Mở rộng hoạt động tín dụng đối với khu vực KT tư nhân của VIETCOMBANK Ba Đình

Lêi më ®Çu

Trong hÇu hÕt sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi hiÖn

nay vµ trong t¬ng lai ®Òu cã sù tham gia cña c¸c khu vùc kinh tÕ thuéc Nhµ n￾íc, T nh©n, vµ níc ngoµi. vµ mçi khu vùc nµy nµy ®Òu cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt

®Þnh ®èi víi mçi nÒn kinh tÕ cô thÓ, tuy nhiªn theo kinh nghiÖm cña c¸c quèc

gia ph¸t triÓn trªn thÕ giíi th× khu vùc kinh tÕ t nh©n lµ khu vùc cã ®ãng gãp

quan trong trong thóc ®Èy qua tr×nh ph¸t triÓn cña hä, mµ khu vùc kinh tÕ t nh©n

thêng lµ nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá. Ngay c¶ Mü mét níc cã nÒn kinh tÕ

hµng ®Çu thÕ giíi, cã c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia khæng lå, th× viÖc ®ãng gãp

cho nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cña khu vùc t nh©n.

§èi víi viÖt nam th× khu vùc kinh tÕ t nh©n ®· cã nh÷ng ®ãng gãp to lín nh÷ng

cho kinh tÕ níc nhµ. Nhng khu vùc kinh tÕ nµy vÉn cã nh÷ng khã kh¨n trong

®ã khã kh¨n vÒ vèn lµ vÊn ®Ò nan gi¶i hiÖn nay. HiÖn nay t«i ®ang thùc tËp t¹i

VIETCOMBANK _Ba §×nh, nªn t«i chän ®Ò tµi: "Më réng ho¹t ®éng tÝn dông

®èi víi khu vùc kinh tÕ t nh©n cña ng©n hµng ngo¹i th¬ng néi chi nh¸nh _

Ba §×nh", víi dung gåm:

Ch¬ng I : Tæng quan vÒ tÝn dông vµ khu vùc kinh tÕ t nh©n.

Ch¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông cña NHNT- CN Ba §×nh ®èi víi

khu vùc kinh tÕ t nh©n.

Ch¬ng III : Mét sè ý kiÕn ®Ó më réng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh

tÕ t nh©n.

SVTH: Lª SÜ TuÊn - Líp: Ng©n hµng 44C 1

Ch¬ng I

Tæng quan vÒ tÝn dông

vµ khu vùc kinh tÕ t nh©n

I.1 Ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th¬ng m¹i

1.1.1 Kh¸i niÖm vÒ tÝn dông

TÝn dông lµ danh tõ ®Ó chØ mét sè hµnh vi nh b¸n chÞu hµng ho¸, cho vay,

chiÕt khÊu th¬ng phiÕu, kÝ th¸c, ph¸t hµnh giÊy b¹.

Ngµy nay khi nãi tíi tÝn dông ngêi ta nghÜ ngay tíi ng©n hµng, tÝn dông lµ

quan hÖ vay mîn, gåm c¶ ®i vay vµ cho vay.Tuy nhiªn khi nãi tíi ng©n hµng

ngêi ta chØ nghÜ lµ ng©n hµng cho vay.

Theo luËt c¸c tæ choc tÝn dông cña níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam

®iÒu 49 th× : tÝn dông ®îc thÓ hiÖn díi c¸c h×nh thøc cho vay, b¶o l·nh, cho thuª

tµi chÝnh vµ c¸c h×nh thøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ níc.

1.1.2.TÝnh chÊt ph¸p lý cña c¸c nghiÖp vô tÝn dông.

xÐt vÒ tÝnh chÊt ph¸t lý th× tÝn dông ®îc chia lµm 3 lo¹i nh: cho vay tiÒn,

cho vay, cho vay dùa trªn viÖc chuyÓn nhîng tr¸i quyÒn vµ tÝn dông qua ch÷a

kÝ.

Lµ nghiÖp vô tÝn dông trong ®ã ngêi cho vay cam kÕt hoµn tr¶ mét kho¶n

tiÒn vµ ngêi ®i vay cam kÕt tr¶ mét kho¶n tiÒn lín h¬n kho¶n ban ®Çu. Kho¶n

chªnh lÖch nµy gäi lµ l·i. l·i phô thuéc vµo thêi gian vµ sè lîng kho¶n vay.

Cho vay dùa trªn ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cña ngêi ®i vay vµ kho¶n

vay cßn ®îc b¶o d¶m b»ng tµi s¶n cña ngêi ®i vay. §©y lµ lo¹i h×nh tÝn dông gÆp

rñi ro cao. Do kh¸ch hµng cã thÓ sö dông tiÒn ®óng môc ®Ých nh khÕ íc vay.

Ng©n hµng cã thÓ chuyÓn mét lÇn hay nhiÒu lÇn.

Lo¹i cho vay nµy dùa trªn ba nguyªn t¾c c¬ b¶n sau:

+ TiÒn vay ph¶i ®îc hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc lÉn l·i: ®©y lµ nguyªn t¾c quan

träng nhÊt v× vèn cña ng©n hµng phÇn lín lµ vèn huy ®éng. Ng©n hµng ph¶i tri

tr¶ khi kh¸ch hµng ®Õn rót tiÒn. NÕu kho¶n tÝn dông kh«ng ®îc hoµn tr¶ ®óng

h¹n ®iÒu nµy cã thÓ lµm cho ng©n hµng r¬i vµo t×nh tr¹ng rñi ro thanh kho¶n.

®Ó tr¸nh ®iÒu nay ng©n hµng ph¶i quy ®Þnh kú h¹n nî, khi ®Õn h¹n th× kh¸c

hµng ph¶i tr¶ nÕu kh«ng th× ng©n hµng cã thÓ tù ®éng trÝch sè d tµi kho¶n tiÒn

göi cña ngêi ®i vay hay ph¸t m¹i tµi s¶n ®¶m b¶o.

+ Vèn vay ph¶i ®îc sö dông ®óng môc ®Ých: v× khi cho kh¸ch hµng vay th×

ng©n hµng cßn ph¶i thÈm ®Þnh ph¬ng ¸n s¶n xuÊt tõ ®ã míi cã ph¬ng ¸n gi¶i

ng©n. NÕu trong qu¸ tr×nh nÕu ph¸t hiÖn cã vÊn ®Ò trong viÖc sö dông tiÒn th×

ng©n hµng cã quyÒn thu håi nî tríc thêi h¹n trong hîp ®ång tÝn dông, nÕu thu

kh«ng ®ñ kho¶n tiÒn ®· cÊp th× kho¶n tiÒn cßn l¹i cha thu ®îc sÏ ®îc chuyÓn

thµnh nî qu¸ h¹n. nguyªn t¾c nµy rÊt quan träng, khi ng©n hµng cung øng tÝn

dông cho nÒn kinh tÕ ph¶i híng ®Õn môc tiªu vµ yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ trong

nh÷ng giai ®o¹n cô thÓ. Cßn khi cung øng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh

th× ph¶i ®¸p øng c¸c môch ®Ých trong s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thóc ®Èy c¸c ®¬n

vÞ hoµn thµnh c¸c môc tiªu cña m×nh.

+ Vèn vay ph¶i cã tµi s¶n ®¶m b¶o: trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c ho¹t ®éng

nãi chung vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nãi riªng diÔn ra v« cïng ®a d¹ng vµ phøc

t¹p, kh«ng cã nhµ qu¶n trÞ ng©n hµng nµo cã thÓ ®ù ®o¸n chÝnh x¸c nh÷ng diÔn

biÕn cã thÔ x¶y ra trªn thÞ trêng, do ®ã rñi ro lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái, ®Ó gi¶m

thiÓu rñi ro th× c¸c ng©n hµng cµng tao ra ®îc nhiÒu kho¶n thu cµng tèt cho c¸c

kho¶n cho vay cña m×nh vµ ®¶m b¶o ch×nh lµ nguån thu thø hai sau nguån thu

thø nhÊt nh: vèn lu ®éng, khÊu hao, lîi nhuËn, thu nhËp …

§¶m b¶o tÝn dông nh lµ mét ph¬ng tiÖn cho ngêi chñ ng©n hµng cã thªm mét

nguån thu kh¸c ®Ó thu håi nî nÕu môc ®Ých cho vay bÞ ph¸ s¶n, tµi s¶n ®¶m b¶o

cã thÓ tån t¹i díi h×nh thøc sau:

- Tµi s¶n ®¶m b¶o h×nh thµnh tõ vèn vay cña ng©n hµng

- Tµi s¶n ®¶m b¶o lµ tµi s¶n cña ngêi ®i vay

- Tµi s¶n ®¶m b¶o lµ tÝn chÊp hay b¶o l·nh cña ngêi thø ba

C¸c lo¹i ®¶m b¶o tÝn dông:

*§¶m b¶o ®èi vËt:

- ThÕ chÊp tµi s¶n: lµ viÖc bªn vay vèn dïng tµi s¶n lµ bÊt ®éng s¶n thuéc së

h÷u cña m×nh cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî ®èi víi bªn cho

vay, bªn ®i vay vÉn ®îc quyÒn sö dông tµi s¶n thÕ chÊp vµ chØ ph¶i giao giÊy

chñ quyÓn tµi s¶n ®ã cho bªn cho vay.

- CÇm cè tµi s¶n: lµ viÖc bªn ®i vay cã nghÜa vô ph¶i giao tµi s¶n lµ ®éng

s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh cho bªn cho vay ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa

vô tr¶ nî cña m×nh.

* §¶m b¶o ®èi nh©n:

-Lµ sù cam kÕt cña mét ngêi hay nhiÒu ngêi vÒ viÖc ph¶i tr¶ nî cho ng©n

hµng nÕu mét kh¸ch hµng vay kh«ng tr¶ ®îc nî cho ng©n hµng, trong trêng hîp

nµy th× nh÷ng ngêi b¶o l¶nh ph¶i cã ®îc uy tÝn hay ph¶i cã kh¶ n¨ng vÒ tµi

chÝnh ®ñ m¹nh ®¶m b¶o ®îc sù tin tëng cña ng©n hµng.

1.1.2.2. Cho vay dùa trªn chuyÓn nhîng tr¸i quyÒn.

Cho vay dùa trªn chuyÓn nhîng tr¸i quyÒn lµ h×nh thøc cho vay dùa trªn

c¬ së mua b¸n c¸c céng cô tµi chÝnh nh mua b¸n c¸c hèi phiÕu lÖnh phiÕu tõ …

®ã t¹o ra nghiÖp vô chiÕt khÊu th¬ng phiÕu cña ng©n hµng, tøc lµ mua nî dùa

trªn kho¶ng thêi gian cßn l¹i cña cho ®Õn lóc ®¸o h¹n cña th¬ng phiÕu.

VÒ mÆt ph¸p lý ng©n hµng kh«ng cho vay mµ lµ mua mét tr¸i quyÒn,

ng©n hµng bá tiÒn ra øng tríc gi¸ trÞ cña mét th¬ng phiÕu cha ®Õn h¹n thanh

to¸n ®æi l¹i ng©n hµng ®îc n¾m quyÒn së h÷u vµ cã quyÒn truy ®ßi khi ®Õn h¹n

thanh to¸n, thñ tôc chiÕt khÊu còng kh¸c thñ tôc vay va kh«ng cã hîp ®ång tÝn

dông.

+ ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu: Lµ mét nghiÖp vô tÝn dông, v× nã, v× nã ®em

l¹i ngay cho kh¸ch hµng mét sè tiÒn b×nh thêng mµ chØ ®îc chi tr¶ khi nã ®Õn

h¹n thanh to¸n trong th¬ng phiÕu.

Nhng vÒ mÆt ph¸p lú th× kh«ng ph¶i lµ mét kho¶n cho vay, v× ng©n hµng

kh«ng cho kh¸ch hµng vay sè tiÒn mµ kh¸ch hµng sÏ ph¶i tr¶ cho ng©n hµng,

mµ ë ®©y ng©n hµng øng tríc gi¸ trÞ cña mét th¬ng phiÕu cha ®Õn h¹n ®æi l¹i

ng©n hµng n¾m quyÒn së h÷u th¬ng phiÕu ®ã, v× vËy ng©n hµng sÏ ®îc ®ßi l¹i

kho¶n øng tríc ®©y b»ng c¸ch truy ®ßi tr¸i phiÕu khi ®Õn h¹n.

Nh vËy chiÕt khÊu lµ viÖc ng©n hµng øng tríc cho gi¸ trÞ mét th¬ng phiÕu

®æi lÊy viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u th¬ng phiÕu.

+ Mua uû nhiÖm thu hay bao thanh to¸n hay cßn gäi lµ cho vay uû

nhiªm thu: §©y lµ trêng hîp ng©n hµng mua ®øt c¸c chøng quyÒn ®Ó ®i ®ßi nî,

bao thanh to¸n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh lµ mét hîp ®ång, mµ trong ®ã c¸c ng©n hµng

mua ®øt c¸c tr¸i quyÒn cña ngêi b¸n ®èi víi ngêi mua lµ kh¸ch hµng cña ng©n

hµng.

1.1.2.3. TÝn dông qua ch÷ ký.

TÝn dông qua ch÷ ký cã thÓ lµ kÕt qu¶ cña ch÷ ký cña ng©n hµng, trong

h×nh thøc nµy ng©n hµng kh«ng ph¶i bá tiÒn ra ngay mµ ng©n hµng cam kÕt sÏ

tr¶ mét kho¶n nî cña kh¸ch hµng cña m×nh khi mµ kh¸ch hµng cña m×nh kh«ng

thùc hiÖn ®óng cam kÕt tr¶ nî nh ®· tho¶ thuËn tríc, do b¶o l·nh b»ng uy tÝn

cña m×nh nªn b¶o l·nh cña ng©n hµng cßn gäi lµ b¶o l·nh qua ch÷a ký.

VÒ tÝnh ph¸p lý th× lo¹i tÝn dông nµy dùa vµo luËt b¶o l·nh còng nh c¸c

cam kÕt b¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh,

B¶o l·nh lµ ®a ra nh÷ng cam kÕt díi h×nh thøc cÊp chøng th vµ h¹ch to¸n theo

tµi kho¶n ngo¹i b¶ng, c¸c ng©n hµng chØ ®a vµo tµi kho¶n néi b¼ng khi mµ ng©n

hµng thùc hiÖn chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña m×nh ,b¶o l·nh gåm:

+ B¶o l·nh ng©n hµng : ®©y lµ h×nh thøc rÊt quan träng trong thùc tÕ, nã

gióp cho ngêi mua hµng kh«ng ph¶i kÝ quü vµ ®îc tr¶ chËm tiÒn hµng, vµ ngêi

b¸n tin tëng giao hµng cho ngêi mua.

+ TÝn dông chÊp nhËn : trong lo¹i h×nh nµy ng©n hµng chÊp nhËn mét hèi

phiÕu ®ßi tiÒn chÝnh m×nh, vµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng ph¶i nép sè tiÒn cÇn

thiÕt ngay tríc khi hèi phiÕu ®Õn h¹n, lóc nµy chñ nî cã ®îc sù ®¶m b¶o thu ®îc

kho¶n nî cña m×nh do ng©n hµng ®øng ra chÊp nhËn chi tr¶.

1.1.3. Ph©n lo¹i tÝn dông trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.

1.1.3.1. Ph©n lo¹i tÝn dông chung.

+ TÝn dông ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n: sù kh¸c nhau gi÷a tÝn dông ng¾n

h¹n vµ tÝn dông trung vµ dµi h¹n chÝnh lµ thêi gian giao vèn cho kh¸ch hµng sö

dông, tuú theo luËt cña tõng quèc gia vµ trong tõng thêi kú mµ thêi gian ng¾n

h¹n, trung vµ dµi h¹n ®îc quy ®Þnh kh¸c nhau, ë ViÖt Nam hiÖn nay ng¾n h¹n lµ

nhá h¬n hoÆc b»ng 12 th¸ng, cßn trung vµ dµi h¹n lµ lín h¬n 12 th¸ng.

+ TÝn dông cÊp ra kÌm theo hoÆc kh«ng kÌm theo cam kÕt cña ng©n hµng.

- TÝn dông kh«ng kÌm theo cam kÕt cña ng©n hµng: trong h×nh thøc cÊp

nµy thêng ¸p dông cho ng¾n h¹n vµ ng¨n hµng cã thÓ chÊm døt hîp ®ång cho

vay bÊt cø lóc nµo.

- TÝn dông ph¸t sinh tõ cam kÕt cña ng©n hµng: lµ h×nh thøc mµ ng©n

hµng cam kÕt mét kho¶n tÝn dông cô thÓ hay mét h¹n møc tÝn dông mµ ng©n

(2)