Luận văn Ứng dụng phân tích dòng vật chất để đánh giá hiện trạng và tiềm năng tái chế lốp xe ô tô

HUTECHBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI H

ỌC KỸ THU

ẬT CÔNG NGH

Ệ TP. HCM

---------------

H

Ồ H

ỒNG H

ẠNH

ỨNG D

ỤNG PHÂN TÍCH DÒNG V

ẬT CH

ẤT ĐỂ

ĐÁNH GIÁ HI

ỆN TRẠNG VÀ TI

ỀM N

ĂNG TÁI

CH

Ế L

ỐP XE Ô TÔ CAO SU PH

Ế TH

ẢI

Ở

VI

ỆT NAM

LU

ẬN V

ĂN TH

ẠC S

Ỹ

Chuyên nghành: Công ngh

ệ môi trường

Mã s

ố ngành: 60 85 06

TP. HCM, Tháng 03/2012

HUTECHBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI H

ỌC KỸ THU

ẬT CÔNG NGH

Ệ TP. HCM

---------------

H

Ồ H

ỒNG H

ẠNH

ỨNG D

ỤNG PHÂN TÍCH DÒNG V

ẬT CH

ẤT ĐỂ

ĐÁNH GIÁ HI

ỆN TRẠNG VÀ TI

ỀM N

ĂNG TÁI

CH

Ế L

ỐP XE Ô TÔ CAO SU PH

Ế TH

ẢI

Ở

VI

ỆT NAM

LU

ẬN V

ĂN TH

ẠC S

Ỹ

Chuyên nghành: Công ngh

ệ môi trường

Mã s

ố ngành: 60 85 06

HƯỚNG D

ẪN KHOA H

ỌC: TS. THÁI V

ĂN NAM

HUTECH

PHỤ LỤC 3: PHIẾU PHỎNG VẤN ĐIỀU TRA

HUTECH

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM

Cán bộ hướng dẫn khoa học : ……………………………………….

Cán bộ chấm nhận xét 1 : ………………………………………….

Cán bộ chấm nhận xét 2 : ………………………………………….

Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ

TP. HCM ngày … tháng … năm …

Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:

1. ……………………………………………………………

2. ……………………………………………………………

3. ……………………………………………………………

4. ……………………………………………………………

5. ……………………………………………………………

Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn và Khoa quản lý chuyên ngành

sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có).

Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV Khoa quản lý chuyên ngành

TRƯỜNG ĐH KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM

PHÒNG QLKH - ĐTSĐH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

TP. HCM, ngày..… tháng….. năm 2012

HUTECH

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: Hồ Hồng Hạnh Giới tính: Nữ

Ngày, tháng, năm sinh: 12/12/1985 Nơi sinh: Bình Định

Chuyên ngành: Công nghệ môi trường MSHV: 1081081024

I- TÊN ĐỀ TÀI:

ỨNG DỤNG PHÂN TÍCH DÒNG VẬT CHẤT ĐỂ ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG

VÀ TIỀM NĂNG TÁI CHẾ LỐP XE Ô TÔ PHẾ THẢI TẠI VIỆT NAM.

II- NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

- Đánh giá hiện trạng thu gom, tái chế, tái sử dụng lốp xe ô tô phế thải tại Việt Nam.

- Dự báo lốp xe ô tô phế thải tới năm 2020.

- Phân tích chi phí lợi ích cho một số phương pháp thu gom, tái chế.

- Đề xuất các giải pháp thu gom và sử dụng hiệu quả nguồn cao su phế thải.

III- NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: 15/09/2011

IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 15/03/2012

V- CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: TS. THÁI VĂN NAM

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH

HUTECH

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả

nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công

trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được

cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Học viên thực hiện Luận văn

HUTECH

LỜI CÁM ƠN

Trong suốt quá trình thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn, tác giả luôn nhận được

sự quan tâm, giúp đỡ tận tình của quý thầy cô trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ

Thành Phố Hồ Chí Minh. Nhân dịp này tác giả chân thành cảm ơn tới:

Ban giám hiệu, Phòng NCKH và ĐTSĐH, Khoa học môi trường và công nghệ sinh

học trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ Thành Phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện

thuận lợi để tác giả học tập và hoàn thành luận văn thạc sỹ.

TS. Thái Văn Nam - người trực tiếp chỉ bảo, hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình

nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sỹ.

Cảm ơn Phòng số liệu, Tổng Cục Đăng Kiểm Việt Nam 16 - Phạm Hùng- Cầu Giấy

- Hà Nội; Tổng cục Hải Quan; các hộ dân làng nghề tại làng Hòa Bình, xã Nghĩa

Hòa, huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi; Công ty TNHH Nguyễn Tài; Công ty TNHH

DV MT Công Nghệ Mới; ...

Cuối cùng, tác giả xin chân thành cảm ơn tới gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã

động viên, khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin chân thành cảm ơn!

Họ và tên tác giả

Hồ Hồng Hạnh

HUTECH

i

TÓM T

ẮT N

ỘI DUNG LU

ẬN V

ĂN

Hi

ện nay, Vi

ệt Nam c

ũng nh

ư nhi

ều nước trên th

ế gi

ới

đang g

ặp nhi

ều v

ấn đề khó

kh

ăn trong vi

ệc gi

ải quy

ết v

ấn đề ô nhi

ễm môi trường do l

ốp xe ô tô ph

ế th

ải gây ra.

M

ỗi n

ăm trung bình m

ỗi qu

ốc gia th

ải ra hàng tri

ệu v

ỏ xe các lo

ại,

đây th

ực s

ự là

thách th

ức l

ớn cho môi trường s

ống c

ủa con người. L

ốp xe ph

ế th

ải

đã được s

ử

d

ụng trước nh

ững n

ăm 1960 s

ử d

ụng làm ngu

ồn nhiên li

ệu đốt. Tuy nhiên nh

ững

h

ậu qu

ả đối v

ới s

ức kh

ỏe con người và môi trường, s

ự gia t

ăng ô nhi

ễm và c

ạn ki

ệt

ngu

ồn n

ăng lượng. Tái s

ử d

ụng l

ốp xe ph

ế th

ải để gi

ảm b

ớt nh

ững v

ấn đề do l

ốp xe

cao su ph

ế th

ải.

Để làm rõ h

ơn nh

ững tác động c

ủa l

ốp xe ph

ế th

ải, đề tài

đã nghiên c

ứu hi

ện tr

ạng,

phân tích,

đánh giá chi ti

ết v

ề nh

ững

ảnh hưởng, l

ợi ích c

ủa l

ốp xe ô tô ph

ế th

ải.

Đề tài: "

Ứng dụng phân tích dòng v

ật ch

ất để

đánh giá hi

ện tr

ạng và ti

ềm n

ăng tái

ch

ế l

ốp xe ô tô ph

ế th

ải t

ại Vi

ệt Nam" được đặt ra nh

ằm:

- Tìm hi

ểu được hi

ện tr

ạng, nh

ững

ảnh hưởng đến môi trường, l

ợi ích c

ủa l

ốp xe

ph

ế th

ải trong đời s

ống.

- Xây d

ựng dòng v

ật ch

ất cho l

ốp xe ô tô ph

ế th

ải;

- Tính toán kh

ối lượng l

ốp xe cao su ph

ế th

ải;

- D

ự báo kh

ối lượng l

ốp xe ph

ế th

ải t

ới n

ăm 2020;

-

Đánh giá các phương pháp, công ngh

ệ x

ử lý và tái ch

ế cao su ph

ế th

ải qua vi

ệc

phân tích chi phí, l

ợi ích c

ủa các phương án tái ch

ế cao su ph

ế th

ải. So sánh,

đánh

giá chi phí l

ợi ích để t

ừ

đó l

ựa ch

ọn phương án tái ch

ế h

ợp lý. Ngoài ra, nh

ững l

ợi

ích v

ề m

ặt môi trường, xã h

ội được đề tài phân tích rõ.

- Đề xu

ất các gi

ải pháp trong qu

ản lý, thu gom, tái ch

ế, quy ho

ạch và phát tri

ển các

c

ơ s

ở s

ản xu

ất tái ch

ế l

ốp xe ph

ế th

ải t

ại Vi

ệt Nam.

HUTECH

ii

ABSTRACT

Nowadays, Vietnam as well as other countries in the world are facing difficulties in

dealing with the environmental pollution caused by waste rubber tires. Every year a

national average eliminate of millions of waste rubber tires different this really is a

big challenge for the human habitat. Waste rubber tires were used before the 1960s

used as a fuel source. However, the consequences for Health of human and the

environment, the increase in pollution and energy depletion. Reuse of waste rubber

tires to reduce the problems caused by waste rubber tire.

To clarify the effects waste of tires, subjects were research of current, analysis,

detailed assessment of the effects and benefits of waste automobile tires.

The master thesis: "Application of material flow analysis to evaluate the current

status and potential recycling of waste rubber tires in Vietnam" aims to: - Understand the current , the effects on the environment, the benefits of waste tires

in life.

- Build material for the waste rubber tire ;

- Calculate the volume of waste rubber tires;

- Forecast volume of waste rubber tires to 2020;

- Assess related methods, treatment technologies and waste rubber recycling

through the analysis of costs and benefits of alternative recycled waste rubber tire.

Comparison, the cost-benefit assessment from which to choose appropriate

recycling plan. In addition, the environmental benefits, social themes clearly

analyzed, and

Finally propose solutions, management measures in the collection, recycling,

planning of production facilities to recycle waste rubber in Vietnam.

HUTECH

iii

M

ỤC L

ỤC

DANH M

ỤC B

ẢNG ................................................................................................ vi

i

M

Ở ĐẦU .................................................................................................................... 1

1. ĐẶT V

ẤN ĐỀ ......................................................................................................... 1

2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PH

ẠM VI NGHIÊN C

ỨU .......................................................... 3

2.1. Đối tượng nghiên c

ứu ........................................................................................... 3

2.2. Ph

ạm vi nghiên c

ứu .............................................................................................. 3

3. Ý NGH

ĨA KHOA H

ỌC VÀ TH

ỰC TI

ỄN C

ỦA ĐỀ TÀI ........................................ 3

3.1. Ý nghĩa khoa h

ọc .................................................................................................. 3

3.2. Ý nghĩa kinh t

ế ..................................................................................................... 3

3.3. Ý nghĩa v

ề m

ặt xã h

ội ........................................................................................... 4

3.4. Tính m

ới ............................................................................................................... 4

4. M

ỤC

ĐÍCH VÀ M

ỤC TIÊU NGHIÊN C

ỨU C

ỦA ĐỀ TÀI ................................... 4

4.1. M

ục

đích nghiên c

ứu c

ủa đề tài ............................................................................ 4

4.2. M

ục tiêu nghiên c

ứu c

ủa đề tài ............................................................................. 4

CHƯƠNG 1. T

ỔNG QUAN V

Ề NGÀNH CAO SU ................................................ 5

1.1. S

Ơ LƯỢC L

ỊCH S

Ử C

ỦA NGÀNH CÔNG NGHI

ỆP CAO SU .......................... 5

1.2. T

ỔNG QUAN CÁC CÔNG NGH

Ệ S

ẢN XU

ẤT S

ẢN PH

ẨM CAO SU ............. 6

1.2.1. S

ản xu

ất cao su tự nhiên .................................................................................... 6

1.2.2. S

ản xu

ất cao su t

ổng h

ợp ................................................................................ 12

1.3. L

ỊCH S

Ử V

Ề L

ỐP XE Ô TÔ .............................................................................. 14

1.3. 1 Hi

ện tr

ạng s

ản xu

ất l

ốp xe ô tô t

ại Vi

ệt Nam .................................................... 16

1.4 T

ổng quan v

ề thu gom, qu

ản lý và công ngh

ệ tái ch

ế. .......................................... 28

HUTECH

iv

1.4.1 Kinh nghi

ệm qu

ản lý thu gom, x

ử lý rác th

ải .................................................... 28

1.4.2 Công ngh

ệ tái ch

ế l

ốp xe cao su ........................................................................ 33

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C

ỨU .................................................... 35

2.1 Phương pháp thu th

ập tài li

ệu .............................................................................. 35

2.2 Phương pháp

đ

i

ều tra, kh

ảo sát ............................................................................ 35

2.3 Phương pháp nghiên c

ứu dòng v

ật ch

ất ................................................................ 38

2.3.1 T

ổng quan v

ề nghiên c

ứu dòng v

ật ch

ất ............................................................ 38

2.3.2 Tình hình nghiên c

ứu dòng v

ật ch

ất .................................................................. 39

2.3.3 Phương pháp

ứng d

ụng .................................................................................... 41

2.3.4 S

ơ đồ dòng v

ật ch

ất c

ủa l

ốp xe ô tô .................................................................. 42

2.3.5 D

ự báo kh

ối lượng l

ốp xe cao su ph

ế th

ải t

ới n

ăm 2020 .................................... 48

2.4. Phương pháp phân tích chi phí l

ợi ích ................................................................. 52

CHƯƠNG 3: HI

ỆN TR

ẠNG L

ỐP XE CAO SU PH

Ế TH

ẢI N

ĂM 2010 VÀ

D

Ự BÁO T

ỚI N

ĂM 2020 ........................................................................................ 56

3.1. XÂY D

ỰNG DÒNG V

ẬT CH

ẤT CHO S

ẢN PH

ẨM CAO SU N

ĂM 2010 ...... 56

3.2.

ĐÁNH GIÁ HI

ỆN TR

ẠNG DÒNG CAO SU PH

Ế TH

ẢI .................................. 70

3.2.1

Đánh giá hi

ện tr

ạng dòng v

ật ch

ất cao su ph

ế th

ải ............................................. 70

3.2.2 V

ấn đề môi trường trong giai

đ

o

ạn x

ử lý l

ốp xe ô tô ......................................... 73

3.3. D

Ự BÁO S

Ố LƯỢNG L

ỐP XE TRONG TƯƠNG LAI .................................... 81

CHƯƠNG 4: ĐỀ XU

ẤT CÁC GI

ẢI PHÁP THU GOM, VÀ S

Ử D

ỤNG HI

ỆU

QU

Ả NGU

ỒN CAO SU PH

Ế TH

ẢI ....................................................................... 85

4.1. ĐỀ XU

ẤT CÁC GI

ẢI PHÁP ĐỂ C

ẢI THI

ỆN DÒNG L

ỐP XE CAO SU PH

Ế

TH

ẢI ......................................................................................................................... 85

4.2. CÁC GI

ẢI PHÁP TÁI CH

Ế L

ỐP XE CAO SU PH

Ế TH

ẢI ............................... 86

HUTECH

v

4.2.1 Chi phí lợi ích của việc thu gom lốp xe phế thải đi xuất khẩu .......................... 86

4.2.2 Chi phí -lợi ích tái chế cao su phê thải thành các sản phẩm mới ứng dụng

trong nhiều ngành. ..................................................................................................... 88

4.2.3 Chi phí - lợi ích tái chế cao su phế thải thành dầu ............................................. 92

4.2.4. So sánh các phương án ..................................................................................... 95

4.2.5 Đề xuất các giải pháp trong tái chế lốp xe ô tô phế thải ................................... 96

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 102

1. KẾT LUẬN ......................................................................................................... 102

2. KIẾN NGHỊ ........................................................................................................ 102

3. HẠN CHẾ ........................................................................................................... 103

4. HƯỚNG PHÁT TRIỂN....................................................................................... 103

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 104

HUTECH

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CBA : Cost benefit analysis

CS : Cao su

MFA : Material flow analysis

MTV : Một thành viên

NPV : Net Present Value

IWRM : Dự án quản lý tổng hợp nguồn tài nguyên nước

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

XDCB : Xây dựng cơ bản

VRA : Hiệp hội cao su Việt Nam

TSD :Tái sử dụng

TC : Tái chế

HUTECH

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1. 1: Lượng ô tô lưu hành trong nước được tổng cục đăng kiểm Việt Nam

thống kê ................................................................................................................. 16

Bảng 1. 2: So sánh trọng lượng và độ tải khác nhau của lốp xe ca và xe tải ........... 17

Bảng 1. 3: Kết quả sản xuất kinh doanh năm 2010 ................................................ 18

Bảng 1. 4: Kết quả sản xuất kinh doanh 2010 ........................................................ 20

Bảng 1. 5: Thành phần các chất trong một lốp xe .................................................. 23

Bảng 1. 6 : Thành phần trong lốp xe ô tô theo nghiên cứu của Dold năm 1993 ...... 24

Bảng 1. 7 : Thành phần các chất trong lốp xe ........................................................ 25

Bảng 1. 8 : Thành phần các chất trong lốp xe ô tô .................................................. 26

Bảng 1. 9 : Thành phần các nguyên tố có trong lốp ô tô ......................................... 27

Bảng 2. 1 : Hệ số tăng trưởng xe năm tương lai. .................................................... 51

Hình 3. 1 : Lượng lốp ô tô thay thế trong năm 2010 .............................................. 60

Hình 3. 2 : Lượng lốp xe ô tô khách ...................................................................... 61

Hình 3. 3 : Lượng lốp xe ô tô tải phế thải............................................................... 62

Hình 3. 4 : Tỷ lệ lốp ô tô tái sử dụng và xử lý sau khi thu gom .............................. 68

Hình 3. 5 :Sơ đồ khối lượng dòng vật chất lốp xe cao su phế thải .......................... 69

Hình 3. 6 : Nguồn nước ô nhiễm do hoạt động sản tái chế cao su ......................... 77

Hình 3. 7 : Lưu lượng giao thông dự báo trong các năm ........................................ 83

Bảng 4. 1 : Phân tích chi phí lợi ích của việc thu mua lốp xe phế thải .................... 86

Bảng 4. 2 : Chi phí lợi ích của việc tái chế lốp xe thành các sản phẩm ................... 91

Bảng 4. 3 : Chi phí lợi ích của việc tái chế lốp xe phế thải thành dầu ..................... 93

Bảng 4. 4 : Thành phần trong 1kg dầu FO – R ....................................................... 94

Bảng 4. 5 : Nồng độ các chất ô nhiễm .................................................................... 94