Mối quan hệ giữa Chủ nghĩa Duy vật biện chứng Khoa học Tự nhiên

TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 5(40).2010

119

MỐI QUAN HỆ GIỮA TRIẾT HỌC DUY VẬT BIỆN CHỨNG

VỚI KHOA HỌC TỰ NHIÊN

RELATIONS BETWEEN THE PHILOSOPHY OF DIALECTICAL

MATERIALISM AND NATURAL SCIENCES

Lâm Bá Hòa

Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng

TÓM TẮT

Lịch sử hình thành và phát triển hơn hai nghìn năm của triết học và khoa học

tự nhiên đã cho thấy hai lĩnh vực tri thức ấy luôn có mối liên hệ mật thiết với nhau mà còn

chứng minh rằng, triết học duy vật biện chứng tìm thấy ở khoa học tự nhiên những cơ sở khoa

học vững chắc để khái quát nên những nguyên lý, quy luật chung nhất của mình, còn khoa học

tự nhiên lại tìm thấy trong triết học duy vật biện chứng thế giới quan, phương pháp luận đúng

đắn, sắc bén để đi sâu nghiên cứu giới tự nhiên. Việc nghiên cứu và nắm vững mối quan

hệ này có vị trí và vai trò rất quan trọng trong hoạt động nhận thức và thực tiễn, đặc biệt trong

công tác giảng dạy và nghiên cứu các môn lý luận chính trị nói chung, triết học nói riêng.

ABSTRACT

The history and development of philosophy and natural sciences over two thousand

years have shown that these two areas always have close relationships with each other. In fact,

dialectical materialism philosophy found its firm scientific bases in the natural sciences to

generalize its most common principles and rules; whereas, natural sciences also found their

world outlook and good methodology in dialectical materialism philosophy to study and

understand the natural world. Therefore, understanding this relationship plays a very important

role in awareness as well as in practice, especially in the teaching and researching of political

theories in general and subjects of philosophy in particular.

1. Mở đầu

Triết học và khoa học tự nhiên là những hình thái ý thức xã hội đặc thù phản ánh

các lĩnh vực khác nhau của thế giới. Chúng xuất hiện, tồn tại, vận động và phát triển

trên cơ sở của những điều kiện kinh tế - xã hội, và chịu sự chi phối của những quy luật

nhất định. Đồng thời, giữa chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại lẫn

nhau, thúc đẩy nhau cùng phát triển. Lịch sử hình thành và phát triển hơn hai nghìn năm

của triết học và khoa học tự nhiên không những đã chứng tỏ hai lĩnh vực tri thức ấy

luôn luôn có mối liên hệ mật thiết với nhau mà còn chứng minh rằng, triết học duy vật

biện chứng tìm thấy ở khoa học tự nhiên những cơ sở khoa học vững chắc của mình,

còn khoa học tự nhiên tìm thấy trong triết học duy vật biện chứng thế giới quan đúng

đắn và phương pháp luận sắc bén để đi sâu nghiên cứu giới tự nhiên. C. Mác và

Ph. Ăngghen sở dĩ có những cống hiến lớn lao cho khoa học nói chung, triết học nói

riêng là bởi vì hai ông thường xuyên theo dõi sự phát triển của khoa học tự nhiên, phát