Mô hình nuôi cá Hồi Vân ở Sa Pa (Lào Cai)- một hướng đi khai thác hiệu quả nguồn

Nguyễn Xuân Trường Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 73(11): 127 - 133

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn | 127

MÔ HÌNH NUÔI CÁ HỒI VÂN Ở SA PA (LÀO CAI) - MỘT HƯỚNG ĐI KHAI THÁC

HIỆU QUẢ NGUỒN “TÀI NGUYÊN LẠNH” Ở VÙNG NÚI PHÍA BẮC VIỆT NAM

Nguyễn Xuân Trường - Đại học Thái Nguyên

TÓM TẮT

Cá hồi vân (onchorhynchus mykiss) là một loại cá sinh sống ở vùng có khí hậu ôn đới, nhưng hiện

nay được nuôi thử nghiệm và nhân rộng ở một số vùng thuộc vành đai khí hậu nhiệt đới, nhất là

các vùng núi cao có điều kiện phù hợp với đặc tính sinh thái của cá hồi vân. Trên cơ sở phân tích

các đặc điểm địa lý tự nhiên của Sa Pa (một địa phương nằm ở vùng núi cao phía bắc Việt Nam),

tác giả có những đánh giá ban đầu về tính thích ứng của loài cá nước lạnh (cá hồi) đối với môi

trường tự nhiên nơi đây, hiệu quả kinh tế của mô hình nuôi cá hồi vân Sa Pa, những khó khăn cần

khắc phục, những ý kiến trao đổi về biện pháp để đẩy mạnh và nhân rộng mô hình này ra các địa

phương lân cận. Từ những phân tích và đánh giá, tác giả đi đến nhận định: đây là mô hình nuôi cá

hồi vân đầu tiên ở Việt Nam và bước đầu đang mang lại lợi ích không chỉ cho Sa Pa, mà còn tạo ra

một định hướng mới khai thác hiệu quả nguồn “tài nguyên lạnh” ở vùng núi phía bắc Việt Nam.

Từ khóa: Cá hồi vân, Vùng núi phía Bắc Việt Nam ”Tài nguyên lạnh”; Sa Pa

ĐẶT VẤN ĐỀ

Cá hồi vân (onchorhynchus mykiss) là một loại

cá sinh sống ở vùng có khí hậu ôn đới, nhưng

hiện nay được nuôi thử nghiệm và nhân rộng

phát triển ở một số vùng thuộc vành đai khí

hậu nhiệt đới, nhất là các miền núi cao có

điều kiện phù hợp với đặc tính sinh thái của

cá hồi vân. Đặc điểm khí hậu và môi trường

tự nhiên ở các miền núi cao đang được nhiều

quốc gia, trong đó có Việt Nam, tận dụng vào

mục đích nuôi cá hồi và bước đầu mang lại

hiệu quả kinh tế, được chúng tôi tạm gọi là

nguồn “tài nguyên lạnh” của vùng nhiệt đới.

Sa Pa là một huyện miền núi có nhiều tiềm

năng du lịch của tỉnh Lào Cai. Vài năm trở lại

đây, Sa Pa được nhiều người biết đến không

chỉ là một địa điểm du lịch hấp dẫn với nhiều

di tích, danh lam thắng cảnh đẹp và phát triển

du lịch sinh thái, mà còn được biết đến bởi đã

xây dựng thành công mô hình “Nuôi cá hồi

vân thương phẩm”. Đây là mô hình nuôi cá

hồi vân đầu tiên ở Việt Nam và bước đầu

đang mang lại lợi ích không chỉ cho Sa Pa,

cho Lào Cai mà còn tạo ra một định hướng

mới khai thác hiệu quả nguồn “Tài nguyên

lạnh” ở vùng núi phía bắc Việt Nam.

ĐẶC TÍNH SINH THÁI CỦA CÁ HỒI VÂN



Tel: 0914765087; Email: [email protected]

Cá hồi là một trong những loài cá được xếp

vào nhóm thủy sản nước lạnh. “Thuỷ sản

nước lạnh” ở đây được hiểu là các loài cá

được sinh sống trong môi trường tự nhiên và

nuôi thả tại các ao, hồ, sông, suối có chứa

nguồn nước lạnh. Các loài “thuỷ sản nước

lạnh” mặc dù không có một giới hạn cụ thể về

nhiệt độ nước được đưa ra, nhưng thường

được mô tả là các loài cá sống tại khu vực có

nhiệt độ nước không vượt quá + 180C đến +

200C và không thấp quá 0 đến + 50C.

Trong các loài thủy sản nước lạnh, cá hồi

được nuôi phổ biến hơn cả vì là loài cá mang

lại giá trị kinh tế cao. Cá hồi bao gồm nhiều

loài khác nhau, có loài chuyên sinh sống ở

thuỷ vực ngọt, có loài chuyên sinh sống ở

thủy vực mặn và có loài sinh ra ở thuỷ vực

ngọt rồi lại theo dòng nước (sông, suối) ra

biển sinh sống, khi phát dục lại quay trở lại

thuỷ vực ngọt nơi đã sinh ra để sinh sản rồi

chết ở đó. Nhìn chung, các loài cá hồi đều có

đặc điểm chung: sinh sống ở khu vực nước

lạnh và có dòng chảy.

Cá hồi vân có nguồn gốc từ khu vực Bắc Mỹ.

Sau đó được du nhập vào nuôi ở châu Âu từ

1890, rồi lan sang một số nước châu Á: Nhật

Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Ấn Độ, Nêpan,

Apganixtan, Thái Lan, Lào, Việt Nam. Đây là

loại cá hồi được gia đình hoá và nuôi thành

công sớm nhất trong các loại cá hồi. Hiện

nay, cùng với cá hồi tuyết, cá hồi vân được