Nghiên cứu ảnh hưởng của năng lực nhà quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược của các doanh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

-------------------------

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA NĂNG LỰC

NHÀ QUẢN TRỊ CẤP TRUNG ĐẾN TRIỂN KHAI

CHIẾN LƯỢC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

TRONG NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Hà Nội, Năm 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

-------------------------

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA NĂNG LỰC

NHÀ QUẢN TRỊ CẤP TRUNG ĐẾN TRIỂN KHAI

CHIẾN LƯỢC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

TRONG NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh

Mã số : 934.01.01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

Hà Nội, Năm 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân

tôi, do tôi thực hiện. Các kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và không vi

phạm vấn đề đạo đức trong học thuật.

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện luận án, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ,

đóng góp quý báu từ các cá nhân và tổ chức.

Trước tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn quý thầy cô trường Đại học Thương

Mại đã tận tình hướng dẫn, giảng dạy, cung cấp các kiến thức chuyên môn giúp tôi

có nền tảng vững chắc để tiếp tục theo đuổi con đường học thuật và đáp ứng yêu

cầu về kiến thức và kỹ năng trong quá trình nghiên cứu của mình.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Phòng Quản lý sau đại học, Khoa Quản trị

kinh doanh, Bộ môn Quản trị tác nghiệp kinh doanh, Bộ môn Quản trị chiến lược đã

tạo điều kiện tốt nhất để tôi có thể hoàn thành nhiệm vụ của một nghiên cứu sinh.

Lời cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè, đồng

nghiệp đã tạo điều kiện, hỗ trợ, động viên để tôi có thể vững bước, tập trung hoàn

thiện công trình nghiên cứu này.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới hai giảng viên hướng dẫn khoa học là

PGS,TS đã tận tình chỉ bảo, định hướng, động viên trong suốt quá trình làm luận

án.

Xin trân trọng cảm ơn!

Nghiên cứu sinh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG BIỂU .....................................................................................vi

DANH MỤC HÌNH VẼ ..........................................................................................vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................viii

PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1

1. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu .......................................................................1

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .........................................................................4

4. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................5

5. Những đóng góp mới của luận án ..........................................................................6

6. Kết cấu luận án.......................................................................................................7

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .................................9

1.1 Tổng quan các nghiên cứu lý thuyết.................................................................9

1.1.1 Các nghiên cứu về năng lực nhà quản trị cấp trung..........................................9

1.1.2 Các nghiên cứu về vai trò của nhà quản trị cấp trung trong triển khai

chiến lược.................................................................................................................11

1.2 Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm ........................................................13

1.2.1 Các nghiên cứu về triển khai chiến lược.........................................................13

1.2.2 Các nghiên cứu về ảnh hưởng của năng lực nhà quản trị cấp trung đến

triển khai chiến lược của doanh nghiệp ...................................................................19

1.3 Khoảng trống nghiên cứu................................................................................24

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.......................................................................................27

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ ẢNH

HƯỞNG CỦA NĂNG LỰC NHÀ QUẢN TRỊ CẤP TRUNG ĐẾN TRIỂN

KHAI CHIẾN LƯỢC CỦA DOANH NGHIỆP..................................................28

2.1 Nhà quản trị cấp trung và năng lực nhà quản trị cấp trung .......................28

2.1.1 Các quan điểm về nhà quản trị cấp trung........................................................28

2.1.2 Năng lực nhà quản trị cấp trung......................................................................33

2.1.3 Một số lý thuyết có liên quan đến năng lực nhà quản trị cấp trung................52

2.2 Triển khai chiến lược trong doanh nghiệp ....................................................55

2.2.1 Khái niệm và lý thuyết có liên quan đến triển khai chiến lược.......................55

2.2.2 Các tiêu chí đánh giá kết quả triển khai chiến lược ........................................61

iv

2.3 Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu về ảnh hưởng của năng

lực nhà quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược trong doanh nghiệp.............64

2.3.1 Mô hình nghiên cứu ........................................................................................64

2.3.2 Giả thuyết nghiên cứu .....................................................................................66

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................72

3.1 Thiết kế nghiên cứu và quy trình nghiên cứu ...............................................72

3.1.1 Thiết kế nghiên cứu.........................................................................................72

3.1.2 Quy trình nghiên cứu ......................................................................................72

3.2 Xây dựng thang đo và thiết kế phiếu khảo sát ..............................................74

3.2.1 Xây dựng thang đo ..........................................................................................74

3.2.2 Thiết kế phiếu khảo sát ...................................................................................76

3.3 Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu và thu thập dữ liệu .............................84

3.4 Phương pháp phân tích dữ liệu.......................................................................86

3.5 Tổng quan mẫu nghiên cứu.............................................................................92

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA NĂNG

LỰC NHÀ QUẢN TRỊ CẤP TRUNG ĐẾN TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC

CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG NGÀNH CÔNG

NGHỆ THÔNG TIN..............................................................................................99

4.1 Tổng quan về ngành công nghệ thông tin Việt Nam và nhân lực ngành

công nghệ thông tin Việt Nam...............................................................................99

4.1.1 Tổng quan về ngành công nghệ thông tin Việt Nam ......................................99

4.1.2 Tổng quan về nhân lực ngành công nghệ thông tin Việt Nam .....................102

4.1.3 Một số chức danh của nhà quản trị cấp trung trong các doanh nghiệp

công nghệ thông tin................................................................................................105

4.2 Kết quả điều tra về năng lực nhà quản trị cấp trung và triển khai chiến

lược của doanh nghiệp Việt Nam trong ngành công nghệ thông tin...............107

4.2.1 Kết quả điều tra về năng lực nhà quản trị cấp trung của các doanh nghiệp

Việt Nam trong ngành công nghệ thông tin...........................................................107

4.2.2 Kết quả điều tra về triển khai chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam

trong ngành công nghệ thông tin............................................................................114

4.2.3 Phân tích sự khác biệt của kết quả triển khai chiến lược giữa các nhóm

đối tượng khảo sát ..................................................................................................116

4.3 Kết quả kiểm định dữ liệu.................................................................................121

4.3.1 Kiểm định sai lệch do phương pháp..............................................................121

4.3.2 Kết quả kiểm định thang đo thông qua đánh giá mô hình đo lường.............122

v

4.4 Kết quả kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu thông qua

đánh giá mô hình cấu trúc...................................................................................129

4.4.1 Dò tìm đa cộng tuyến ....................................................................................130

4.4.2 Kiểm định mô hình và giả thuyết nghiên cứu...............................................130

4.4.3 Tổng hợp kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ...............................134

KẾT LUẬN CHƯƠNG 4.....................................................................................135

CHƯƠNG 5: THẢO LUẬN VÀ CÁC KHUYẾN NGHỊ SỬ DỤNG KẾT

QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA NĂNG LỰC NHÀ QUẢN TRỊ

CẤP TRUNG ĐẾN TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC CỦA CÁC DOANH

NGHIỆP VIỆT NAM TRONG NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN .............136

5.1 Thảo luận kết quả nghiên cứu ......................................................................136

5.1.1 Ảnh hưởng của năng lực nhà quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược

ở cấp độ doanh nghiệp ...........................................................................................136

5.1.2 Ảnh hưởng của năng lực nhà quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược

ở cấp độ chức năng.................................................................................................140

5.1.3 Sự khác biệt trong triển khai chiến lược giữa các nhóm khảo sát ................141

5.2 Triển vọng phát triển thị trường công nghệ thông tin Việt Nam và một

số chính sách phát triển đội ngũ nhân lực công nghệ thông tin ......................142

5.2.1 Triển vọng phát triển thị trường công nghệ thông tin Việt Nam ..................142

5.2.2 Chính sách phát triển đội ngũ nhân lực trong doanh nghiệp Việt Nam

trong ngành công nghệ thông tin............................................................................145

5.3 Các khuyến nghị sử dụng kết quả nghiên cứu ............................................147

5.3.1 Đề xuất với nhà quản trị cấp trung................................................................148

5.3.2 Đề xuất với doanh nghiệp công nghệ thông tin ............................................155

5.4 Một số hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo...........................................158

KẾT LUẬN CHƯƠNG 5.....................................................................................160

KẾT LUẬN...........................................................................................................161

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1: Bảng tổng hợp tổng quan tình hình nghiên cứu về yếu tố cấu thành

năng lực nhà quản trị cấp trung và mối quan hệ với triển khai chiến lược..............24

Bảng 2.1: Tổng hợp các khái niệm về năng lực.......................................................37

Bảng 2.2: Tố chất theo phân loại của Peterson & Seligman, (2004).......................41

Bảng 2.3: Hành vi/thái độ của nhà quản trị theo mô hình ASK ..............................42

Bảng 2.4: Tổng hợp các khái niệm về triển khai chiến lược ...................................56

Bảng 2.5: Tổng hợp các giả thuyết nghiên cứu........................................................70

Bảng 3.1: Thang đo Tố chất.....................................................................................77

Bảng 3.2: Thang đo Kiến thức và kỹ năng...............................................................79

Bảng 3.3: Thang đo Hành động ...............................................................................80

Bảng 3.4: Thang đo Năng lực chiến lược ................................................................82

Bảng 3.5: Thang đo Triển khai chiến lược...............................................................83

Bảng 3.6: Bảng tổng hợp thông tin doanh nghiệp khảo sát .....................................94

Bảng 3.7: Bảng tổng hợp thông tin đối tượng khảo sát ...........................................95

Bảng 4.1: Số liệu ngành CNTT Việt Nam năm 2020 ............................................101

Bảng 4.2: Đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực CNTT ..............................................102

Bảng 4.3: Lao động trong ngành CNTT ................................................................102

Bảng 4.4: Thực trạng về tố chất của nhà quản trị cấp trung trong doanh nghiệp

công nghệ thông tin................................................................................................108

Bảng 4.5: Thực trạng kiến thức và kỹ năng của nhà quản trị cấp trung trong

doanh nghiệp CNTT...............................................................................................110

Bảng 4.6: Thực trạng yếu tố hành động của nhà quản trị cấp trung trong các

doanh nghiệp CNTT...............................................................................................111

Bảng 4.7: Thực trạng năng lực chiến lược của nhà quản trị cấp trung trong các

doanh nghiệp CNTT...............................................................................................113

Bảng 4.8: Kết quả triển khai chiến lược của các doanh nghiệp CNTT Việt Nam.116

Bảng 4.9: Kết quả phân tích sự khác biệt giữa các nhóm giới tính .......................117

Bảng 4.10: Kết quả phân tích sự khác biệt giữa các nhóm độ tuổi........................118

Bảng 4.11: Thống kê giá trị trung bình giữa các nhóm độ tuổi .............................119

Bảng 4.12: Kết quả phân tích sự khác biệt giữa các nhóm lĩnh vực chức năng phụ trách......120

Bảng 4.13: Thống kê giá trị trung bình giữa các nhóm lĩnh vực phụ trách ...........121

Bảng 4.14: Kết quả đánh giá độ tin cậy và giá trị hội tụ của thang đo ..................123

Bảng 4.15: Kết quả chỉ số Fornell-Larcker............................................................126

Bảng 4.16: Kết quả chỉ số HTMT..........................................................................126

Bảng 4.17: Tổng hợp các thang đo các nhân tố sau điều chỉnh.............................127

Bảng 4.18: Kết quả kiểm tra đa cộng tuyến...........................................................130

Bảng 4.19: Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu .....................................132

Bảng 4.20: Hệ số xác định R2

................................................................................133

Bảng 4.21: Bảng tổng hợp kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu .............134

vii

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 2.1: Mô hình kim tự tháp về ba cấp quản trị trong doanh nghiệp...................28

Hình 2.2: Ba cấp chiến lược trong doanh nghiệp.....................................................58

Hình 2.3: Mô hình nghiên cứu .................................................................................65

Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ...............................................................................73

Hình 3.2: Mô hình đo lường ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành năng lực nhà

quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược của doanh nghiệp CNTT Việt Nam...91

Hình 3.3: Thống kê các doanh nghiệp khảo sát .......................................................93

Hình 4.1: Doanh thu ngành công nghiệp CNTT Việt Nam giai đoạn 2016-2020.100

Hình 4.2: Thu nhập bình quân của lao động trong ngành CNTT ..........................103

Hình 4.3: Mức lương lao động ngành CNTT theo vị trí và năm kinh nghiệm......103

Hình 4.4: Các kỹ năng quan trọng của nhân sự CNTT..........................................104

Hình 4.5: Mô hình cấu trúc ....................................................................................133

Hình 5.1: Các ngành có tiềm năng tăng trưởng trong 3 năm tới............................143

viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Danh mục từ viết tắt tiếng Việt

Từ viết tắt Giải nghĩa tiếng Việt

CNTT Công nghệ thông tin

CNTT- VT Công nghệ thông tin – Viễn thông

KHCN Khoa học công nghệ

NCS Nghiên cứu sinh

TB Trung bình

THPT Trung học phổ thông

VND Việt Nam đồng

ix

Danh mục từ viết tắt tiếng Anh

Từ viết tắt Nghĩa tiếng Anh Nghĩa tiếng Việt

AI Artificial intelligence Trí tuệ nhân tạo

ASK Attitude – Skill - Knowledge Thái độ - Kỹ năng – Kiến thức

AVE Average Variance Extracted Chỉ số phương sai trích

BKD Be – Know – Do Tố chất – Kiến thức, kỹ năng -Hành động

BSC Balanced Score Card Thẻ điểm cân bằng

CAGR Compounded Annual Growth Rate Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm

CEO Chief Executive Officer Giám đốc điều hành

CR Composite Reliability Độ tin cậy tổng hợp

CTO Chief Technology Officer Giám đốc công nghệ

FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài

GDIV Growth in dividend Tăng trưởng cổ tức

GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

GEPS Growth in earnings per share Tăng trưởng thu nhập trên mỗi cổ phần

GNA Growth in net assets Tăng trưởng tài sản dòng

GSALES Growth in sales Tăng trưởng doanh số

IOT Internet of Thing Internet vạn vật

KPI Key Performance Indicator Chỉ số đánh giá thực hiện công việc

PLS-SEM Partial Least Squares SEM Mô hình phương trình cấu trúc dựa trên

bình phương nhỏ nhất một phần

R&D Research and Development Nghiên cứu và phát triển

RBV Resource-based view Quan điểm dựa trên nguồn lực

ROA Return on asset Thu nhập trên tổng tài sản

ROE Return On Equity Thu nhập trên vốn tự có

SBU Strategic Business Unit Đơn vị kinh doanh chiến lược

SEM Structural Equation Modeling Mô hình phương trình cấu trúc

USD United States Dollar Đô la Mỹ

VIF Variance Inflaction Fator Hệ số phóng đại phương sai

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu

Khoa học về quản trị chiến lược đã phát triển từ những năm 60 của thế kỷ trước,

và ngày càng đóng góp cho sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Quản trị chiến lược

bao gồm 3 giai đoạn chính bao gồm hoạch định, triển khai và kiểm soát các chiến lược

và giữa chúng có mối quan hệ mật thiết, biện chứng với nhau. Trong đó, xét về mặt bản

chất, triển khai chiến lược chính là bước đi đầu tiên để đưa một chiến lược đã được

hoạch định vào cuộc sống thực tiễn của doanh nghiệp, và cũng là quá trình quản lí các

thông tin ngược từ thực tế thị trường và kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, triển

khai chiến lược là giai đoạn có ý nghĩa quyết định đến thành công của chiến lược. Theo

đó, trọng tâm của lĩnh vực quản trị chiến lược đã chuyển từ hoạch định chiến lược sang

triển khai chiến lược (Obeidat và cộng sự, 2017).

Thực tế cho thấy nhiều tổ chức thất bại trong giai đoạn thực thi chiến lược, mặc

dù họ có thể có những chiến lược được hoạch định kỹ lưỡng. Gurowitz (2007) cho rằng

có không đến 10% các chiến lược hoạch định tốt được thực thi hiệu quả. Một nghiên cứu

khác trên tờ The Times bởi Tổ chức lãnh đạo tầm nhìn - Farsight Leadership

Organisation (2007), cũng chỉ ra rằng có đến 80% trong số các công ty được nghiên cứu

có chiến lược phù hợp, nhưng chỉ có 14% số công ty đó thực thi chiến lược tốt. Bell và

cộng sự (2010) cũng cho rằng nhiệm vụ triển khai chiến lược thường là phần phức tạp và

tốn thời gian nhất trong quản trị chiến lược. Theo nghiên cứu của Alexander (1985) tiến

hành điều tra tại hơn 90 công ty ở Mỹ đã tìm ra 22 rào cản thường gặp khiến các doanh

nghiệp triển khai chiến lược không thành công, trong đó nổi bật là các rào cản: sự lãnh

đạo và chỉ dẫn của trưởng các bộ phận chưa đầy đủ, sự phối hợp giữa các bộ phận không

đủ hiệu quả, năng lực nhân viên còn thấp, sự hướng dẫn cấp dưới chưa đầy đủ. Vì vậy,

để tăng cường hiệu quả triển khai chiến lược, việc đánh giá kết quả triển khai chiến lược

ở các doanh nghiệp và xác định, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến triển khai chiến

lược là một nhiệm vụ quan trọng đặc biệt là các yếu tố đến từ nguồn nhân lực – những

người chịu trách nhiệm triển khai chiến lược.

Một số nghiên cứu đã xác định rằng nhà quản trị cấp trung là những người

đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai chiến lược và là trung tâm cho việc

triển khai chiến lược hiệu quả (Floyd và Wooldridge,1992, 1994, Currie và Procter,

2

2005, Raes và cộng sự, 2011, Salih và Doll, 2013). Các nhà quản trị cấp trung triển

khai chiến lược bằng cách chuyển chiến lược của công ty thành các kế hoạch hành

động và mục tiêu cá nhân. Hơn nữa, các nhà quản trị cấp trung quen thuộc với các

hoạt động và quy trình trong tổ chức, có vai trò tư vấn cho các nhà quản trị cấp cao

về các định hướng chiến lược phù hợp với xu hướng thị trường và nguồn lực nội bộ

doanh nghiệp, đồng thời dự đoán những trở ngại tiềm năng trong quá trình triển

khai chiến lược. Theo Momin (2018), nhà quản trị cấp trung là “đầu tàu” trong việc

triển khai chiến lược, vì vậy một cân nhắc quan trọng để đảm bảo triển khai chiến

lược thành công là xác định và lựa chọn được các nhà quản trị cấp trung phù hợp.

Tuy nhiên, việc xác định một cách rõ ràng các năng lực của nhà quản trị cấp trung

cần thiết cho việc triển khai chiến lược vẫn là một vấn đề chưa được quan tâm nhiều

cả trong nghiên cứu và thực tiễn, đặc biệt là các nghiên cứu tiếp cận dưới lăng kính

của từng ngành nghề cụ thể và gắn với bối cảnh các nền kinh tế đang phát triển.

Trong xu hướng phát triển của kỷ nguyên số, CNTT đóng vai trò quan trọng

trong thúc đẩy tăng trưởng của mọi quốc gia trong đó có Việt Nam. Ngành CNTT

Việt Nam đang đứng trước những cơ hội to lớn khi Việt Nam đang tích cực triển

khai chuyển đổi số toàn diện, đổi mới sáng tạo, tận dụng những lợi thế từ cuộc cách

mạng công nghiệp lần thứ tư để thúc đẩy, tăng trưởng bứt phá, hướng tới khát vọng

đưa Việt Nam thành quốc gia hùng cường và thịnh vượng. Mặc dù, trong bối cảnh

môi trường biến động không ngừng cùng với những ảnh hưởng to lớn của đại dịch

Covid-19 trong hai năm gần đây, ngành CNTT vẫn nổi lên như một điểm sáng trong

nền kinh tế với doanh thu năm 2020 đạt trên 120 tỷ USD và trên 136 tỷ USD năm

2021. Đại dịch Covid đang đẩy nhanh nhu cầu và làn sóng chuyển đối số, đầu tư

công nghệ tại nhiều tổ chức và doanh nghiệp trên cả nước. Điều này vừa là thách

thức vừa là cơ hội cho các doanh nghiệp CNTT trong tiến trình phát triển bền vững,

đi tiên phong trong cung cấp các giải pháp, nền tảng, dịch vụ và sản phẩm chuyển

đổi số. Vì vậy, các doanh nghiệp CNTT Việt Nam cần triển khai các chiến lược

thích hợp trong tình hình mới nhằm tận dụng các cơ hội to lớn từ môi trường, đồng

thời giảm thiểu tác động của các thách thức đặc biệt là từ đại dịch Covid-19.

Trong bối cảnh triển vọng phát triển mạnh mẽ của ngành CNTT như vậy thì

một vấn đề lớn mà ngành gặp phải là việc thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao.

Theo khảo sát của ITviec, ngành CNTT thiếu khoảng 350.000 - 400.000 nhân sự

3

trong năm 2020. Trong khi đó, số lượng sinh viên tốt nghiệp mỗi năm chỉ 50.000

người. Như vậy, hiện đang có một khoảng cách rất lớn cả về số lượng và chất lượng

nguồn nhân lực CNTT. Nguồn nhân lực đảm nhận các vị trí từ cấp quản lý trở lên

càng thiếu hụt trầm trọng, đồng thời năng lực của nhà quản trị cấp trung còn hạn chế,

chưa đáp ứng được các yêu cầu, làm ảnh hưởng đến thành công trong triển khai chiến

lược của tổ chức. Điều này đặt ra nhu cầu cấp thiết trong việc xác định các năng lực

cần thiết và nâng cao năng lực của nhà quản trị cấp trung trong doanh nghiệp CNTT

nhằm đảm nhiệm được các vị trí quản lý trong doanh nghiệp. Từ đó, góp phần nâng

cao kết quả triển khai chiến lược của doanh nghiệp CNTT trong môi trường cạnh

tranh gay gắt và nhiều cơ hội cũng như thách thức của ngành.

Như vậy, có thể thấy việc thực hiện một nghiên cứu chuyên sâu về năng lực nhà

quản trị cấp trung trong triển khai chiến lược nói chung và của doanh nghiệp CNTT Việt

Nam nói riêng là vô cùng cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh ngành CNTT đang ngày càng

cạnh tranh gay gắt với nhiều cơ hội cũng như thách thức đặt ra. Xuất phát từ những phân

tích và đánh giá nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Nghiên cứu ảnh hưởng của năng

lực nhà quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam

trong ngành CNTT” làm chủ đề nghiên cứu của luận án nhằm gợi mở những hàm ý,

khuyến nghị giúp các nhà quản trị cấp trung và doanh nghiệp CNTT có các định hướng

phát triển, hoạch định chính sách nhằm nâng cao năng lực nhà quản trị cấp trung hướng

đến nâng cao kết quả triển khai chiến lược của doanh nghiệp.

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

-Mục tiêu nghiên cứu

Luận án xây dựng và kiểm định mô hình nghiên cứu ảnh hưởng của năng lực

nhà quản trị cấp trung đến triển khai chiến lược trong doanh nghiệp. Từ đó, luận án

khuyến nghị có luận cứ lý luận và thực tiễn để nâng cao năng lực nhà quản trị cấp

trung, hướng đến việc nâng cao kết quả triển khai chiến lược của doanh nghiệp Việt

Nam trong ngành CNTT.

-Nhiệm vụ nghiên cứu:

Thứ nhất, hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về năng lực nhà quản trị

cấp trung trong doanh nghiệp trên cơ sở các yếu tố cấu thành năng lực; và các tiêu

chí đánh giá kết quả triển khai chiến lược ở các cấp độ khác nhau.

4

Thứ hai, xây dựng mô hình nghiên cứu và xác lập các giả thuyết nghiên cứu về

ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành năng lực nhà quản trị cấp trung đến triển khai

chiến lược của các doanh nghiệp CNTT.

Thứ ba, kiểm định mô hình ảnh hưởng của năng lực nhà quản trị cấp trung đến

triển khai chiến lược của các doanh nghiệp CNTT Việt Nam.

Thứ tư, đề xuất khuyến nghị giúp nâng cao năng lực nhà quản trị cấp trung

nhằm nâng cao kết quả triển khai chiến lược của các doanh nghiệp CNTT Việt Nam

đến năm 2027, tầm nhìn 2030.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu ảnh hưởng của năng lực nhà quản trị cấp

trung đến triển khai chiến lược trong doanh nghiệp.

Phạm vi nghiên cứu:

Phạm vi về nội dung: Luận án tiếp cận nghiên cứu về năng lực nhà quản trị

cấp trung dựa trên cả hai khía cạnh là năng lực tổng quát và năng lực “con”. Các năng

lực tổng quát bao gồm bốn nhóm yếu tố: Tố chất, Kiến thức và kỹ năng, Hành động

và Năng lực chiến lược. Các năng lực tổng quát này lại bao gồm các năng lực “con”

nhằm làm rõ hơn các khía cạnh khác nhau của năng lực tổng quát.

Đối với Triển khai chiến lược của doanh nghiệp: Có nhiều nội dung nghiên

cứu khác nhau về triển khai chiến lược như quy trình triển khai chiến lược, nội dung

triển khai chiến lược, các yếu tố ảnh hưởng đến thành công hay kết quả của triển

khai chiến lược. Trong luận án này, tác giả tập trung nghiên cứu kết quả triển khai

chiến lược, các cách thức đánh giá kết quả triển khai chiến lược.

Ngoài ra, triển khai chiến lược trong doanh nghiệp có thể được xem xét ở

nhiều cấp khác nhau bao gồm cấp doanh nghiệp, cấp kinh doanh và cấp chức năng.

Trong luận án này, tác giả tập trung nghiên cứu ở hai cấp chiến lược là cấp doanh

nghiệp và cấp đơn vị chức năng.

Do vậy, với giới hạn phạm vi nghiên cứu nội dung như trên, luận án tập

trung nghiên cứu sự ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành năng lực nhà quản trị cấp

trung đến triển khai chiến lược ở hai cấp độ là cấp doanh nghiệp và cấp chức năng.

Phạm vi về không gian: các doanh nghiệp Việt Nam trong ngành CNTT bao

gồm cả 4 nhóm ngành phần cứng, phần mềm, dịch vụ CNTT và nội dung số (theo cách