Một số tính chất hoá học cơ bản của đất dưới các quần xã thực vật thứ sinh ở huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang

Đỗ Khắc Hùng và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 90(02): 3 - 7

3

MỘT SỐ TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CƠ BẢN CỦA ĐẤT DƢỚI CÁC QUẦN XÃ

THỰC VẬT THỨ SINH Ở HUYỆN VỊ XUYÊN TỈNH HÀ GIANG

Đỗ Khắc Hùng, Hồ Duy Kiên, Lê Ngọc Công*

Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Thảm thực vật có vai trò quan trọng không những đối với môi trƣờng sinh thái nói chung nhƣ điều

hòa khí hậu, làm giảm những tác động có hại của hiệu ứng nhà kính gây nên biến đổi khí hậu toàn

cầu, mà nó còn có vai trò quan trọng khác trong việc bảo vệ hệ sinh thái đất, chống sự xói mòn rửa

trôi…Kết quả nghiên cứu tại huyện Vị Xuyên cho thấy các quần xã thực vật có ảnh hƣởng rõ rệt

đến một số tính chất hóa học của đất theo chiều hƣớng làm tăng các chỉ số nhƣ: độ pH (tức là làm

giảm độ chua của đất), hàm lƣợng đạm, hàm lƣợng mùn, hàm lƣợng lân và kali dễ tiêu, hàm lƣợng

Ca2+ và Mg2+ trao đổi. Xu hƣớng chung là tăng tỷ lệ thuận với độ che phủ và cấu trúc của thảm

thực vật. Vì vậy cần phải bảo vệ, khai thác và sử dụng hợp lý các thảm thực vật nói chung.

Từ khoá: Rừng thứ sinh, thảm thực vật, huyện Vị Xuyên, độ che phủ, tính chất hóa học

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Vị Xuyên là huyện miền núi thấp của tỉnh Hà

Giang, trung tâm huyện là thị trấn Vị Xuyên

nằm trên quốc lộ 2, cách thành phố Hà Giang

khoảng 20 km về phía nam. Huỵện Vị

Xu9yên có địa hình phức tạp, chia cắt mạnh,

độ dốc lớn tạo ra các tiểu vùng khí hậu đặc

thù: Tiểu vùng núi cao, tiểu vùng núi trung

bình, tiểu vùng núi thấp và thung lũng. Vị

Xuyên chịu ảnh hƣởng của khí hậu vùng đông

bắc với chế độ khí hậu nhiệt đới gió mùa.

Nhiệt độ trung bình năm là 22,6oC, độ ẩm

không khí trung bình đạt 85%, lƣợng mƣa

trung bình hàng năm cao (2.000-

2.400mm/năm) [4]. Với điều kiện vị trí địa lý,

địa hình, khí hậu nhƣ vậy, đó là điều kiện rất

thuận lợi cho thảm thực vật nói chung và rừng

nói riêng của huyện Vị Xuyên phát triển đa

dạng và phong phú. Tuy nhiên, trong một thời

gian dài diện tích rừng của huyện Vị Xuyên

đã giảm sút nghiêm trọng do khai thác và chặt

phá lấy đất làm nƣơng rẫy, nên diện tích đất

trống đồi núi trọc hiện nay chiếm trên 35%

[4]. Vì vậy, hiện tƣợng suy thoái đất do xói

mòn rửa trôi đang diễn ra ngày càng gay gắt

trên địa bàn tỉnh Hà Giang nói chung và

huyện Vị Xuyên nói riêng.

*

Tel: 0915 462404

Để đánh giá vai trò của thảm thực vật trong

việc bảo vệ, chống xói mòn rửa trôi các chất

dinh dƣỡng của đất, trong bài báo này chúng

tôi trình bày kết quả nghiên cứu một số tính

chất hoá học của đất dƣới các quần xã thực

vật ở huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang

ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Đối tƣợng nghiên cứu

Đối tƣợng nghiên cứu là một số tính chất hóa

học cơ bản của đất: độ pH, tỷ lệ (%) mùn,

đạm, hàm lƣợng lân, ka ly dễ tiêu, Ca2+

,

Mg2+trao đổi (mg/100g) của đất dƣới các

quần xã thực vật thứ sinh là thảm cỏ, thảm

cây bụi thấp, thảm cây bụi cao và rừng thứ

sinh đang phục hồi, tại huyện Vị Xuyên (tỉnh

Hà Giang).

Phƣơng pháp nghiên cứu

- Đối với quần xã thực vật: Sử dụng các

phƣơng pháp truyền thống trong Sinh thái học

nhƣ: Lập tuyến điều tra (TĐT) và ô tiêu

chuẩn (OTC). Tại mỗi quần xã thực vật bố trí

TĐT có hƣớng vuông góc với đƣờng đồng

mức, các tuyến sau song song với tuyến đầu,

khoảng cách giữa hai tuyến từ 50-100m.

Chiều rộng của tuyến điều tra là 4m, chạy

xuyên suốt và cắt ngang qua các vùng đại

diện cho quần xã nghiên cứu. Trên TĐT xác

định thành phần loài, dạng sống thực vật,

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn