiên cứu phát triển sản xuất và sử dụng
nhiên liệu sinh học đang được các quốc gia trên thế giới quan tâm bởi các lợi ích
của loại nhiên liệu này đem lại mà cây sắn là nguyên liệu chính cho công nghiệp
chế biến nhiên liệu sinh học (ethanol).
Việt Nam có thế mạnh về sản xuất sắn, diện tích trồng sắn đứng thứ 3 sau lúa
và ngô. Vai trò của cây sắn đã và đang chuyển đổi nhanh chóng từ chỗ là cây
lương thực trở thành cây công nghiệp và là cây nguyên liệu cho sản xuất nhiên
liệu sinh học. Tinh bột sắn và sắn lát Việt Nam đã trở thành 1 trong 7 mặt hàng
xuất khẩu có triển vọng.
Yên Bái là một tỉnh miền núi nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, với diện tích
6.880 km2
, địa hình đồi dốc cao, diện tích trồng lúa ít và phân bố ở các thung lũng hẹp.
Một số vùng không có diện tích đất trồng lúa nên ngô, sắn là nguồn lương thực chính
của nhân dân những vùng này, tuy nhiên năng suất vẫn còn rất thấp. Nguyên nhân dẫn
đến năng suất sắn ở một số vùng còn thấp là do chưa có sự quy hoạch thành vùng sản
xuất, chưa ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất như giống mới, các kỹ
thuật canh tác tiên tiến, công tác bảo vệ thực vật chưa được chú trọng do đó muốn đảm
bảo đáp ứng được lương thực tại chỗ cho trên 70 vạn dân của tỉnh cần có những nghiên
cứu, đánh giá tình hình sản xuất sắn của tỉnh, từ đó có những định hướng cụ thể để tăng
diện tích, năng suất, sản lượng sắn của tỉnh.
2
Huyện Văn Yên, cây sắn được coi là cây chủ lực, có ý nghĩa thiết thực trong
công tác đảm bảo an ninh lượng thực, góp phần xóa đói giảm nghèo cho đồng
bào các dân tộc trong huyện. Trong những năm qua, cây sắn đã đạt được những
thành tựu đáng kể và khẳng định được vai trò của nó trong đời sống hàng ngày
của nhân dân. Sắn là cây trồng dễ tính, không kén đất và đầu tư ban đầu thấp do
đó mà sắn được trồng ở hầu hết các xã trên địa bàn huyện. Tuy nhiên, có thể thấy
năng suất sắn trong những năm qua đang có xu hướng giảm mạnh. Một trong
những nguyên nhân năng suất thấp là do sản xuất trên đất dốc với kỹ thuật canh tác
truyền thống, chưa áp dụng các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến, đặc biệt là sử dụng phân
bón. Ở đất đồi núi, người dân chưa chú trọng đầu tư bón phân cho sắn, mức bón còn
rất thấp. Do trình độ dân trí còn thấp, tập quán canh tác lạc hậu không thâm canh
hoặc mức thâm canh thấp, vẫn chủ yếu dựa vào độ phì của đất đã làm trầm trọng
thêm sự thiếu hụt dinh dưỡng trong đất. Ngoài ra, do người dân thường sử dụng các
loại phân đơn và bón phân theo phương pháp truyền thống (bón vãi) không những
tốn kém mà còn gây lãng phí do hiệu quả sử dụng phân thấp, phân bón có thể mất
do bay hơi, rửa trôi, nhất là ở những vùng đất dốc dẫn đến chi phí đầu tư trên một
đơn vị diện tích tăng, hiệu quả kinh tế đem lại thấp. Giải pháp hiệu quả cho việc
bón phân trên đất dốc là cần phải sử dụng phân hỗn hợp NPK có hàm lượng nguyên
tố dinh dưỡng cao để giảm phí vận chuyển và công lao động.
Việc sử dụng phân viên nén được khẳng định là khắc phục được tình trạng rửa
trôi, bay hơi, liên kết với đất chặt hơn so với bón vãi thông thường. Dùng phân viên
nén tiết kiệm được 35-40% lượng phân so với bón vãi, làm tăng 15-19% năng suất
ở lúa, ít sâu bệnh do ruộng thông thoáng (Nguyễn Tất Cảnh, 2005) [2]; Phân viên
nén chỉ bón duy nhất một lần trong cả vụ nên sử dụng đơn giản hơn rất nhiều so với
cách bón vãi truyền thống, giảm bớt công lao động và phù hợp với xu thế canh tác
hiện nay. Tuy nhiên, qua điều tra cho thấy tại huyện Văn Yên – Yên Bái, người
nông dân chưa biết sử dụng phân viên nén cho cây sắn mà chủ yếu dùng cho cây
lúa. Nhu cầu dinh dưỡng của cây sắn khác cây lúa nên cần nghiên cứu lựa chọn
dạng phân viên nén có hàm lượng các chất đa lượng thích hợp cho cây sắn.
3
Tiềm năng sử dụng phân viên nén, phân chậm tan sẽ rất lớn, đặc biệt là ở
những nơi có nguy cơ bị mất đạm cao như đất dốc và đối với những cây trồng có bộ
rễ ít như cây sắn. Tuy nhiên việc nghiên cứu sử dụng phân viên nén trong sản xuất
sắn trên đất dốc vẫn chưa được quan tâm.
Với những lý do trên chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng của
phân viên nén đến năng suất và chất lượng sắn KM94 trên đất dốc huyện Văn
Yên, tỉnh Yên Bái”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Xác định được công thức phân viên nén thích hợp cho sắn trên đất dốc tại
huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.
- Xây dựng mô hình thử nghiệm sử dụng phân viên nén trong sản xuất sắn tại
một số vùng sinh thái của huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
3.1. Ý nghĩa khoa học
- Các kết quả nghiên cứu góp phần hoàn thiện quy trình sử dụng phân viên nén
cho sắn trên đất dốc tại tỉnh Yên Bái nói riêng cũng như các tỉnh thuộc vùng miền
núi phía Bắc có điều kiện sinh thái tương tự.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là những cơ sở và gợi ý cho các nghiên cứu
tiếp theo về cây sắn ở vùng miền núi phía Bắc Việt Nam.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Kết quả nghiên cứu giúp cho hệ thống khuyến nông các cấp và nông dân của
tỉnh Yên Bái lựa chọn được công thức bón phân viên nén phù hợp với điều kiện canh
tác trên đất dốc ở tỉnh.
- Kết quả nghiên cứu về phân viên nén cho sắn trên đất dốc ở tỉnh Yên Bái có
thể áp dụng ra một số tỉnh khác lân cận ở vùng miền núi phía Bắc Việt Nam.