Mức độ tiếp cận tín dụng của hộ nghèo tại Ngân hàng CSXH huyện Hải Lăng, Quảng Trị

BỘ GIÁO DUC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

LÊ THỊ KHÁNH VÂN

MỨC ĐỘ TIẾP CẬN TÍN DỤNG CỦA HỘ NGHÈO

TẠINGÂN HÀNGCHÍNH SÁCH XÃ HỘI

HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8 34 04 10

Chuyên ngành:QUẢNLÝ KINH TẾ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. LÊ NỮ MINH PHƯƠNG

NGƯỜIHƯỚNG

DẪN KHOA

HUẾ, 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết

quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ

công trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Học viên thực hiện luận văn

Lê Thị Khánh Vân

ii

LỜI CÁM ƠN

Luận văn thạc sĩ kinh tế chuyên ngành Quản lý kinh tế với đề tài “Mức độ tiếp

cận tín dụng của hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Hải Lăng, tỉnh

Quảng Trị” là kết quả của quá trình cố gắng không ngừng của bản thân và được sự

giúp đỡ, động viên khích lệ của các thầy, bạn bè đồng nghiệp và người thân. Qua

trang viết này tác giả xin gửi lời cảm ơn tới những người đã giúp đỡ tôi trong thời

gian học tập, nghiên cứu khoa học vừa qua.

Tôi xin tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với cô giáo TS. Lê Nữ Minh

Phươngđã trực tiếp tận tình hướng dẫn cũng như cung cấp tài liệu thông tin khoa

học cần thiết cho luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo trường Đại học Kinh tế Huế đã tạo điều kiện

cho tôi hoàn thành tốt công việc nghiên cứu khoa học của mình.

Để hoàn thiện đề tài tốt nghiệp, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi cũng xin trân

trọng cảm ơn Ban Giám đốc, Phòng Kế toán, anh chị nhân viên tại Ngân hàng chính

sách xã hội huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị đã tạo điều kiện tốt cho tôi trong suốt

thời gian nghiên cứu.

Xin được cám ơn tất cả mọi người đã giúp đỡ tôi trong quá trình tôi thực hiện

khóa luận này.

Quảng Trị, ngày tháng năm 2018

Tác giả luận văn

Lê Thị Khánh Vân

iii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂNTHẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

Họ và tên: Lê Thị Khánh Vân

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Niên khóa: 2016 -2018

Người hướng dẫn khoa học: TS. LÊ NỮ MINH PHƯƠNG

Tên đề tài: Mức độ tiếp cận tín dụng của hộ nghèo tại Ngân hàng Chính

sách xã hội huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị

1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu

Công tác xóa đói giảm nghèo vẫn đang còn ở phía trước, với nhiệm vụ ngày

càng khó khăn, phức tạp; trong đó, tín dụng cho hộ nghèo nhiều vấn đề vẫn đang

bức xúc như: Quy mô tín dụng chưa lớn, hiệu quả xóa đói giảm nghèo còn chưa

cao, hoạt động của NHCSXH chưa thực sự bền vững, nguồn vốn huy động thiếu

tính ổn định, điều kiện cho vay còn thiếu rõ ràng, ….. Những vấn đề trên là phức

tạp, nhưng chưa có mô hình thực tiễn và chưa được nghiên cứu đầy đủ. Trong quá

trình cho vay hộ nghèo, thời gian qua cho thấy nổi lên vấn đề mức độ tiếp cận vốn

vay của một số hộ nghèo vẫn còn hạn chế và gặp nhiều khó khăn gây ảnh hưởng rất

lớn đến quá trình phát triển kinh tế xã hội nói chung và công tác xóa đói giảm

nghèo nói. Xuất phát từ thực trạng trên, tôi đã chọn đề tài: “Mức độ tiếp cận tín

dụng của hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Hải Lăng, tỉnh

Quảng Trị” làm luận văn thạc sĩ của mình. 2. Phương pháp nghiên cứu:

Luận văn sử dụng phương pháp thống kê mô tả thực trạng, luận văn kết hợp sử

dụng phương pháp thu thập tài liệu, thu thập thông tin dữ liệu,phân tích các yếu tố

ảnh hưởng tới mức độ tiếp cận vốn tín dụng của hộ nghèotại địa bàn huyện Hải Lăng.

3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa học của luận văn:

Biết được tình hình vay vốn của hộ nghèo như về nguồn vay, số lượng vay,

mức vay…hay nói cách khác đó chính là mức độ tiếp cận nguồn vốn tín dụng của

hộ nghèo. Biết được đánh giá của hộ nghèo về hoạt động cho vay của ngân hàng

CSXH huyện Hải Lăng thông qua các yếu tố đã phân tích. Luận văn đã nghiên cứu

và đưa ra các giải pháp có cơ sở khoa học và thực tiễn. Từ đó có những đóng góp

nhất định để nâng cao mức độ tiếp cậntín dụng của hộ nghèo tại NHCSXH huyện

Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị trong thời gian tới, góp phần XĐGN bền vững trên địa

bàn huyện.

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT CHỮ VIẾT TẮT NGUYÊN NGHĨA

1 BQC Bình quân chung

2 CBTD Cán bộ tính dụng

3 CNH-HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa

4 CTXH Chính trị xã hội

5 ĐTN Đoàn thanh niên

6 HCCB Hội Cựu chiến binh

7 HĐQT Hội Đồng quản trị

8 HND Hội Nông dân

9 HS-SV Học sinh, sinh viên

10 HPN Hội phụ nữ

11 KHKT Khoa học kĩ thuật

12 KTXH Kinh tế xã hội

13 NHCSXH Ngân hàng Chính sách xã hội

14 NHNo&PTNT Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn

15 NHNN Ngân hàng Nhà nước

16 NHTM Ngân hàng thương mại

17 NSNN Ngân sách nhà nước

18 PGD Phòng giao dịch

19 SXKD Sản xuất kinh doanh

20 SXNN Sản xuất nông nghiệp

21 TCTD Tổ chức tín dụng

22 TCXH Tổ chức xã hội

23 TK&VV Tiết kiệm và vay vốn

24 TTTD Thông tin tính dụng

25 TD Tín dụng

26 XĐGN Xóa đói giảm nghèo

v

MỤC LỤC

Lời cam đoan............................................................................................................... i

Lời cám ơn ................................................................................................................. ii

Tóm lược luận văn .................................................................................................... iii

Danh mục các từ viết tắt............................................................................................ iv

Mục lục........................................................................................................................v

Danh mục các bảng, biểu ......................................................................................... vii

Danh mục các hình, sơ đồ ...........................................................................................x

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ...........................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ..............................................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

5. Kết cấu đề tài...........................................................................................................5

PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ....................................................................6

CHƯƠNG 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ TIẾP CẬN TÍN DỤNG

CỦA HỘ NGHÈO Ở NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI.............................6

1.1.Cơ sở lý luận về tiếp cận tín dụng của hộ nghèo ..................................................6

1.1.2.Khái niệm về tín dụng và mức độ tiếp cận tín dụng của hộ nghèo....................8

1.1.3.Đặc điểm của tín dụng đối với hộ nghèo .........................................................10

1.1.4.Vai trò của tín dụng đối với hộ nghèo..............................................................11

1.1.5.Các chỉ tiêu đánh giá mức độ tiếp cận tín dụng hộ nghèo ...............................13

1.2.Các yếu tố ảnh hưởng đến tiếp cận tín dụng từ NHCSXH của hộ nghèo...........14

1.2.1.Nhân tố chủ quan .............................................................................................14

1.2.2.Các nhân tố khách quan ...................................................................................17

1.2.3.Các nhân tố khác .............................................................................................19

1.3.Cơ sở thực tiễn về tiếp cận tín dụng của hộ nghèo .............................................20

1.3.1.Một số chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước để nâng cao khả năng tiếp

cận tín dụng 20

vi

1.3.2.Kinh nghiệm của một số nước về cho vay tín dụng đối với hộ nghèo...................22

1.3.3.Kinh nghiệm về tiếp cận tín dụng hộ nghèo ở nước ta ....................................23

1.3.4.Bài học kinh nghiệm rút ra...............................................................................26

CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG TIẾP CẬN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI HỘ NGHÈO

TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH HỘI HUYỆN HẢI LĂNG..........................27

2.1.Khái quát về địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.......................................27

2.1.1.Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội địa bàn nghiên cứu .............................27

2.1.2.Khái quát tình hình nghèo đói của huyện Hải Lăng ........................................28

2.2.Tổng quan về Ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam và Ngân hàng chính sách

xã hội huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ....................................................................29

2.2.1.Giới thiệu chung về Ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam..........................29

2.2.2.Khái quát quá trình hình thành và phát triển NHCSXH huyện Hải Lăng, tỉnh

Quảng Trị ..................................................................................................................32

2.3.Khái quái tình hình vay vốn và hoạt động tín dụng tại NHCSXH huyện Hải

Lăng, tỉnh Quảng Trị.................................................................................................33

2.3.1.Khái quát tình hình vay vốn tại NHCSXH huyện Hải Lăng............................33

2.3.2.Hoạt động tín dụng của NHCSXH tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ...............35

2.4.Mức độ tiếp cận tín dụng của hộ nghèo ở Ngân hàng chính sách xã hội huyện

Hải Lăng thông qua số liệu khảo sát.........................................................................41

2.4.1.Mô tả mẫu nghiên cứu......................................................................................41

2.4.2.Khả năng tiếp cận thông tin tín dụng ...............................................................45

2.4.3.Tỷ lệ vay được vốn...........................................................................................47

2.4.4.Phương thức tiếp cận với nguồn tín dụng ........................................................49

2.4.5.Tâm lý của hộ nghèo........................................................................................50

2.4.6.Mục đích xin vay và tình hình sử dụng vốn.....................................................50

2.4.7.Tác động của vốn vay đến đời sống của hộ nghèo ..........................................52

2.4.8.Ý kiến của hộ điều tra về hoạt động cho vay của NHCSXH huyện Hải Lăng 53

2.5.Đánh giá hạn chế của hộ nghèo tiếp cận tín dụng...............................................60

2.5.1.Mức độ hiểu biết về vay vốn............................................................................60

vii

2.5.2.Trình độ học vấn ..............................................................................................60

2.5.3.Quy trình, thủ tục vay vốn ...............................................................................60

2.5.4.Nhu cầu vay vốn của hộ chưa tiếp cận tín dụng ..............................................61

CHƯƠNG 3:ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP

CẬN TÍN DỤNG CỦA HỘ NGHÈO TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ

HỘI HUYỆN HẢI LĂNG ......................................................................................62

3.1.Định hướng .........................................................................................................62

3.2.Giải pháp nâng cao năng lực vay vốn .................................................................63

3.2.1.Nâng cao hiểu biết, trình độ nhận thức của hộ nghèo......................................63

3.2.2.Nâng cao khả năng tiếp cận thông tin về NHCSXH.......................................63

3.3.Giải pháp hoàn thiện công tác cho vay đối với hộ nghèo tại NHCSXH.............64

3.3.1.Cần tăng cường kiểm tra và giám sát trước, trong và sau khi vay vốn............64

3.3.2.Hoàn thiện quy trình thủ tục cho vay...............................................................64

3.3.3.Tăng cường nâng cao chất lượng cán bộ nhân viên tín dụng ..........................65

3.3.4.Áp dụng chính sách linh hoạt về lãi suất cho các khoản vay...........................66

3.3.5.Tổ tiết kiệm và vay vốn....................................................................................66

3.4.Giải pháp cho chính quyền địa phương ..............................................................67

3.4.1.UBND xã..........................................................................................................67

3.4.2.Đối với các tổ chức đoàn thể............................................................................68

3.4.3.Tăng cường mối quan hệ giữa NHCSXH với tổ chức CTXH.........................69

PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................70

1. Kết luận .................................................................................................................70

2. Kiến nghị...............................................................................................................71

2.1. Đối với hộ nghèo................................................................................................71

2.2. Đối với NHCSXH chi nhánh huyện Hải Lăng...................................................71

2.3. Đối với chính quyền địa phương........................................................................72

2.4. Đối với hội, đoàn thể xã hội...............................................................................73

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................74

PHỤ LỤC.................................................................................................................76

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

viii

BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG

NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2

BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN

XÁC NHÂN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU