Mô hinh tập đoàn kinh tế ở Việt nam- Thực trạng và phương hướng phát triển

më ®Çu

Khi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngµy cµng ph¸t triÓn, qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®ang

diÔn ra m¹nh mÏ lµm thay ®æi b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh cïng víi su thÕ

më cöa héi nhËp nÒn kinh tÕ trªn ph¹m vi toµn cÇu ®· cã nhng t¸c ®éng to lín ®èi

víi nÒn kinh tÕ níc ta. §©y võa lµ c¬ héi nhng ®ång thêi còng lµ th¸ch thøc rÊt

lín ®èi víi mét níc cã ®Õn trªn 80 triÖu d©n vµ cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi

thÊp nh níc ta. Su thÕ më cöa nÒn kinh tÕ ®· vµ ®ang cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh

®Õn c¸c doanh nghiÖp viÖt nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ

giíi mµ gÇn nhÊt lµ viÖc ra nhËp Tæ Chøc Th¬ng M¹i ThÕ Giíi ( WTO) cña ViÖt

Nam.Do ®ã ®Ó cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, còng nh ph¸t

huy c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän nh»m t¹o thÕ vµ lùc phôc vô cho qu¸ tr×nh CNH￾H§H ®Êt níc th× viÖc tõng bíc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c tËp ®oµn kinh tÕ ë níc

ta trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt mµ bíc ®Çu lµ thµnh lËp thÝ ®iÓm

c¸c tËp ®oµn kinh tÕ tõ c¸c Tæng c«ng ty nhµ níc.

Héi nghÞ lÇn thø IX Ban chÊp hµnh Trung ¬ng th¸ng 01 n¨m 2004 ®· x¸c

®Þnh: “ TiÕp tôc cñng cè vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c Tæng c«ng ty

nhµ níc; tÝch cùc chuÈn bÞ ®Ó h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh cã sù

tham gia m¹nh mÏ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong níc vµ ®Çu t cña níc ngoµi ”.

Qua qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cña c¸c tËp ®oµn kinh tÕ trªn thÕ giíi ®·

cho thÊy ®©y lµ mét m« h×nh rÊt thÝch hîp vµ cã hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr￾êng hiÖn t¹i vµ t¬ng lai, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß hÕt søc to

lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c quèc gia. §èi víi níc ta ®ang trong qu¸

tr×nh s¾p sÕp vµ ®æi míi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp

nhµ níc th× viÖc ¸p dông thÝ ®iÓm thµnh lËp c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, sau ®ã tiÕn tíi

1

h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh trong c¸c nghµnh , lÜnh vùc mòi nhän lµ

c¸ch lµm thÝch hîp vµ lµ híng ®i ®óng.

§Ó cã thÓ t×m hiÓu vÒ sù h×nh thµnh vµ viÖc ¸p dông m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ ë

ViÖt nam, qua ®ã ®Ó cã thÓ ®a ra nh÷ng ph¬ng híng nh»m ph¸t triÓn c¸c tËp ®oµn

kinh tÕ ë níc ta trong giai ®o¹n hiªn nay em ®· chän ®Ò tµi “M« hinh tËp ®oµn

kinh tÕ ë ViÖt nam- Thùc tr¹ng vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn”. §Ò tµi gåm cã hai

phÇn:

Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ tËp ®oµn kinh tÕ.

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ph¸t triÓn c¸c tËp ®oµn kinh tÕ ë ViÖt Nam.

TËp ®oµn kinh tÕ ®· cã tõ rÊt l©u trªn thÕ giíi nhng ®èi víi ViÖt nam cßn

kh¸ míi mÎ, mÆt kh¸c do sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n ®Ò tµi sÏ kh«ng

ch¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt v× vËy em kÝnh mong thÇy gi¸o chØ b¶o vµ gióp ®ì em

®Ó ®Ò ¸n cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !

Hµ néi, ngµy 22/11/2005

2

3

Môclôc

Trang

Më ®Çu---------------------------------------------------------------------------- 1

Ch¬ng I – Lý luËn chung vÒ tËp ®oµn kinh tÕ------------------------------- 4

I.Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i vÒ tËp ®oµn kinh tÕ (T§KT)

1.Kh¸i niÖm vÒ T§KT----------------------------------------------------- 4

2. Ph©n lo¹i T§KT----------------------------------------------------------- 6

II. §Æc ®iÓm vµ chu kú ph¸t triÓn cña T§KT--------------------------------- 7

1. §Æc ®iÓm ----------------------------------------------------------------------- 7

2. Chu kú ph¸t triÓn--------------------------------------------------------------- 10

III. Mét sè m« h×nh tæ chøc qu¶n lý c¸c T§KT trªn thÕ giíi--------------- 14

1. M« h×nh cña Mü---------------------------------------------------------------- 14

2. M« h×nh cña NhËt--------------------------------------------------------------- 14

3. M« h×nh cña Trung Quèc------------------------------------------------------- 15

IV. VÝ dô vÒ mét sè T§KT næi tiÕng trªn thÕ giíi----------------------------- 15

1. TËp ®oµn General Motor------------------------------------------------------- 15

2. TËp ®oµn Sam Sung------------------------------------------------------------- 17

V. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt Nam------------------------------ 17

Ch¬ng II – Thùc tr¹ng ph¸t triÓn m« h×nh T§KT ë ViÖt Nam-------------- 19

I. M« h×nh T§KT ë VN----------------------------------------------------------- 19

1. Ph¬ng thøc h×nh thµnh T§KT ë VN----------------------------------------- 19

2. Lo¹i h×nh T§KT ë VN---------------------------------------------------------- 21

3. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý T§KT ë VN------------------------------------------- 23

II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c TCTy nhµ níc theo híng tËp ®oµn------- 24

1. VÒ tÝch tô vµ tËp trung vèn------------------------------------------------------- 24

4

2. VÒ liªn kÕt trong néi bé TCTy nhµ níc--------------------------------------- 24

3. VÒ quan hÖ gi÷a chñ së h÷u nhµ níc víi TCTy nhµ níc------------------ 25

4. VÒ n¨ng lùc kinh doanh----------------------------------------------------------- 26

III. Thùc tr¹ng thÝ ®iÓm thµnh lËp mét sè T§KT ë VN-------------------------- 26

1. TËp ®oµn bu chÝnh viÔn th«ng--------------------------------------------------- 26

2. TËp ®oµn xi m¨ng VN------------------------------------------------------------- 35

IV. Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn TËp ®oµn kinh tÕ ë ViÖt nam-------

5