Luận văn sức cạnh tranh hạt điều xuất khẩu của việt nam thực trạng và giải pháp

1. M雲 A井U

1.1 TÌnh c医p thi院t c栄a đ隠 t‡i nghiÍn c泳u

- C‚y đi隠u (tÍn khoa h丑c l‡ Anacardium occidentale L) cÚn cÛ tÍn l‡

đ‡o l瓜n h瓜t. C‚y đi隠u cÛ ngu欝n g嘘c t瑛 Braxin đ逢嬰c đ逢a v‡o n逢噂c ta t瑛 th院

k益 th泳 16-17. Th運i gian đ亥u đi隠u đ逢嬰c tr欝ng quanh nh‡ v瑛a l‡m bÛng

m·t, v瑛a l医y qu違 đ吋 <n.

- Ai隠u 荏 n逢噂c ta đ逢嬰c tr欝ng nh茨m t壱n d映ng đ医t x医u, gÛp ph亥n b違o v羽

mÙi tr逢運ng sinh th·i, đ欝ng th運i đ„ gi違i quy院t vi羽c l‡m cho g亥n 500.000

lao đ瓜ng nÙng nghi羽p, t衣o thu nh壱p cho ng逢運i nghËo.

Do nh英ng l嬰i Ìch kinh t院 c栄a c‚y đi隠u mang l衣i nÍn trong h挨n 20 n<m

tr荏 l衣i đ‚y (1980 ñ2002), c‚y đi隠u 荏 Vi羽t Nam đ„ ph·t tri吋n nhanh c違 v隠

di羽n tÌch l磯n s違n l逢嬰ng. Hi羽n Vi羽t Nam đ泳ng th泳 3 th院 gi噂i v隠 s違n xu医t h衣t

đi隠u. Di羽n tÌch tr欝ng đi隠u c違 n逢噂c kho違ng 250.000 ha, v噂i s違n l逢嬰ng n<m

2002 đ衣t 168 ng‡n t医n h衣t, v‡ ch院 bi院n (bao g欝m c違 nh壱p h衣t thÙ) đ逢嬰c

62.000 t医n nh‚n. CÙng nghi羽p ch院 bi院n đi隠u 荏 n逢噂c ta hi羽n cÛ cÙng su医t

t瑛 200 đ院n 250 ng‡n t医n h衣t, đ栄 n<ng l詠c ch院 bi院n h院t s違n l逢嬰ng h衣t đi隠u

thÙ, thu h˙t g亥n 50.000 lao đ瓜ng. Xu医t kh育u đi隠u đ衣t kim ng衣ch trÍn 200

tri羽u USD; b茨ng 30% gi· tr鵜 kim ng衣ch c栄a c‡ phÍ, 75% gi· tr鵜 kim ng衣ch

c栄a cao su.

- N<m 2002, t鰻ng l逢嬰ng nh壱p kh育u to‡n th院 gi噂i kho違ng 189 ng‡n t医n

nh‚n đi隠u, trong đÛ: Hoa K┻ l‡ 99 ng‡n t医n (52%), ch‚u ¬u 38 ng‡n t医n

(20%), Trung Qu嘘c 13 ng‡n t医n (7%), Nh壱t B違n 6 ng‡n t医n (3%),

Australia 8 ng‡n (4%), c·c n逢噂c kh·c nh壱p kho違ng 25 ng‡n t医n (13%).

Trong khi đÛ t鰻ng m泳c xu医t kh育u h衣t đi隠u to‡n th院 gi噂i đ„ đ衣t cao k益

l映c l‡ trÍn 200 ng‡n t医n, v逢嬰t m泳c tiÍu th映 g亥n 10 ng‡n t医n. C映 th吋: 遺n

A瓜 xu医t kh育u 99,5 ng‡n t医n (chi院m g亥n 50% t鰻ng l逢嬰ng xu医t kh育u), Vi羽t

1

Nam xu医t 62,2 ng‡n t医n (31%), Brazil xu医t 30,5 ng‡n t医n (17%), c·c n逢噂c

kh·c kho違ng 10 ng‡n t医n...

Vi羽t Nam xu医t kh育u trÍn 90% h衣t đi隠u s違n xu医t ra, tiÍu th映 trong n逢噂c

ch雨 kho違ng 10% 荏 d衣ng nh‚n đi隠u trao d亥u, v‡ b·nh k姻o. Th鵜 tr逢運ng xu医t

kh育u h衣t đi隠u ch栄 y院u c栄a Vi羽t Nam l‡ Hoa K┻ 33%; Trung Qu嘘c 20%;

H‡ Lan 11%; ‘xtr‚ylia 11% v‡ m瓜t s嘘 n逢噂c nh逢 Nh壱t B違n v‡ c·c n逢噂c

ch‚u ¬u kh·c.

- A吋 gÛp ph亥n ph·t tri吋n m瓜t n隠n s違n xu医t nÙng nghi羽p h‡ng hÛa, b隠n

v英ng 荏 m瓜t s嘘 v˘ng sinh th·i c栄a Vi羽t Nam thÏ vi羽c l詠a ch丑n ph·t tri吋n

s違n xu医t h衣t đi隠u l‡ m瓜t h逢噂ng ph·t tri吋n t嘘t b荏i ph·t tri吋n c‚y đi隠u cÛ

m瓜t s嘘 l嬰i th院 sau:

+ C‚y đi隠u l‡ c‚y tr欝ng cho nh英ng s違n ph育m cÛ gi· tr鵜 xu医t kh育u cao,

đÛ l‡ nh‚n đi隠u v‡ d亥u v臼 đi隠u;

+ Ai隠u l‡ c‚y b違o v羽 mÙi tr逢運ng s嘘ng 逢u vi羽t, ph˘ h嬰p v噂i nh英ng v˘ng

đ医t tr嘘ng đ欝i n˙i tr丑c khÙng cÛ kh違 n<ng canh t·c nh英ng c‚y tr欝ng c亥n

nhi隠u n逢噂c;

+ Xu医t đ亥u t逢 tr欝ng m噂i v‡ chi phÌ h‡ng n<m cho đi隠u kinh doanh

t逢挨ng đ嘘i th医p n院u so v噂i cao su, c‡ phÍ, chË;

+ Hi羽u qu違 ch院 bi院n đi隠u ch雨 đ逢嬰c b違o đ違m khi đ逢嬰c ch院 bi院n 荏 d衣ng

b·n th栄 cÙng (ph違i s穎 d映ng nhi隠u lao đ瓜ng);

+ Quy mÙ s違n xu医t đi隠u 荏 Vi羽t Nam t逢挨ng đ嘘i l噂n v‡ h衣t đi隠u l‡ m瓜t

trong nh英ng m員t h‡ng nÙng s違n cÛ kim ng衣ch xu医t kh育u t逢挨ng đ嘘i l噂n c栄a

n逢噂c ta trong nh英ng n<m g亥n đ‚y.

- Trong b嘘i c違nh đÛ, v医n đ隠 ph·t tri吋n s違n xu医t đi隠u 荏 Vi羽t Nam m瓜t

c·ch b隠n v英ng l‡ nhi羽m v映 quan tr丑ng c栄a c違 nh‡ n逢噂c v‡ ng逢運i s違n xu医t

kinh doanh đi隠u. A吋 s違n xu医t b隠n v英ng thÏ vi羽c 鰻n đ鵜nh th鵜 tr逢運ng tiÍu th映

đ欝ng ngh┄a v噂i vi羽c n‚ng cao s泳c c衣nh tranh c栄a h衣t đi隠u Vi羽t Nam trÍn

th鵜 tr逢運ng th院 gi噂i s胤 l‡ nhi羽m v映 tr丑ng t‚m h‡ng đ亥u đ嘘i v噂i ng‡nh đi隠u

hi羽n nay.

2

Nh茨m đ·p 泳ng yÍu c亥u th詠c ti宇n nÍn tÙi l詠a ch丑n đ隠 t‡i ì Sとc cＴnh

tranh hＴt điｚu xuＸt khｂu cてa Viうt Nam - Thばc trＴng v‡ giＶi ph·pî l‡m

đ隠 t‡i cho lu壱n v<n t嘘t nghi羽p.

1.2 M映c tiÍu nghiÍn c泳u c栄a đ隠 t‡i

1.2.1 Mつc tiÍu chung

A·nh gi· th詠c tr衣ng s泳c c衣nh tranh m員t h‡ng đi隠u xu医t kh育u v‡ đ隠

xu医t nh英ng gi違i ph·p n‚ng cao kh違 n<ng canh tranh c栄a h衣t đi隠u xu医t kh育u

Vi羽t Nam.

1.2.2 Mつc tiÍu cつ thあ

- H羽 th嘘ng ho· c·c v医n đ隠 l˝ lu壱n v‡ th詠c ti宇n v隠 s泳c c衣nh tranh h衣t

đi隠u xu医t kh育u;

- A·nh gi· th詠c tr衣ng s泳c c衣nh tranh c栄a m員t h‡ng đi隠u xu医t kh育u Vi羽t

Nam;

- A逢a ra c·c gi違i ph·p nh茨m n‚ng cao s泳c c衣nh tranh c栄a h衣t đi隠u xu医t

kh育u Vi羽t Nam.

1.3 A嘘i t逢嬰ng v‡ ph衣m vi nghiÍn c泳u c栄a đ隠 t‡i

1.3.1 Aぐi t⇔ぢng nghiÍn cとu

NghiÍn c泳u nh英ng v医n đ隠 kinh t院 trong c衣nh tranh đ嘘i v噂i h衣t đi隠u

xu医t kh育u v噂i ch栄 th吋 l‡ c·c h瓜 s違n xu医t đi隠u, c·c c挨 s荏 ch院 bi院n v‡ kinh

doanh h衣t đi隠u xu医t kh育u.

1.3.2 PhＴm vi nghiÍn cとu

- V隠 n瓜i dung:

+ NghiÍn c泳u th詠c tr衣ng v‡ kh違 n<ng c衣nh tranh c栄a h衣t đi隠u xu医t

kh育u Vi羽t Nam, so s·nh kh違 n<ng c衣nh tranh đÛ v噂i c·c đ嘘i th栄 c衣nh tranh

kh·c;

3

+ NghiÍn c泳u c·c gi違i ph·p đ吋 n‚ng cao kh違 n<ng c衣nh tranh c栄a

h衣t đi隠u xu医t kh育u Vi羽t Nam.

- V隠 khÙng gian:

A吋 ph˘ h嬰p v噂i m映c tiÍu nghiÍn c泳u, khÙng gian nghiÍn c泳u c栄a đ隠 t‡i

ph違i l‡ to‡n b瓜 l„nh th鰻 Vi羽t Nam. Tuy nhiÍn, do đi隠u ki羽n kinh phÌ, th運i

gian h衣n h姻p tÙi ch丑n đ鵜a b‡n minh ho衣 l‡ t雨nh BÏnh Ph逢噂c. Theo tÙi, đ·nh

gi· thÏ nh英ng nghiÍn c泳u đ員c tr逢ng v隠 ng‡nh đi隠u t衣i BÏnh Ph逢噂c s胤 l‡

ph違n ·nh đ衣i di羽n cho to‡n b瓜 ng‡nh đi隠u Vi羽t Nam vÏ nh英ng l˝ do ch栄

y院u sau:

+ BÏnh Ph逢噂c hi羽n l‡ t雨nh cÛ di羽n tÌch tr欝ng đi隠u h‡ng ho· l噂n nh医t

trong c違 n逢噂c (Theo b·o c·o c栄a B瓜 NÙng nghi羽p v‡ PTNT- n<m 1998,

t雨nh BÏnh Ph逢噂c cÛ 50 ng‡n hÈc ta đi隠u chi院m trÍn 20% t鰻ng di羽n tÌch

đi隠u c違 n逢噂c);

+ CÙng su医t ch院 bi院n h衣t đi隠u c栄a t雨nh BÏnh Ph逢噂c đ衣t 30 ng‡n

t医n/n<m, chi院m g亥n 14% l逢嬰ng ch院 bi院n c違 n逢噂c;

+ BÏnh Ph逢噂c l‡ m瓜t t雨nh thu瓜c di羽n nghËo c栄a mi隠n AÙng Nam B瓜

nÍn cÛ gi· nh‚n cÙng 荏 m泳c trung bÏnh so v噂i c違 n逢噂c (khÙng cao nh逢 c·c

t雨nh kh·c c栄a AÙng Nam B瓜)

+ V鵜 trÌ đ鵜a l˝ c栄a BÏnh Ph逢噂c c˘ng khÙng qu· thu壱n l嬰i v‡ khÙng qu·

khÛ kh<n so v噂i c·c t雨nh cÛ di羽n tÌch tr欝ng đi隠u l噂n kh·c.

Do v壱y, đ鵜a b‡n đ吋 thu th壱p thÙng tin s挨 c医p ph映c v映 ph‚n tÌch trong đ隠

t‡i s胤 đ逢嬰c l医y t衣i t雨nh BÏnh Ph逢噂c.

- V隠 th運i gian:

+ S嘘 li羽u th泳 c医p t瑛 n<m 1990 ñ 2002;

+ S嘘 li羽u s挨 c医p n<m 2002;

+ D詠 ki院n đ院n n<m 2010;

4

2. C愛 S雲 LÕ LU一N V陰 C萎NH TRANH TRONG S謂N XU遺T KINH

DOANH AI陰U

2.1 C挨 s荏 lÌ lu壱n v隠 c衣nh tranh

2.1.1 Kh·i niうm, nじi dung, bＶn chＸt cてa cＴnh tranh(11)(13)

- C衣nh tranh l‡ s詠 ganh đua gi英a m瓜t (ho員c m瓜t nhÛm) ng逢運i v噂i

nhau nh茨m n‚ng cao v鵜 th院 c栄a mÏnh v‡ l‡m gi違m v鵜 th院 c栄a (c·c) đ嘘i th栄.

M映c đÌch cu嘘i c˘ng c栄a c·c ch栄 th吋 kinh t院 trong qu· trÏnh c衣nh tranh l‡

t嘘i đa ho· l嬰i Ìch: đ嘘i v噂i nh‡ kinh doanh l‡ l嬰i nhu壱n, đ嘘i v噂i ng逢運i tiÍu

d˘ng l‡ l嬰i Ìch tiÍu d˘ng.

- S泳c c衣nh tranh trong ph衣m vi ng‡nh/cÙng ty đ逢嬰c d詠a trÍn c挨 s荏:

chi phÌ thＸp,gi· b·n, thお phＺn, sＶn phｂm tぐt, cÙng nghう cao,Ö hoｐc tご

hぢp cてa c·c yｘu tぐ n‡y, đ·nh gi· s泳c c衣nh tranh c栄a ng‡nh/ cÙng ty thÏ

ph違i so s·nh c·c ch雨 tiÍu n‡y v噂i c·c đ嘘i th栄 c衣nh tranh (d詠a trÍn c·c ti隠m

l詠c th鵜 tr逢運ng nh逢 th鵜 ph亥n, s違n l逢嬰ng,.. đ吋 x·c đ鵜nh đ嘘i th栄 c衣nh

tranh).(13)

- 姶u th院 c衣nh tranh c栄a m瓜t nh‡ s違n xu医t so v噂i đ嘘i th栄 c衣nh tranh

trong m瓜t ng‡nh h‡ng đ逢嬰c th吋 hi羽n trÍn hai m員t: 逢u th院 c衣nh tranh bÍn

trong (逢u th院 v隠 chi phÌ) v‡ 逢u th院 c衣nh tranh bÍn ngo‡i (m泳c đ瓜 kh·c bi羽t

ho·).

+ 姶u th院 c衣nh tranh bÍn trong l‡ 逢u th院 đ逢嬰c th吋 hi羽n trong vi羽c

l‡m gi違m c·c chi phÌ s違n xu医t, chi phÌ qu違n l˝ c栄a nh‡ s違n xu医t v‡ t衣o ra

s違n ph育m cÛ gi· th‡nh th医p h挨n so v噂i gi· th‡nh c栄a c·c đ嘘i th栄 c衣nh

tranh nguy hi吋m nh医t. Nh逢 v壱y, 逢u th院 c衣nh tranh bÍn trong c栄a nh‡ s違n

xu医t cÛ đ逢嬰c l‡ do kh違 n<ng h衣 th医p chi phÌ v‡ do đÛ, nh‡ sＶn xuＸt n‡y cÛ

hiうu quＶ cao h¬n v‡ cÛ khＶ n<ng vのng chｈc đあ chぐng lＴi sば giＶm gi· trÍn

thお tr⇔ぜng do biｘn đじng cてa c·c yｘu tぐ thお tr⇔ぜng hoｐc do cＴnh tranh.

5

+ 姶u th院 c衣nh tranh ngo‡i l‡ 逢u th院 d詠a v‡o ch医t l逢嬰ng kh·c bi羽t

c栄a s違n ph育m m‡ s違n xu医t t衣o ra so v噂i s違n ph育m c栄a đ嘘i th栄 c衣nh tranh.

Ch医t l逢嬰ng kh·c bi羽t c栄a s違n ph育m ph映 thu瓜c v‡o n<ng l詠c marketing c栄a

nh‡ s違n xu医t. Ch医t l逢嬰ng kh·c bi羽t c栄a s違n ph育m t衣o nÍn "gi· trお cho

ng⇔ぜi mua" th吋 hi羽n qua vi羽c gi違m chi phÌ s穎 d映ng hay tÌnh "s‡nh điうu"

khi s穎 d映ng s違n ph育m. 姶u th院 c衣nh tranh ngo‡i t衣o cho nh‡ s違n xu医t

quy隠n l詠c th鵜 tr逢運ng.

(11)(13)

2.1.2 › ngh┄a cてa cＴnh tranh trong nｚn kinh tｘ

Trong qu· trÏnh c衣nh tranh, c·c ch栄 th吋 kinh t院 th逢運ng xuyÍn ph違i

v逢挨n lÍn, m丑i s詠 c違i ti院n cÙng ngh羽, ph逢挨ng ph·p s違n xu医t h‡ng ho·...c栄a

m瓜t bÍn s胤 l‡ đ嘘i tr丑ng cho bÍn th泳 hai. M丑i s詠 th映t l˘i (th壱m chÌ đ泳ng

yÍn) l‡ t詠 s·t, l‡ ph· s違n đ嘘i v噂i c·c doanh nghi羽p hay m瓜t ng‡nh h‡ng

c栄a m瓜t qu嘘c gia. Nh逢 v壱y, trÍn bÏnh di羽n x„ h瓜i, c衣nh tranh mang tÌnh

tÌch c詠c do nÛ th˙c đ育y qu· trÏnh th違i lo衣i nh英ng th‡nh viÍn y院u kÈm trÍn

th鵜 tr逢運ng, duy trÏ ph·t tri吋n th‡nh viÍn t嘘t, v‡ qua đÛ h厩 tr嬰 đ逸c l詠c qu·

trÏnh ph·t tri吋n c栄a to‡n x„ h瓜i.

V噂i ˝ ngh┄a ban đ亥u, c衣nh tranh l‡ đ瓜ng l詠c cho qu· trÏnh ph·t tri吋n

kinh t院, th吋 hi羽n trÍn nh英ng ph逢挨ng di羽n:

- TrÍn gi·c đじ quぐc gia, c衣nh tranh cÛ vai trÚ th˙c đ育y ph·t tri吋n kinh

t院, gÛp ph亥n ph‚n b鰻 ngu欝n l詠c hi羽u qu違 nh医t thÙng qua vi羽c kÌch thÌch

c·c doanh nghi羽p s穎 d映ng c·c ngu欝n l詠c t嘘i 逢u nh医t c┡ng nh逢 h衣n ch院

đ逢嬰c nh英ng bÛp mÈo c栄a th鵜 tr逢運ng, gÛp ph亥n ph‚n ph嘘i thu nh壱p m瓜t

c·ch hi羽u qu違 h挨n, v‡ n‚ng cao ph˙c l嬰i x„ h瓜i;

- TrÍn gi·c đじ doanh nghiうp, b茨ng s詠 h医p d磯n c栄a l嬰i nhu壱n t瑛 vi羽c đi

đ亥u v隠 ch医t l逢嬰ng, m磯u m„ c┡ng nh逢 ·p l詠c ph· s違n n院u đ泳ng l衣i, c衣nh

tranh bu瓜c c·c doanh nghi羽p ph違i luÙn luÙn c違i ti院n, n‚ng cao cÙng ngh羽,

ph逢挨ng ph·p s違n xu医t, qu違n l˝ nh茨m n‚ng cao tÌnh c衣nh tranh c栄a chÌnh

doanh nghi羽p/ng‡nh;

6

- TrÍn gi·c đじ ng⇔ぜi tiÍu d˘ng, c衣nh tranh t衣o ra s詠 l詠a ch丑 r瓜ng r„i

h挨n, b違o đ違m c違 ng逢運i s違n xu医t l磯n ng逢運i tiÍu d˘ng khÙng th吋 ·p đ員t gi·.

V噂i khÌa c衣nh đÛ, c衣nh tranh l‡ y院u t嘘 đi隠u ti院t th鵜 tr逢運ng, quan h羽 cung

c亥u, gÛp ph亥n h衣n ch院 mÈo mÛ gi· c違;

- TrÍn bÏnh diうn quぐc tｘ, chÌnh c衣nh tranh th˙c Èp c·c doanh nghi羽p

m荏 r瓜ng, tÏm ki院m th鵜 tr逢運ng v噂i m映c đÌch tiÍu th映, đ亥u t逢 huy đ瓜ng v嘘n,

lao đ瓜ng, cÙng ngh羽, k悦 n<ng lao đ瓜ng, qu違n l˝ trÍn th鵜 tr逢運ng qu嘘c t院.

ThÙng qua c衣nh tranh qu嘘c t院, c·c doanh nghi羽p th医y đ逢嬰c l嬰i th院 so

s·nh, c衣nh tranh c┡ng nh逢 nh英ng đi吋m y院u kÈm c栄a mÏnh đ吋 ho‡n thi羽n,

x‚y d詠ng c·c chi院n l逢嬰c kinh doanh, c衣nh tranh trÍn th鵜 tr逢運ng qu嘘c

t院.

(13)(9)

2.1.3 Nhのng tiｚn đｚ quan trがng cho c¬ chｘ vｆn h‡nh cてa cＴnh tranh

C衣nh tranh ch雨 t欝n t衣i v‡ ph·t tri吋n khi mÙi tr逢運ng c衣nh tranh v‡ v壱n

h‡nh t嘘t khi cÛ mÙi tr逢運ng c衣nh tranh hi羽u qu違.

- Trong h亥u h院t tr逢運ng h嬰p, c衣nh tranh s胤 khÙng n違y sinh, xu医t hi羽n

khi l嬰i nhu壱n khÙng ph違i l‡ m映c đÌch cu嘘i c˘ng. Trong ho衣t đ瓜ng kinh t院,

c衣nh tranh l‡ m瓜t trong nh英ng ph逢挨ng ph·p đ吋 con ng逢運i đ衣t đ逢嬰c l嬰i Ìch

kinh t院 cao nh医t. Tuy v壱y, c挨 ch院 c衣nh tranh ch雨 v壱n h‡nh khi mÙi tr逢運ng

c衣nh tranh đ逢嬰c hÏnh th‡nh.

- N隠n kinh t院 th鵜 tr逢運ng t衣o mÙi tr逢運ng cho c挨 ch院 c衣nh tranh v壱n

h‡nh. Kinh t院 th鵜 tr逢運ng l‡ ti隠n đ隠 c挨 b違n c栄a c衣nh tranh do m瓜t s嘘 đ員c

tr逢ng c挨 b違n c栄a nÛ. Trong n隠n kinh t院 th鵜 tr逢運ng, lu壱t ph·p cho phÈp t欝n

t衣i nhi隠u d衣ng s荏 h英u, th‡nh ph亥n kinh t院 kh·c nhau c˘ng ho衣t đ瓜ng s違n

xu医t kinh doanh. A吋 t嘘i đa ho· l嬰i nhu壱n, khÙng b鵜 đ‡o th違i c·c ch栄 th吋

kinh t院 ch雨 cÛ c·ch duy nh医t l‡ c衣nh tranh.

- S詠 can thi羽p h嬰p l˝ c栄a nh‡ n逢噂c nh茨m b違o đ違m c挨 ch院 c衣nh tranh

v壱n h‡nh m瓜t c·ch hi羽u qu違. Khi c挨 ch院 c衣nh tranh khÙng th吋 v壱n h‡nh

m瓜t c·ch suÙn s飲 do nh英ng m員t tr·i c栄a th鵜 tr逢運ng thÏ s詠 can thi羽p c栄a

7

Nh‡ n逢噂c đ吋 c挨 ch院 c衣nh tranh v壱n h‡nh hi羽u qu違 h挨n l‡ đi隠u c亥n thi院t.

C·c tr映c tr員c c栄a th鵜 tr逢運ng khi院n c挨 ch院 c衣nh tranh b鵜 bÛp mÈo đ逢嬰c bi吋u

hi羽n rı nÈt nh医t 荏 th鵜 tr逢運ng đ瓜c quy隠n. C·c bi羽n ph·p c衣nh tranh khÙng

l‡nh m衣nh nh逢 ti院p th鵜, qu違ng c·o sai s詠 th壱t, l‡m h‡ng gi違... c┡ng tr詠c

ti院p hay gian ti院p l‡m ph逢挨ng h衣i đ院n c衣nh tranh.(9)

2.1.4 H×nh th¯c c¹nh tranh

C¹nh tranh di‘n ra d−Ìi nhi“u h×nh th¯c, nhi“u g„c ÆÈ kh¸c nhau.

Theo g„c ÆÈ thfi tr−Íng th× c„ ba h×nh th¯c c¹nh tranh chÒ y’u sau:

- C¹nh tranh hoµn h¶o: Lµ h×nh th¯c c¹nh tranh mµ trong Æ„ gi¸ c¶

cÒa mÈt lo¹i hµng ho¸ lµ kh´ng thay ÆÊi tr™n toµn bÈ mÈt khu v˘c cÒa thfi

tr−Íng. MÁi ng−Íi s¶n xu t Æ“u ph¶i b¸n s¶n ph»m cÒa m×nh theo gi¸ thfi

tr−Íng Æ· Æ−Óc x¸c Æfinh, cfln ng−Íi mua Æ“u c„ c¨ hÈi l˘a ch‰n s¶n ph»m

c„ nhi“u ng−Íi s¶n xu t ra trong khi Æ„ gi¸ c¶ Î m‰i nhµ s¶n xu t lµ giËng

nhau.

- C¹nh tranh ÆÈc quy“n: Lµ h×nh th¯c c¹nh tranh chÿ c„ mÈt ng−Íi

b¸n duy nh t vµ r t nhi“u ng−Íi mua. Do Æ„ ng−Íi b¸n c„ th” ¶nh h−Îng

tÌi gi¸ bªng c¸ch Æi“u chÿnh l−Óng s¶n ph»m Æ−Óc cung ¯ng. Trong thfi

tr−Íng ÆÈc quy“n s¶n ph»m s¶n xu t ra lµ lo¹i ri™ng bi÷t kh´ng c„ s¶n

ph»m thay th’, s˘ thay ÆÊi gi¸ cÒa s¶n ph»m kh¸c kh´ng c„ ¶nh h−Îng g×

Æ’n gi¸ vµ s¶n l−Óng cÒa s¶n ph»m ÆÈc quy“n, ng−Óc l¹i s˘ thay ÆÊi gi¸

s¶n ph»m ÆÈc quy“n cÚng kh´ng ¶nh h−Îng Æ’n gi¸ s¶n ph»m kh¸c. LËi

gia nhÀp ngµnh hoµn toµn bfi phong to¶. C¸c rµo c¶n c„ th” lµ: LuÀt Æfinh,

kinh t’ t˘ nhi™n. Tı Æ„ c¸c d¹ng ÆÈc quy“n Æ−Óc t¹o ra lµ:

+ ßÈc quy“n v“ tµi nguy™n chi’n l−Óc

+ ßÈc quy“n v“ ph¸t minh s¸ng ch’

+ ßÈc quy“n do luÀt Æfinh

+ ßÈc quy“n t˘ nhi™n

- C¹nh tranh kh´ng hoµn h¶o: Lµ thfi tr−Íng c„ r t nhi“u ng−Íi b¸n

t˘ do gia nhÀp hay rÛt lui kh·i ngµnh, thfi ph«n cÒa mÁi doanh nghi÷p lµ r t

8

nh·, kh´ng Ƹng k” tr™n thfi tr−Íng. S¶n ph»m cÒa c¸c doanh nghi÷p c„

ph©n bi÷t vÌi nhau qua nh·n hi÷u, ki”u d¸ng, ch t l−ÓngÖvµ c„ kh¶ n®ng

thay th’ cao ÆÈ cho nhau, nh−ng kh´ng thay th’ hoµn toµn. Ch›nh s˘ kh¸c

nhau gi˜a c¸c s¶n ph»m cÒa c¸c doanh nghi÷p n™n h×nh thµnh hai nh„m

kh¸ch hµng.

+ Kh¸ch hµng trung thµnh vÌi s¶n ph»m, ngh‹a lµ h‰ −a th›ch s¶n

ph»m nµy h¨n −a th›ch s¶n ph»m kh¸c, do Æ„ v…n mua s¶n ph»m nµy dÔ

gi¸ s¶n ph»m t®ng l™n.

+ Kh¸ch hµng trung lÀp (kh´ng trung thµnh) vÌi s¶n ph»m, ngh‹a lµ

h‰ coi s¶n ph»m t−¨ng t˘ nhau, do Æ„ sœ nhanh ch„ng chuy”n sang ti™u

dÔng s¶n ph»m kh¸c n’u chÿ c„ gi¸ s¶n ph»m nµy t®ng l™n. CÚng ch›nh s˘

kh¸c bi÷t gi˜a c¸c s¶n ph»m n™n kh´ng c„ mÈt m¯c gi¸ duy nh t cho t t

c¶ c¸c s¶n ph»m, mµ h×nh thµnh mÈt nh„m gi¸ gÂm nhi“u m¯c nh−ng

kh¸c nhau kh´ng nhi“u.

Qua nghi™n c¯u c¸c h×nh th¯c c¹nh tranh, t´i th y rªng ÆËi vÌi thfi

tr−Íng Æi“u th’ giÌi ¯ng vÌi thfi tr−Íng c¹nh tranh kh´ng hoµn h¶o bÎi n„

c„ nh˜ng ÆÆc t›nh sau:

+ S¶n xu t Æi“u ph¶i c„ nh˜ng Æi“u ki÷n m´i tr−Íng, t˘ nhi™n phÔ

hÓp n™n kh´ng ph¶i quËc gia nµo cÚng c„ th” s¶n xu t Æi“u;

+ MÈt sË quËc gia lÌn chi phËi thfi tr−Íng:

* n ßÈ, Vi÷t Nam, Braxin nh˜ng quËc gia chi phËi cung;

* M¸ lµ n−Ìc chi phËi c«u.

+ S¶n ph»m Æi“u cÚng kh´ng ÆÂng nh t v“ chÒng lo¹i, m…u m·.

2.1.5 CÙng cつ n‚ng cao khＶ n<ng cＴnh tranh

2.1.5.1 Chi’n l−Óc s¶n ph»m.

Chi’n l−Óc s¶n ph»m trong kinh doanh h¹t Æi“u c„ mÈt vfi tr› c˘c k˙

quan tr‰ng. ßi“u nµy bæt nguÂn tı l˝ do sau:

9