Nét đặc trưng và giá trị lịch sử của các căn cứ trong phong trào yêu nước chống thực dân Pháp ở Thanh Hoá cuối thế kỷ XIX (1885-1895)

NET OAC TRUNG VA GIA TRJ LJCH SLf • • •

QUA CAC CAN CQ TRONG PHONG TRAO

YEU NU6C CHONG THUC DAN PHAP •

6 THANH HOA CUOI THE KY XIX (1885 -1895)

v u QUY THU*

Trong ljch sfl, Thanh Hda tflng la

ndi hinh thanh ci n cfl dia cua cac

cupc khdi nghia v i khin g chien cua dan

tpc. Den thin g 7 ni m 1885, hfldng flng

chieu Can Vudng cua vua Ham Nghi, dudi

sfl lanh dao cua cae vi n than sT phu j^eu

nudc, nhin dan Thanh Hda tfl vflng ddng

bang, trung du den mien nfli deu nhiet

tinh tham gia xay dung ci n cfl chd'ng thflc

d i n Phap. Dd la ci n cfl Tfldng X i cua

nghia quan Nguyen Mau, ci n cfl On Lam

- Ky Thfldng cua nghia quan Nguyen

PhUdng, cin cfl Ngan Nfla cua nghia quan

Le Ngpc Toan, can cfl Dong Sdn cua nghia

quan Le I^a c Thao, ci n cfl Dien Lu cua

nghia qui n Ha Vi n Mao, ei n cfl Trjnh

Van cua nghTa quan Cam Ba Thudc...

Tieu bieu la can cfl Ba Dinh - Ma Cao do

Pham Banh va Dinh Cong Trin g lanh dao

va cin cfl Hung LTnh do Td'ng Duy Tan v i

Cao Dien chi huy.

1. Net dac trifng ciia cac can cvf trong

phong trao yeu nifdc chong thifc dan

Phap d Thanh Hoa cuoi the ky XIX

(1885-1895)

Mgt la, Cac ci n cfl dia chd'ng thflc dan

Phap cua nhan dan Thanh Hda cuoi the

ky XIX deu bat dau hinh than h va phat

trien ngay tai que hfldng eua cic nh i lanh

dao nghia quan.

O ddng bang va trung du phong trio

chd'ng Phi p phat trien kha manh. Tai

Ndng Cd'ng cd dpi nghia quan eua Nguyen

PhUdng, tfl que hfldng Hfldng Tri da md

rpng, hen ket cic dpi nghia qui n ciia cac

lin g xi..., tien len xi y dflng On Li m - Ky

Thfldng. (j Quang Xfldng cd dpi quan eua

Do Dflc Miu , Nguyen Ngpc Lu'dng.v.v...

Huyen Ha Trung cd Lanh Toai (Nguyin

Viet Toai), Lanh Phi (D6 Vi n Quynh);

huyen Dong Sdn cd Tan Thao (Le Khic

Thao). Sud't ca mpt \ning ta ngan sdng M i

tfl Yen Djnh len VTnh Lpc, md rpng ra tdi

Thach Thanh, Cam Thuy, tiep giap vdi cic

chau mien nui dau dau eung cd nghTa

quan chd'ng Phap. NghTa qui n Td'ng Duy

Tan va Cao Dien ddng ban doanh tai Hflng

LTnh (\'^Tnh Lpc) cung daj' manh boat ddng.

0 mien bien da xay dung cic trung tam

khang chien kha manh si n sang din h

djch khi chung tdi: Hiu Lpc vdi nghTa

quan eua Pham Bin h va Hoing Bi t Dat;

Hoang Hda vdi nghia quan cua Nguyen

Ddn Tiet, Le Trf True, Le Khac Quynh...

' TS. Vu Quy Thu. Trudng Bo mon Lieh sii. Khoa IfflXH. trUdng Dai hoc Hong Di2c. Thanh Hoa