Máy điện

1

CHÖÔNG

1.1 ÑÒNH NGHÓA VAØ PHAÂN LOAÏI

1. Ñònh nghóa

Maùy ñieän laø thieát bò ñieän töø laøm vieäc döïa vaøo hieän töôïng caûm öùng ñieän töø , veà

caáu taïo goàm maïch töø ( loõi theùp ) vaø maïch ñieän ( caùc daây quaán ) , duøng ñeå bieán ñoåi

daïng naêng löôïng nhö cô naêng thaønh ñieän naêng ( maùy phaùt ñieän ) hoaëc ngöôïc laïi ,

bieán ñoåi ñieän naêng thaønh cô naêng ( ñoäng cô ñieän ) ; hoaëc duøng ñeå bieán ñoåi thoâng soá

ñieän naêng nhö bieán ñoåi ñieän aùp , doøng ñieän , taàn soá , soá pha .v.v...

Maùy ñieän laø maùy thöôøng gaëp nhieàu trong coâng nghieäp , giao thoâng vaän taûi , saûn

xuaát vaø ñôøi soáng .

2. Phaân loaïi

Coù nhieàu loaïi maùy ñieän vaø coù nhieàu caùch phaân loaïi chuùng .

Döïa vaøo nguyeân lyù bieán ñoåi naêng löôïng , ta phaân loaïi maùy ñieän nhö sau :

a) Maùy ñieän tónh

Laøm vieäc döïa vaøo hieän töôïng caûm öùng ñieän töø do söï bieán thieân töø thoâng giöõa

caùc cuoän daây khoâng coù chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nhau .

Maùy ñieän tónh thöôøng duøng ñeå bieán ñoåi thoâng soá ñieän naêng . Do tính thuaän

nghòch cuûa caùc quy luaät caûm öùng öùng ñieän töø , quaù trình bieán ñoåi cuõng coù tính thuaän

nghòch , ví duï , maùy bieán aùp bieán ñoåi heä thoáng coù thoâng soá U1 , f thaønh heä thoáng coù

thoâng soá U2 , f , hoaëc ngöôïc laïi bieán ñoåi heä thoáng ñieän U2 , f thaønh heä thoáng ñieän U1, f

b) Maùy ñieän coù phaàn ñoäng quay hoaëc chuyeån ñoäng thaúng

1

2

Laøm vieäc döïa vaøo hieän töôïng caûm öùng ñieän töø , löïc ñieän töø , do töø tröôøng vaø

doøng ñieän cuûa caùc cuoän daây coù chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nhau gaây ra .

Loaïi maùy ñieän naøy thöôøng duøng ñeå bieán ñoåi ñieän naêng thaønh cô naêng ( ñoäng cô

ñieän ) hoaëc bieán ñoåi cô naêng thaønh ñieän naêng ( maùy phaùt ñieän ) . Quaù trình bieán ñoåi coù

tính thuaän nghòch , nghóa laø maùy ñieän coù theå laøm vieäc ôû cheá ñoä maùy phaùt ñieän hoaëc

cheá ñoä ñoäng cô ñieän .

SÔ ÑOÀ PHAÂN LOAÏI CAÙC MAÙY ÑIEÄN THÖÔØNG GAËP

1.2 CAÙC ÑÒNH LUAÄT ÑIEÄN TÖØ CÔ BAÛN DUØNG TRONG MAÙY ÑIEÄN

Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa taát caû caùc loaïi maùy ñieän ñeàu döïa treân cô sôû hai ñònh

luaät caûm öùng ñieän töø vaø löïc ñieän töø . Khi tính toaùb maïch töø , ngöôøi ta söû duïng ñònh

luaät doøng ñieän toaøn phaàn .

1. Ñònh luaät caûm öùng öùng ñieän töø

a) Tröôøng hôïp töø thoâng bieán thieân xuyeân qua voøng daây

MAÙY ÑIEÄN

MAÙY ÑIEÄN TÓNH MAÙY ÑIEÄN COÙ PHAÀN ÑOÄNG

MAÙY ÑIEÄN XOAY CHIEÀU MAÙY ÑIEÄN MOÄT CHIEÀU

MAÙY

ÑOÀNG BOÄ

MAÙY KHOÂNG

ÑOÀNG BOÄ

MAÙY

BIEÁN

AÙP

ÑOÄNG CÔ

KHOÂNG

ÑOÀNG

BOÄ

MAÙY

PHAÙT

KHOÂNG

ÑOÀNG

BOÄ

ÑOÄNG

CÔ

ÑOÀNG

BOÄ

MAÙY

PHAÙT

ÑOÀNG

BOÄ

ÑOÄNG CÔ

MOÄT

CHIEÀU

MAÙY

PHAÙT

MOÄT

CHIEÀU

Khi töø thoâng φ bieán thieân xuyeân qua voøng daây daãn , trong voøng daây seõ caûm öùng

sññ . Neáu choïn chieàu sññ caûm öùng phuø hôïp vôùi chieàu cuûa töø thoâng theo quy taéc vaën

nuùt chai thì sññ caûm öùng trong moät voøng daây , ñöôïc vieát theo coâng thöùc Maécxoen nhö

sau :

e = -

dt

dφ

Daáu ⊗ treân hình beân chæ chieàu φ ñi töø phía

ngoaøi vaøo trong trang giaáy .

Neáu cuoän daây coù W voøng thì sññ caûm öùng

cuûa cuoän daây seõ laø :

e = -

dt

W d. φ

= -

dt

dψ

Trong ñoù : ψ = W.φ laø töø thoâng moùc voøng cuûa cuoän daây .

Töø thoâng tính baèng Wb ( Veâbe ) , sññ tính baèng V ( Voân ) .

b) Tröôøng hôïp thanh daãn chuyeån ñoäng trong töø tröôøng

Khi thanh daãn chuyeån ñoäng thaúng goùc

vôùi ñöôøng söùc töø tröôøng , trong thanh daãn seõ

caûm öùng sññ e , coù trò soá laø :

e = B.l.v

Trong ñoù : B laø cöôøng ñoä töø caûm , tính

baèng T ( Tesla ) ; l laø chieàu daøi hieäu duïng cuûa

thanh daãn , tính baèng m ( meùt ) ; v laø toác ñoä

thanh daãn , tính baèng m/s ( meùt/giaây ) .

Chieàu cuûa sññ caûm öùng ñöôïc xaùc ñònh

theo quy taéc baøn tay phaûi .

2. Ñònh luaät löïc ñieän töø

Khi thanh daãn mang doøng ñieän ñaët thaúng

goùc vôùi ñöôøng söùc töø tröôøng , thanh daãn seõ chòu

moät löïc ñieän töø taùc duïng , coù trò soá laø :

F = B.I.l

Trong ñoù : B laø cöôøng ñoä töø caûm , tính baèng

Tesla ( T ) ; I laø cöôøng ñoä doøng ñieän , tính baèng Ampe

( A ) ; l chieàu daøi taùc duïng cuûa thanh daãn , tính baèng

meùt ( m ) ; F laø löïc ñieän töø , tính baèng Niutôn ( N ) .

Chieàu cuûa löïc ñieän töø ñöôïc xaùc ñònh theo quy

taéc baøn tay traùi .

3

4

3. Ñònh luaät maïch töø . Tính toaùn maïch töø

a) Ñònh luaät maïch töø

Loõi theùp cuûa maùy ñieän laø maïch töø . Maïch töø laø maïch kheùp kín duøng ñeå daãn töø

thoâng . Ví duï , moät maïch töø ñôn giaûn veõ ôû hình döôùi daây , laø maïch töø ñoàng nhaát laøm

baèng theùp kyõ thuaät ñieän , vaø coù moät daây quaán .

Ñònh luaät doøng ñieän toaøn phaàn : ∫

d.H l = ∑i

Aùp duïng vaøo maïch töø ñang xeùt , ta coù : H.l = W.i

Trong ñoù : H laø cöôøng ñoä töø tröôøng trong maïch töø , tính baèng A/m ; l laø chieàu

daøi trung bình cuûa maïch töø , tính baèng m ; W laø soá voøng daây cuûa cuoän daây ; i laø doøng

ñieän taïo ra töø thoâng cho maïch töø , goïi laø doøng ñieän töø hoùa .

Tích soá W.i ñöôïc goïi laø söùc töø ñoäng ; Tích soá H.l ñöôïc goïi laø töø aùp rôi trong maïch

töø

Ñoái vôùi maïch töø goàm nhieàu cuoän daây vaø nhieàu ñoaïn khaùc nhau ( caùc ñoaïn laøm

baèng vaät lieäu khaùc nhau , hoaëc coù tieát dieän khaùc nhau ) , ví duï maïch töø cho ôû hình sau

Ñònh luaät maïch töø ñöôïc vieát nhö sau : H1.l1 + H2.l2 = W1.i1 – W2.i2

Trong ñoù : H1 , H2 töông öùng laø cöôøng ñoä töø tröôøng trong ñoaïn 1 , 2 ; l1 , l2 laø

chieàu daøi trung bình caùc ñoaïn 1 , 2 ; W1.i1 , W2.i2 laø söùc töø ñoäng cuûa daây quaán 1 , 2 .

Coù daáu tröø tröôùc W2.i2 vì chieàu doøng ñieän i2 khoâng phuø hôïp vôùi chieàu töø thoâng

ñaõ choïn theo quy taéc vaën nuùt chai .

Moät caùch toång quaùt , ñònh luaät maïch töø ñöôïc vieát nhö sau :

∑=

n

k 1

k k H .l

= ∑=

n

j 1

j j W i.

5

Trong ñoù : Doøng ñieän i naøo coù chieàu phuø hôïp vôùi chieàu cuûa φ ñaõ choïn theo quy

taéc vaën nuùt chai seõ mang daáu döông ; khoâng phuø hôïp seõ mang daáu aâm .

k laø chæ soá teân ñoaïn maïch töø .

j laø chæ soá teân cuoän daây vaø doøng ñieän töø hoùa .

b) Tính toaùn maïch töø

* Baøi toaùn thuaän : Bieát töø thoâng , tính doøng ñieän töø hoaù ( hoaëc soá voøng daây) ñeå

sinh ra töø thoâng aáy .

Ví duï : cho maïch töø khoâng phaân nhaùnh nhö hình treân , töø thoâng ôû caùc ñoaïn ñeàu

gioáng nhau , do ñoù cöôøng ñoä töø caûm cuûa moãi ñoaïn maïch töø aáy laø :

B1 =

S1

φ

; B2 =

S2

φ

Trong ñoù : S1 , S2 laø tieát dieän caùc ñoaïn maïch töø 1 , 2 .

Töø trò soá cöôøng ñoä töø caûm B ôû töøng ñoaïn maïch , ta tính ñöôïc cöôøng ñoä töø tröôøng

H töông öùng vôùi moãi ñoaïn maïch aáy nhö sau :

- Ñoái vôùi ñoaïn maïch 2 laø khe hôû khoâng khí , cöôøng ñoä töø tröôøng H2 trong khe

khoâng khí cho bôûi : H2 =

o

B2

µ

Vôùi µo laø ñoä töø thaåm tuyeät ñoái cuûa chaân khoâng : µo ≈ 4π.10-7 Ω.s/m ≈ 125.10-8 H/m

- Ñoái vôùi ñoaïn maïch 1 laø vaät lieäu saét töø , ta phaûi tra ñöôøng cong töø hoùa( hoaëc

baûng ) ñoái vôùi caùc loaïi theùp . Töø trò soá B1 ta tra ra trò soá H1 töông öùng .

Sau cuøng , ta tính toång : Hk k ∑ .l = H1.l1 + H2.l2

Töø ñoù ta tính ra ñöôïc doøng ñieän töø hoùa ( hoaëc soá voøng daây ) .

* Baøi toaùn nghòch : Bieát doøng ñieän , caàn tính töø thoâng . Loaïi baøi toaùn naøy phöùc

taïp hôn , thöôøng duøng phöông phaùp doø hoaëc caùc phöông phaùp tính maïch phi tuyeán ñeå

tính .

1.3 CAÙC VAÄT LIEÄU CHEÁ TAÏO MAÙY ÑIEÄN

Vaät lieäu cheá taïo maùy ñieän bao goàm : vaät lieäu daãn ñieän , vaät lieäu daãn töø , vaät

lieäu caùch ñieän vaø vaät lieäu keát caáu .

1. Vaät lieäu daãn ñieän

Vaät lieäu daãn ñieän duøng ñeå cheá taïo caùc boä phaän daãn ñieän . Vaät lieäu daãn ñieän toát

nhaát duøng trong maùy ñieän laø ñoàng vì ñoàng khoâng ñaét laém vaø coù ñieän trôû suaát beù .

Ngoaøi ra coøn duøng nhoâm vaø caùc hôïp kim khaùc nhö ñoàng thau , ñoàng phoát pho . Daây

quaán trong maùy ñieän thöôøng laø daây ñoàng hoaëc daây nhoâm , coù tieát dieän troøn hoaëc chöõ

nhaät , coù boïc caùch ñieän khaùc nhau nhö sôïi vaûi , sôïi thuûy tinh , giaáy , nhöïc hoùa hoïc , sôn

eâmay . Vôùi caùc maùy ñieän coâng suaát nhoû vaø trung bình < 300 KW , ñieän aùp < 700

V , thöôøng duøng daây eâmay vì lôùp caùch ñieän cuûa daây moûng , ñaït ñoä beàn yeâu caàu . Ñoái

vôùi caùc boä phaân khaùc nhö vaønh ñoåi chieàu , loàng soùc hoaëc vaønh tröôït , ngoaøi ñoàng ,

6

nhoâm , ngöôøi ta coøn duøng caû caùc hôïp kim cuûa ñoàng hoaëc nhoâm , hoaëc coù choã coøn duøng

caû theùp ñeå taêng ñoä beàn cô vaø giaûm kim loaïi maøu .

2. Vaät lieäu daãn töø

Vaät lieäu daãn töø duøng ñeå cheá taïo caùc boä phaän cuûa maïch töø , bao goàm caùc vaät

lieäu saét töø khaùc nhau nhö : theùp laù kyõ thuaät ñieän , theùp laù thöôøng , theùp ñuùc , theùp reøn

... ÔÛ ñoaïnmaïch töø coù töø thoâng bieán ñoåi vôùi taàn soá 50 Hz thöôøng duøng theùp laù kyõ thuaät

ñieän daøy 0,35 ÷ 0,5 mm , trong thaønh phaàn theùp coù 2 ÷ 5 % Si ñeå taêng ñieän trôû cuûa

theùp , giaûm doøng ñieän xoaùy . ÔÛ taàn soá cao hôn , duøng theùp laù kyõ thuaät ñieän daøy 0,1 ÷

0,2 mm . Toån hao coâng suaát trong theùp laù do hieän töôïng töø treã vaø doøng ñieän xoaùy ñöôïc

ñaëc tröng baèng suaát toån hao . Theùp laù kyõ thuaät ñieän ñöôïc cheá taïo baèng phöông

phaùp caùn noùng vaø caùn nguoäi . Vôùi maùy bieán aùp vaø maùy ñieän coâng suaát lôùn thöôøng

duøng theùp caùn nguoäi ñeå coù ñoä töø thaåm cao hôn vaø coâng suaát toån hao nhoû hôn loaïi caùn

noùng . ÔÛ ñoaïn maïch töø coù töø tröôøng khoâng ñoåi thöôøng duøng theùp ñuùc , theùp reøn hoaëc

theùp laù

3. Vaät lieäu caùch ñieän

Vaät lieäu caùch ñieän duøng caùch ly caùc boä phaän daãn ñieän vaø khoâng daãn ñieän , hoaëc

caùch ly caùc boä phaän daãn ñieän vôùi nhau . Trong maùy ñieän , vaät lieäu caùch ñieän phaûi coù

cöôøng ñoä caùch ñieän cao , chòu nhieät toát , taûn nhieät toát , choáng aåm vaø beàn veà cô hoïc .

Ñoä beàn vöõng veà nhieät cuûa chaát caùch ñieän boïc daây daãn quyeát ñònh nhieät ñoä cho pheùp

cuûa daây vaø do ñoù quyeát ñònh taûi cuûa daây. Tính naêng chaát caùch ñieän cao daãn ñeán lôùp

caùch ñieän moûng , töø ñoù kích thöôùc cuûa maùy giaûm .

Chaát caùch ñieän cuûa maùy ñieän chuû yeáu ôû theå raén , vaø goàm 4 nhoùm :

* Chaát höõu cô thieân nhieân nhö giaáy , vaûi luïa .

* Chaát voâ cô nhö amiaêng , mica , sôïi thuûy tinh .

* Caùc chaát toång hôïp .

* Caùc loaïi men , sôn caùch ñieän .

Chaát caùch ñieän toát nhaát laø mica , nhöng ñaét , neân chæ duøng trong caùc maùy ñieän

coù ñieän aùp cao . Caùc vaät lieäu caùch ñieän coù sôïi nhö giaáy , vaûi ...coù ñoä beàn cô toát , meàm

, reõ , nhöng daãn nhieät xaáu , huùt aåm , caùch ñieän keùm . Vì vaäy daây daãn caùch ñieän sôïi caàn

phaûi ñöôïc saáy taåm ñeå caûi thieän tính naêng cuûa vaät lieäu caùch ñieän .

Döïa vaøo ñoä beàn nhieät , vaät lieäu caùch ñieän ñöôïc chia ra nhieàu loaïi :

Vaät lieäu caùch ñieän caáp A goàm boâng , tô , giaáy vaø caùc chaát höõu cô töông töï ñöôïc

taåm daàu vaø caùch ñieän daây daãn baèng sôn eâmay . Nhieät ñoä cho pheùp cuûa chuùng khoaûng

90o

÷ 105oC .

Vaät lieäu caùch ñieän caáp B goàm caùc saûn phaåm cuûa mica , amiaêng , sôïi thuûy tinh ,

nhieät ñoä cho pheùp 105o

÷ 140oC .

Vaät lieäu caùch ñieän caáp E laø caáp trung gian giöõa A vaø B .

Vaät lieäu caùch ñieän caáp F vaø H laø vaät lieäu caùch ñieän chòu nhieät cao .

7

Ngoaøi ra coøn coù chaát caùch ñieän ôû theå khí ( khoâng khí , khinh khí ) , hoaëc theå

loûng ( daàu maùy bieán aùp )

4. Vaät lieäu keát caáu

Vaät lieäu keát caáu duøng ñeå cheá taïo caùc chi tieát chòu taùc ñoäng cô hoïc nhö truïc , oå

truïc , voû maùy , naép maùy . Trong maùy ñieän , vaät lieäu keát caáu thöôøng duøng laø gang ,

theùp laù , theùp reøn , kim loaïi maøu vaø hôïp kim cuûa chuùng , caùc chaát deõo .

1.4 PHAÙT NOÙNG VAØ LAØM MAÙT MAÙY ÑIEÄN

Trong quaù trình laøm vieäc coù toån hao coâng suaát . Trong maùy ñieän , toån hao bao

goàm toån hao saét töø trong theùp ( do hieän töôïng töø treã vaø doøng ñieän xoaùy ) , toån hao

ñoàng trong ñieän trôû daây quaán , toån hao do ma saùt ( ôû maùy ñieän quay ) . Taát caû toån hao

naêng löôïng naøy ñeàu bieán thaønh nhieät naêng laøm noùng maùy ñieän .

Ñeå laøm maùt maùy ñieän , phaûi coù bieän phaùp taûn nhieät ra moâi tröôøng xung quanh .

Söï taûn nhieät khoâng nhöõng phuï thuoäc vaøo beà maët laøm maùt cuûa maùy , maø coøn phuï thuoäc

vaøo söï ñoái löu cuûa khoâng khí xung quanh hoaëc cuûa moâi tröôøng laøm maùt khaùc nhö daàu

maùy bieán aùp ... Thöôøng voû maùy ñieän ñöôïc cheá taïo coù caùc caùnh taûn nhieät vaø maùy ñieän

coù heä thoáng quaït gioù ñeå laøm maùt maùy .

Kích thöôùc maùy , phöông phaùp laøm maùt , taát caû phaûi ñöôïc tính toaùn , löïa choïn

sao cho ñoä taêng nhieät cuûa vaät lieäu caùch ñieän trong maùy khoâng vöôït quaù ñoä taêng nhieät

cho pheùp , ñaûm baûo cho vaät lieäu caùch ñieän laøm vieäc laâu daøi ( khoaûng 20 naêm )

Khi maùy ñieän laøm vieäc ôû cheá ñoä ñònh möùc , ñoä taêng nhieät cuûa caùc phaàn töû

khoâng vöôït quaù ñoä taêng nhieät cho pheùp . Khi maùy quaù taûi , ñoä taêng nhieät seõ vöôït quaù

nhieät ñoä cho pheùp , do ñoù khoâng cho pheùp quaù taûi laâu daøi .

1.5 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU MAÙY ÑIEÄN

Nghieân cöùu maùy ñieän laø laøm caùc coâng vieäc sau :

* Nghieân cöùu caùc hieän töôïng vaät lyù xaûy ra trong maùy ñieän .

* Döïa vaøo caùc ñònh luaät vaät lyù , vieát heä phöông trình toaùn hoïc dieãn taû söï laøm

vieäc cuûa maùy ñieän . Ñoù laø moâ hình toaùn cuûa maùy ñieän .

* Töø moâ hình toaùn , thieát laäp moâ hình maïch , ñoù laø maïch ñieän ( sô ñoà ) thay theá

cuûa maùy ñieän .

* Töø moâ hình toaùn vaø moâ hình maïch , tính toaùn caùc ñaëc tính vaø nghieân cöùu maùy

ñieän , khai thaùc , söû duïng theo yeâu caàu cuï theå .

8

CHƯƠNG 2

2.1 KHÁI NIỆM CHUNG

Để biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều từ cao xuống thấp hoặc ngược lại,

ta dùng máy biến áp. Có nhiều loại máy biến áp khác nhau: máy biến áp một

pha, ba pha , hai dây quấn, ba dây quấn .v.v... nhưng đều dựa trên một nguyên

lý, đó là nguyên lý cảm ứng điện từ .

1. Định nghĩa

Máy biến áp là một thiết bị điện từ, làm việc theo nguyên lý cảm ứng điện từ,

dùng để biến đổi điện áp của hệ thống dòng điện xoay chiều, nhưng vẫn giữ

nguyên tần số . Hệ thống điện đầu vào có: điện áp U1 , dòng điện I1 , tần số f .

Hệ thống điện đầu ra có: điện áp U2 , dòng điện I2 , tần số f .

Máy biến áp được ký hiệu:

Đầu vào của máy biến áp được nối với nguồn điện, được gọi là sơ cấp . Đầu ra

nối với tải gọi là thứ cấp . Các đại lượng, thông số sơ cấp, trong ký hiệu có ghi

chỉ số 1: số vòng dây sơ cấp W1 , điện áp sơ cấp U1 , dòng điện sơ cấp I1 , công

suất sơ cấp P1 ; các đại lượng, thông số thứ cấp, trong ký hiệu có ghi chỉ số 2:

số vòng dây thứ cấp W2 , điện áp thứ cấp U2 , dòng điện thứ cấp I2 , công suất thứ

cấp P2 .

Nếu điện áp thứ cấp > điện áp sơ cấp thì máy biến áp được gọi là máy tăng áp;

trường hợp ngược lại là máy giảm áp .

2. Các đại lượng định mức

* Điện áp định mức: Điện áp sơ cấp định mức, ký hiệu U1đm , là điện áp quy định

cho dây quấn sơ cấp . Điện áp thứ cấp định mức, ký hiệu U2đm , là điện áp giữa

các cực của dây quấn thứ cấp khi dây quấn thứ cấp hở mạch và điện áp đặt vào

dây quấn sơ cấp là định mức . Với máy biến áp một pha, điện áp định mức là

điện áp pha; với máy biến áp ba pha, điện áp định mức là điện áp dây . Đơn vị

điện áp ghi trên máy thường là KV .

* Dòng điện định mức: Là dòng điện đã quy định cho mỗi dây quấn của máy biến

áp ứng với công suất định mức và điện áp định mức . Với máy biến áp một

pha, dòng điện định mức là dòng điện pha; với máy biến áp ba pha, dòng điện

định mức là dòng điện dây . Đơn vị dòng điện ghi trên máy thường là A . Dòng

điện sơ cấp định mức ký hiệu là I1đm ; thứ cấp là I2đm .

9

* Công suất định mức: Là công suất biểu kiến thứ cấp ở chế độ làm việc định

mức Công suất định mức ký hiệu là Sđm , đơn vị thường là KVA . Với máy biến

áp một pha, công suất định mức là:

Sđm = U2đm.I2đm = U1đm.I1đm

Với máy biến áp ba pha, công suất định mức là:

Sđm = 3 U2đm.I2đm = 3 U1đm.I1đm

3. Công dụng của máy biến áp

Trong hệ thống điện, máy biến áp được dùng để truyền tải và phân phối điện

năng . Điện áp máy phát thường là 6,3 ; 10,5 ; 15,75 ; 3, 8 KV . Để nâng cao khả

năng truyền tải và giảm tổn hao công suất trên đường dây , phải giảm dòng điện

trên đường dây bằng cách nâng cao điện áp . Vì vậy ở đầu đường dây cần đặt

máy tăng áp .

Điện áp của tải thường khoảng từ 127 V đến 500 V, động cơ công suất lớn

thường từ 3 đến 6 KV . Vì vậy ở cuối đường dây cần đặt máy giảm áp .

Ngoài ra, máy biến áp còn được dùng trong các thiết bị lò nung

(máy biến áp lò m) , trong hàn điện (máy biến áp hàn m) , làm nguồn cho các

thiết bị điện, điện tử , cần nhiều cấp điện áp khác nhau, trong lĩnh vực đo lường

(máy biến dòng, máy biến điện áp) .v.v...

2.2 CấU TạO CủA MáY BIếN áP

Máy biến áp có 2 bộ phận chính: lõi thép và dây quấn .

1. Lõi thép máy biến áp