Mối quan hệ giữa nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ tăng trường kinh tế 9 nước Đông Nam Á giai đoạn từ năm 1986 - 2013

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHẠM VĂN PHÁT

MỐI QUAN HỆ GIỮA NÔNG NGHIỆP, CÔNG NGHIỆP,

DỊCH VỤ TRONG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ 9 NƯỚC

ĐÔNG NAM Á GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 1986 -2013

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ HỌC

TP. Hồ Chí Minh, năm 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn này “Mối quan hệ giữa nông nghiệp, công nghiệp, dịch

vụ trong tăng trưởng kinh tế 9 nước Đông Nam Á giai đoạn từ năm 1986-2013” là bài

nghiên cứu của chính tôi.

Ngoài trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan

rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố hoặc được

sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn

này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường đại

học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày …. tháng 6 năm 2016

Phạm Văn Phát

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên tôi xin chân thành cám ơn thầy Lê Văn Chơn đã tận tình chỉ bảo, góp ý

và động viên trong suốt quá trình thực hiện Luận văn Thạc sỹ này.

Tôi cũng xin chân thành cám ơn quý thầy cô trong khoa Sau Đại Học, những người

đã tận tình truyền đạt những kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học thạc sỹ ở mái trường

Đại Học Mở Thành Phố Hồ Chí Minh mến thương. Nhân đây tôi cũng xin chân thành cám

ơn đến Ban Cán Sự lớp và các bạn trong lớp ME06C của tôi vì đã luôn ở bên cạnh và động

viên tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn Thạc sỹ này.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn cha mẹ, anh em trong gia đình đã ủng hộ tôi

về mặt tình cảm, cũng như tài chính để tôi hoàn thành luận văn này.

Phạm Văn Phát

iii

TÓM TẮT

Tăng trưởng kinh tế là mục tiêu, là tiên đề cần thiết hàng đầu cho sự phát triển của

mọi quốc gia. Một quốc gia cho dù là nhỏ bé, đi theo con đường chính trị nào đều xác định

cho mình một chiến lược phát triển kinh tế - xã hội chung nhất là mục tiêu làm tăng trưởng

kinh tế của quốc gia mình. Nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ là ba bộ phận quan trọng

của nền kinh tế quốc dân, đều có những vai trò nhất định trong phát triển kinh tế, góp phần

tạo ra thu nhập cho xã hội. Sự phát triển nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ chịu ảnh

hưởng của nhiều yếu tố, đồng thời chúng cũng tác động đến sự phát triển của nhau, cũng

như sự phát triển của tổng thể nền kinh tế.

Tăng trưởng kinh tế các nước trong khu vực Đông Nam Á nói chung và của nước ta

nói riêng không bền vững, một số năm tăng trưởng cao như, nhưng lại đan xen những năm

tăng trưởng thấp như.Tính không bền vững của tăng trưởng có nguyên nhân nằm trong sự

thiếu cân đối của cấu trúc nền kinh tế. Đó là lý do tôi chọn đề tài nghiên cứu này. Dữ liệu

nghiên cứu là GDP nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và giá trị thương mại của 9 quốc gia

Đông Nam Á (không có Myanmar và Đông Timor) từ năm 1986 đến năm 2013. Đề tài sử

dụng mô hình VECM và kiểm định Granger để tìm hiểu mối quan hệ của nông nghiệp,

công nghiệp và dịch vụ. Kết quả cho thấy nông nghiệp vẫn là ngành quan trọng thúc đẩy

sự phát triển của 2 ngành kinh tế còn lại. Dịch vụ và công nghiệp về dài hạn không phụ

thuộc vào sự phát triển của các ngành khác, sự phát triển của dịch vụ và công nghiệp chỉ

phụ thuộc vào chính bản thân nó. Trong đó, dịch vụ là yếu tố hàng đầu cản trở sự phát triển

của nông nghiệp cả trong ngắn hạn và dài hạn.

iv

MỤC LỤC

Lời cam đoan.......................................................................................................................i

Lời cảm ơn..........................................................................................................................ii

Tóm tắt...............................................................................................................................iii

Danh mục Bảng biểu và hình ảnh...................................................................................vi

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU........................................................ 1

1.1. Lý do nghiên cứu..............................................................................................1

1.2. Câu hỏi nghiên cứu ..........................................................................................2

1.3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................2

1.4. Đối tượng nghiên cứu và số liệu nghiên cứu..................................................2

1.5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................2

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC .................4

2.1. Lý thuyết tăng trưởng .....................................................................................4

2.1.1. Khái niệm về tăng trưởng kinh tế............................................................4

2.1.2. Các yếu tố tác động đến tăng trưởng kinh tế ..........................................5

2.1.3. Đo lường tăng trưởng kinh tế..................................................................6

2.1.4. Một số mô hình tăng trưởng kinh tế........................................................8

Mô hình hai khu vực của Arthus Lewis ....................................................................11

Mô hình hai khu vực của Harry T.Oshima...............................................................12

2.2. Lý thuyết và vai trò về nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ........................15

2.2.1. Nông nghiệp............................................................................................15

2.2.2. Công nghiệp............................................................................................17

2.2.3. Dịch vụ....................................................................................................19

2.3. Các nghiên cứu trước ....................................................................................21

CHƯƠNG 3: TÌNH HÌNH THỰC TẾ CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á....................24

3.1 Tổng quan về tình hình phát triển kinh tế của các nước Đông Nam Á........24

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................................29

4.1 Dữ liệu nghiên cứu .........................................................................................29

4.2 Phương pháp xử lý số liệu.............................................................................29

v

4.3 Mô hình nghiên cứu và các giả thiết.............................................................30

4.3.1 Cơ sở lý thuyết mô hình hiệu chỉnh sai số dạng vector (VECM)..............30

4.3.2 Mô hình nghiên cứu....................................................................................31

4.3.3 Giả thuyết nghiên cứu.................................................................................33

4.4 Kết quả nghiên cứu........................................................................................33

4.41.Phân tích thống kê mô tả các biến...............................................................33

4.4.2 Kiểm tra tính dừng của các biến nghiên cứu.............................................37

4.4.3 Kiểm định đồng liên kết dữ liệu bảng.........................................................38

4.4.4 Kết quả mối quan hệ trong dài hạn ............................................................49

4.4.5 Kết quả mối quan hệ trong ngắn hạn.........................................................42

4.4.6 Kiểm định mối quan hệ nhân quả Granger...............................................45

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................48

5.1 Kết luận ..............................................................................................................49

5.3 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo.........................................50

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................51

PHỤ LỤC ............................................................................................................... 54