Một vài suy nghĩ về khả năng và lộ trình áp dụng RDA vào Việt Nam

IfNG DMNG AACR2, DDC, MARC21

NANG VA LO TRI

UNG RDA VAO VIET

Vu Van Scfn

Q

ui tac bien myc Anh-I^y (/\ACR) ra ddi

leach day da hdn 40 nam, lien tyc phat

trien tU AACR (1967) den AACR2

(1978) vPi nhieu phien ban va nhieu lan cap nhat.

TU mpt qui tac mang tinh quoc gia, dUpc chap

nhan va sU dung d mpt nUdc roi mpt vai nUdc,

tien tdi dupc ap dyng d hau het cac chau luc,

/V\CR da dan dan trd thanh mpt chuan quoc te

trong ITnh vUc thong tin - thU vien. Moi lan doi

ten, la mpt lan bien soan lai vdi nhffng thay doi

mang tinh dot pha de dap Ung sU phat trien ciia

cac ngudn tin va trinh dp cdng nghe dUPng dai,

cdn ket qua ciia viec cap nhat va chinh ly thUdng

xuyen chi gpi la lan xuat ban (edition) va phien

ban (version). Thay vi mang ten /VACRS nhU dU

kien ban dau. Qui tac hien nay dUpc doi thanh

"Qui tac mo ta va truy cap nguon tin" (RDA -

Resource Description and Access) vi ten gpi "Qui

tac bien myc Anh - l^y" khong cdn phii hpp vdi xu

the phat trien nguon tin so hda, vdi sU da dang

hda doi tupng xU ly va tim tin hien nay. I^at khae,

Uy ban chi dao lien hpp viec chinh ly /V\CR2 (JSC)

khong mudn Qui tac nay chi mang y nghTa cyc bp

va tam anh hUdng trong khu vUc nhU phan anh

trong ten gpi cu ma phai cd gi do chung cho ca

the gidi, dUpc the gidi chap nhan, nhU Hoa Ky da

tUng lam khi chuyen khd mau US I^ARC thanh

MARC 21 (MARC ciia the ky 21). Ten mdi dUdc

hinh thanh bang each dUa thuat ngff "mo ta" (la

ten gpi Phan I ciia /V\CR2) va thuat ngff "truy

cap" (phan anh tdng quat ten Phan II: Tieu de,

Nhan de dong nhat, tham chieu) ciia /\ACR2 vao

ten gpi chung ciia toan bp Qui tac, phan anh yeu

cau hien nay ddi vdi cac "myc lyc" (theo nghTa

rpng nhat ciia tU nay) la phai cung cap cac diem

truy cap tdi mpt pham vi rpng hdn ciia cac vat

mang tin, vdi mUc dp npi dung sau hdn va phUc

tap hdn. RDA dang trd lai cac nguyen tac bien

myc cd ban de phat trien mpt cong cy cd the

dUdc nhieu ngUdi hoat dpng trong cac ITnh vUc

khae nhau tren toan the gidi sUdyng. SUthay ddi

cd tinh each mang trong npi dung va ten gpi ciia

RDA da tao ra khong it phan Ung cd phan cUc

doan ca trong va ngoai nUdc, nhat la khi nd vUa

dupc cong bo, vdi thai dp "cd mdi ndi cu" "chao

RDA, xin tam biet /\ACR2". ThUc ra, npi dung cd

•• Bai viet di/a tren cd s6 phat trien tham luan ciJng ten cua tac gia tai Hoi thao ve RDA do TVQGVN to chu'c thang 12 nam 2010 [6]

(26)