Một số biện pháp nhằm tăng cường hoạt động cho thuê tại công ty cho thuê tài chính.doc

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

PhÇn më ®Çu

Sù nghiÖp ®æi míi, chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang

c¬ chÕ thÞ trêng cña ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®îc xóc tiÕn rÊt m¹nh mÏ. Qu¸ tr×nh t¸i cÊu

tróc nÒn kinh tÕ ®¬c tiÕn hµnh ®ång thêi víi qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i hãa.

¸p lùc ®ßi hái ph¶i cã sù t¨ng trëng kinh tÕ víi tèc ®é cao ph¸t sinh tõ nhiÒu phÝa:

nguy c¬ tôt hËu, tû lÖ gia t¨ng d©n sè cao, n¹n thÊt nghiÖp trÇm träng…§Ó tr¸nh khái

nguy c¬ tôt hËu ph¶i t¹o ra nh÷ng bíc chuyÓn m¹nh mÏ vÒ n¨ng suÊt chÊt lîng, hiÖu

qu¶ trong s¶n xuÊt ®Ó trong kho¶ng thêi gian tõ 15 ®Õn 20 n¨m biÕn nÒn kinh tÕ níc ta

thµnh mét nÒn kinh tÕ cã tr×nh ®é c«ng nghiÖp cã tr×nh ®é hiÖn ®¹i trung b×nh so víi

thÕ giíi. §ång thêi n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n, t¹o ®µ cho nh÷ng bíc ph¸t triÓn

bÒn v÷ng tiÕp theo.

XuÊt ph¸t tõ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2020 vµ nh÷ng n¨m kÕ

tiÕp, víi träng t©m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i hãa nÒn kinh tÕ

nhu cÇu vèn ®Çu t cho toµn bé x· héi vµo kho¶ng trªn 50 tû USD. Riªng nhu cÇu vèn

phôc vô cho môc tiªu C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i hãa còng lµ mét th¸ch thøc to lín

®èi víi ViÖt Nam chóng ta. H¬n n÷a trong tiÕn tr×nh ®ã yªu cÇu ph¶i lµm nhiÒu viÖc

trong nhiÒu lÜnh vùc. Mçi ho¹t ®éng C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i hãa cã nh÷ng ®Æc

®iÓm tÝnh chÊt kh¸c nhau ®ßi hái ph¶i t×m nh÷ng nguån vèn thÝch øng víi tõnh ho¹t

®éng nµy. §iÒu ®ã ®ßi hái dï trªn ph¹m vi kinh tÕ vÜ m« hay trªn trªn ph¹m vi vi m«

cña tõng doanh nghiÖp, nh÷ng tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ, ®Òu ph¶i ®îc nghiªn cøu kh¶ thi

tû mû, díi h×nh thøc mét dù ¸n ®Çu t ®îc tuyÒn chän nghiªm tóc. Nh vËy c¸c gi¶i ph¸p

t¹o vèn ®Çu t ph¶i n»m ngay trong c¸c dù ¸n ®Çu t cã híng ®Ých C«ng nghiÖp ho¸ -

HiÖn ®¹i hãa.

Trong sè c¸c dù ¸n ®Çu t nµy cã nh÷ng dù ¸n ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ. Tuy

nhiªn ®Çu t ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ b»ng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i lµ mét bµi to¸n

mµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng gi¶i ®îc, sè doanh ngiÖp cã ®¸p ¸n thµnh c«ng

cµng hiÕm hoi. Lo¹i dù ¸n nµy thêng ®ßi hái vèn lín thuéc lo¹i ®Çu t trung dµi h¹n cã

nhiÒu rñi ro. Do ®ã muèn t×m vèn tµi trî cho lo¹i dù ¸n ®Çu t nµy ph¶i chøng minh tÝnh

kh¶ thi cao, tû lÖ sinh lêi hÊp dÉn vµ ®îc thÈm ®Þnh lµ kh¶ thi. NÕu héi ®ñ nh÷ng ®iÒu

kiÖn nµy, dù ¸n ®Çu t ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ cã thÓ t×m ®îc sù tµi trî b»ng c¸ch

phèi hîp nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau phï hîp theo tõng giai ®o¹n cña chiÕn lîc ®Çu t.

Mét trong nh÷ng nguån vèn ®ã chÝnh lµ TÝn dông thuª mua ( Leasing ), mµ nã th￾êng ®ãng vai trß tµi trî rÊt cã ý nghÜa trong c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. Nguån tµi

trî nµy còng thêng g¾n chÆt víi c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt king doanh, ®Æc biÖt lµ c¸c

doanh nghiÖp cã qui mo võa vµ nhá. Bëi ®ã lµ mét gi¶i ph¸p cÊp tÝn dông b»ng hiªn

vËt ( nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ…) thay thÕ cho viÖc ®i vay tõ c¸c ng©n hµng ®Ó mua

s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ.

ThÞ trêng tÝn dông thuª mua t¹i c¸c níc ®· ph¸t triÓn còng xem ®ã lµ mét bé phËn

cña thÞ trêng vèn v× nã cã liªn quan ®Õn c¸c giao dÞch vèn trung vµ dµi h¹n. C¸c tµi s¶n

®¬c tµi trî thuª mua thêng cã thêi h¹n h÷u Ých trªn mét n¨m.

Tuy nhiªn kh¸c víi thÞ tr¬ng cho vay trung vµ dµi h¹n c¸c ng©n hµng ®Çu t lu«n

yªu cÇu cÇm cè, thÕ chÊp bÊt ®éng s¶n mµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp võa vµ nhá nµo

còng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng, ®ång thêi còng kh¸c víi thÞ trêng chøng kho¸n gióp c¸c

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

doanh nghiÖp huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu nhng chØ cã lo¹i

h×nh doanh nghiÖp c«ng ty cæ phÇn míi ®îc phÐp ph¸t hµnh. Trªn thÞ trêng Leasing

c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã kh¶ n¨ng cung cÊp c¶ vèn hiÖn vËt lÉn c¸c dÞch vô kü

thuËt gióp cho ngêi thuª ®¹t ®îc hiÖu qu¶ tõ viÖc sö dông tµi s¶n thuª mua. §èi tîng ®-

îc cÊp tÝn dông thuª mua còng cã thÓ thuéc mäi lo¹i h×nh doang nghiÖp, kÓ c¶ hé s¶n

xuÊt gia ®×nh mµ kh«ng cÇn cã tµi s¶n thÕ chÊp.

XÐt tõ gãc ®é doanh nghiÖp, c¸c ph¬ng thøc tÝn dông thuª mua sÏ cho phÐp doanh

nghiÖp víi t c¸ch lµ ngêi ®i thuª cã thÓ sö dông nhiÒu lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn thiÕt

mµ kh«ng ph¶i ®Çu t mét lÇn víi sè vèn lín, g©y ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña

doanh nghiÖp. MÆt kh¸c tÝn dông thuª mua còng gióp cho doanh nghiÖp kh«ng nhÊt

thiÕt ph¶i vay nî ng©n hµng ®Ó ®Çu t vµo c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh, lµm gi¶m tû lÖ

Nî/Vèn cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a nÕu vay nî ng©n hµng ®Ó mau s¾m m¸y mãc thiÕt

bÞ th× c¸c ng©n hµng còng chØ cho vay tèi ®a kho¶ng 70% - 80% gi¸ trÞ. Ngoµi ra

doanh nghiÖp còng cã thÓ th¬ng lîng víi c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®Ó ¸p dông ph¬ng

thøc b¸n vµ t¸i thuª. Theo ®ã doanh nghiÖp cã thÓ b¸n mét phÇn tµi s¶n cña m×nh cho

c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, ®ång thêi ký hîp ®ång thuª l¹i tµi s¶n ®ã. Nhê vËy mµ

doanh nghiÖp cã thÓ thu håi mét sè vèn tiÒn tÖ ®Ó ®Çu t vµo viÖc kh¸c mµ vÉn tiÕp tôc

®¬c sö dông tµi s¶n, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

XÐt tõ gãc ®é ë cÊp vÜ m« cña toµn nÒn kinh tÕ, ph¬ng thøc tÝn dông thuª mua

còng lµ mét ph¬ng thøc huy ®éng vèn níc ngoµi tµi trî trung dµi h¹n cho c¸c doanh

nghiÖp trong níc. Nhu cÇu trang bÞ C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i hãa c¸c nghµnh kinh tÕ

kh«ng nhÊt thiÕt chØ cã con ®êng mêi gäi vèn FDI, ®Çu t hîp t¸c liªn doanh. Ngoµi ra

theo qui ®Þnh cña IMF ( Quü tiÒn tÖ quèc tÕ) th× c¸c kho¶n nî do thuª mua m¸y mãc

thiÕt bÞ ë níc ngoµi kh«ng tÝnh vµo tæng sè nî níc ngoµi cña níc ®ã. Do ®ã Leasing

còng sÏ cã ý nghÜa ®èi víi ViÖt Nam chóng ta ®ang trong giai ®o¹n vËn ®éng vµ tiÕp

nhËn nguån vèn ODA díi nh÷ng ®iÒu kiªn khèng chÕ h¹n møc nî níc ngoµi tõ c¸c

®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ ®a ra. HiÖn nay sè nî níc ngoµi cña ViÖt Nam cha ph¶i lªn

tíi con sè qu¸ lín nhng cã thÓ nãi còng kh«ng ph¶i lµ nhá.

ChÝnh tõ nh÷ng lîi Ých to lín cña tÝn dông thuª mua, mét kªnh dÉn vèn quan träng

tíi c¸c doanh nghiªp, mét trong nh÷ng nh©n tè ®Èy nhanh tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng

nghÖ ®· khiÕn nã trë thµnh mét ®Ò tµi ®îc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu nh»m øng dông vµo

níc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Víi ViÖt Nam trong c«ng cuéc ®Çu t C«ng nghiÖp

ho¸ - HiÖn ®¹i hãa nÒn kinh tÕ th× nhu cÇu vèn ®Çu t lµ rÊt lín. Tuy nhiªn trong thêi

gian qua vèn ®Çu t ®Ó ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ cßn bÞ h¹n chÕ bëi c¬ chÕ ®Çu t cßn

nhiÒu bÊt cËp. Nh»m kh¾c phôc thùc tr¹ng nµy viÖc ®a ra mét c¬ chÕ ®Çu t hîp lý lµ

®iÒu cÊp thiÕt. ChÝnh v× vËy sù ra ®êi cña mét sè c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt nam

lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. Mét trong sè c¸c c«ng ty ®ã lµ “C«ng ty cho thuª tµi

chÝnh Ng©n Hµng C«ng Th – ¬ng ViÖt Nam “

TiÖn Ých cña nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh mang l¹i kh«ng ph¶i lµ nhá. Nã lµ mét

lèi tho¸t cho c¬n kh¸t vèn gay g¾t ®ang trãi tay c¸c doanh nghiÖp. Nhu cÇu ®Çu t m¸y

mãc thiÕt bÞ míi kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m kh«ng chØ v× hiÖn tr¹ng cña c¸c doanh

nghiÖp hiÖn t¹i mµ cßn v× con sè ngµy cµng t¨ng c¸c doanh nghiÖp míi ®îc thµnh lËp.

Víi mét thÞ trêng ®Çu ra nh vËy, ®¸ng ra trong thêi gian qua cho thuª tµi chÝnh cã thÓ

t×m ®îc nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn nhÈy vät. Song nh÷ng g× ®ang diÔn ra kh«ng mang l¹i

cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh nãi chung vµ cña Ng©n Hµng C«ng Th¬ng nãi riªng

mét thÞ trêng ph¸t triÓn nh mong muèn. Tríc t×nh h×nh thuª vµ cho thuª hiÖn nay, ph¶i

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

kh¼ng ®Þnh cho thuª tµi chÝnh lµ “ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng nhng ®Çu ra l¹i bÕ t¾c”

Víi ®Ò tµi “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng cho thuª t¹i C«ng ty cho

thuª tµi chÝnh Ng©n hµng C«ng th – ¬ng ViÖt Nam“ ®Ó tõ ®ã cã thÓ thÊy râ ®îc vai

trß cña cho thuª tµi chÝnh ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®ång thêi t×m ra ®îc nh÷ng gi¶i

ph¸p phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt nam nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty.

Do ®ã chuyªn ®Ò sÏ bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh sau ®©y:

Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ cho thuª tµi s¶n

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cho thuª cña

C«ng ty cho thuª tµi chÝnh - Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam

Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng

cho thuª t¹i c«ng ty cho thuª tµi chÝnh - Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam

Tuy nhiªn ®©y lµ mét ®Ò tµi réng lín cßn nhiÒu ®iÒu míi mÎ ë níc ta vµ víi sù

hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ néi dung cña chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt

em mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« ®Ó luËn v¨n ®îc bæ sung vµ

hoµn chØnh.

Néi dung

chu¬ng I

nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ cho thuª tµi s¶n

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

I. Cho thuª tµi s¶n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.

DÉn NhËp: H×nh thøc tµi trî th«ng qua cho thuª tµi s¶n (hay cßn gäi lµ Leasing) ®· cã

lÞch sö l©u ®êi vµ diÔn ra trong hÇu hÕt mäi ho¹t ®éng kinh doanh, thuéc nhiÒu khu vùc trªn

thÕ giíi. Tuy nhiªn tõ khi xuÊt hiÖn ph¬ng thøc cho thuª tµi chÝnh th× lo¹i h×nh tµi trî nµy ®·

cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc vÒ qui m« vµ ph¹m vi ®Þa lý. Ngµy nay nã ®· trë thµnh mét

h×nh thøc tµi trî vèn cho kinh doanh kh¸ phæ biÕn trªn thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn vÒ qui m« tµi trî

còng diÔn ra rÊt nhanh chãng vµ ngµnh cho thuª ®· chiÕm mét phÇn rÊt quan träng trong thô

trêng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ thÞ trêng vèn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Song song víi sù ph¸t triÓn

vÒ chiÒu réng, sù ph¸t triÓn vÒ chiÒu s©u còng diÔn ra rÊt s«i ®éng ngµnh cho thuª thÕ giíi ®·

t¹o ra nhiÒu ph¬ng thøc tµi trî kh¸c nhau. Nh÷ng kiÓu tµi trî nµy ®an xen t¹o ra nh÷ng biÕn

thÓ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Víi môc ®Ých nhËn diÖn c¸c ph¬ng thøc cña cho thuª tµi s¶n ch-

¬ng I sÏ ph©n tÝch vµo 2 lo¹i h×nh th«ng dông lµ thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh. Thuª vËn

hµnh lµ h×nh thøc cho thuª cã tõ l©u ®êi vµ kh«ng phøc t¹p nhiÒu nªn phÇn ph©n tÝch sÏ chñ

yÕu tËp trung vµo cho thuª tµi chÝnh, mét h×nh thøc míi víi ViÖt Nam, ®ang cã nh÷ng bíc

ph¸t triÓn nh¶y vät.

1.S¬ lîc lÞch sö tæ chøc ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n trªn thÕ giíi

Cho thuª tµi s¶n lµ mét c«ng cô tµi chÝnh ®· ®îc s¸ng t¹o tõ rÊt sím trong lÞch sö

v¨n minh nh©n lo¹i. Theo c¸c th tÞch cæ, c¸c giao dÞch cho thuª tµi s¶n ®a xuÊt hiÖn tõ

n¨m 2800 tríc CN t¹i thµnh phè cña ngêi Sumerian cña ngêi UR. C¸c thÇy tu gi÷ vai

trß ngêi cho thuª, ngêi thuª lµ nh÷ng n«ng d©n tù do. Tµi s¶n ®îc ®em ra giao dÞch th￾êng lµ c«ng cô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Vµo kho¶ng n¨m 1700 tríc CN, vau Babilon lµ

Hamnurabi ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n quan träng t¹o thµnh mét bé luËt lín, trong ®ã

cã ®a nh÷ng qui ®Þnh vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n. trong c¸c nÒn v¨n minh cæ ®¹i

kh¸c nh Hy L¹p, L· M· hay Ai CËp còng xuÊt hiÖn c¸c h×nh thøc cho thuª ®Ó tµi trî

cho viÖc sö dông ®Êt ®ai, gia sóc, c«ng cô s¶n xuÊt. Cã thÓ nãi r»ng, rÊt nhiÒu vÊn ®Ò

giao dÞch thuª mua ngµy nay gÆp ph¶i ®· ®îc gi¶i quyÕt tõ nhiÒu thÕ kû tríc. Tuy

nhiªn c¸c giao dÞch thuª mua thêi cæ ®¹i thuéc h×nh thøc thuª mua kiÓu truyÒn thèng

(Traditional Lease). Ph¬ng thøc giao dÞch cña h×nh thøc nµy t¬ng tù nh h×nh thøc thuª

vËn hµnh ngÇy nay vµ trong lÞch sö hµng ngµn n¨m tån t¹i cña nã ®· kh«ng cã sù thay

®æi lín nµo vÒ tÝnh chÊt giao dÞch.

§Çu thÕ kû 19, ho¹t ®éng thuª mau ®· cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ vÒ sè lîng vµ chñng

lo¹i thiÕt bÞ, tµi s¶n cho thuª. §Õn ®Çu thËp niªn 50 cña thÕ kû nµy, giao dÞch thuª mau

®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät, nhÊt lµ t¹i Hoa Kú. Nguyªn nh©n cña sù ph¸t

triÓn nµy lµ do ho¹t ®éng thuª mua ®· cã nh÷ng thay ®æi vÒ tÝnh chÊt cña gia dÞch. §ã

lµ sù xuÊt hiªn cña nghiÖp vô chi thuª tµi chÝnh (Finace Leasing). Nã xuÊt hiÖn ®Çu

6

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

tiªn ë Hoa Kú, do c«ng ty t b¶n Unitel State Leasing Corporation s¸ng t¹o ra. Sau ®ã

nghiÖp vô Leasing ph¸t triÓn sang Ch©u ¢u vµ ®· ®îc ghi vµo luËt thuª mau cña Ph¸p,

n¨m 1960 víi tªn gäi “CrÐdit Bail”. Còng n¨m 1960 hîp ®ång thuª mau ®Çu tiªn ®· ®-

îc th¶o ra ë Anh.

Tõ khi xuÊt hiÖn h×nh thøc cho thuª tµi chÝnh, c¸c ho¹t ®éng giao dÞch thuª mua

®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ c¶ vÒ chñng lo¹i tµi s¶n, thiÕt bÞ vµ khèi l￾îng giao dÞch. Trong giao dÞch chi thuª mua ngµy nay, c¸c c«ng ty chi thuª tµi chÝnh

(Leasing) cã thÓ thuª nh÷ng nhµ m¸y hoµn chØnh theo ph¬ng thøc ch×a kho¸ trao tay.

§ång thêi vÒ mÆt chñng lo¹i, ho¹t ®éng thuª mau bao gåm tõ c¸c thiÕt bÞ, dông cô v¨n

phßng cho tíi nh÷ng toµ nhµ lín. ChØ tÝnh riªng t¹i Hoa Kú tæng sè vèn thiÕt bÞ cho

thuª n¨m 1987 íc tÝnh lªn tíi 107,9 tû USD vµ cã tèc ®é gia t¨ng 7% mçi n¨m. Ngµy

nay nghµnh thuª mua thiÕt bÞ Hoa Kú chiÕm kho¶ng 25% - 30% tæng sè tiÒn tµi trî

cho c¸c giao dÞch mua b¸n thiÕt bÞ hµng n¨m. Cßn ë Anh theo c¸c sè liÖu cña HiÖp Héi

TÝn Dông thuª mua thiÕt bÞ, th× n¨m 1994, thuª vËn hµnh chiÕm kho¶ng 20% vèn tµi

trî cho c¸c ho¹t ®éng thuª mua cña níc Anh, tæng gi¸ trÞ thuª mua ®¹t kho¶ng 60 tû

USD. §èi víi c¸c níc Ch©u ¸, thuª tµi chÝnh còng ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ

b¾t ®Çu tõ thËp niªn 70 vµ kh«ng cã mét chuÈn mùc nµo ®èi víi tæ chøc ho¹t ®éng cña

c«ng ty Leasing. ChØ cã 2 níc lµ Hµn Quèc vµ Philipin lµ cã luËt Leasing, cßn c¸c níc

kh¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty Leasing do c¸c luËt kh¸c chi phèi nh luËt thuÕ, luËt th¬ng

m¹i, luËt ®Çu t…ë c¸c khu vùc kh¸c ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh còng cã nh÷ng bíc

ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ do nã lµ mét h×nh thøc tµi trî

cã tÝnh an toµn cao, tiÖn lîi vµ cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c bªn tham gia. Theo c¸c sè liÖu

thèng kª cho thÊy n¨m 1995 nghµnh c«ng nghiÖp cho thuª mua thÕ giíi cã gi¸ trÞ trao

®æi chiÕm kho¶ng 350 tû USD.

7

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

2. cho thuª tµi s¶n vµ c¸c ph¬ng thøc cña cho thuª

tµi s¶n

Tho¶ thuËn thuª tµi s¶n ( Leasing Agreement ) lµ mét hîp ®ång gi÷a hai hay

nhiÒu bªn liªn quan ®Õn mét hay nhiÒu tµi s¶n. Ngêi cho thuª (chñ tµi s¶n - The

Lessor) chuyÓn giao tµi s¶n cho ngêi thuª ( ngêi sö dông tµi s¶n - The Lessee) ®éc

quyÒn sö dông trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. ®æi l¹i ngêi thuª ph¶i tr¶ mét sè

tiÒn cho chñ tµi s¶n t¬ng øng víi quyÒn sö dông.

Ngµy nay cho thuª tµi cã nh÷ng ph¬ng thøc rÊt ®a d¹ng. NhiÒu ph¬ng thøc cho

thuª cã nh÷ng mèi liªn hÖ rÊt phøc t¹p ®ßi hái ph¶i tèn nhiÒu thêi gian c«ng søc vµ

tr×nh ®é chuyªn m«n cao ®Ó nghiªn cøu ph©n tÝch chóng. Nh÷ng h×nh thøc nh vËy rÊt

hiÕm khi x¶y ra, do ®ã trong nh÷ng phÇn sau chØ tËp trung ph©n tÝch vµo 2 lo¹i h×nh

th«ng dông, mang tÝnh phæ biÕn trong s¶n xuÊt kinh doanh.

C¸c ph¬ng thøc nµy bao gåm:

- Thuª vËn hµnh hay thuª truyÒn thèng hoÆc thuª dÞch vô ( Operating Lease or

Traditional Lease or Service Lease ).

- Thuª tµi chÝnh hay thuª mua thuÇn hoÆc thuª t b¶n ( Finance Lease or Net

Lease or Capital Lease ).

3. Thuª vËn hµnh ( Operating Lease )

3.a §Þnh nghÜa vÒ cho thuª vËn hµnh

Cho thuª vËn hµnh kh«ng ph¶i lµ ph¬ng thøc tµi trî mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ.

Ngêi ®i thuª ký hîp ®ång sö dông c¸c thiÕt bÞ cã s½n cña C«ng ty cho thuª nh m¸y

bay, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc trong thi c«ng c¬ giíi vµ còng cã thÓ lµ m¸y mãc

thiÕt bÞ dïng trong c«ng nghiÖp... chi phÝ mua thiÕt bÞ ®îc thu håi qua c¸c lÇn thuª vµ

thanh lý thiÕt bÞ.

Thuª vËn hµnh ®· cã lÞch sö rÊt l©u ®êi nªn cßn ®îc gäi lµ cho thuª truyÒn thèng

(Traditional Lease). Trong nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c¸c lo¹i tµi thêng ®îc sö dông

trong cho thuª vËn hµnh bao gåm: ruéng ®Êt, c«ng cô lao ®éng, nhµ cöa, gia sóc kÐo...

Ngµy nay c¸c lo¹i tµi s¶n ®îc sö dông rÊt ®a d¹ng: c¸c lo¹i m¸y mãc c«ng nghiÖp,

thiÕt bÞ v¨n phßng, c¸c bÊt ®éng s¶n...

H×nh thøc thuª vËn hµnh cã thÓ coi lµ mét lo¹i hîp ®ång ®Ó chÊp hµnh, tµi s¶n

kh«ng ®îc ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ to¸n cña ngêi thuª mµ phÇn tiÒn tr¶ theo tho¶ thuËn

8

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

®îc ghi nh mäi kho¶n chi phÝ b×nh thêng kh¸c. Trong hîp ®ång nµy kh«ng dù kiÕn

chuyÓn giao quyÒn së h÷u thiÕt bÞ khi hÕt h¹n thuª.

3.b §Æc ®iÓm cña cho thuª vËn hµnh

- Thêi gian thuª ng¾n h¬n nhiÒu so víi thêi gian h÷u Ých cña tµi s¶n hay thiÕt bÞ.

Bëi vËy tæng sè tiÒn mµ ngêi thuª tr¶ lµ rÊt nhá so víi tæng giµ trÞ cña tµi s¶n. Trong

h×nh thøc cho thuª nµy, ngêi chñ së h÷u kú väng vµo viÖc tiÕp tôc cho thuª hay b¸n tµi

s¶n ®ã ®Ó bï ®¾p chi phÝ bá ra ban ®Çu vµ thu ®îc lîi nhuËn.

- TiÒn thuª thêng cao h¬n trong c¸c tho¶ thuËn cho thuª tµi chÝnh do ngoµi tiÒn

tr¶ cho quyÒn sö dông tµi s¶n hay hëng dÞch vô, ngêi thuª cßn ph¶i tr¶ thªm c¸c lo¹i

chi phÝ kh¸c nh chi phÝ b¶o tr×, söa ch÷a, b¶o hiÓm...

Tuy nhiªn trong trêng hîp thùc tÕ, do tÝnh chÊt chuyªn m«n ho¸ cao c¸c ho¹t

®éng phôc vô cho viÖc thuª cña c¸c c«ng ty chuyªn kinh doanh thuª mua nªn gi¸ c¶

thêng thÊp h¬n chi phÝ thuÇn ®Ó mua tµi s¶n céng víi phÇn dÞch vô, b¶o tr×, b¶o hiÓm...

mµ ngêi thuª tù cung øng. TiÒn thuª cña ph¬ng thøc nµy cña ph¬ng thøc nµy cao hay

thÊp h¬n thuª tµi chÝnh hay mua tµi s¶n kh«ng phô thuéc vµo dÞch vô b¶o tr×, b¶o dìng

hay c¸c chi phÝ vËn hµnh mµ chñ yÕu phô thuéc vµo tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc cung cÊp

c¸c dÞch vô ®ã céng víi gi¸ mua tµi s¶n.

- Ngêi cho thuª ph¶i chÞu mäi thiÖt h¹i vµ rñi ro, ®ång thêi ngêi cho thuª cßn ®îc

hëng lîi do sù gia t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n cïng nh÷ng quyÒn lîi phô nh sù gi¶m thuÕ

hay c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch kh¸c cña Nhµ níc. §Ó tr¸nh mäi thiÖt h¹i rñi ro, ngêi

cho thuª tÝnh tríc nh÷ng chi phÝ nµy vµo kho¶n tiÒn thuª. Do ®ã tµi s¶n cã møc rñi ro

cµng cao th× gi¸ cho thuª cµng cao.

- Trong tho¶ thuËn thuª vËn hµnh, ngêi thuª cã quyÒn huû ngang hîp ®ång, tr¶

l¹i tµi s¶n thiÕt bÞ tríc khi hÕt h¹n. §©y lµ mét lîi thÕ ®èi víi ngêi thuª, bëi trong thêi

®¹i bïng næ c«ng nghÖ ngµy nay, c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cã tèc ®é l¹c hËu rÊt nhanh

chãng. Song c¸c c«ng ty chuyªn doanh cho thuª (Leasing Company) thêng cã mét

m¹ng líi chi nh¸nh rÊt réng r·i vµ cã kh¶ n¨ng c¶i tiÕn, söa ch÷a c¸c lo¹i m¸y mãc. Do

®ã hä cã thÓ ®iÒu chuyÓn c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ ®Õn nh÷ng n¬i kh¸ch hµng cã nhu

9

Ngêi cho thuª

QuyÒn së h÷u tµi s¶n vµ dÞch vô

Tr¶ tiÒn thuª

Ngêi thuª

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

cÇu phï hîp hoÆc c¶i tiÕn gia t¨ng thªm chøc n¨ng cho tµi s¶n ®Ó phï hîp víi tr×nh ®é

c«ng nghÖ ®¬ng thêi. Bëi vËy hä cã thÓ kh¾c phôc ®îc yÕu tè l¹c hËu c«ng nghÖ cña

thiÕt bÞ.

- Ngêi cho thuª cßn ph¶i ®¶m nhiÖm c¸c nghÜa vô nh b¶o hiÓm, ®ãng thuÕ tµi

s¶n, cung cÊp tµi s¶n thay thÕ cho c¸c tµi s¶n thur bÞ háng.

4. Thuª tµi chÝnh ( Finance Lease)

4.a §Þnh nghÜa vÒ Finance Lease

§iÒu ®Çu tiªn cÇn ®îc xem xÐt lµ thuËt ng÷ Finance Lease. Thùc chÊt nªn gäi ph-

¬ng thøc finance lease lµ tµi trî thuª mua, tÝn dông thuª mua, thuª mua thuÇn hay cho

thuª tµi chÝnh.

VÒ c¬ b¶n, vÊn ®Ò ®ang ®Ò cËp ë ®©y ®îc ’’du nhËp” tõ níc ngoµi, tõ tiÕng Anh

lµ finance lease (mét sè tµi liÖu gäi lµ Net lease, Capital lease) hay tiÕng Ph¸p lµ crÐdit￾bail. ChÝnh tõ nh÷ng ch÷ tiÕng Anh:fiance lµ tµi chÝnh hay tµi trî cßn lease lµ thuª nªn

c¸c nhµ dÞch thuËt ®· ®a ra nhiÒu tªn gäi nh: Cho thuª tµi chÝnh, leasing, tµi trî thuª

mua, cho thuª vèn...Trong tiÕng Ph¸p crÐdit lµ tÝn dông cßn bail cã nghÜa lµ thuª nªn cã

thÓ dÞch lµ tÝn dông thuª mua

Khi dÞch tõ tiÕng níc ngoµi th× thuËt ng÷ kh«ng cÇn b¸m s¸t tõ mµ cÇn ®¶m b¶o

kh¸i qu¸t ®îc b¶n chÊt cña sù vËt hiÖn tîng mµ thuËt ng÷ ®ang m« t¶.

NÕu gäi lµ cho thuª tµi chÝnh theo c¸c v¨n b¶n chÝnh thøc qui ®Þnh th× liÖu ph¶i

hiÓu tµi chÝnh ë ®©y lµ g×, ngay c¶ kh¸i niÖm vÒ tµi chÝnh còng ®îc hiÓu theo nhiÒu c¸c

kh¸c nhau. §iÒu nµy dÔ dÉn ®Õn khã kh¨n cho nh÷ng ngêi muèn t×m hiÓu vÒ lo¹i h×nh

nghiÖp vô míi nµy. MÆt kh¸c, ë ®©y ®èi tîng c¸c c«ng ty cho thuª l¹i lµ tµi s¶n.

NÕu dÞch lµ cho thuª theo ph¬ng thøc thuª mua th× kh¸ chuÈn vÒ mÆt b¶n chÊt cña

nghiÖp vô. NghÜa lµ, viÖc cho thuª tµi s¶n ®ång thêi bªn thuª cã thÓ mua l¹i tµi s¶n theo

mét gi¸ ®· tho¶ thuËn nÕu bªn thuª tr¶ ®ñ tiÒn thuª vµ tu©n thñ c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp

®ång.

Nh vËy, nÕu dïng chÝnh x¸c th× nªn gäi finance lease hay leasing lµ cho thuª theo

ph¬ng thøc thuª mua hay thuª mua.(cho thuª theo ph¬ng thøc thuª mua khi ®øng trªn

gi¸c ®é bªn cho thuª, cßn thuª mua trªn gi¸c dé bªn thuª). Tuy nhiªn vÊn ®Ò thuËt ng÷

kh«ng ®ãng vai trß qu¸ quan träng mµ ë ®©y lµ cÇn hiÓu ®óng vµ chÝnh x¸c vÊn ®Ò,

trong bµi sÏ tiÕp tôc sö dông thuËt ng÷ cho thuª tµi chÝnh theo nh c¸c v¨n b¶n chÝnh

thøc vµ ®ang ®îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay.

10