Một số kinh nghiệm thế giới về hệ thống tài chính nhà ở cho người có thu nhập thấp và gợi ý chính sách cho Việt Nam

- TAI CHINH VA NGAN HANG QUOC TE %

Trong 20 nam qua, gid nhd

ddt da trai qua nhidu chu

k^ tang gid manh, dac biet

trong giai doan 2000 - 2003 vd

2006 - 2007, khidn mQc gid chung

tr§n thj trQdng vQot xa gia tri thuc vd

thu nhdp cda phdn Idn ngQdi ddn.

Trong khi do, viec khuyet thidu mdt

hfi thdng tai chfnh ddng bo v l nha

d da gdp phdn Idm cho khd nang

mua nha d cua nhQng ngUdi cd thu

nhdp thdp gap khd khan. Bdi vidt

ndy tdng hop mdt sd kinh nghidm

phat trien he thdng tai chfnh nhdd

cho ngUdi cd thu nhdp thap tren the

gidi, thdng qua dd, rut ra mdt sdgdi

y chfnh sdch cd thd vdn dung vao

dieu ki0n thQc tien d Viet Nam.

1. Khal quat tinh tiinh nha 6 cho

ngi/di CO thu nhap thap tai Viet Nam

Theo bao cao cua Oy ban Kmh td

Qudc hdi, gid nhd d tai Vigt Nam

trung bfnh cao hdn 25 lan so vdi

thu nhap bfnh qudn cda ngUdi lao

dong. Ndi cdch khdc, mot ngddi

ddn trung binh phai danh todn bd

25 nam thu nhdp mdi mua dQdc nha

d, va ndu tidt kiem 33% thu nhdp

hang nam thf phai sau 75 nam mdi

mua dQOC nhd d. So sdnh vdi mot sd

khu vyc ta thay, chf sd P/l tai Vifit

Nam cao gd'p 4 lln so vdi khu vUc

Nam A, Chdu Au, Trung Ddng, Bac

My; cao gd'p 6 lan khu vQc Ddng

A; cao gd'p khoang 10 lan khu vQc

Chau Phi, My La-tinh vd Caribfi. So

vdi cdc nQde trong khu vQc Dong

Nam A, chi sd P/t cua Vi&t Nam

cao ga'p 4 lan Thai Lan, gdp 4,5 lan

Singapore. Gid nhd dtai cac dd thi

Vifit Nam thudc loai dat dd nhat the

gidi, dac bigt Id tai TP. Ha Noi vd

TP.Hd Chi Minh. (Hinh 1)

Hinh 1 cho thd'y, gia nhd tang rdt

* Qal hoc Ngan hdng Tp. HCM

MDTSDKINHNGHIBIIITHEGJll

UEH^IHDNGTJUGliiNHNIIAfiCHDNGIlil /

ailHUNIIiPIIIAPVAGIIlYiniNHSIiCHaiDinETNIUH

^.PGS., TS. Doan Thanh Ha *

cao vao giai doan 2000 - 2003, tdc

dd tang sau dd giam manh vao dau

nam 2004 ddn giQa nam 2006, tQ

cudi nam 2006, gid nha d bat dau

tang trd iai vd tao ra con sdt gid vdo

nam 2007. Dfi'n nhQng nam 2008

- 2010, gid nha d nhin chung la

tram lang du cd mot sd phan khue

vdn tang dang ke, tuy nhien, sang

nam 2011 dfi'n nay, gid nhd d da

suy giam d hdu hfi't moi phdn khue

va tfnh bfnh quSn giam khoang

25% so vdl thdi diem dinh cao nam

2010. Mac du gia nha d da suy giam

khd m^nh nhQng hifin van cdn tdn

tai mdt khoang cdch kha Idn giQa

chl sdgid nha d va chf sdthu nhap

cua nhdm 20% hd gia dfnh cd thu

nhdp thap nhd't. Ndi cu the hon,

trong 12 nam qua, gid nha d tang

khoang 8,34 lan trong khi thu nhdp

cua nhdm nay cht tang 2,88 lan.

Trong sd cdc hd gia dinh thuoc

nhdm 20% c6 thu nhdp thdp nhat,

chl CO 55% ho dQdc sdng trong

cdc nha kien cd va ban kien cd,

sdcdn lai vdn sd'ng trong cdc ngdi

nhd thidu kifin c6, nha ddn sd vd

nhd tam bd. Dac bifit, f/ lfi hd gia

dinh khdng cd nhd d hoac d nha

tam bd trong nhdm thu nhdp thd^p

chidm tdt 2,5%, cao hdn nhieu so

vdi mdc binh qudn chung cua cd

nUdc la 0,7%. Dii u nay da dat ra

nhQng thach thQc to Idn cho Chfnh

phu trong viec giai quydt tinh trang

nha d cho nhom gia dinh cd thu

nhdp tha'p.

2. Thuc trang he thong tai chinh vg

nha d cho ngi/c(i co thu nhap thap tai

Viet Nam

2.1. Tai cbinb cho cung nba d

phan khue gia tbS'p

Nhin chung, ngudn tai chfnh tai

trd cho cdc dQ an nhd d gid trung

bfnh vd thdp bao gdm: vdn tQ cd

cua doanh nghigp; ngudn phdt

hdnh trdi phieu doanh nghifip;

nguon tfn dung ngdn hang; ngudn

vdn tQ nha dau to cd nhan dUdi

hinh thdc hdp dong gop vdn vd hdp

d6ng hdp tdc ddu tQ vdi ca nhdn;

ngudn vdn tQ cdc doanh nghifip

Hinh 1: Tifdng quan giGa gia nha va thtt nhap ho gia dinh

10 OD

6 00 -

4 00

2 00

g 37 .-i— ^ ^^

,., - 5.80/ -

., ^^° "^ TR I -^R^ 9 71 ?a ? ?a 8

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

^^Ch l s5 gia nha &

Ghi s6 thu nhSp cCia nhom 20% h6 gia dinh c6 thu nhSp Vnip nhat

Nguln: Viin NCKH & CNNH (2013)

TAP CHl NGAN HANG | S01 | THANG 1/2015 Q