Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân do gây thiệt hại ngoài hợp đồng – một số

Lời nói đầu

Mục đích của Pháp luật khởi nguồn từ chính những nhu cầu thường ngày

của mỗi con người, là công cụ phục vụ, bảo vệ lợi ích mọi thành viên trong xã hội

của Nhà Nước , nảy sinh từ các nhu cầu sinh hoạt và nhu cầu sản xuất cũng như

các nhu cầu khác trong cuộc sống hàng ngày, Những nhu cầu ngày càng tăng đó

của con người đòi hỏi phải có những phương tiện pháp lý mới nhằm điều chỉnh và

ổn định xã hội . Do vậy sự ra đời của chế định bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

với tư cách là một chế định dân sự độc lập, đảm bảo quyền và lợi ích của người bị

thiệt hại là một điều tất yếu. Việc thực hiện trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài

hợp đồng là nhằm khôi phục lại các quyền tài sản và các quyền và lợi ích hợp pháp

khác của cá nhân, tổ chức, pháp nhân, nhà nước. Để việc tiến hành bồi thường

thiệt hại được diễn ra thuận lợi và bảo đảm quyền lợi cho chủ thể bị thiệt hại yêu

cầu cần xác định được đúng người có trách nhiệm, có khả năng để thực hiện nghĩa

vụ bồi. Do vậy, xác định năng lực bồi thường thiệt hại của cá nhân là một vấn đề

quan trọng trong xác định đúng năng lực bồi thường thiệt hại của người gây ra

thiệt hại và người có trách nhiệm bồi thường thiệt hại để tạo ra tính khả quan cho

công tác thực thi trách nhiệm bồi thường thiệt hại và đảm bảo được nguyên tắc của

bồi thường thiệt hại là phải kịp thời và toàn bộ.

Nhận thức được tầm quan trọng của chế định bồi thường thiệt hại ngoài hợp

đồng cũng như vấn đề xác định năng lực chủ thể trong trách nhiệm bồi thường đối

với sự công bằng và phát triển của xã hội, em xin chọn đề tài : “Năng lực chịu

trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân do gây thiệt hại ngoài hợp đồng –

một số vấn đề lý luận và thực tiễn” để nghiên cứu trong bài tập lớn học kỳ lần

này .

Do hạn chế về kinh nghiệm thực tế cũng như thời gian nghiên cứu , bài làm

của em còn nhiều thiếu sót, mong thầy cô nhìn nhận vào yếu tố cố gắng bên cạnh

yếu tố chất lượng của bài viết mà nhẹ nhàng chỉ bảo . Em xin chân thành cám ơn !

1 | P a g e

Nội dung

I. Khái quát chung về trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng

1. Khái niệm và điều kiện phát sinh trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng :

1.1. Khái niệm :

Quyền nhân thân và quyền tài sản của cá nhân, pháp nhân, chủ thể khác

luôn được pháp luật bảo vệ. Hệ thống pháp luật của nhà nước CHXHCN Việt Nam

bao gồm nhiều ngành luật, mỗi ngành luật có vai trò khác nhau trong việc bảo vệ

quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể. Khi một chủ thể có hành vi trái pháp

luật gây thiệt hại tới các quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể được pháp luật

bảo v, chủ thể gây thiệt hại có thể phải gánh chịu hậu quả pháp lý bất lợi do hành

vi của mình gây ra. Dưới góc độ pháp luật dân sự, hậu quả pháp lý đó là trách

nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi của mình gây ra cho người bị thiệt hại.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại được đề cập rất sớm trong hệ thống pháp

luật nước ta. Tuy nhiên, chỉ đến khi BLDS 1995 ra đời thì các quy định về trách

nhiệm bồi thường thiệt hại mới được quy định một cách chi tiết. Tiếp đó, BLDS

2005, hoàn thiện hơn nữ các quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài

hợp đồng.

Điều 604, BLDS 2005 quy định :

“ 1. Người nào do lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm tính mang, sức khoẻ , danh dự,

nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm

danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải

bồi thường.

2. Trong trường hợp pháp luật quy định người gây thiệt hại phải bồi thường cả

trong trường hợp không có lỗi thì áp dụng quy định đó.”

Như vậy, theo quy định tại điều 604, BLDS 2005 thì trách nhiệm bồi

thường thiệt hại ngoài hợp đồng phát sinh khi người có hành vi trái pháp luật có

lỗi gây thiệt hại cho các lợi ích được pháp luật bảo vệ. Ngoài ra, trong những

2 | P a g e