Mô phỏng cấu trúc và quá trình tinh thể trong niken

Tap chi khoa hgc TrUdng Bqi hgc Quy Nhan - S^2, Tap IX nam 2015

MO PHONG CAU TRUC VA QUA TRINH TINH THE TRONG NIKEN

PHAM HOU KIEN^ TRAN QUOC VIET'

1. DAT VAN BE

Ni la kim loai cd nhieu tfng dung quan trpng trong cac ITnh vtfc khoa hpc tfng dung

va khoa hpc v§t lieu. Nghien ctfu vl cac pha cau tnic cua kim loai Ni da dtfdc tap trung

thtrc hien bang ca thtfc nghiem, ly thuydt lln md phong [1], [2], [3], [4] va [5]. Bang cac

phtfdng phap thij'c nghiem tan xa Tia-X, nhidu xa ndtron,... cac nha khoa hoc da cung

cap nhieu dtf lieu quan trpng lien quan de'n cau tnic cua kim loai Ni thdng qua vi6c ph^n

tich HPBXT hoac thtfa sd cau trdc. Ke't qua nghien ctfu thtfc nghiem chi ra rang, d trang

thai VDH, HPBXT cua Ni cd stf tach thanh hai dinh nho & ctfc dai thtf hai, hien ttfdng

tach dinh nhtf vay da dtfdc giai thich thdng qu^ stf ton tai cua cac khdi da dien 20 mat

(icosahedral) [ 1 ] va [2]. Thdng tin chi tie't hdn ve trat ttf CETU trtfc cua kim loai cung cd the

nhan dtfdc bang phtfdng phap md phdng may tinh [5], [6], [7] va [8]. Bang md phong

DLHPT, Vd Van Hoang va cdng stf cho thafy btfc tranh kha day du vl trat ttf cua cac

khoi da dien va mpt sd'tinhchS't nhiet ddng trong kim loai Fe [5]. Pham Khac Hiing va

cdng stf [7] va [8] da siJ dung phtfdng phap md phdng thdng ke hoi phuc va BLHPT da

khao sat dtfdc cS'u trdc va linh chat khuech tan trong kim loai Fe va hdp kim Fe-B. S.

Ozgen v^ E. Duruk cho thafy trong qua trinh lam lanh ttf ttf kim loai nhdm ttf nhiet dd

700 K xudng 300 K tW xuat hien ba ttang thai: long, tinh thi ydu (weak-crystal) va trang

thai VDH [9]. Tuy nhi6n chtfng tdi chtfa tim thay cdng hinh nghien ctfu nao ve hien

ttfdng chuyen pha ttf pha VDH sang pha tinh the trong kim loai Ni. Do do hien ttfdng

chuyen pha VDH-tinh th^ trong kim loai vin cdn chtfa dtfdc hiiu rd va la mpt vS'n di

can dtfdc lam sang to. Ttf nhffng v^n de phan tich d tren, chung tdi dat ra muc dich

chinh cho bai bao, la nghien ctfu c^u trdc va qua tiinh chuyin pha cau trdc VDH sang

tinh the trong kim Ioai Ni dtfa tren vide phan tich thd nang trung binh tren nguyen td*,

HPBXT, phan bd SPT va trtfc quan hda bang anh 3-D.

2. PHl/dNG PHAP NGHIEN CtfU

Trong hai bao nay, chung tdi tien hanh md phdng cau trdc va qua tiinh tinh thi

hda kim loai niken d hai nhiet dp 300 va 900 K vdi the ttfdng tac cap Pak-Doyama. The

cap Pak-Doyama la the ttfdng tac ddn gian nhtfng thtfc te cho th^y viec suf dting the nay

cho phep mo phdng dtfdc vat Heu kim loai va hdp kim cd nhieu tinh chat phd hdp vdi dff

lieu thtfc nghiem ct cac trang thai hdi phuc khac nhau, chi tie't xem trong cac cong trinh

[5], [6] va [7]. Thd ttfdng tac nay cd dang: