Ngăn ngừa và xử lí nợ quá hạn tại NH NN & PTNT HN

Lêi Më §Çu

Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) lµ mét s¶n phÈm ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn

cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi, nhng kh«ng gièng víi nhiÒu s¶n phÈm

kh¸c, xÐt vÒ b¶n chÊt c¸c hµnh vi mµ nã øng xö, ngêi ta coi NHTM nh lµ mét s¶n

phÈm x· héi mét ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô víi tÝnh céng ®ång vµ tÝnh nh©n v¨n

rÊt cao, ch»ng chÞt v« sè c¸c mèi liªn hÖ víi ®«ng ®¶o c«ng chóng, kh«ng chØ tr¶i

réng ph¹m vi toµn quèc gia mµ cßn lan táa trong ph¹m vi quèc tÕ. Còng kh«ng

gièng nh c¸c tæ chøc kh¸c, NHTM mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian lu«n ph¶i

kinh doanh b»ng tiÒn cña ngêi kh¸c. Do vËy, vÊn ®Ò quan träng ®Æt ra lµ hiÖu qu¶

ho¹t ®éng cña c¸c NHTM. Ho¹t ®éng tÝn dông ë mäi thêi k× lu«n chiÕm vÞ trÝ

quan träng bËc nhÊt trong viÖc ®ãng gãp vµo phÇn lîi nhuËn cña ng©n hµng. Nhng

lîi nhuËn cµng cao th× rñi ro cµng lín, ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng lu«n

ph¶i ®èi mÆt víi hµng lo¹t c¸c khã kh¨n, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn rñi ro nî qu¸ h¹n.

NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c phßng ngõa rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn

dông ng©n hµng mµ chñ yÕu lµ h¹n chÕ rñi ro nî qu¸ h¹n, do vËy mµ em ®· lùa

chän ®Ò tµi:

“Ng¨n ngõa vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn

N«ng Th«n Hµ Néi”

Nî qu¸ h¹n thêng x¶y ra trong ho¹t ®éng cho vay b¶o l·nh song trong pham vi ®Ò

tµi, em xin chØ ®i s©u nghiªn cøu nî qu¸ h¹n trong ho¹t ®éng cho vay.

Bè côc chuyªn ®Ò gåm:

1

- Lêi më ®Çu

- Ch¬ng I : NHTM vµ Nî qu¸ h¹n ë c¸c NHTM

- Ch¬ng II : Thùc tr¹ng Nî qu¸ h¹n t¹i NHNo & PTNT TP Hµ Néi

- Ch¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p phßng ngõa nî qu¸ h¹n

t¹i NHNo &PTNT TP Hµ Néi

§Ó hoµn thµnh ®îc luËn v¨n nµy em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c«

gi¸o híng dÉn Lu ThÞ H¬ng, em còng xin c¶m ¬n c¸c c«, chó, anh chÞ phßng kinh

doanh NHNo &PTNT TP Hµ Néi ®· chØ b¶o vµ gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh lµm

chuyªn ®Ò.

2

Ch¬ng I:

ng©n hµng th¬ng m¹i vµ nî qu¸ h¹n ë

c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i

I- Ng©n hµng th¬ng m¹i

Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông “ Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) lµ tæ chøc kinh

doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng

víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô

chiÕt khÊu vµ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n”.

Nh vËy NHTM lµ mét trung gian tµi chÝnh quan träng ®øng gi÷a ngêi ®i vay vµ

ngêi cho vay, th«ng qua ®ã kiÕm lîi nhuËn cho m×nh. §iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn th«ng

qua mét sè ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng:

- Huy ®éng vèn: ®©y ®îc coi lµ ho¹t ®éng ®Çu vµo cho viÖc kinh doanh cña c¸c

NHTM. Nã ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi tÊt c¶ lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ

th«ng qua viÖc cung cÊp c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc göi tiÒn nhµn rçi cña d©n

c vµo tæ chøc kinh tÕ. Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông, ho¹t ®éng huy ®éng vèn bao

gåm viÖc nhËn tiÒn göi, ph¸t hµnh c¸c giÊy tê cã gi¸, vay vèn gi÷a c¸c tæ chøc tÝn

dông vµ vay vèn cña Ng©n hµng Nhµ níc (NHNN) díi h×nh thøc t¸i cÊp vèn theo

quy ®Þnh t¹i ®iÒu 30 luËt NHNN.

- Cho vay: lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ, NHTM kh«ng chØ ®i huy ®éng vèn

mµ cßn ph¶i sö dông vèn huy ®éng ®îc ®Ó cho vay vµ ®Çu t c¸c tµi s¶n cã tÝnh

sinh lêi

C¸c NHTM ®îc cÊp tÝn dông cho c¸c tæ chøc c¸ nh©n díi h×nh thøc cho vay chiÕt

khÊu th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ b¶o l·nh, cho thuª tµi chÝnh vµ c¸c h×nh

thøc kh¸c theo quy ®Þnh cña nhµ níc. Ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c NHTM còng ®-

îc ®a d¹ng hãa tõ h×nh thøc ®Çu t ®Õn c¸c lo¹i vèn cho vay víi thêi h¹n vµ ®iÒu

kiÖn kh¸c nhau nh»m thu lîi nhuËn tèi ®a trªn c¬ së ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh

kho¶n cña ng©n hµng víi môc ®Ých cuèi cïng lµ an toµn vµ sinh lêi.

- DÞch vô thanh to¸n vµ ng©n quü: ®Ó ®¶m b¶o chi phÝ lu th«ng vµ t¨ng ®é an

toµn, thuËn tiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong quan hÖ kinh doanh, ng©n hµng thùc

hiÖn dÞch vô thu chi hé vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh to¸n kh¸c do Ng©n hµng

nhµ níc (NHNN) quy ®Þnh. Ngoµi ra ng©n hµng cßn thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n

quü lµ dÞch vô thu ph¸t tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng, ®ång thêi tæ chøc vµ tham gia

c¸c hÖ thèng thanh to¸n néi bé vµ hÖ thèng thanh to¸n liªn ng©n hµng trong níc

vµ quèc tÕ.

Ho¹t ®éng nµy ngoµi viÖc ®em l¹i thu nhËp cho ng©n hµng cßn cã t¸c dông thu

hót kh¸ch hµng göi tiÒn vµo tµi kho¶n ng©n hµng, tõ ®ã thu hót kh¸ch hµng cho

c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh.

- C¸c ho¹t ®éng kh¸c: ®Ó t¹o lîi thÕ kinh doanh còng nh tËn dông mäi kh¶ n¨ng

vèn cã cña m×nh, NHTM ngoµi c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n trªn cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t

®éng kh¸c nh gãp vèn cæ phÇn, tham gia thÞ trêng tiÒn tÖ, kinh doanh ngo¹i hèi vµ

vµng, nghÞªp vô uû th¸c vµ ®¹i lý, t vÊn cïng c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Õn

ho¹t ®éng ng©n hµng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

II- TÝn dông ng©n hµng

1- Kh¸i niÖm: TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn vèn lÉn nhau dùa trªn sù tin tëng

sè vèn ®ã sÏ ®îc hoµn l¹i vµo mét ngµy x¸c ®Þnh trong t¬ng lai. Cã thÓ ®Þnh

nghÜa mét c¸ch ®Çy ®ñ nh sau: tÝn dông lµ quan hÖ chuyÓn nhîng t¹m thêi mét

lîng gi¸ trÞ (díi h×nh th¸i tiÒn tÖ hay hiÖn vËt) tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông

®Ó sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh thu håi vÒ mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n lîng gi¸ trÞ

ban ®Çu.

2- Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng:

- Tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng thiÕu vèn trªn thÞ trêng:

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vèn tù cã cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp còng nh

nguån vèn cña c¸c tæ chøc x· héi, d©n c ®Òu nhá h¬n so víi nhu cÇu sö dông vèn.

Do ®ã tÝn dông ng©n hµng trë thµnh mét kªnh cung cÊp vèn tin cËy cho c¸c nhu

cÇu ®ã. Ng©n hµng thùc hiÖn nhiÖm vô cho vay ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ,

trong mét sè trêng hîp cßn thùc hiÖn cho vay ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc th«ng

qua viÖc mua tr¸i phiÕu, cæ phiÕu

- Thóc ®Èy vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp:

ViÖc tho¶ m·n mét phÇn hay toµn bé nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp ®· t¹o ®iÒu

kiÖn gióp cho doanh nghiÖp më réng quy m« s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t

x©y dùng c¬ b¶n . tõ ®ã gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t …

triÓn. §ång thêi viÖc ®a ra quyÕt ®Þnh cho vay còng ®ång nghÜa víi viÖc ng©n

hµng tham gia kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh

nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o c¸c kho¶n vay ®îc sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶.

Ngoµi ra ®ã còng lµ c¸ch ®Ó ng©n hµng gióp Nhµ níc qu¶n lý t×nh h×nh ho¹t ®éng

s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp

- N©ng cao t¨ng cêng hÖ thèng kinh doanh:

Kh¸c víi viÖc sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp sö dông vèn tÝn

dông ph¶i cã nghÜa vô hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i cña kho¶n vay ®Õn khi hÕt h¹n. Do

®ã yªu cÇu yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi doanh nghiÖp lµ ph¶i quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ sö

dông vèn, tr¸nh t×nh tr¹ng tr× trÖ, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chñ kinh doanh, tøc lµ