Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức, chế độ hoạt động các mô hình công ty mẹ - công ty

më ®Çu

Toµn cÇu hãa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ang lµ th¸ch thøc lín ®èi víi

ViÖt Nam trªn con ®êng ®æi míi. §Ó ®èi ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc ®ã,ViÖt

Nam ®ang nç lùc tiÕp thu vµ t¨ng cêng ®æi míi c«ng nghÖ nh»m n©ng cao

n¨ng lùc c¹nh tranh, ®¸p øng sù ®ßi hái cña quy luËt tÝch tô vµ tËp trung s¶n

xuÊt.... Do vËy, viÖc tËp trung nguån lùc vµ qu¶n lý nguån lùc mét c¸ch cã

hiÖu qu¶ lu«n lµ mét nhu cÇu cÊp thiÕt ®Æc biÖt lµ vèn. Mét trong nh÷ng gi¶i

ph¸p ®îc ®Ò cËp ®Õn lµ ¸p dông thÝ ®iÓm m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con mµ

tríc hÕt lµ gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a tæng c«ng ty víi c¸c doanh nghiÖp

thµnh viªn th«ng qua m« h×nh nµy.

M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ mét trong nh÷ng lo¹i

h×nh ®îc ¸p dông ngµy cµng réng r·i trªn thÕ giíi vµ ®ã lµ c«ng cô ®Ó h×nh

thµnh nªn c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Nguyªn nh©n thùc sù lµ ë kh¶ n¨ng

huy ®éng vèn lín tõ x· héi mµ vÉn duy tr× ®îc quyÒn kiÓm so¸t, khèng chÕ

cña c«ng ty mÑ ë c¸c c«ng ty con. §Ó duy tr× tèc ®é ph¸t triÓn cao, ViÖt Nam

®· ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc vÒ nguån lùc ®Çu t cho ph¸t triÓn. Muèn

duy tr× ®îc tèc ®é ph¸t triÓn 6 - 7% hµng n¨m th× vèn ®Çu t íc tÝnh lªn tíi 400

- 500 tû USD. Do vËy, viÖc thÝ ®iÓm m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con hiÖn

nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø ba Ban chÊp hµnh trung -

¬ng §¶ng kho¸ IX ®· ®Ò ra chñ tr¬ng x©y dùng mét sè tËp ®oµn kinh tÕ Nhµ

níc m¹nh, ®æi míi tæ chøc c¸c tæng c«ng ty vµ doanh nghiÖp nhµ níc theo m«

h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con.

V× ®iÒu kiÖn vµ n¨ng lùc cã h¹n nªn em xin tr×nh bÇy “Kh¶ n¨ng vËn

dông m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam”

Bµi viÕt nµy gåm 3 phÇn :

PhÇn I : M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con

PhÇn II : Bíc ®Çu cña qu¸ tr×nh ¸p dông m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con ë

níc ta

PhÇn III : Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc, chÕ ®é ho¹t

®éng c¸c m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con vµ ®a m« h×nh vµo ¸p dông réng

r·i

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Lª Thôc ®· tËn t×nh h￾íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n ®Ò ¸n nµy.

1

PhÇn i

M« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con(CTM-CTC)

1. Thùc chÊt m« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con

CTM-CTC lµ c¸ch gäi cña chóng ta, chuyÓn ng÷ tõ tiÕng Anh “Holding

company” vµ “Subsidiaries company” sang tiÕng ViÖt. Holding company lµ

c«ng ty n¾m vèn, Subsidiaries company lµ c«ng ty nhËn vèn. Tõ “mÑ-con” lµ

c¸ch gäi suy diÔn, cã thÓ g©y hiÓu lÇm, nÕu kh«ng ®i s©u vµo néi dung cña tõ.

Thùc chÊt CTM lµ mét nhµ tµi phiÖt, quan hÖ mÑ - con gi÷a CTM vµ CTC lµ

sù chi phèi cña nhµ tµi phiÖt vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña CTC nhê

cã vèn cña nhµ tµi phiÖt t¹i c¸c CTC ®ã. Nhµ tµi phiÖt nµy kh¸c c¸c cæ ®«ng

th«ng thêng ë chç, do cã nhiÒu vèn nªn cã thÓ cïng lóc lµ cæ ®«ng cña nhiÒu

c«ng ty. V× lµ cæ ®«ng cña nhiÒu c«ng ty, h¬n thÕ n÷a, lµ cæ ®«ng chi phèi

hoÆc ®Æc biÖt ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c CTC. CTM cã thÓ lµ mét c«ng ty ho¹t

®éng tµi chÝnh thuÇn tuý (chuyªn dïng vèn ®Ó mua cæ phÇn t¹i c¸c CTC),

còng cã thÓ lµ mét c«ng ty võa ho¹t ®éng tµi chÝnh, võa trùc tiÕp s¶n xuÊt-kinh

doanh.

2. ¦u ®iÓm cña m« h×nh

Thu hót ®îc nhiÒu vèn tõ x· héi mµ vÉn b¶o ®¶m ®îc quyÒn

quyÕt ®Þnh trong CTM còng nh kiÓm so¸t, khèng chÕ ho¹t ®éng cña c¸c CTC.

Do cã kh¶ n¨ng tËp trung vèn lín t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸p øng

nhanh thÞ trêng trong níc còng nh quèc tÕ, t¹o c¬ héi c¹nh tranh víi c¸c tËp

®oµn kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi.

Kh¶ n¨ng t¸c ®éng toµn diÖn cña CTM vµo c¸c CTC do

cïng lóc cã vèn t¹i nhiÒu CTC nªn cã tÇm nh×n bao qu¸t toµn ngµnh, toµn thÞ

trêng, biÕt chç yÕu, chç m¹nh cña nhiÒu c«ng ty ®Ó cã hµnh vi t¸c ®éng chÝnh

x¸c t¹i mçi CTC cô thÓ.

3. Nhîc ®iÓm

Do tËp trung vèn vµ nguån lùc lín nªn dÔ dÉn tíi t×nh

tr¹ng ®éc quyÒn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. C¸c CTM n¾m gi÷

phÇn lín cæ phÇn cña c¸c CTC nªn nÕu gÆp sù cè sÏ kÐo theo sù ph¸ s¶n t¹i

2