Năm 2009

Năm 2009: Kinh tế toàn cầu sụt giảm

Chuyên đề: Định hướng - triển vọng

Tạp chí số: Tạp chí Số 6 (Số 446)

Năm xuất bản: 2009

Kinh tế thế giới: bi quan

Ngân hàng Thế giới (WB) vừa đưa ra một báo cáo với những nhận định ít sáng sủa về kinh tế toàn cầu

trong năm nay.

Báo cáo cho rằng kinh tế thế giới năm 2009 có thể lần đầu tiên tăng trưởng âm từ Chiến tranh Thế giới

thứ 2 tới nay, tuy không đưa ra dự báo cụ thể về mức tăng trưởng. Đây được xem là dự báo bi quan

nhất về kinh tế thế giới trong năm nay tính tới thời điểm này. Trước đó, thậm chí những nhà dự báo bi

quan nhất vẫn cho rằng, kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng dương, với mức tăng nhỏ bé trong năm nay,

đồng thời cảnh báo mức tăng trưởng 5% đối với kinh tế Trung Quốc sẽ bị xem là thảm hoạ đối với

quốc gia đông dân nhất thế giới này, khi xét tới vấn đề tạo việc làm.

Không chỉ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới dưới 0%, báo cáo của WB còn cảnh báo, năm nay,

thương mại toàn cầu có thể lần đầu tiên sụt giảm từ năm 1982, và mức sụt giảm sẽ là mức co lại lớn

nhất từ thập niên 1930.

Các nước đang phát triển, trong đó có nhiều nước có tốc độ tăng trưởng cao trong những năm gần

đây, đang phải đương đầu với sự sụt giảm nghiêm trọng của kim ngạch xuất khẩu, giá nguyên vật liệu

sa sút, đầu tư nước ngoài đi xuống và sự hao hụt của các dòng chảy tín dụng.

Tác động của sự giảm tốc tăng trưởng toàn cầu đối với các quốc gia khác nhau là khác nhau, có kẻ

được, người mất từ sự lao dốc của giá dầu và các loại hàng hoá khác. Tuy nhiên, nhìn chung, các nền

kinh tế đang nổi lên phải đối mặt với khoản thâm hụt ngân sách từ 270- 700 tỷ USD trong năm 2009

này. Báo cáo đã chỉ ra tác động cụ thể của sự sụt giảm tăng trưởng toàn cầu đối với từng nhóm nước

như Mỹ Latin, Trung Âu, châu Á và châu Phi.

Các quốc gia Trung Âu như Ba Lan, Hungary và Cộng hoà Czech đang chịu tác động nghiêm trọng của

sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu sang Tây Âu và tình trạng thắt chặt tín dụng tại các ngân hàng lớn

của châu lục sau khi các ngân hàng này lỗ đậm trên thị trường cho vay địa ốc và thị trường chứng

khoán địa ốc ở Mỹ.

Các nước Đông Á thì bị ảnh hưởng nặng nề từ sự sụt giảm của thương mại toàn cầu, trong đó nhu cầu

hàng chế tạo tại Mỹ đang lao dốc mạnh. Sự sụt giảm này tác động tới nhiều nước châu Á theo con

đường trực tiếp và cả gián tiếp - thông qua sự giảm sút nhu cầu của Trung Quốc đối với nguyên liệu

thô và linh kiện.

Giá nguyên vật liệu thô đi xuống cũng gây ra hàng loạt vấn đề lớn ở khu vực châu Phi và Mỹ Latin.

Việc giá dầu giảm tới 69% trong thời gian tháng 7-12/2008 có lợi cho nhiều nền kinh tế nhập khẩu dầu,

nhưng đã khiến nhiều nước nghèo phụ thuộc vào nguồn thu từ xuất khẩu dầu điêu đứng. Kim ngạch

xuất khẩu nói chung của Brazil, bao gồm cả dầu thô, sụt giảm 28% trong năm ngoái, khiến nước này

phải chịu thâm hụt thương mại lần đầu sau 8 năm.

Cuộc khủng hoảng kinh tế bắt nguồn từ hoạt động cho vay dưới chuẩn thiếu kiểm soát ở Mỹ không chỉ

khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế của các nước đang phát triển bị ghìm lại, mà còn khiến khả năng tiếp

cận nguồn tín dụng của họ cũng bị hạn chế đi rất nhiều.