Mối quan hệ giữa hiệu ứng "học hỏi trong công việc” và năng suất – Từ giải Nobel kinh tế năm 2018 đến nghiên cứu trường hợp tại các doanh nghiệp Việt Nam: Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường / Nguyễn Ngọc Thạch chủ nhiệm đề tài, [và những người khác

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

CẤP TRƢỜNG

Mã số: CT-1904-118

MỐI QUAN HỆ GIỮA HIỆU ỨNG “HỌC HỎI TRONG CÔNG

VIỆC” VÀ NĂNG SUẤT - TỪ GIẢI NOBEL KINH TẾ NĂM 2018

ĐẾN NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TẠI CÁC DOANH NGHIỆP

VIỆT NAM

Chủ nhiệm đề tài: PGS. TSKH. Nguyễn Ngọc Thạch

TP. HỒ CHÍ MINH - 2020

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

CẤP TRƢỜNG

MỐI QUAN HỆ GIỮA HIỆU ỨNG “HỌC HỎI TRONG CÔNG

VIỆC” VÀ NĂNG SUẤT - TỪ GIẢI NOBEL KINH TẾ NĂM 2018

ĐẾN NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TẠI CÁC DOANH NGHIỆP

VIỆT NAM

Chủ nhiệm đề tài: PGS. TSKH. Nguyễn Ngọc Thạch

Thƣ ký: ThS. Võ Thị Thúy Kiều

Thành viên:

ThS. Nguyễn Văn Điệp

ThS. Lê Thông Tiến

ThS. Nguyễn Thị Ngọc Ánh

TP. Hồ Chí Minh - 2020

i

MỤC LỤC

MỤC LỤC..........................................................................................................................i

XÁC NHẬN ĐỀ TÀI ĐÃ ĐƢỢC CHỈNH SỬA ........................................................... iii

LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................................iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...........................................................................................v

DANH MỤC BẢNG........................................................................................................vi

DANH MỤC HÌNH........................................................................................................vii

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ....................................................1

1.1. Giới thiệu.............................................................................................................1

1.1.1. Lý do chọn đề tài ..........................................................................................1

1.1.2. Ý tƣởng khoa học .........................................................................................3

1.2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................4

1.2.1. Mục tiêu chung .............................................................................................4

1.2.2. Mục tiêu cụ thể .............................................................................................4

1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu.......................................................................................4

1.3. Đối tƣợng và phƣơng pháp nghiên cứu...............................................................5

1.3.1. Đối tƣợng nghiên cứu ...................................................................................5

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................5

1.3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ..............................................................................5

1.4. Kết cấu đề tài.......................................................................................................5

CHƢƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ................7

2.1. Hiệu ứng “học hỏi trong công việc”....................................................................7

2.1.1. Thuyết đƣờng cong học hỏi (The Learning Curve Theory) .........................7

2.1.2. Thuyết đƣờng cong học hỏi chữ S (S-Curve)...............................................9

2.2. Lý thuyết tăng trƣởng nội sinh Romer ..............................................................11

CHƢƠNG 3. PHƢƠNG PHÁP VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU ....................................25

3.1. Phƣơng pháp nghiên cứu...................................................................................25

3.2. Dữ liệu nghiên cứu ............................................................................................29

CHƢƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.......................................................................31

ii

4.1. Kết quả mô phỏng hậu nghiệm..........................................................................31

4.2. Kiểm định tính vững của mô hình.....................................................................33

4.3. Thảo luận ...........................................................................................................35

CHƢƠNG 5. GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG SUẤT CÁC DOANH NGHIỆP........37

VIỆT NAM .....................................................................................................................37

5.1. Giải pháp nâng cao năng suất từ doanh nghiệp.................................................37

5.2. Kiến nghị nâng cao năng suất doanh nghiệp từ phía Chính phủ.......................40

KẾT LUẬN.....................................................................................................................43

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................45

BÀI VIẾT CÓ LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ.................................................................52

iii

XÁC NHẬN ĐỀ TÀI ĐÃ ĐƢỢC CHỈNH SỬA

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Thƣ ký

iv

LỜI NÓI ĐẦU

Quá trình học hỏi trong công việc tồn tại từ lâu trong hoạt động sản xuất kinh

doanh của doanh nghiệp và nền kinh tế. Các kết quả nghiên cứu trƣớc đây về chủ đề

này gây ra nhiều tranh cãi vì cho ra kết quả nghiên cứu khác nhau. Vì vậy, đề tài tiến

hành nghiên cứu mối quan hệ giữa hiệu ứng học hỏi trong công việc và năng suất của

227 doanh nghiệp niêm yết trên thị trƣờng chứng khoán Việt Nam (Sở giao dịch chứng

khoán Hồ Chí Minh – HOSE và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội – HNX) từ năm

2008-2018. Áp dụng phƣơng pháp thống kê Bayes, đề tài thông qua mẫu nghiên cứu

Metropolis-Hasting và Gibbs để ƣớc tính ảnh hƣởng của học hỏi trong công việc đến

năng suất doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy học hỏi trong công việc có ảnh

hƣởng tích cực mạnh mẽ đến năng suất của doanh nghiệp. Phát hiện này phù hợp với

dự đoán của lý thuyết học hỏi và nhiều nghiên cứu trƣớc đây; cũng nhƣ thực tế tại một

nền kinh tế đang phát triển nhanh nhƣ Việt Nam, việc học hỏi trong công việc gắn liền

với tăng trƣởng kinh tế. Một số gợi ý chính sách hữu ích đƣợc đề xuất nhằm gia tăng

năng suất của các doanh nghiệp thông qua việc nâng cao hiệu ứng học hỏi.