Một tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của dãy bit giả ngẫu nhiên

Nguyin Due Toan vd erg Tgp chl KHOA HQC & CONG NGHE 162(02); 47-50

MQT TIEU CHUAN DANH GIA CHAT LU"ONG CUA DAY BIT GIA NGAU NIHEN

Nguyin Diic ToSn'*, Nguyin Van Tao^ Biii The H5ng^

'Trudng Cao Ddng Cdng nghiep Thuc pham,

'Trudng Bai hpc Cong ngh? thong tin & Truyen ihong - DH Thdi Nguyen.

^Trudng Dgi hoc Suphgm Ky thugt Hung Yen

TOM TAT

Trong bai bio nay chiing toi dua ra m^t tieu chuin danh gia chat lugng cua day bit gm nglu nhien

dugc sinh ra tir m§t thilt bi (thugt toin) sinh nao d6. Qua d6 danh gia xem day bit gia nglu nhien

CO dam bao chat lugng de ling dung trong mSt m3 hay khong? Chat lugng a day dugc hieu la day

d6c lap thong kS vi co phan b6 deu. Myc dich ciia bai bao \k dua ra m§t tieu chuin danh gi^ cua

day bit gia nglu nhien nham yng dyng vao Uong mat ma.

Keywords: Mat ma hoc, thiit bi sinh, day bit gid ngdu nhien

GIOI THIEU

Trong nhiing nam gan day mat ma hda sir

dyng va gan lien vdi toan hgc nhieu han, mat

ma boa dugc sit dyng nhieu trong an ninh

mang. Day la mgt nganh rat quan trgng va co

nhieu ling dyng trong ddi song xa hgi ciia con

ngudi. Ciing vdi sy phat trien cua mgng

Internet, cac nghien cuu ve mgt ma ngay cang

trd nen da dang, md ra nhieu hudng nghien

cii'u chuyen sau vao tiing ITnh vyc. Ung dyng

cua mat ma khdng chi la ma hda va giai ma

thdng tin ma cdn bao gdm nhieu van de khac

nhau can nghien ciiu va giai quyet nhu: xac

thyc ngudn gdc ngi dung thdng tin, xac thyc

vl ngudi sd hihi ma khda, cac quy trinh trao

d6i thong tin an toan tren mgng.

Thiet bi tao ngau nhien dugc thiet ke nham

dua ra mot day cac bien nglu nhien nhj phan

(nhan 2 gia tri la 0 va 1) dgc Igp co phSn bd

doi xiing, nghfa la nd dugc xay dung de thyc

hien cac gia tri la ngudn ddi xiing nhj phan

(Binary Symmetric Source - viet tat BSS).

Nhirng thiet bi (phan ciing hogc phan mem)

tgo bit nglu nhien cd nhilu ling dyng trong

mat ma hpc, kilm tra cac thugt toan xac suat

Cling nhu trong nhilu ITnh vyc khac. LTng dung

chu yeu cua chiing trong mat ma la vi^c kiem

tra cac nguon tgo khda bi mgt hogc cdng khai

(Public Key) hoac kilm tra ddng nhi phan sinh

ra tii khda dong (Key stream) (OTP).

Tel. 0948 570666

Trong ap dyng do, viec an toan mat ma phy

thupc vao tinh ngau nhien cua day loan so

dugc tgo ra bdi thuat toan nao dd (hogc cac

thiet bj nao do). Day logn so ay co do dai co

the coi la v6 han (hoac hu'u han nhung rat

Idn), ngudn tao loan sd ay dugc coi la dgc lap

thdng ke, neu tat ca cac phan tir ciia ngudn ay

la dgc ISp nhau. Tuy nhien viec kiem tra de

ket luan ngudn ay la dgc Igp thdng ke la viec

khdng thi thyc hien dugc trong thuc tien, Vi

vay van de dat ra la cd the kiem tra mot sd

mau dii nho trong dd ma ket luan dugc toan

bg ngudn ay la dpc lap hay khong? tiic la co

the kiem tra mgt tap hgp rat hii'u han ma ket

luan cho tap hgp vd ban dugc khdng? Nhd ly

xac suat ma ndi bat la cac dmh ly

Konmogorov, ta cd cau tra Idi "Cd the dugc".

De giai quyet van de "Cd the duoc", ngudi ta

da nghien cii'u va dua ra ly thuyet chgn mau,

ly thuyet xac suat thong ke ung dung, va trong

thuc te, ly thuyet nay rat co hieu lye. O day

chiing toi chi nghien ciiu va trinh bay mot tieu

chuan thong ke nham kiem tra nhu'ng mau dugc

lly tii mgt tap hgp cd phan bd nhi phan.

Bai bao dugc chia ra lam 4 myc: myc 1 la:

Gidi thieu, myc 2 la: Mot sd tieu chuan va dgt

bai toan, muc 3 la: Nhan xet va kit luan, myc

4 la: Tai lieu tham khao.

M O T SO TIEU CHUAN VA DAT BAI TOAN

Mot so tieu chuan

Cho mpt chuoi nhi phan cd dp dai la n: S'"' =

So, S], S2,..., Sn.|. Chiing ta se diing 5 tieu

47