Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Mật Độ Và Liều Lượng Lân Đến Sinh Trưởng Phát Triển Và Năng Suất Của Giống Đậu Tương Ak 04 Trong Vụ Đông 2019 Tại Thị Trấn Xuân Mai Huyện Chương Mỹ Tp Hà Nội

I

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực tập và hòan thành tốt nghiệp, ngoài sự cố gắng của

bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ nhiều tập thể và cá nhân.

Trước hết Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành nhất đến các Thầy cô giáo

trong Viện Quản lý đất đai và phát triển nông thôn và các Thầy cô giáo Bộ môn

Khuyến nông và khoa học cây trồng nói riêng đã tạo tốt nhất giúp đỡ, chia sẻ

nhiều kinh nghiệm quý báu giúp tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới cô Bùi Thị Cúc đã chỉ bảo và

hướng dẫn tận tình tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành khóa luận tốt

nghiệp.

Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè đã động

viên giúp đỡ tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 5 tháng 04 năm 2020

Sinh viên

Lò Thị Ngoan

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

VIỆN QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

-------------------------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MẬT ĐỘ VÀ LIỀU LƯỢNG LÂN

ĐẾN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN VÀ NĂNG SUẤT CỦA GIỐNG ĐẬU

TƯƠNG AK04 TRONG VỤ THU ĐÔNG 2019 TẠI THỊ TRẤN XUÂN

MAI, HUYỆN CHƯƠNG MỸ, TP. HÀ NỘI

NGÀNH: KHOA HỌC CÂY TRỒNG

MÃ SỐ: 7620110

Giáo viên hướng dẫn : Bùi Thị Cúc

Sinh viên thực hiện : Lò Thị Ngoan

Mã sinh viên : 1653130012

Lớp : 61 – KHCT

Khóa học : 2016 – 2020

Hà Nội, 2020

i

MỤC LỤC

MỤC LỤC..............................................................................................................i

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................iii

DANH MỤC BẢNG............................................................................................iv

DANH MỤC HÌNH .............................................................................................. v

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU....................................... 3

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ghiên cứu........................................................ 3

1.1.1. Giới thiệu chung về cây đậu tương ...................................................... 3

1.1.2. Cơ sở xác định mật độ.......................................................................... 5

1.1.3. Cơ sở khoa học của việc bón phân...................................................... 6

1.2. Cơ sở thực tiễn............................................................................................ 8

1.2.1. Những nghiên cứu đậu tương trên thế giới .......................................... 8

1.2.2. Những nghiên cứu đậu tương ở Việt Nam......................................... 11

CHƯƠNG 2. MỤC TIÊU, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..... 17

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................. 17

2.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 17

2.3. Vật liệu nghiên cứu.................................................................................. 17

2.4. Nội dung nghiên cứu................................................................................. 17

2.5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 17

2.5.1. Kế thừa tài liệu thứ cấp ...................................................................... 17

2.5.2. Bố trí thí nghiệm ................................................................................ 18

2.5.3. Quy trình thực hiện thí nghiệm.......................................................... 19

2.5.4. Các chỉ tiêu theo dõi........................................................................... 21

2.6. Phương pháp xử lý số liệu ........................................................................ 24

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN............................ 25

3.1. Điều kiện khí hậu của điểm nghiên cứu ................................................... 25

ii

3.2. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến sinh trưởng, phát triển

của đậu tương................................................................................................... 26

3.2.1. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến thời gian sinh

trưởng của đậu tương ................................................................................... 27

3.2.2. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến chiều cao thân,

chiều cao đóng quả, đường kính thân và số cành cấp 1 của đậu tương ....... 30

3.2.3. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến số lá và diện tích lá

của đậu tương ............................................................................................... 38

3.2.4. Ảnh hưởng của mật độ trồng và liều lượng bón lân đến khả năng tích

lũy chất khô của đậu tương .......................................................................... 44

3.2.5. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến khả năng hình thành

nốt sần của đậu tương................................................................................... 47

3.3. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến mức độ nhiễm sâu bệnh

hại của đậu tương............................................................................................. 49

3.4. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đên năng suất và các yếu tố

cấu thành năng suất của đậu tương.................................................................. 50

3.4.1. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến các yếu tố cấu thành

năng suất đậu tương...................................................................................... 50

3.4.2. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến năng suất của đậu tương

53

3.5. Hiệu quả kinh tế của mật độ và liều lượng bón lân đến sinh trưởng, phát

triển và năng suất đậu tương ............................................................................... 56

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ................................................................................. 61

1. Kết luận........................................................................................................ 61

2. Đề nghị......................................................................................................... 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

CT

M

P

TGST

ĐC

CTĐC

N

K

NSCT

NSLT

NSTT

TK

KL

Cs

QCVN

BNN&PTNT

Công thức

Mật độ

Phân Lân

Thời gian sinh trưởng

Đối chứng

Công thức đối chứng

Đạm

Lân

Năng suất cá thể

Năng suất lý thuyết

Năng suất thực thu

Thời kỳ

Khối lượng

Cộng sự

Quy chuẩn Việt Nam

Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn

iv

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3 1. Các yếu tố khí hậu của khu vực nghiên cứu....................................... 25

Bảng 3.2. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến thời gian sinh

trưởng của đậu tương .......................................................................................... 27

Bảng 3.3. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến chiều cao thân chính

của đậu tương ...................................................................................................... 31

Bảng 3. 4. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến chiều cao đóng quả

và đường kính thân của đậu tương...................................................................... 35

Bảng 3.5. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến số cành cấp 1 của

đậu tương............................................................................................................. 37

Bảng 3.6. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến số lá của đậu tương

............................................................................................................................. 39

Bảng 3.7. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến diện tích lá của đậu

tương.................................................................................................................... 41

Bảng 3.8. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến tích lũy chất khô của

đậu tương............................................................................................................. 45

Bảng 3. 9. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến số lượng và khối

lượng nốt sần của đậu tương ............................................................................... 47

Bảng 3. 10. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng lân đến mức độ nhiễm sâu

bệnh hại của giống thí nghiệm ............................................................................ 49

Bảng 3. 11. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến các yếu tố cấu

thành năng suất đậu tương................................................................................... 51

Bảng 3.12. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến năng suất của đậu

tương.................................................................................................................... 54

v

DANH MỤC HÌNH

Hình 3 .1. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến chiều cao cây ...... 32

Hình 3. 2. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến chiều cao đóng quả

và đường kính thân của đậu tương...................................................................... 35

Hình 3. 3. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến số lá của đậu tương

............................................................................................................................. 39

Hình 3.4. Ảnh hưởng của mật độ và liều lượng bón lân đến năng suất của đậu

tương.................................................................................................................... 54

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

Cây đậu tương tên khoa học Glycine max (L) Merrill là loại cây họ

Đậu (Fabaceae). Đây là một trong số 5 loại cây trồng chính của nhiều quốc gia

trên thế giới. Ở Việt Nam cây đậu tương là loại cây công nghiệp ngắn ngày rất

được quan tâm phát triển, do đậu tương là cây trồng có giá trị dinh dưỡng và có

giá trị kinh tế cao và là cây đa tác dụng. Trong thành phần của hạt đậu tương có

chứa khoảng 40-50% protein, 13-24% lipit, 22-35% hydratcacbon.

Đậu tương là cây thực phẩm có hiệu quả kinh tế cao lại dễ trồng. Sản phẩm

từ cây đậu tương được sử dụng rất đa dạng như dùng trực tiếp hạt thô hoặc chế

biến thành đậu phụ, ép thành dầu đậu nành, nước tương, làm bánh kẹo, sữa đậu

nành,... đáp ứng nhu cầu đạm trong khẩu phần ăn hàng ngày của người cũng như

gia súc.

Bên cạnh đó cũng như các cây họ đậu khác, đậu tương là cây có khả năng

cải tạo đất, tăng độ phì cho đất do có sự cộng sinh rễ với vi khuẩn Rhizobium để

cố định nitơ tự do trong không khí làm giàu đạm hữu cơ cho đất mà cây có thể

sử dụng được.

Đặc biệt trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi hiện nay thì cây

đậu tương là một trong những cây trồng được quan tâm hàng đầu. Đậu tương là

cây trồng ngắn ngày, dễ trồng nên rất thuận lợi để bố trí trong các công thức

luân canh, nên thực tế nước ta cũng như nhiều quốc gia trên thế giới được trồng

khá phổ biến. Tuy nhiên, thực tế trồng đậu tương ở nước ta còn nhiều hạn chế

như: giống, chế độ canh tác chưa phù hợp, phân bón chưa được đầu tư chú

trọng, người nông dân chưa có điều kiện đầu tư nhiều cho sản xuất…Cho nên

năng suất vẫn còn rất thấp, sản lượng đậu tương chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu

dùng và chế biến.

Chương Mỹ là một huyện nằm ở rìa phía Tây Nam Hà Nội, có địa hình vừa

mang đặc trưng của vùng đồng bằng châu thổ sông hồng vừa mang đặc trưng

của vùng bán sơn địa. Là một trong những huyện có diện tích đất nông nghiệp

2

lớn và tập quán canh tác thuần nông đã tạo sự đa dạng trong hoạt động sản xuất

nông nghiệp của huyện. Đậu tương là một trong những cây công nghiệp hiện

được huyện chú trọng đưa vào cơ cấu cây trồng vì dễ trồng và có giá trị cao. Tuy

nhiên chưa đạt hiệu quả cao, năng suất còn rất thấp, điều này có thể còn do

nhiều nguyên nhân trong đó phải kể đến là chưa có giống thích hợp với điều

kiện sinh thái, điều kiện sản xuất ở đây, khi có giống tốt thì việc hiểu biết áp

dụng các biện pháp kỹ thuật của người dân còn nhiều hạn chế. Trong đó việc

xác định về mật độ gieo cũng như lượng phân bón đối với mỗi giống là vấn đề

khó khăn, mà đây lại là yếu tố có ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng, phát triển,

năng suất và khả năng chống chịu của cây.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn trên nhằm góp phần hoàn thiện quy trình

thâm canh đậu tương ở Chương Mỹ, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài:

“Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ và liều lượng lân đến sinh trưởng, phát

triển và năng suất của giống đậu tương AK04 trong vụ đông 2019 tại thị trấn

Xuân Mai, huyện Chương Mỹ, TP. Hà Nội”

3

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ghiên cứu

1.1.1. Giới thiệu chung về cây đậu tương

 Nguồn gốc

Cây đậu tương (Glycine max (L) Merrill) là một loại cây trồng cổ xưa của

nhân loại, nguồn gốc ở phương Đông ( Đông Á). Nguồn gốc cụ thể và lịch sử xa

xưa của cây đậu tương chưa được làm rõ.

Một số nhà khoa học cho rằng cây đậu tương có nguồn gốc ở Trung Quốc,

đã được biết đến cách đây 5.000 năm. Tại vùng Đông bắc Trung Quốc. Từ phía

Bắc Trung Quốc đậu tương phát triển sang Triều Tiên, Nhật Bản, thế kỉ 17 thâm

nhập sang châu Âu. Ở miền Đông và Nam Trung Quốc, đậu tương truyền lan

sang các nước Đông Nam châu Á. Ngày nay nông dân các nước châu Á coi cây

đậu tương là một trong các cây trồng chính.

Đậu tương là cây trồng lấy hạt, cây có dầu quan trọng bậc nhất trên thế

giới, đứng hàng thứ 4 sau cây lúa mì, lúa nước và ngô. Do khả năng thích ứng

rộng nên nó đã được trồng ở khắp năm châu lục, nhưng tập trung nhiều nhất ở

châu Mỹ trên 70%, tiếp đến là châu Á. Các nước trồng đậu tương đứng hàng đầu

trên thế giới về diện tích gieo trồng và sản lượng là Mỹ, Braxin, Achentina và

Trung Quốc

Ở Việt Nam đậu tương được trồng đã lâu đời. Một số tài liệu cho rằng cây

đậu tương được đưa vào trồng nước ta từ thời vua Hùng và xác định rằng nhân

dân ta trồng cây đậu tương trước cây đậu xanh và cây đậu đen (Ngô Thế Dân và

cs, 1999).

 Giá trị của cây đậu tương

Đậu tương là một cây trồng cạn ngắn ngày có giá trị kinh tế cao. Khó có

thể tìm thấy một cây trồng nào có tác dụng nhiều mặt như cây đậu tương. Sản

phẩm của nó làm thực phẩm cho con người, thức ăn cho gia súc, là nguyên liệu

cho nghành công nghiệp chế biến, hàng xuất khẩu và là cây cải tạo đất.