Mức sẵn lòng chi trả cho nhà ở của nhân viên văn phòng trên địa bàn quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh

TP. Hồ Chí Minh, Năm 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

HUỲNH THỊ TRÚC LINH

MỨC SẴN LÒNG CHI TRẢ CHO NHÀ Ở

CỦA NHÂN VIÊN VĂN PHÒNG TRÊN

ĐỊA BÀN QUẬN 1, TP. HCM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HỌC

TP. Hồ Chí Minh, Năm 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, Luận văn “Mức sẵn lòng chi trả cho nhà ở của nhân viên văn

phòng tại quận 1 - Thành phố Hồ Chí Minh” là bài nghiên cứu của chính Tôi dựa trên các

kiến thức đã đƣợc học và trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu, lý thuyết có liên quan.

Không có nghiên cứu, luận văn, tài liệu nào của ngƣời khác đƣợc sử dụng trong luận

văn này mà không đƣợc trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chƣa bao giờ đƣợc nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trƣờng đại

học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Luận văn đƣợc chính Tôi thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS Nguyễn Thuấn,

không sao chép của tác giả khác. Tôi xin cam kết những điều trên là đúng sự thật và xin

chịu trách nhiệm về nội dung luận văn này.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 10 năm 2016

Học viên

Huỳnh Thị Trúc Linh

ii

LỜI CAM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành sâu sắc nhất đến ngƣời hƣớng dẫn

khoa học của tôi PGS.TS Nguyễn Thuấn đã nhiệt tình hƣớng dẫn và chỉ bảo Tôi trong quá

trình thực hiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, qu Thầy, Cô Khoa đào tạo Sau đại học

trƣờng Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt những thông tin, kiến thức quan

trọng, bổ ích về ngành Kinh tế học mà tôi đã theo đuổi.

Cuối cùng, Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả những ngƣời thân trong gia đình, bạn bè

và đồng nghiệp đã cho tôi lời khuyên chân thành, tận tình hỗ trợ, góp ý và động viên Tôi

trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.

Một lần nữa xin gửi lời tri ân và lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành công đến toàn

thể quý Thầy, Cô, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình.

Trân trọng!

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 10 năm 2016

Học viên

Huỳnh Thị Trúc Linh

iii

TÓM TẮT

Đề tài nghiên cứu “Mức sẵn lòng chi trả cho nhà ở của nhân viên văn phòng tại quận 1

- Thành phố Hồ Chí Minh” đƣợc thực hiện nhằm xác định, đánh giá mức độ tác động của

một số yếu tố đến mức sẵn lòng chi trả cho nhà ở là căn hộ chung cƣ của nhân viên văn

phòng trong các doanh nghiệp trên địa bàn quận 1 - Thành phố Hồ Chí Minh. Từ đó, tác giả

nhận diện, đề xuất các công cụ chính sách kinh tế tác động đến mức sẵn lòng chi trả cho nhà

ở của nhân viên văn phòng.

Trên cơ sở tham khảo các lý thuyết và kết quả nghiên cứu trƣớc về mức sẵn lòng chi

trả cho nhà ở nói chung và căn hộ chung cƣ nói riêng cũng nhƣ mối quan hệ giữa chúng, tác

giả đề xuất mô hình lý thuyết về mức sẵn lòng chi trả cho nhà ở (căn hộ chung cƣ) của nhân

viên văn phòng hiện đang làm việc trong các doanh nghiệp trên địa bàn quận 1 - Thành phố

Hồ Chí Minh gồm biến phụ thuộc Y là mức sẵn lòng chi trả và biến độc lập X với các yếu

tố: tuổi, giới tính, số năm đi học, tình trạng hôn nhân, quy mô hộ, thu nhập cá nhân, hạng

chung cƣ, diện tích chung cƣ, số phòng ngủ, khoảng cách nơi làm việc, khoảng cách trung

tâm, tiện ích bên trong, tiện ích xung quanh.

Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy kiểm duyệt Tobit với mẫu dữ liệu là 324 quan

sát, sau khi tiến hành mã hóa, làm sạch dữ liệu, tác giả tiến hành kiểm định mức độ phù hợp

của mô hình và phân tích kết quả nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các biến

đƣợc đƣa vào mô hình xem xét đều có mối quan hệ với biến phụ thuộc, cụ thể: biến có mối

quan hệ đồng biến là: tuổi, giới tính, số năm đi học, tình trạng hôn nhân, quy mô hộ, thu

nhập cá nhân, hạng chung cƣ là hạng 1, hạng 2 và hạng 3, diện tích chung cƣ, số phòng ngủ,

tiện ích bên trong, tiện ích xung quanh và biến có mối quan hệ nghịch biến là khoảng cách

nơi làm việc và khoảng cách trung tâm.

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN..................................................................................................................... i

LỜI CAM ƠN.......................................................................................................................... ii

TÓM TẮT............................................................................................................................... iii

DANH MỤC HÌNH............................................................................................................... vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU.................................................................................................. viii

DANH MỤC VIẾT TẮT........................................................................................................ ix

CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU ............................................................................................ ……..1

1.1. Lý do chọn đề tài............................................................................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................................................3

1.3. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................................................3

1.4. Đối tƣợng, phạm vi và dữ liệu nghiên cứu.....................................................................................3

1.4.1. Đối tƣợng nghiên cứu: ...............................................................................................................3

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu....................................................................................................................3

1.4.3. Dữ liệu nghiên cứu:....................................................................................................................3

1.5. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................................................4

1.6. Ý nghĩa của đề tài...........................................................................................................................4

1.7. Kết cấu của luận văn ......................................................................................................................4

CHƢƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT............................................................................... ……..6

2.1. Khái niệm nhân viên văn phòng.....................................................................................................6

2.2. Căn hộ chung cƣ ............................................................................................................................6

2.2.1. Khái niệm căn hộ chung cƣ........................................................................................................6

2.2.2. Phân loại căn hộ chung cƣ .........................................................................................................7

2.3. Mức sẵn lòng chi trả (Willingness to pay – WTP).........................................................................8

2.3.1. Khái niệm mức sẵn lòng chi trả .................................................................................................8

2.3.2. Mức sẵn lòng chi trả theo lý thuyết kinh tế học.........................................................................8

2.3.3. Các phƣơng pháp đánh giá mức sẵn lòng chi trả .......................................................................9

2.4. Các yếu tố tác động đến mức sẵn lòng chi trả..............................................................................13

2.5. Các nghiên cứu trƣớc ...................................................................................................................16

2.5.1. Nghien cứu Tan (2011)............................................................................................................16

2.5.2. Nghiên cứu của Hui (1997)......................................................................................................16

v

2.5.3. Nghiên cứu của Agnieszka (2014)...........................................................................................17

2.5.4. Nghiên cứu của Yung Yau (2012) ...........................................................................................17

2.5.5. Nghiên cứu của Ommeren và Vlist (2016) ..............................................................................18

2.5.6. Nghiên cứu của Mandell (2015) ..............................................................................................18

2.5.7. Nghiên cứu của Trần Thanh Kiệt (2015).................................................................................19

2.5.8. Nghiên cứu của Nguyễn Công Phƣợng (2013)........................................................................19

2.5.9. Tổng hợp các nghiên cứu trƣớc ...............................................................................................20

2.6. Mô hình nghiên cứu đề nghị ........................................................................................................22

2.7. Tóm tắt chƣơng 2.........................................................................................................................23

CHƢƠNG 3 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ ……24

3.1. Quy trình nghiên cứu ...................................................................................................................24

3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu..............................................................................................................25

3.2.1. Phƣơng pháp định tính.............................................................................................................25

3.2.2. Phƣơng pháp định lƣợng..........................................................................................................25

3.2.3. Mô hình nghiên cứu và giả thiết đề nghị..................................................................................26

3.2.4. Dữ liệu nghiên cứu...................................................................................................................34

3.2.5. Công cụ phân tích ....................................................................................................................34

3.2.6. Cách thu thập dữ liệu ...............................................................................................................34

3.2.7. Tổng thể nghiên cứu và kích thƣớc mẫu..................................................................................34

3.2.8. Phân tích kết quả nghiên cứu ...................................................................................................35

3.3. Tóm tắt chƣơng 3.........................................................................................................................36

CHƢƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................................... ……37

4.1. Mô tả mẫu khảo sát......................................................................................................................37

4.1.1. Mức sẵn lòng chi trả.................................................................................................................37

4.1.2. Đặc điểm nhân viên văn phòng và căn hộ chung cƣ................................................................38

4.1.3. Tổng hợp các biến độc lập với 324 quan sát............................................................................49

4.2. Phân tích sự tác động giữa các yếu tố ảnh hƣởng đến mức sẵn lòng chi trả cho nhà ở ...............50

4.3. Phân tích kết quả mô hình............................................................................................................60

4.3.1. Kết quả hệ số hồi quy...............................................................................................................60

4.3.2. Kiểm định mô hình ..................................................................................................................65

4.4. Tóm tắt chƣơng 4.........................................................................................................................67

vi

CHƢƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH.................................................. ……68

5.1. Kết luận........................................................................................................................................68

5.2. Gợi ý chính sách...........................................................................................................................69

5.2.1. Yếu tố nhân khẩu học...............................................................................................................69

5.2.2. Đặc điểm về căn hộ chung cƣ ..................................................................................................69

5.3. Những hạn chế của đề tài và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ...........................................................71

5.4. Tóm tắt chƣơng 5.........................................................................................................................71

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................. ……..x

PHỤ LỤC 1 ................................................................................................................... ……xv

PHỤ LỤC 2 ................................................................................................................... …..xvii

PHỤ LỤC 3 ................................................................................................................... …...xix

PHỤ LỤC 4 ................................................................................................................... ...xxviii

PHỤ LỤC 5 ................................................................................................................... …..xxx

PHỤ LỤC 6 ................................................................................................................... ….xxxi

vii

DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1: Đƣờng cầu .........................................................................................................12

Hình 2.2: Thặng dƣ tiêu dùng và thặng dƣ sản xuất ........................................................13

viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 4.1. Nhóm mức sẵn lòng chi trả ................................................................................... 43

Bảng 4.2. Nhóm tuổi ............................................................................................................. 45

Bảng 4.3. Giới tính ............................................................................................................... 45

Bảng 4.4. Nhóm số năm đi học ............................................................................................ 46

Bảng 4.5. Tình trạng hôn nhân ............................................................................................. 47

Bảng 4.6. Nhóm quy mô hộ .................................................................................................. 47

Bảng 4.7. Nhóm thu nhập cá nhân ....................................................................................... 48

Bảng 4.8. Hạng căn hộ .......................................................................................................... 49

Bảng 4.9. Nhóm diện tích ..................................................................................................... 50

Bảng 4.10. Nhóm số phòng .................................................................................................. 51

Bảng 4.11. Nhóm khoảng cách nơi làm việc ........................................................................ 52

Bảng 4.12. Nhóm khoảng cách trung tâm ............................................................................ 53

Bảng 4.13 Tiện ích bên trong ............................................................................................... 54

Bảng 4.14. Tiện ích xung quang ........................................................................................... 54

Bảng 4.15. Bảng tổng hợp các biến độc lập ......................................................................... 55

Bảng 4.16. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm tuổi ................................................ 57

Bảng 4.17. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo giới tính .................................................. 57

Bảng 4.18. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm số năm đi học ................................ 58

Bảng 4.19. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo tình trạng hôn nhân ................................. 59

Bảng 4.20. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm quy mô hộ ..................................... 59

Bảng 4.22. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo hạng căn hộ ............................................. 61

Bảng 4.23. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm diện tích ........................................ 61

bảng 4.24. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm số phòng ........................................ 62

Bảng 4.25. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm khoảng cách nơi làm việc ............. 63

bảng 4.26. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo nhóm khoảng cách trung tâm................... 63

Bảng 4.27. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo tiện ích bên trong .................................... 64

Bảng 4.28. Mức sẵn lòng chi trả trung bình theo tiện ích xung quanh ................................ 65

Bảng 4.29. Kết quả hồi quy kiểm duyệt Tobit của mô hình ................................................. 66

ix

Bảng 4.30. Kết quả kiểm tra hiện tƣợng đa cộng tuyến ....................................................... 72

DANH MỤC VIẾT TẮT

1. CVM: Contingent Value Method (Phƣơng pháp đánh giá ngẫu nhiên)

2. WTA: Willingness To Accept (Giá sẵn lòng chấp nhận)

3. WTP: Willingness To Pay (Mức sẵn lòng chi trả)

4. TWTP: Total Willingness To Pay (Tổng giá sẵn lòng chi trả)