LÝ THUYẾT bài tập HIĐROCACBON NO

TÀI LIỆU ÔN TẬP HÓA 11 NĂM HỌC 2012-2013 giáo viên: Trần Gia Chuân

HIÑROÂCACBON NO

1. DAÕY ÑOÀNG ÑAÚNG CUÛA ANKAN

Laø nhöõng chaát höõu cô taïo bôûi Hiñro vaø Cacbon,

coâng thöùc caáu taïo laø maïch hôû vaø chæ coù lieân keát ñôn.

Coâng thöùc toång quaùt CnH2n + 2 (n ≥1).

1. TEÂN QUOÁC TEÁ (teân IUPAC)

ANKAN MAÏCH THAÚNG teân Latinh chæ soá

nguyeân töû Cacbon + an.

TEÂN ANKAN MAÏCH NHAÙNH laøm theo caùc

böôùc sau

Choïn maïch Cacbon daøi nhaát laøm maïch chính

Ñaùnh soá nguyeân töû C ôû maïch chín sao cho

nhaùnh mang soá nhoû nhaát

Ñoïc teân ankan theo thöù töï Soá chæ vò trí nhanh –

teân nhaùnh – teân maïch chính.

CH3 – CH – CH3 2- Metyl propan

CH3

CH3 – CH2 – CH2 – CH – CH – CH3

2,3 – Ñimetyl hexan

CH3 CH3

2. TEÂN THOÂNG THÖÔØNG

C5H12 coù 3 ñp

CH3–(CH2 )3–CH3 n- pentan

CH3CH(CH3)CH2CH3 iso – pentan

CH3

CH3 – C – CH3 neo – pentan

CH3

3. TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ coù 1C ñeán 4C laø chaát khí, coù

5C ñeán 17C laø chaát loûng, töø 18C trôû leân laø chaát raén. M

caøng lôùn nhieät ñoä soâi vaø nhieät ñoä noùng chaûy caøng cao.

Taát caû ñeàu nheï hôn nöôùc, haàu nhö khoâng tan trong H2O,

tan ñöôïc trong nhieàu dung moâi höõu cô ( ete, bengen, daàu

hoûa,… )

4. CAÁU TAÏO

PHAÂN TÖÛ CH4 coù caáu taïo laø moät töù dieän ñeàu,

caùc nguyeân töû khoâng naèm trong cuøng 1 maët phaúng 4 lieân

keát xichma höôùng veà 4 ñænh cuûa moät töù dieän ñeàu, taâm

nguyeân töû C, goùc HCH laø1090

28’

CAÙC ÑOÀNG ÑAÚNG CUÛA CH4 phaân töû khoâng ôû

treân cuøng 1 maët phaúng, caùc goùc lieân keát HCH, HCC,

CCC laø 109,50

.Vì vaäy maïch C laø ñöôøng gaáp khuùc.

Ankan laø chaát khöû maïnh, khoâng taùc duïng vôùi

axit, bazô ôû nhieät ñoä thöôøng. Tham gia phaûn öùng sau

5. PHAÛN ÖÙNG THEÁ CLO (xuùc taùc aùnh saùng khueách

taùn)

CH4 + Cl2 askt → CH3Cl +

HCl

Metylclorua

CH3Cl + Cl2 askt → CH2Cl2 +

HCl

Metilenclorua

CH2Cl2 + Cl2 askt → CHCl3 +

HCl

Clorofom

CHCl3 + Cl2 askt → CCl4 + HCl

Cacbon tetraclorua

CH3CH3 + Cl2 askt → CH3CH2Cl + HCl

Etylclorua

CH3

-CH2

-CH3 + Cl2

CH3

-CHClCH3

(spc)

CH3

-CH2

-CH2

-Cl (spp)

askt

+ HCl

+ HCl

Qui taéc theá “Saûn phaåm theá öu tieân cacbon baäc

cao”

CnH2n+n + z Cl2 askt → CnH2n+2-zClz + z HCl

6. TAÙC DUÏNG CUÛA NHIEÄT phaûn öùng phaân huûy, phaûn

öùng taùch H2 vaø crakinh

PHAÛN ÖÙNG PHAÂN HUÛY

CH4 →

0

t C + 2H2

CnH2n+2 →

0

t

n C + (n+1) H2

PHAÛN ÖÙNG TAÙCH HIÑRO

CH3CH3 t,xt→

0

CH2 = CH2 + H2

PHAÛN ÖÙNG CRAÊCKINH

CH3CH2CH3 →

0

t CH4 + CH2 = CH2

CnH2n +2 →

0

t Cx H2x+2 + CyH2y (n=x+y)

7. PHAÛN ÖÙNG OXI HOÙA

O nCO n H O

n

C H

t

n 2n 2 2 2 2

( 1)

2

3 1 0 → + +

+

+ +

8. ÑIEÀU CHEÁ

TÖØ NGUOÀN KHÍ THIEÂN NHIEÂN VAØ DAÀU

MOÛ

TRONG PHOØNG THÍ NGHIEÄM

CH3COONa + NaOH →

0 CaO,t CH4 +

Na2CO3

Al4C3 + 12 H2O → 3CH4 + 4Al

( OH)3

2.DAÕY ÑOÀNG ÑAÚNG CUÛA XICLO PROPAN,

XICLO ANKAN

Laø nhöõng hidrocacbon no maïch voøng, coâng thöùc

caáu taïo coù voøng vaø chæ goàm caùc lieân keát ñôn. Coâng thöùc

toång quaùt CnH2n (n ≥ 3)

Xilopropan, Xiclobutan

Tính chaát töông töï ankan, nhöng voøng nhoû

(voøng 3, voøng 4) tham gia phaûn öùng coäng môû voøng

 + Br2 →Br – CH2– CH2– CH2– Br (1,3 –

Ñibroâm propan)

BAØI TAÄP LUYEÄN TAÄP

1