Lợi thế và cơ hội, khó khăn và thách thức trên con đường phát triển của Technoimport

Nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu động tại Technoimport

Chương I: Cơ Sở Lí Thuyết.

1.1. Vốn lưu động

1.1.1. Khái niệm:

Để tiến hành sản xuất kinh doanh ngoài các tư liệu lao động, các doanh nghiệp còn cần có

các đối tượng lao động. Khác với các tư liệu lao động, các đối tượng lao động (như nguyên,

nhiên, vật liệu, bán thành phẩm...) chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất và không giữ

nguyên hình thái vật chất ban đầu, giá trị của nó được chuyển dịch toàn bộ, một lần vào giá

trị sản phẩm. Những đối tượng lao động nói trên nếu xét về hình thái hiện vật được gọi là

các tài sản lưu động, còn về hình thái giá trị được gọi là vốn lưu động của doanh nghiệp.

Như vậy có thể hiểu:

- Vốn lưu động là lượng tiền ứng trước để thoả mãn nhu cầu về các đối tượng lao động của

doanh nghiệp.

- Tài sản lưu động là những tài sản ngắn hạn và thường xuyên luân chuyển trong quá trình

kinh doanh. Trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp, tài sản lưu động được được thể

hiện ở bộ phận tiền mặt, các chứng khoán có khả năng thanh khoản cao, các khoản phải thu

và dự trữ tồn kho.

Vốn lưu động của doanh nghiệp không ngừng vận động qua các giai đoạn của chu kỳ kinh

doanh: dự trữ sản xuất, sản xuất và lưu thông. Quá trình này được diễn ra liên tục và thường

xuyên lặp lại theo chu kỳ. Sau mỗi chu kỳ tái sản xuất, vốn lưu động hoàn thành một vòng

chu chuyển.

Ngoài ra theo lí thuyết tài chính vốn lưu động còn được xác định bằng phần trội của tổng

nguồn vốn dài hạn so với tổng tài sản cố định hay bằng phần chênh lệch của tài sản lưu

động so với nợ ngắn hạn.

1.1.2. Phân loại

- Căn cứ vào vai trò vốn lưu động được chia thành 3 loại:

+ Vốn lưu động trong khâu dự trữ bao gồm giá trị của vật tư, nhiên liệu, phụ tùng thay

thế, công cụ lao động

+ Vốn lưu động trong khâu sản xuất: bao gồm giá trị của sản phẩm dở dang, bán

Vũ Ngọc Dung – SBD: 10 - A2- KDQT- K44- ĐH Ngoại Thương Hà Nội 3

Nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu động tại Technoimport

thành phẩm, chi phí chờ kết chuyển.

+ Vốn lưu động trong khâu lưu thông bao gồm: giá trị của thành phẩm, vốn bằng tiền(

kể cả vàng bạc đá quí..); các khoản đầu tư ngắn hạn và các khoản ký cược, ký quĩ ngắn hạn;

các khoản phải thu.

Cách phân loại này cho thấy vai trò và sự phân bố của từng loại vốn trong trong từng khâu

của quá trình kinh doanh. Từ đó doanh nghiệp có thể điều chỉnh cơ cấu sao cho có hiệu quả

sử dụng cao nhất.

- Phân loại theo hình thái biểu hiện. vốn lưu động chia làm 2 loại:

+ Vốn vật tư hàng hoá: gồm vật liệu, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, công cụ lao

động, bao gồm giá trị của sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, thành phẩm…Đối với loại

vốn này cần xác định vốn dự trữ hợp lí để từ đó xác định nhu cầu vốn lưu động đảm bảo

cho quá trình sản xuất và tiêu thụ được liên tục.

+ Vốn bằng tiền bao gồm vốn bằng tiền (kể cả vàng bạc đá quí..); các khoản đầu tư

ngắn hạn và các khoản ký cược, ký quĩ ngắn hạn; các khoản vốn trong thanh toán…

- Phân loại theo mối quan hệ sở hữu về vốn

Theo cách phân loại này vốn lưu động được phân thành vốn chủ sở hữu và vốn vay. Cách

phân loại này cho thấy kết cấu vốn lưu động của doanh nghiệp được hình thành từ vốn của

bản thân doanh nghiệp hay từ các khoản nợ. Từ đó có các quyết định trong việc huy động

và quản lý, sử dụng vốn hợp lý hơn.

- Phân loại theo nguồn hình thành.

Xét về nguồn hình thành, vốn lưu động có thể hình thành từ các nguồn: vốn điều lệ, vốn tự

bổ sung, vốn liên doanh, liên kết, vốn đi vay.

Cách phân loại này cho thấy cơ cấu nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động của doanh

nghiệp. Mỗi một nguồn tài trợ đều có chi phí sử dụng của nó. Do đó doanh nghiệp cần xem

xét cơ cấu nguồn tài trợ tối ưu để giảm chi phí sử dụng vốn.

- Căn cứ vào khả năng chuyển hoá thành tiền, vốn lưu động gồm:

+ Vốn bằng tiền.

+ Khoản phải thu

Vũ Ngọc Dung – SBD: 10 - A2- KDQT- K44- ĐH Ngoại Thương Hà Nội 4

Nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu động tại Technoimport

+ Hàng tồn kho

+ Vốn tài sản lưu động khác như tạm ứng, chi trả trước, ký cược, ký quỹ ngắn hạn.

1.1.1.3. Kết cấu vốn lưu động và các nhân tố ảnh hưởng.

Kết cấu vốn lưu động phản ánh các thành phần và mối quan hệ tỷ lệ giữa thành phần trong

tổng số vốn lưu động của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp khác nhau thì có kết cấu vốn lưu

động khác nhau. Việc phân tích kết cấu vốn lưu động theo các cách thức phân loại khác

nhau sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về những đặc điểm riêng về vốn lưu động của doanh

nghiệp. Từ đó có được các biện pháp quản lý phù hợp.

Các nhân tố ảnh hưởng đến kết cấu vốn lưu động, có thể chia thành 3 nhóm chính:

- Các nhân tố về mặt dự trữ vật tư như khoảng cách giữa doanh nghiệp với nơi cung cấp,

khả năng cung cấp của thị trường, đặc điểm thời vụ của chủng loại vật tư.

- Các nhân tố về mặt sản xuất như: đặc điểm kỹ thuật, công nghệ sản xuất của doanh

nghiệp; mức độ phức tạp của sảm phẩm chế tạo; độ dài của chu kỳ sản xuất; trình độ tổ

chức và quản lý.

- Các nhân tố về mặt thanh toán như phương thức thanh toán, thủ tục thanh toán, việc chấp

nhận kỷ luật thanh toán…

1.1.1.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động

- Chỉ tiêu phản ánh tốc độ luân chuyển vốn lưu động

Việc sử dụng hợp lý tiết kiệm vốn lưu động được biểu hiện trước hết ở tốc độ luân chuyển

vốn lưu động của doanh nghiệp. Vốn lưu động luân chuyển càng nhanh thì hiệu suất sử

dụng vốn lưu động của doanh nghiệp càng cao và ngược lại.

Tốc độ luân chuyển vốn lưu động có thể đo bằng hai chỉ tiêu là số lần luân chuyển (số vòng

quay vốn) và kỳ luân chuyển vốn (số ngày của một vòng quay vốn).

- Số lần luân chuyển vốn lưu động phản ánh số vòng quay vốn được thực hiện trong một

thời kì nhất định, thường tính trong một năm, công thức tính:

Vũ Ngọc Dung – SBD: 10 - A2- KDQT- K44- ĐH Ngoại Thương Hà Nội

Số vòng quay vốn lưu động =

=

=

=

=

5

Dòng lưu động bình quân trong kỳ

Doanh thu thuần trong kỳ

Nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu động tại Technoimport

- Kỳ luân chuyển vốn phản ánh số ngày để thực hiện một vòng quay vốn lưu động.

- Hệ số thanh toán nhanh: ý nghĩa của hệ số này là mức độ trang trải của tài sản lưu động

đối với nợ ngắn hạn mà không cần tới một khoản vay mượn thêm. Hệ số này ≥ 1 chứng tỏ

sự bình thường trong hoạt động tài chính của doanh nghiệp.

- Hệ số thanh toán tức thời: hệ số này thấp chứng tỏ khả năng thanh toán của vốn lưu động

thấp là dấu hiệu báo trước những khó khăn tài chính tiềm tàng, tuy nhiên quá cao lại biểu

hiện tình trạng quản trị vốn lưu động kém hiệu quả bởi có quá nhiều tiền mặt nhàn rỗi hay

có quá nhiều nợ phải đòi. Cũng như rất nhiều chỉ số tài chính khác, hệ số thanh toán tức

thời lệ thuộc rất lớn vào đặc điểm ngành nghề kinh doanh, thời đoạn kinh doanh và sách

lược kinh doanh.

1.2. Quản trị vốn lưu động

Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp có thể được định nghĩa là quản trị về tiền mặt, các

khoản phải thu, hàng tồn kho nhằm đảm bảo quá trình tái sản xuất diễn ra thường xuyên và

liên tục.

Quản lý, sử dụng hợp lý tài sản lưu động cũng như vốn lưu động có ảnh hưởng rất lớn đối

với việc hoàn thành các mục tiêu chung của doanh nghiệp. Mặc dù hầu hết các vụ phá sản

trong kinh doanh là hậu quả của nhiều yếu tố, chứ không phải chỉ do quản trị vốn lưu động

tồi. Nhưng cũng cần thấy rằng sự bất lực của một số công ty trong việc hoạch định và kiểm

soát tài sản lưu động là các khoản nợ ngắn hạn hầu như là nguyên nhân dẫn đến thất bại

cuối cùng của họ. Việc quản lí tốt vốn lưu động phần nào thể hiện sự kinh doanh hiệu quả

của doanh nghiệp ngoài ra có thể nhận thấy vốn lưu động thay đổi theo nhịp độ sản xuất

Vũ Ngọc Dung – SBD: 10 - A2- KDQT- K44- ĐH Ngoại Thương Hà Nội

=

Số vòng quay vốn lưu động

360

Nợ ngắn hạn

Hệ số thanh toán nhanh =

Hệ số thanh toán tức thời

Nợ ngắn hạn =

6

Kỳ luân chuyển vốn lưu động

Tài sản lưu động – hàng tồn kho

Tài sản lưu động