Một số vấn đề thanh toán bằng séc trong thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng nông nghiệp và

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Lêi nãi ®Çu

Tõ ®¹i héi ®¹i biÓu §¶ng lÇn thø VI. Nhµ níc ta ®· tiÕn hµnh

c«ng cuéc ®æi míi vÒ qu¶n lý kinh tÕ. Tõ mét nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch

chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng díi sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh

híng XHCN.

Hoµ chung vµo c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt níc, hÖ thèng ng©n

hµng còng nhanh chãng ®æi míi toµn diÖn trªn c¸c mÆt nghiÖp vô cña

m×nh nh bæ xung, söa ®æi c¸c ®iÒu lÖ, chÕ ®é vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông vµ

thanh to¸n sao cho ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn vµ phï hîp víi sù chuyÓn

®æi cña nÒn kinh tÕ.

Mét trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng cña ng©n hµng lµ chøc

n¨ng thanh to¸n. Víi bÊt nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nµo muèn quay vßng

vèn nhanh, muèn thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn lu«n ph¶i quan t©m ®Õn

c«ng cô thanh to¸n. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mµ chóng ta ®Æt ra lµ ph¶i

thanh to¸n nh thÕ nµo? sö dông c«ng cô thanh to¸n ra sao? ®Ó phï hîp

víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Do vËy cïng víi sù chuyÓn biÕn cña

nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th×

ng©n hµng ph¶i ®æi míi c«ng cô thanh to¸n sao cho phï hîp, thuËn lîi

víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ã Thèng ®èc ng©n

hµng nhµ níc ký quyÕt ®Þnh 101/NHQ§ ngµy 30/7/1993 ban hµnh thÓ

lÖ thanh to¸n nh»m c¶i tiÕn mét bíc thÓ lÖ thanh to¸n qua ng©n hµng,

chÕ ®é thanh to¸n nµy phï hîp víi sù ®æi míi cho ngµnh ng©n hµng nãi

riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. ViÖc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 101/NHQ§

nay lµ quyÕt ®Þnh sè 22/Q§NH lµ viÖc ¸p dông réng r·i c¸c h×nh thøc

thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, viÖc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt

®· t¹o cho kh¸ch hµng nhiÒu thuËn lîi nh kh«ng cÇn mét khèi lîng tiÒn

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

cång kÒnh hc kh«ng ph¶i trùc tiÕp chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña m×nh mµ

cã thÓ uû nhiÖm cho kh¸ch hµng phôc vô m×nh Cßn ®èi víi ng©n …

hµng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng qu¶n

lý khèi lîng tiÒn tÖ trong lu th«ng, tËp trung ®îc nguån vèn t¹m thêi

nhËn næi ®Ó gãp phÇn ¸n ®Þnh tiÒn tÖ, ph¸t hiÖn nh÷ng ¸ch t¾c, sai sãt

trong kh©u thanh to¸n ®Ó kÞp thêi cã biÖn ph¸p söa ch÷a. Trong nh÷ng

n¨m qua viÖc thanh to¸n tiÒn tÖ nãi chung vµ thanh to¸n kh«ng dïng

tiÒn mÆt th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông nãi riªng ®·

®¶m b¶o gia t¨ng tèc ®é lu th«ng tiÒn tÖ, hµng ho¸ vµ chu chuyÓn kinh

tÕ. Lµ t¸c nh©n quan träng thóc ®Èy n¨ng ®éng ho¸ ho¹t ®éng kinh

doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ.

Ngµy nay viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh to¸n qua ng©n hµng lµ

rÊt cÇn thiÕt vµ ngµy cµng ®îc quan t©m. ViÖc ¸p dông c¸c kü thuËt

hiÖn ®¹i trong thanh to¸n th«ng qua m¹ng vi tÝnh vµ hoµn thiÖn c¸c

h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt

cho nÒn kinh tÕ.

Tuy nhiªn trong kh©u thanh to¸n vÉn cha thùc sù ®¸p øng ®îc

yªu cÇu vµ ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ trong ®ã biÓu hiÖn râ nÐt nhÊt lµ

thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Trªn thùc tÕ, c«ng t¸c kh«ng dïng tiÒn

mÆt ë níc ta cßn cha sö dông réng r·i ®Õn mäi tÇng líp d©n c, cha cung

cÊp ®Çy ®ñ c¸c c«ng cô thanh to¸n vµ hiÖu qu¶ cha cao. Do ®ã hiÖn nay

thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®ang lµ néi dung ®îc toµn ngµnh quan

t©m kÓ c¶ kh¸ch hµng, tuy c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®·

cã nhiÒu tiÕn bé nhng v× tÝnh chÊt phøc t¹p cña nã nªn nghiÖp vô nµy

vÉn cßn nh÷ng tån t¹i cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu.

XuÊt ph¸t tõ nh÷ng néi dung trªn, dùa vµo qu¸ tr×nh c«ng t¸c vµ

®îc häc ë trêng ®Æc biÖt lµ qua thêi gian kh¶o s¸t thùc tÕ nªn t«i ®·

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi "Mét sè vÊn ®Ò thanh to¸n b»ng sÐc trong

thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ

ph¸t triÓn N«ng th«n Tõ Liªm"

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

PhÇn I: nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thanh to¸n

kh«ng dïng tiÒn mÆt vµ néi dung c¸c thÓ thøc

thanh to¸n

I. sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ vai trß cña

thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh

tÕ thÞ trêng

1. Sù cÇn thiÕt cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt

LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸

g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ vµ lu th«ng tiÒn tÖ. Trong

nÒn kinh tÕ cña bÊt kú x· héi nµo th× s¶n xuÊt lu«n lu«n tån t¹i vµ ph¸t

triÓn, hµng ho¸ s¶n xuÊt ph¶i ®îc chuyÓn tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c tõ

ngêi nµy sang tay ngêi kh¸. Qu¸ tr×nh mua b¸n gi÷a c¸c chñ thÓ kinh

tÕ, c¸ nh©n ®îc thanh to¸n víi nhau b»ng c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp.

§ã lµ tæng thÓ thanh to¸n chung cña toµn x· héi trong s¶n xuÊt vµ lu

th«ng hµng ho¸ dÉn ®Õn sù ra ®êi cña tiÒn tÖ vµ lu th«ng tiÒn tÖ. Trong

qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸, tiÒn tÖ gi÷ vai trß trung gian ®· t¹o ®iÒu

kiÖn cho lu th«ng hµng ho¸ thùc hiÖn tr«i ch¶y, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ lu

th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn .

Trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ do cã sù kh¸c nhau vÒ

kh«ng gian, thêi gian gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, kh¸c nhau vÒ chu kú

s¶n xuÊt gi÷a c¸c ®¬n vÞ cho nªn trong quan hÖ mua b¸n n¶y sinh ra …

nh÷ng nhu cÇu mua b¸n chÞu hµng ho¸ hay thanh to¸n dµi ngµy, lóc nµy

tiÒn tÖ thùc hiÖn chøc n¨ng lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n.

Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi ®îc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc vµ kh«ng

ngõng më réng do ®ã nã cã nhiÒu mèi quan hÖ phøc t¹p ®a d¹ng nh:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ, gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt víi d©n, gi÷a nhµ níc

víi nh©n d©n, tËp thÓ hay gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. MÆt kh¸c, do ®Æc

®iÓm vµ yªu cÇu s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh kh¸c nhau, v× vËy ®Ó gi¶i quyÕt

tèt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trªn ®Ó kh«ng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt ®ßi hái ph¶i tæ chøc tèt kh©u thanh to¸n. §ã còng lµ yªu cÇu

kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸.

Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt lµ tæng thÓ c¸c chu chuyÓn tiÒn mÆt

trong nÒn kinh tÕ quèc d©n th«ng qua c¸c chøc n¨ng lµ ph¬ng tiÖn lu

th«ng vµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n. H×nh thøc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt th￾êng ®îc sö dông trong quan hÖ chi tr¶ th«ng thêng gi÷a nh©n d©n víi

nhau.

Khi tr×nh ®é cña s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ cßn ë møc ®é

thÊp, tiÒn mÆt cha ®îc øng dông phæ biÕn vµ ®· thÓ hiÖn tÝnh linh ho¹t

cña nã, tøc lµ gióp cho quan hÖ mua b¸n ®îc diÔn ra nhanh chãng ë

mäi lóc mäi n¬i. TiÒn mÆt lµ h vËn ®éng ®ång thêi tõ ngêi mua sang

ngêi b¸n vµ ngîc l¹i ®ång thêi nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i trong viÖc

thanh to¸n còng Ýt x¶y ra. Khi s¶n xuÊt ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao, thanh

to¸n b»ng tiÒn mÆt trong nhiÒu trêng hîp ®· béc lé nh÷ng nhîc ®iÓm

nhÊt lµ khi quan hÖ mua b¸n ph¸t sinh gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n c¸ch

xa nhau hoÆc víi nh÷ng gi¸ trÞ hµng ho¸ lín th× viÖc thanh to¸n b»ng

tiÒn mÆt sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc vËn chuyÓn, b¶o qu¶n vµ tèn

nhiÒu chi phÝ ®Ó in Ên, kiÓm ®iÓm §iÒu ®ã tÊt yÕu, dÉn ®Õn 1 h×nh …

thøc thanh to¸n míi cho phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu cña qu¸ tr×nh mua

b¸n ®ã chÝnh lµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Thanh to¸n kh«ng

dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ tæng hîp c¸c kho¶n thanh

to¸n ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch trÝch tr¶ nh÷ng tµi kho¶n hoÆc bï trõ gi÷a