Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức. Và sự vận dụng lý luận ấy trong xây dựng kinh tế

Tiểu luận triết học Phạm Thị Lý_QTNL50B

LỜI MỞ ĐẦU

Trong công cuộc xây dựng và phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận

hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội

chủ nghĩa ở nước ta hiện nay ý thức hay vật chất là yếu tố thông qua hoạt động

thực tiễn của con người quyết định đường lối chủ trương phát triển kinh tế luôn thu

hút sự quan tâm của nhiều đối tượng.

Ngày nay, triết học là một bộ phận không thể tách rời với sự phát triển của bất

cứ hình thái kinh tế nào. Những vấn đề triết học về mối quan hệ biện chứng giữa ý

thức và vật chất luôn là cơ sở, là phương hướng, là tôn chỉ cho hoạt động thực tiễn,

xây dựng và phát triển xã hội.

Từ lý luận chủ nghĩa Mác Lênin Đảng ta đã rút ra bài học ”Mọi đường lối, chủ

trương của Đảng phải xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng quy luật khách quan”. Nước

ta đang bước vào thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá và hiện đại hoá. Nguyên nhân

sự phát triển kinh tế vững mạnh xuất phát từ mối quan hệ nào? Mối quan hệ giữa

biện chứng vật chất giữ ý thức và vật chất ảnh hưởng tới nền kinh tế như thế nào?

Và sự thành công hay thất bại, phát triển hay lạc hậu của bất kì nền kinh tế nào đều

do có lập trường triết học đúng đắn. Là một sinh viên kinh tế để góp phần nhỏ vào

toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa đất nước thoát ra khỏi tình cảnh kém phát

triển, “thực hiện dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Với

nhận thức đó và muốn tìm hiểu thêm về thực trạng nên kinh tế việt Nam hiện nay

vì vậy em quyết định chọn đề tài: “Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý

thức. Và sự vận dụng lý luận ấy trong xây dựng kinh tế Việt Nam hiện nay” làm

bài tiểu luận của mình.

1

1

Tiểu luận triết học Phạm Thị Lý_QTNL50B

CHƯƠNG I: MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC

I. Phương thức tồn tại của vật chất.

1.Định nghĩa phạm trù vật chất của thế giới.

1.1. Quan điểm trước Mác về vật chất.

* Chủ nghĩa duy vật trước Mác có rất nhiều định nghĩa về vật chất, trong đó

nổi lên các định nghĩa điển hình sau đây: Phạm trù vật chất là nền tảng của thế giới

duy vật xác lập trên cơ sở thừa nhận bản chất của thế giới là duy vật. Giống như

mọi phạm trù khác, phạm trù vật chất có quá trình phát sinh phát triển gắn liền hoạt

động thực tiễn của con người trong giới tự nhiên.

* Thời cổ đại các nhà triết học duy vật đã đồng nhất vật chất nói chung với

những dạng cụ thể của nó, tức là những vật thể hữu hình, cảm tính đang tồn tại ở

thế giới bên ngoài. Đỉnh cao của tư tưởng duy vật cổ đại là thuyết nguyên tử của

Lơxíp và Đêmôcrít.

VD: -Talet cho rằng vật chất là nước

-Anaximen cho rằng vật chất là không khí.

-Đêmôcrit cho rằng vật chất là nguyên tử.

=> Quan niệm vật chất thời kì cổ đại mang tính trực quan, cảm tình. Nó chỉ có

tác dụng chống lại quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và tôn giáo.Theo quan điểm

duy tâm thì thực thể của thế giới, cơ sở của mọi tồn tại là bản nguyên tinh thần nào

đó. Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật thì thực thể của thế giới là vật chất cái

tồn tại một cách vĩnh cửu tạo nên mọi sự vật và hiện tượng với những thuộc tính

vốn có của nó.

2

2